
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ނަސަބުފުޅު
އެކަލޭގެފާނަކީ، ޢަދުނާނުގެ ދަރި މަޢައްދިގެ ދަރި ނިޒާރުގެ ދަރި މުޟަރުގެ ދަރި އިލްޔާސްގެ ދަރި މުދްރިކާގެ ދަރި ޚުޒައިމާގެ ދަރި ކިނާނާގެ ދަރި ނަޟްރިގެ ދަރި މާލިކުގެ ދަރި ފިހުރުގެ ދަރި ޣާލިބުގެ ދަރި

އެކަލޭގެފާނަކީ، ޢަދުނާނުގެ ދަރި މަޢައްދިގެ ދަރި ނިޒާރުގެ ދަރި މުޟަރުގެ ދަރި އިލްޔާސްގެ ދަރި މުދްރިކާގެ ދަރި ޚުޒައިމާގެ ދަރި ކިނާނާގެ ދަރި ނަޟްރިގެ ދަރި މާލިކުގެ ދަރި ފިހުރުގެ ދަރި ޣާލިބުގެ ދަރި

ނަމާދުން ސަލާންދީ ނިމުމަށްފަހުގައި، ނަމާދުގެ ފަހުން ކިޔުމަށް އައިސްފައިވާ ޒިކުރިތައް ކިޔުން ނަމާދުކުރާމީހާގެ މައްޗަށް މުސްތަޙައްބުވެގެން ވެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙީބަސްފުޅުގައި ވެއެވެ. ” فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلَاةَ فَاذْكُرُوا اللَّـهَ قِيَامًا وَقُعُودًا

ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙީބަސްފުޅުގައިވެއެވެ. ” وَأَصْحَابُ الْيَمِينِ مَا أَصْحَابُ الْيَمِينِ ﴿٢٧﴾ ” سورة الواقعة މާނަ: ” އަދި ކަނައަތް ފަރާތުގެ އަހުލުވެރިންނެވެ. ކަނައަތް ފަރާތުގެ އަހުލުވެރިންނަކީ ކޮންބައެއްބާއެވެ؟ “ ދުނިޔެއަކީ

ސަޢުދު ބިން އަބީ ވައްޤާޞް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ތިމަންމެންގެ ތެރެއިން ހަ މީހަކު އެއްދުވަހެއްގައި ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އާއިއެކުގައި ވީމެވެ. އެ ހިނދު މުޝްރިކުންގެ ބަޔަކު އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުގައި ބުންޏެވެ.

އީމާންކަން ފުރިހަމަވުމާއި އީމާންކަމުގެ ފޮނިކަން އިޙްސާސްވުންވެސް އެކަލޭގެފާނުދެކެ ލޯބިވުމުގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާކަމީ އެކަލޭގެފާނަށް ލޯބިކުރަންޖެހޭ ބައިވަރު ސަބަބުތަކުގެ ތެރެއިން މުހިއްމު ދެސަބަބެވެ.

ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގެ ޙަޔާތް ބާއްޖަވެރިވުން ބިނާވެފައި އޮތީ އެކަލޭގެފާނުދެކެ ހައްޤު ގޮތުގައި ލޯބިވެ އެކަލޭގެފާނަށް ފުރިހަމައަށް ތަބާވުމުގެ މައްޗަށެވެ.

ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ނުވަތަ މާތްނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޙަދީޘް އެއްގައި މުޠުލަޤުކޮށް ޢިލްމުވެރިންނޭ އައިސްފައިވާނަމަ ، އެއީ ޝަރުޢީ ޢިލްމު އުނގެނިގެންތިބި ދީނީ ޢިލްމުވެރިންކަމުގައި ފަޟީލަތުއްޝެއިޚު އަލްޢައްލާމާ އިބްނު ބާޒް

ވިޔަފާރިއެއް ފަށާކަމުގައިވާނަމަ ކޮންމެ މީހަކުވެސް، އެ ވިޔަފާރިއަކީ ކިހާވަރެއްގެ ފައިދާއެއް ލިބިދާނެ ވިޔަފާރިއެއްތޯ ބަލާނެއެވެ. އަދި އެ ވިޔަފާރިއެއް ފައްޓަނީ ބޮޑު ރިސްކެއް ނަގައިގެންނެވެ. ބޮޑު އިންވެސްޓްމެންޓެއް ކޮށްގެން ފައްޓާ ވިޔަފާރިން އެކަށީގެންވާ ފައިދާއެއް

ރަމަޟާން މަހުގެ ރޭއަޅުކަން ( ތަރާވީޙްނަމާދު ނުވަތަ ދަމުނަމާދު ) އެކަނި ކުރުންވެސް އަދި ޖަމާޢަތުގައި ކުރުންވެސް ހުއްދައެވެ.

الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ﷲ ތަޢާލާވަނީ އެކި ދުވަސްވަރު، ތަފާތު ޤައުމުތަކަށް އެބައިމީހުން އުޅެންވީ ގޮތާއި އުޅެގެން ނުވާނެ ގޮތްތައް އަންގަވާ ބަޔާންކޮށްދެއްވުމަށް
ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙީބަސްފުޅުގައި ވެއެވެ. ((وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ ﴿٣٩﴾ )) سورة النجم މާނަ: ” އަދި އިންސާނާއަށް އޭނާ ކުޅަ ޢަމަލެއްގެ ޖަޒާ މެނުވީ ނުވެއެވެ. “

ﷲ ތަޢާލާ އަޅުގަނޑުމެން ދުނިޔެއަށް ފޮނުއްވާފައިވަނީ އެއިލާހަށް އަޅުވެތިވުމަށެވެ. އެއީ އެއިލާހުގެ ފޮތާއި އެއިލާހުގެ ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތުގައި އައިސްފައިވާ ކޮންމެކަމެއް އަޅުގަނޑުމެންގެ ޙަޔާތުގެ ކޮންމެ މައިދާނެއްގައިވެސް ތަޠުބީޤު ކުރުމެވެ. އެހެނީ

ﷲ ތަޢާލާވަނީ، އެއިލާހަށް ދުޢާ ދަންނަވައި އެއިލާހުގެ ހަޞްރަތުން ކަންކަމަށް އެދުމަށް މީސްތަކުންނަށް އަންގަވާފައެވެ. އެހެނީ އެއިލާހީ ޞަމަދުވަންތައިލާހެވެ. ((اللَّـهُ الصَّمَدُ )) سورة الإخلاص ﴿٢﴾ މާނަ: ” ﷲ އީ، އެންމެހާ

އާދެ ﷲ ތަޢާލާ މުއުމިނުން ޞިފަކުރައްވާފައިވަނީ އެއްބަޑު އެއްބަފާ އަޚުންތަކެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެއިލާހު ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. (( إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ ۚ وَاتَّقُوا اللَّـهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿١٠﴾ )) سورة

ހަނދާންނެތުމަކީ ﷲ ތަޢާލާ އިންސާނުންގެ ޠަބީޢަތުގައި ލައްވާފައިވާ ސިފައެކެވެ. ވަކިމީހެއް މިކަމުގައި އިސްތިސްނާއެއްނުވެއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ އިންސާނާ އަދި އަޅުގަނޑުމެން އެންމެހާ އިންސާނުންގެ ބައްޕަ އާދަމް ޢަލައިހިއްސަލާމްގެ ވާހަކަ ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި

ﷲ ތަޢާލާ މޫސާ ޢަލައިހިއްސަލާމާއި ހާރޫނު ޢަލައިހިއްސަލާމަށް ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ((اذْهَبَا إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَىٰ ﴿٤٣﴾ فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّيِّنًا لَّعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَىٰ ﴿٤٤﴾ )) سورة طه

އެކަލޭގެފާނަކީ، ޢަދުނާނުގެ ދަރި މަޢައްދިގެ ދަރި ނިޒާރުގެ ދަރި މުޟަރުގެ ދަރި އިލްޔާސްގެ ދަރި މުދްރިކާގެ ދަރި ޚުޒައިމާގެ ދަރި ކިނާނާގެ ދަރި ނަޟްރިގެ ދަރި މާލިކުގެ ދަރި ފިހުރުގެ ދަރި ޣާލިބުގެ ދަރި

ނަމާދުން ސަލާންދީ ނިމުމަށްފަހުގައި، ނަމާދުގެ ފަހުން ކިޔުމަށް އައިސްފައިވާ ޒިކުރިތައް ކިޔުން ނަމާދުކުރާމީހާގެ މައްޗަށް މުސްތަޙައްބުވެގެން ވެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙީބަސްފުޅުގައި ވެއެވެ. ” فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلَاةَ فَاذْكُرُوا اللَّـهَ قِيَامًا وَقُعُودًا

ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙީބަސްފުޅުގައިވެއެވެ. ” وَأَصْحَابُ الْيَمِينِ مَا أَصْحَابُ الْيَمِينِ ﴿٢٧﴾ ” سورة الواقعة މާނަ: ” އަދި ކަނައަތް ފަރާތުގެ އަހުލުވެރިންނެވެ. ކަނައަތް ފަރާތުގެ އަހުލުވެރިންނަކީ ކޮންބައެއްބާއެވެ؟ “ ދުނިޔެއަކީ

ސަޢުދު ބިން އަބީ ވައްޤާޞް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ތިމަންމެންގެ ތެރެއިން ހަ މީހަކު އެއްދުވަހެއްގައި ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އާއިއެކުގައި ވީމެވެ. އެ ހިނދު މުޝްރިކުންގެ ބަޔަކު އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުގައި ބުންޏެވެ.

އީމާންކަން ފުރިހަމަވުމާއި އީމާންކަމުގެ ފޮނިކަން އިޙްސާސްވުންވެސް އެކަލޭގެފާނުދެކެ ލޯބިވުމުގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާކަމީ އެކަލޭގެފާނަށް ލޯބިކުރަންޖެހޭ ބައިވަރު ސަބަބުތަކުގެ ތެރެއިން މުހިއްމު ދެސަބަބެވެ.

ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގެ ޙަޔާތް ބާއްޖަވެރިވުން ބިނާވެފައި އޮތީ އެކަލޭގެފާނުދެކެ ހައްޤު ގޮތުގައި ލޯބިވެ އެކަލޭގެފާނަށް ފުރިހަމައަށް ތަބާވުމުގެ މައްޗަށެވެ.

ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ނުވަތަ މާތްނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޙަދީޘް އެއްގައި މުޠުލަޤުކޮށް ޢިލްމުވެރިންނޭ އައިސްފައިވާނަމަ ، އެއީ ޝަރުޢީ ޢިލްމު އުނގެނިގެންތިބި ދީނީ ޢިލްމުވެރިންކަމުގައި ފަޟީލަތުއްޝެއިޚު އަލްޢައްލާމާ އިބްނު ބާޒް

ވިޔަފާރިއެއް ފަށާކަމުގައިވާނަމަ ކޮންމެ މީހަކުވެސް، އެ ވިޔަފާރިއަކީ ކިހާވަރެއްގެ ފައިދާއެއް ލިބިދާނެ ވިޔަފާރިއެއްތޯ ބަލާނެއެވެ. އަދި އެ ވިޔަފާރިއެއް ފައްޓަނީ ބޮޑު ރިސްކެއް ނަގައިގެންނެވެ. ބޮޑު އިންވެސްޓްމެންޓެއް ކޮށްގެން ފައްޓާ ވިޔަފާރިން އެކަށީގެންވާ ފައިދާއެއް

ރަމަޟާން މަހުގެ ރޭއަޅުކަން ( ތަރާވީޙްނަމާދު ނުވަތަ ދަމުނަމާދު ) އެކަނި ކުރުންވެސް އަދި ޖަމާޢަތުގައި ކުރުންވެސް ހުއްދައެވެ.

الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ﷲ ތަޢާލާވަނީ އެކި ދުވަސްވަރު، ތަފާތު ޤައުމުތަކަށް އެބައިމީހުން އުޅެންވީ ގޮތާއި އުޅެގެން ނުވާނެ ގޮތްތައް އަންގަވާ ބަޔާންކޮށްދެއްވުމަށް
ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙީބަސްފުޅުގައި ވެއެވެ. ((وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ ﴿٣٩﴾ )) سورة النجم މާނަ: ” އަދި އިންސާނާއަށް އޭނާ ކުޅަ ޢަމަލެއްގެ ޖަޒާ މެނުވީ ނުވެއެވެ. “

ﷲ ތަޢާލާ އަޅުގަނޑުމެން ދުނިޔެއަށް ފޮނުއްވާފައިވަނީ އެއިލާހަށް އަޅުވެތިވުމަށެވެ. އެއީ އެއިލާހުގެ ފޮތާއި އެއިލާހުގެ ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތުގައި އައިސްފައިވާ ކޮންމެކަމެއް އަޅުގަނޑުމެންގެ ޙަޔާތުގެ ކޮންމެ މައިދާނެއްގައިވެސް ތަޠުބީޤު ކުރުމެވެ. އެހެނީ

ﷲ ތަޢާލާވަނީ، އެއިލާހަށް ދުޢާ ދަންނަވައި އެއިލާހުގެ ހަޞްރަތުން ކަންކަމަށް އެދުމަށް މީސްތަކުންނަށް އަންގަވާފައެވެ. އެހެނީ އެއިލާހީ ޞަމަދުވަންތައިލާހެވެ. ((اللَّـهُ الصَّمَدُ )) سورة الإخلاص ﴿٢﴾ މާނަ: ” ﷲ އީ، އެންމެހާ

އާދެ ﷲ ތަޢާލާ މުއުމިނުން ޞިފަކުރައްވާފައިވަނީ އެއްބަޑު އެއްބަފާ އަޚުންތަކެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެއިލާހު ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. (( إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ ۚ وَاتَّقُوا اللَّـهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿١٠﴾ )) سورة

ހަނދާންނެތުމަކީ ﷲ ތަޢާލާ އިންސާނުންގެ ޠަބީޢަތުގައި ލައްވާފައިވާ ސިފައެކެވެ. ވަކިމީހެއް މިކަމުގައި އިސްތިސްނާއެއްނުވެއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ އިންސާނާ އަދި އަޅުގަނޑުމެން އެންމެހާ އިންސާނުންގެ ބައްޕަ އާދަމް ޢަލައިހިއްސަލާމްގެ ވާހަކަ ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި

ﷲ ތަޢާލާ މޫސާ ޢަލައިހިއްސަލާމާއި ހާރޫނު ޢަލައިހިއްސަލާމަށް ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ((اذْهَبَا إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَىٰ ﴿٤٣﴾ فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّيِّنًا لَّعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَىٰ ﴿٤٤﴾ )) سورة طه










