ފަތުވާ: ވަދާޢު(ގެ ޠަވާފު)އާއެކު ކުރުމަށް ޠަވާފުލް އިފާޟާ ފަސްކުރުން
އާއެކެވެ. ޠަވާފުލް އިފާޟާ ފަސްކޮށް، އެއަށްފަހު އިފާޟާއަށާއި ވަދާޢުއަށް އެއްޠަވާފުކުރުމުން ފުދޭނެއެވެ.
އާއެކެވެ. ޠަވާފުލް އިފާޟާ ފަސްކޮށް، އެއަށްފަހު އިފާޟާއަށާއި ވަދާޢުއަށް އެއްޠަވާފުކުރުމުން ފުދޭނެއެވެ.
މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީ ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ﴿وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأكْبَر﴾ (التوبة :3)މާނައީ: “އަދި މިއީ ބޮޑުވެގެންވާ ޙައްޖުގެ ދުވަހު، ﷲ އާއި،
އަޅުގަނޑުމެން ގުނަމުން މިގެންދަނީ ﷲ ތަޢާލާ ޙުރުމަތްތެރި ކުރެއްވި މައްސަރުތަކުގެ ތެރިން މައްސަރެކެވެ.
އެނގިވަޑައިގަންނަވާނޭ ފަދައިން އަޅުގަނޑުމެން ގުނަމުން މިދަނީ ވަރަށްވެސް މަތިވެރި ދުވަސްތަކެވެ.
الحمد لله، الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله و صحبه ފެށުމުގެ ކުރިން ދުނިޔޭގެ އެދުވަސްތަކެއްގެ މައްޗަށް އިރުއަރާ އެންމެ މާތް ދުވަސްތައް އަޅުގަނޑުމެންނާއި މިއަދު ބައްދަލުކޮށްފިއެވެ. އެއީ
މިބަސްފުޅުގެ މާނައަކީ ހަމަކަށަވަރުން ޙައްޖުކުރާއިރު ޢަރަފާތުބިމުގައި މަޑުކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭކަމެއްކަމެވެ. ފަހެ ޢަރަފާތުބިމަށް ނުދެއްވިއްޖެމީހާއަށް ޙައްޖުފާއިތުވެއްޖެއެވެ.
ހައްޖަށް ނުވަތަ ޢުމްރާއަށް ޢިޙްރާމް އަޅައިގެންތިބި ބޭފުޅުންނަށް، އިޙްރާމްހެދުން[ބާލާ] އެހެން އިޙްރާމް ހެދުމަކަށް ބަދަލުކުރެވިދާނެއެވެ.
[ޢާންމުކޮށްލާ ހެދުން މުޙްރިމުން] ނުލުމުގެ ޙިކުމަތަކީ އިންސާނާ އޭނާގެ رَبّއަށް އެތެރެފުށުންނާއި ބޭރުފުށުން މަޑުމޮޅިވެއުޅުން ފުރިހަމަވުމުގެ ގޮތުންނެވެ.
ބައެއްމީހުން [އެބަހީ: ފިރިހެނުން] އިޙްރާމްހެދުން ހިފެހެއްޓުމުގެ ގޮތުން ޕިން ނުވަތަ ދަތި ޖަހައެވެ.
ސެންޓުވަސްދުވާ ޓިޝޫގައި (ސެންޓުގެ)ތެތްކަންވާނަމަ، އަދި އަތުގައި ހޭކޭފަދަ ތެތްކަމެއް ހުންނަ މީރުވަސްދުވާ އެއްޗެއްވާނަމަ ފަހެ މުޙްރިމުންނަށް(1) އެ ބޭނުންކުރުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ.
އަމިއްލަ ނަފްސު އިޞްލާޙުކޮށް، ހިތްތައް ޠާހިރުކޮށް، އީމާންކަން ވަރުގަދަ ކުރުމަށްޓަކައި ޙައްޖުގެ އަޅުކަމަކީ ރަނުގެ ފުރުޞަތެކެވެ.
ޢުމްރާކުރާމީހާ މައްކާއިން ނުކުތުމުގެ ކުރިން ވަދާއުގެ ޠަވާފުކުރުން އޭނާގެ މައްޗަށް ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ޢުމްރާކުރުމަށްފަހު މައްކާގައި މަޑުކޮށްފައި މައްކާއިން ނުކުންނަނަމައެވެ.
އައްޔާމުއްތަޝްރީޤަކީ ޙައްޖުމަހުގެ 11، 12، 13 ތިންދުވަހެއެވެ. މިދުވަސްތަކަށް ‘އައްޔާމުމިނާ’ ވެސް ކިޔެއެވެ. މިދުވަސްތަކަކީ ޙައްޖުގެ މާތްއަޅުކަމަށްފަހު ﷲއަށް ޙަމްދުކޮށް، ޝުކުރުކޮށް، އުފާފާޅުކުރުމަށް އޮތް ދުވަސްތަކެކެވެ. ޞަޙީހް މުސްލިމުގައި ނުބައިޝަތުލް ހުޒަލީ ރަޟިޔަﷲޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ. أَيَّامُ التَّشْرِيْقِ أَيَّامُ أَكْلٍ وَشُرْبٍ “އައްޔާމުއްތަޝްރީޤަކީ ކެއުމާއި ބުއިމުގެ ދުވަސްތަކެކެވެ.”
ހިޖުރައިން 10 ވަނަ އަހަރު މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ، އެކަލޭގެފާނު ކުރެއްވި އެންމެ ފުރަތަމަ އަދި އެންމެ ފަހުގެ މަތިވެރި ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ މިޙައްޖުފުޅަކީ އެކިގޮތްގޮތުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ މަތިވެރި ޙައްޖުފުޅެކެވެ. އެގޮތުން އެޙައްޖުފުޅުގެ ޢަރަފާތު ދުވަހު، އެކަލޭގެފާނު ދެއްވެވި ޚުޠުބާއަކީ ވަރަށްވެސް ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޚުޠުބާއެކެވެ.
އަބޫ ޤަތާދާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. ޢަރަފާތް ދުވަހުގެ ރޯދައާއި ބެހޭގޮތުން ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައާއި ސުވާލުކުރެވުމުން އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވެވިއެވެ. يُكَفِّرُ السَّنَةَ المَاضِيَةَ وَالبَاقِيَةَ (ޞަޙީހް މުސްލިމް) ” ފާއިތުވި އަހަރުގެ ފާފައާއި ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުގެ ފާފަ ފޮހެ ދެއެވެ.”
ތަމައްތުޢުކޮށް ޙައްޖުކުރާނެ ގޮތުގެ ކުރުޚުލާޞާއެއް
އާއެކެވެ. ޠަވާފުލް އިފާޟާ ފަސްކޮށް، އެއަށްފަހު އިފާޟާއަށާއި ވަދާޢުއަށް އެއްޠަވާފުކުރުމުން ފުދޭނެއެވެ.
މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީ ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ﴿وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأكْبَر﴾ (التوبة :3)މާނައީ: “އަދި މިއީ ބޮޑުވެގެންވާ ޙައްޖުގެ ދުވަހު، ﷲ އާއި،
އަޅުގަނޑުމެން ގުނަމުން މިގެންދަނީ ﷲ ތަޢާލާ ޙުރުމަތްތެރި ކުރެއްވި މައްސަރުތަކުގެ ތެރިން މައްސަރެކެވެ.
އެނގިވަޑައިގަންނަވާނޭ ފަދައިން އަޅުގަނޑުމެން ގުނަމުން މިދަނީ ވަރަށްވެސް މަތިވެރި ދުވަސްތަކެވެ.
الحمد لله، الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله و صحبه ފެށުމުގެ ކުރިން ދުނިޔޭގެ އެދުވަސްތަކެއްގެ މައްޗަށް އިރުއަރާ އެންމެ މާތް ދުވަސްތައް އަޅުގަނޑުމެންނާއި މިއަދު ބައްދަލުކޮށްފިއެވެ. އެއީ
މިބަސްފުޅުގެ މާނައަކީ ހަމަކަށަވަރުން ޙައްޖުކުރާއިރު ޢަރަފާތުބިމުގައި މަޑުކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭކަމެއްކަމެވެ. ފަހެ ޢަރަފާތުބިމަށް ނުދެއްވިއްޖެމީހާއަށް ޙައްޖުފާއިތުވެއްޖެއެވެ.
ހައްޖަށް ނުވަތަ ޢުމްރާއަށް ޢިޙްރާމް އަޅައިގެންތިބި ބޭފުޅުންނަށް، އިޙްރާމްހެދުން[ބާލާ] އެހެން އިޙްރާމް ހެދުމަކަށް ބަދަލުކުރެވިދާނެއެވެ.
[ޢާންމުކޮށްލާ ހެދުން މުޙްރިމުން] ނުލުމުގެ ޙިކުމަތަކީ އިންސާނާ އޭނާގެ رَبّއަށް އެތެރެފުށުންނާއި ބޭރުފުށުން މަޑުމޮޅިވެއުޅުން ފުރިހަމަވުމުގެ ގޮތުންނެވެ.
ބައެއްމީހުން [އެބަހީ: ފިރިހެނުން] އިޙްރާމްހެދުން ހިފެހެއްޓުމުގެ ގޮތުން ޕިން ނުވަތަ ދަތި ޖަހައެވެ.
ސެންޓުވަސްދުވާ ޓިޝޫގައި (ސެންޓުގެ)ތެތްކަންވާނަމަ، އަދި އަތުގައި ހޭކޭފަދަ ތެތްކަމެއް ހުންނަ މީރުވަސްދުވާ އެއްޗެއްވާނަމަ ފަހެ މުޙްރިމުންނަށް(1) އެ ބޭނުންކުރުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ.
އަމިއްލަ ނަފްސު އިޞްލާޙުކޮށް، ހިތްތައް ޠާހިރުކޮށް، އީމާންކަން ވަރުގަދަ ކުރުމަށްޓަކައި ޙައްޖުގެ އަޅުކަމަކީ ރަނުގެ ފުރުޞަތެކެވެ.
ޢުމްރާކުރާމީހާ މައްކާއިން ނުކުތުމުގެ ކުރިން ވަދާއުގެ ޠަވާފުކުރުން އޭނާގެ މައްޗަށް ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ޢުމްރާކުރުމަށްފަހު މައްކާގައި މަޑުކޮށްފައި މައްކާއިން ނުކުންނަނަމައެވެ.
އައްޔާމުއްތަޝްރީޤަކީ ޙައްޖުމަހުގެ 11، 12، 13 ތިންދުވަހެއެވެ. މިދުވަސްތަކަށް ‘އައްޔާމުމިނާ’ ވެސް ކިޔެއެވެ. މިދުވަސްތަކަކީ ޙައްޖުގެ މާތްއަޅުކަމަށްފަހު ﷲއަށް ޙަމްދުކޮށް، ޝުކުރުކޮށް، އުފާފާޅުކުރުމަށް އޮތް ދުވަސްތަކެކެވެ. ޞަޙީހް މުސްލިމުގައި ނުބައިޝަތުލް ހުޒަލީ ރަޟިޔަﷲޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ. أَيَّامُ التَّشْرِيْقِ أَيَّامُ أَكْلٍ وَشُرْبٍ “އައްޔާމުއްތަޝްރީޤަކީ ކެއުމާއި ބުއިމުގެ ދުވަސްތަކެކެވެ.”
ހިޖުރައިން 10 ވަނަ އަހަރު މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ، އެކަލޭގެފާނު ކުރެއްވި އެންމެ ފުރަތަމަ އަދި އެންމެ ފަހުގެ މަތިވެރި ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ މިޙައްޖުފުޅަކީ އެކިގޮތްގޮތުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ މަތިވެރި ޙައްޖުފުޅެކެވެ. އެގޮތުން އެޙައްޖުފުޅުގެ ޢަރަފާތު ދުވަހު، އެކަލޭގެފާނު ދެއްވެވި ޚުޠުބާއަކީ ވަރަށްވެސް ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޚުޠުބާއެކެވެ.
އަބޫ ޤަތާދާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. ޢަރަފާތް ދުވަހުގެ ރޯދައާއި ބެހޭގޮތުން ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައާއި ސުވާލުކުރެވުމުން އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވެވިއެވެ. يُكَفِّرُ السَّنَةَ المَاضِيَةَ وَالبَاقِيَةَ (ޞަޙީހް މުސްލިމް) ” ފާއިތުވި އަހަރުގެ ފާފައާއި ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުގެ ފާފަ ފޮހެ ދެއެވެ.”
ތަމައްތުޢުކޮށް ޙައްޖުކުރާނެ ގޮތުގެ ކުރުޚުލާޞާއެއް