ހުކުރު ދުވަހު ނުވަތަ ހުކުރު ވިލޭރޭ ކަހްފު ސޫރަތް ކިޔެވުމުގެ މާތްކަމާ ބެހޭގޮތުން ޞައްޙަ ޙަދީޘްތަކެއް ނަބިއްޔާ محمد صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން ވާރިދުވެ އައިސްފައިވެއެވެ. އޭގެތެރޭގައި:
ތަރުބިއްޔަތުކުރުމަށް ތައްޔާރުވެފައިވާ ޙާލުގައި އުފަންވެފައިވާ ކުއްޖާއާއި މެދު ކަންކުރުމުގައި މައިންބަފައިންގެ ކިބައިން އެދެވިގެންވަނީ ކޮންކޮން ކަންތައްތަކަކަށް ހެއްޔެވެ؟ ފުރަތަމަ ކަންތައް: ކުއްޖާގެ ފިތުރަޠު ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުން ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި މައިންބަފައިންގެ އެންމެ އިސް ވާޖިބަކީ
ދަރިން އުފަން ވަނީ ތަރުބިއްޔަތު ލިބިގަތުމަށް ތައްޔާރުވެފައިވާ ހާލުގައި ކަމާއި، ވަރަށް މަތިވެރި ތަރުބިއްޔަތެއްގެ މަތީގައިކަން އެނގޭތަ؟ ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި އެންމެ އިސްކަންދޭންޖެހޭ ކަންކަމުގެ މައްޗަށް ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމަކީ ވަރަށް ފަސޭހަކަމެކެވެ. އެއީ އިސްލާމްދީނުގެ
ހުކުރުދުވަހުގައިވާ ދުޢާ އިޖާބަކުރައްވާ ޚާއްޞަ ވަގުތަކީ ހުކުރުދުވަހުގެ ޢަޞުރުނަމާދަށް ފަހުގައިވާ ވަގުތުކޮޅެކެވެ.
ބައެއް އަޅުކަންތައް އަދާކޮށް ނިމުމުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم، ﷲ ތަޢާލާގެ ޙަޟްރަތުން ފާފަފުއްސެވުމަށް އެދި ދަންނަވާ ތައުބާވެވަޑައިގަންނަވާކަމަށް ވާރިދުވެފައިވެއެވެ.
އެކަލޭގެފާނުގެ މިޖަވާބުން އިމާމު މާލިކު رحمه الله އަޖައިބުވެވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނަށް އަންދަލުސްގެ ބުއްދިވެރިޔާގެ ލަޤަބު ދެއްވިއެވެ.
ﷲ ތަޢާލާގެ ރަޙުމަތާއި ފާފަފުއްސެވުމަށް އުންމީދުކުރާ ޙާލު، ހާރުދަމުގެ ވަގުތު ރޭ އަޅުކަމުގައި ހޭދަކުރުމަކީ ޞާލިޙުންގެ އާދައެކެވެ.
ތިބާ ކުރާ ހަމަ އެންމެ ފާފައެއްގެ ސަބަބުންވެސް ނަރަކައިގައި އޮންނަން ޖެހިދާނެތީ އެކަމާ ބިރުވެތިވާށެވެ.
ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމަކީ ވަރަށް ބުރަ މަސައްކަތެއްތަ؟ ނޫނީ އެއީ، އެކަމުގައި ކާމިޔާބުވުން، ހަމައެކަނި އެކަމުގެ މާހިރުންނަށާއި، ފަންނުވެރިންނަށް އެކަނި ޚާއްސަވެފައިވާ ކަމެއްތަ؟ އަޅުގަނޑަށް އަޑުއިވިފައިވާ އަދި ފެނިފައިވާ މަންޒަރުތަކަށް ބަލާލާއިރު، އަޅުގަނޑަށް ފާހަގަވެފައިވަނީ އަހަރެމެންގެ
3- ޓެކްނޮލޮޖީގެ އެކިއެކި އާލާތްތައް، އެއްވެސް ބެލެހެއްޓުމެއްނެތި ދަރިންގެ ބާރުގެ ދަށުގައިވުން. ޒަމާނީ ކުރިއެރުންތަކާ ފައިހަމަކުރުމަށްޓަކައި އަހަރެމެން ޓެކްނޮލޮޖީގެ އެކިއެކި އާލާތްތައް ބޭނުން ކުރަން ފަށައިފީމެވެ. ޓެކްނޮލޮޖީގެ އެކިއެކި ވަސީލަތްތައް އަހަރެމެން އެކުދިންގެ އަތް
4- މާއްދިއްޔަތަށް މާބޮޑު އަހައްމިއްޔަތުކަން ދިނުން އަހަރެމެންގެ ދަރިންނަށް މާއްދީ ތަކެތި ނުލިބޭނަމަ އެކުދިންގެ ދިރިއުޅުމަކީ އުފާވެރި ދިރިއުޅުމަކަށް ނުވާ ހިސާބަށް މިއަދުގެ ޙާލަތު މިވަނީ ގޮސްފައެވެ. އަހަރެމެން މިވަނީ އަހަރެމެންގެ ދަރިންނާއި މާއްދީ
ހަމަކަށަވަރުން ތިޔަބައިމީހުންގެ ފަހަތުގައި ބާރު ދުވެލީގައި އަންނަ އެއްޗެއް ވެއެވެ. އެއީ ކަށްވަޅެވެ. ފަހެ އޭގެ ފިއްތާލުމާއި އަނދިރިކަމާއި އެކަނިވެރިކަމަށް ބިރުވެތިވާށެވެ.
ފާފަކުރުން ހުއްޓާލާށެވެ. އެކަމަށް ދެރަވެ ހިތާމަކުރަށެވެ. އެފާފައަށް އެނބުރި ރުޖޫޢަނުވުމަށް ޢަޒުމު ކަނޑައަޅާށެވެ. އަދި ފާފަ ފުސެއްވުންއެދި ރައްބުގެ ޙަޟްރަތުގައި ދަންނަވާށެވެ. ގިނަގިނައިން ތައުބާވާ މީހުންދެކެ ﷲ ތަޢާލާ ލޯބިވެވޮޑިގެންވެއެވެ.
ޙުރުމަތްތެރިވެގެންވާ މައްސަރުތައް މަތިވެރިކުރުމާއި އެ މައްސަރުތަކުގެ ޙުރުމަތް ނުކެނޑުން، މުސްލިމު އަޅާގެ މައްޗަށް ވާޖިބުވެގެންވެއެވެ.
މިއީ ޛުލް ޤަޢިދާ މަހާއި ގުޅޭ ބައެއް ފައިދާތަކުގެ ޚުލާޞާއެކެވެ.
4- ދަރިންގެ މައްޗަށް މާމައިންނާއި ކާފައިންގެ ބާރު ކުޑަވުމާއި، ބޮޑުބޭބެއިންނާއި ބޮޑުދައިތަމެންގެ ބާރުވެސް ނެތިކޮށްލުން. މިގޮތަށް ކަންތައްކުރަނީ މައިންބަފައިންނަށް، އެމީހުންގެ ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި ވެވޭ އިހުމާލު ކުޑަވީމައިތޯއެވެ. އަދި އެމީހުންގެ ދަރިންގެ ކުރިމަތީގައި އެމީހުންގެ
ހުކުރު ދުވަހު ނުވަތަ ހުކުރު ވިލޭރޭ ކަހްފު ސޫރަތް ކިޔެވުމުގެ މާތްކަމާ ބެހޭގޮތުން ޞައްޙަ ޙަދީޘްތަކެއް ނަބިއްޔާ محمد صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން ވާރިދުވެ އައިސްފައިވެއެވެ. އޭގެތެރޭގައި:
ތަރުބިއްޔަތުކުރުމަށް ތައްޔާރުވެފައިވާ ޙާލުގައި އުފަންވެފައިވާ ކުއްޖާއާއި މެދު ކަންކުރުމުގައި މައިންބަފައިންގެ ކިބައިން އެދެވިގެންވަނީ ކޮންކޮން ކަންތައްތަކަކަށް ހެއްޔެވެ؟ ފުރަތަމަ ކަންތައް: ކުއްޖާގެ ފިތުރަޠު ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުން ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި މައިންބަފައިންގެ އެންމެ އިސް ވާޖިބަކީ
ދަރިން އުފަން ވަނީ ތަރުބިއްޔަތު ލިބިގަތުމަށް ތައްޔާރުވެފައިވާ ހާލުގައި ކަމާއި، ވަރަށް މަތިވެރި ތަރުބިއްޔަތެއްގެ މަތީގައިކަން އެނގޭތަ؟ ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި އެންމެ އިސްކަންދޭންޖެހޭ ކަންކަމުގެ މައްޗަށް ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމަކީ ވަރަށް ފަސޭހަކަމެކެވެ. އެއީ އިސްލާމްދީނުގެ
ހުކުރުދުވަހުގައިވާ ދުޢާ އިޖާބަކުރައްވާ ޚާއްޞަ ވަގުތަކީ ހުކުރުދުވަހުގެ ޢަޞުރުނަމާދަށް ފަހުގައިވާ ވަގުތުކޮޅެކެވެ.
ބައެއް އަޅުކަންތައް އަދާކޮށް ނިމުމުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم، ﷲ ތަޢާލާގެ ޙަޟްރަތުން ފާފަފުއްސެވުމަށް އެދި ދަންނަވާ ތައުބާވެވަޑައިގަންނަވާކަމަށް ވާރިދުވެފައިވެއެވެ.
އެކަލޭގެފާނުގެ މިޖަވާބުން އިމާމު މާލިކު رحمه الله އަޖައިބުވެވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނަށް އަންދަލުސްގެ ބުއްދިވެރިޔާގެ ލަޤަބު ދެއްވިއެވެ.
ﷲ ތަޢާލާގެ ރަޙުމަތާއި ފާފަފުއްސެވުމަށް އުންމީދުކުރާ ޙާލު، ހާރުދަމުގެ ވަގުތު ރޭ އަޅުކަމުގައި ހޭދަކުރުމަކީ ޞާލިޙުންގެ އާދައެކެވެ.
ތިބާ ކުރާ ހަމަ އެންމެ ފާފައެއްގެ ސަބަބުންވެސް ނަރަކައިގައި އޮންނަން ޖެހިދާނެތީ އެކަމާ ބިރުވެތިވާށެވެ.
ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމަކީ ވަރަށް ބުރަ މަސައްކަތެއްތަ؟ ނޫނީ އެއީ، އެކަމުގައި ކާމިޔާބުވުން، ހަމައެކަނި އެކަމުގެ މާހިރުންނަށާއި، ފަންނުވެރިންނަށް އެކަނި ޚާއްސަވެފައިވާ ކަމެއްތަ؟ އަޅުގަނޑަށް އަޑުއިވިފައިވާ އަދި ފެނިފައިވާ މަންޒަރުތަކަށް ބަލާލާއިރު، އަޅުގަނޑަށް ފާހަގަވެފައިވަނީ އަހަރެމެންގެ
3- ޓެކްނޮލޮޖީގެ އެކިއެކި އާލާތްތައް، އެއްވެސް ބެލެހެއްޓުމެއްނެތި ދަރިންގެ ބާރުގެ ދަށުގައިވުން. ޒަމާނީ ކުރިއެރުންތަކާ ފައިހަމަކުރުމަށްޓަކައި އަހަރެމެން ޓެކްނޮލޮޖީގެ އެކިއެކި އާލާތްތައް ބޭނުން ކުރަން ފަށައިފީމެވެ. ޓެކްނޮލޮޖީގެ އެކިއެކި ވަސީލަތްތައް އަހަރެމެން އެކުދިންގެ އަތް
4- މާއްދިއްޔަތަށް މާބޮޑު އަހައްމިއްޔަތުކަން ދިނުން އަހަރެމެންގެ ދަރިންނަށް މާއްދީ ތަކެތި ނުލިބޭނަމަ އެކުދިންގެ ދިރިއުޅުމަކީ އުފާވެރި ދިރިއުޅުމަކަށް ނުވާ ހިސާބަށް މިއަދުގެ ޙާލަތު މިވަނީ ގޮސްފައެވެ. އަހަރެމެން މިވަނީ އަހަރެމެންގެ ދަރިންނާއި މާއްދީ
ހަމަކަށަވަރުން ތިޔަބައިމީހުންގެ ފަހަތުގައި ބާރު ދުވެލީގައި އަންނަ އެއްޗެއް ވެއެވެ. އެއީ ކަށްވަޅެވެ. ފަހެ އޭގެ ފިއްތާލުމާއި އަނދިރިކަމާއި އެކަނިވެރިކަމަށް ބިރުވެތިވާށެވެ.
ފާފަކުރުން ހުއްޓާލާށެވެ. އެކަމަށް ދެރަވެ ހިތާމަކުރަށެވެ. އެފާފައަށް އެނބުރި ރުޖޫޢަނުވުމަށް ޢަޒުމު ކަނޑައަޅާށެވެ. އަދި ފާފަ ފުސެއްވުންއެދި ރައްބުގެ ޙަޟްރަތުގައި ދަންނަވާށެވެ. ގިނަގިނައިން ތައުބާވާ މީހުންދެކެ ﷲ ތަޢާލާ ލޯބިވެވޮޑިގެންވެއެވެ.
ޙުރުމަތްތެރިވެގެންވާ މައްސަރުތައް މަތިވެރިކުރުމާއި އެ މައްސަރުތަކުގެ ޙުރުމަތް ނުކެނޑުން، މުސްލިމު އަޅާގެ މައްޗަށް ވާޖިބުވެގެންވެއެވެ.
މިއީ ޛުލް ޤަޢިދާ މަހާއި ގުޅޭ ބައެއް ފައިދާތަކުގެ ޚުލާޞާއެކެވެ.
4- ދަރިންގެ މައްޗަށް މާމައިންނާއި ކާފައިންގެ ބާރު ކުޑަވުމާއި، ބޮޑުބޭބެއިންނާއި ބޮޑުދައިތަމެންގެ ބާރުވެސް ނެތިކޮށްލުން. މިގޮތަށް ކަންތައްކުރަނީ މައިންބަފައިންނަށް، އެމީހުންގެ ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމުގައި ވެވޭ އިހުމާލު ކުޑަވީމައިތޯއެވެ. އަދި އެމީހުންގެ ދަރިންގެ ކުރިމަތީގައި އެމީހުންގެ
