އައްޝައިޚް އިސްމާޢީލް ރިޔާޟް

118ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): صِحَّةُ النَّفْيِ دَلِيْلُ الـمَجَازِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަފީގެ ޞައްޙަ ކަމީ، މަޖާޒުގެ ދަލީލު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ލަފްޒެއް ބޭނުންކުރެވިފައި ވަނީ، މަޖާޒީ މާނައިގައި ކަން

117ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّقْلُ خِلَافُ الأَصْلِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަޤުލު ކުރުން އަޞްލާ ޚިލާފު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ނަޤުލު ކުރުމަކީ، ބަހަވީ ގޮތުން އެ މާނައެއްގެ މަތީގައި ލަފްޒު

116ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُبَادَرَةُ إِلَى الفَهْمِ دَلِيْلُ الـحَقِيْقَةِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ވިސްނުމަށް އައުމީ، ޙަޤީޤަތުގެ ދަލީލު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މިއީ، ލަފްޒުގެ ޙަޤީޤަތް ދެނެގަތުމާ ގުޅޭ މައުޟޫޢުގެ

115ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): لَا يُصَارُ إِلَى الـمَجَازِ إِلَّا إِذَا تَعَذَّرَتِ الـحَقِيقَةُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޙަޤީޤަތް އުޒުރުވެރިވުމުން މެނުވީ، މަޖާޒެއް ނުނެގޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ލަފްޒެއްގެ ޙަޤީޤީ

114ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَصْلُ فِي الكَلَامِ الـحَقِيْقَةُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދައްކާ ވާހަކައިގައި އަޞްލަކީ ޙަޤީޤަތް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: އަޑުއަހާ މީހާގެ ގާތުގައި ގަދަވެގަންނަ ރާޖިޙު ގޮތަކީ، ވާހަކަދައްކާ

113ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَعْدَادُ نُصُوصٌ لَا تَقْبَلُ التَّجَوُّزَ وَلَا التَّخْصِيْصَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އަދަދުތަކަކީ ނައްޞުތަކެއް، މަޖާޒު ކުރުމެއް އަދި ޚާއްޞަ ކުރުމެއް ޤަބޫލު ނުކުރާ} މި ޤަވާޢިދުގެ

112ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): التَّأْوِيْلُ البَعِيْدُ لَا يُلْتَفَتُ إِلَيْهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދުރު ތައުވީލަކަށް ނުބެލެވޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ތައުވީލަކީ، ލަފްޒެއް އޭގެ ރާޖިޙު (ޡާހިރު) އިޙްތިމާލުން، މަރުޖޫޙު

111ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّصُّ الـجَلِـيُّ لَا يَـحْتَمِلُ تَأْوِيْلًا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {النَّصُّ الـجَلِـيُّ އިން، ތައުވީލަކަށް އިޙްތިމާލެއް ނެތް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: النَّصُّ الـجَلِـيُّ (ފާޅުކަން ބޮޑު

110ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): لَا تَأْوِيْلَ إِلَّا بِدَلِيْلٍ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދަލީލަކުން މެނުވީ ތައުވީލު ކުރުމެއް ނެތް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ތައުވީލު ކުރުމަކީ، ލަފްޒެއް އޭގެ ޡާހިރު މާނައިން،

109ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَصْلُ فِي كُلِّ كَلَامٍ حَمْلُهُ عَلَى ظَاهِرِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކޮންމެ ބުނުމެއްގައި ވެސް އަޞްލަކީ އެ އޭގެ ޡާހިރުކަންމަތީ ނެގުން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:

107ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): القُرْآنُ يُبَيِّنُ بَعْضُهُ بَعْضاً މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤުރުއާން އޭގެ އެއް ބައިން އަނެއް ބައި ބަޔާން ކޮށްދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤުރުއާނުގެ އެއް ތަނެއްގައި

106ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَأْخِيرُ البَيَانِ عَنْ وَقْتِ العَمَلِ مُـمْتَنَعٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ބަޔާން ކުރުން ޢަމަލު ކުރުމުގެ ވަގުތަށް ވުރެ ފަސްކުރުން މަނާވެގެން ވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:

105ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَأْخِيْرُ البَيَانِ عَنْ وَقْتِ الـخِطَابِ إِلَى وَقْتِ الـحَاجَةِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޚިޠާބުގެ ވަގުތުން ޙާޖަތުގެ ވަގުތަށް ބަޔާން ކުރުން ފަސްކުރުން ހުއްދަ} މި

104ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): البَيَانُ لَا يَجِبُ أَنْ يَكُونَ أَقْوَى مِنَ الـمُبَيَّنِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުބައްޔަނަށް ވުރެ ބަޔާން ވަރުގަދަވުން ވާޖިބެއް ނޫން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ބަޔާނަށް

103ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): البَيَانُ يَصِحُّ بِكُلِّ مَا يُزِيْلُ الإِشْكَالَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އެއްގޮތްވުން ފިލުވައިލާ ކޮންމެ އެއްޗަކުން ބަޔާން ކުރުން ޞައްޙަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މުޖުމަލު ބަޔާން

102ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُشْتَرَكُ الـمُجَرَّدُ عَن القَرَائِنِ يَعُمُّ مَعَانِيْهِ مَا لَـمْ تَتَضَادّ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤަރީނާއެއް ނެތް މުޝްތަރަކު، އޭގެ މާނަތައް ފުށުނާރާނަމަ އެ މާނަތަކަށް ޢާއްމުވެގެން