ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢީދުމީލާދު ފާހަގަ ކުރުމަކީ ޙަރާމްކަމެކެވެ. އެކަން ޙަރާމުވެގެންވަނީ މައިގަނޑު ތިން ދަލީލެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށެވެ.
ނަމާދުގައި ޚަތިމު ދުޢާކިޔުމުގައި، ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلّم ގެ އަރިހުން ޞައްޙަ ސުންނަތުން ވާރިދުވެފައިވާކަން އެނގޭކަށް ނެތެވެ.
ތުންޖީނާ ޞަލަވާތުގެ ނަމުގައި މަޝްހޫރުވެފައިވާ ޞަލަވާތަކީ ބިދުޢައެކެވެ. އެއީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތުން ޘާބިތުވާ އެއްޗެއް ނޫނެވެ.
“ފަހެ ތިޔަބައިމީހުންގެ ފާފަތައް ގުނާށެވެ. ތިޔަބައިމީހުންގެ ހެޔޮކަމުން އެއްވެސް މިންވަރެއް ނުގެއްލޭނެކަމުގެ ޔަޤީންކަން ތިމަންކަލޭގެފާނު ދެއްވަމެވެ.”
ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި މި ޞަލަވާތް ކިޔެވުމަކީ ޙަރާމް ކަމެކެވެ. މި ޞަލަވާތަކީ ޝިރުކު އޭގައި ހިމެނޭ ބިދުޢައެކެވެ. އެއީ އަންނަނި ސަބަބުތަކަށްޓަކައެވެ.
ﷲއަށް ޙަމްދުކުރާ މުސްލިމް އަޚާގެ މައްޗަށް ވާ ޙައްޤަކީ ކުޑައެއް ބޮޑެއް ތަފާތުކުރުމެއް ނެތި އަދާކޮށްދޭންޖެހޭ ޙައްޤެއްކަމުން، ކުޑަކުއްޖަކު ވިޔަސް އެކުއްޖާ ޙަމްދުކޮށްފިނަމަ يرحمك الله ކިޔަންޖެހޭނެއެވެ.
ޒިޔާރަތްތައް ހެދުމަކީ ޝަރުޢީ ގޮތުން ހުއްދަކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި ކިއެއް ހެއްޔެވެ. އެއީ އިސްލާމްދީނުގައި ނަހީކުރެވިފައިވާ ކަމެކެވެ.
ފަހެ ރަސޫލު الله صلى الله عليه وسلم އަވަހާރަވެވަޑައިގެންނެވި ފަހުން ހަތަރު ޤަރުނު (400 އަހަރު) ވަންދެން އެކަލޭގެފާނުގެ ޢީދު މީލާދު ފާހަގަ ކުރެވިފައެއް ނުވެއެވެ.
މިފަދަ ދުވަސްތައް ޢީދުތަކެއްކަމުގައި ހަދާ ކޮންމެ އަހަރަކު ތަކުރާރުކޮށް ފާޅުކުރުމަކީ ބިދުޢައެކެވެ. އިސްލާމްދީނުގައި ދެ ޢީދު ފިޔަވާ އިތުރު ޢީދެއް ނުވެއެވެ. އެއީ ފިޠުރު ޢީދާއި އަޟްޙާ ޢީދެވެ.
އިސްލާމް ދީނުގައި ބިދުޢަހެދުމަކީ ޤުރުއާނާއި ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތާއި އަދި އިޖްމާޢުން ސާބިތުވާ ގޮތުގައި ކަނޑައެޅިގެން ޙަރާމްކަމެކެވެ.
ދީނުގެ ކަންކަމުގައި ބިދުޢަހެދި މީސްތަކުން ބިދުޢަހަދާފައިވަނީ އެކިއެކި ސަބަބާހުރެއެވެ.
ބިދުޢައޭ ބުނެވުނު ބަހުގެ މާނައީ؛ އަލަށް ކަމެއް ނުވަތަ އެއްޗެއް އުފެއްދުމެވެ.
ނިޔަތްގަނެވޭ ތަނަކީ ހިތެވެ. ދުލުންކިޔާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ. ތިބާ ވުޟޫކުރުމަށް ތެދުވުމަކީ ނިޔަތެކެވެ. ޢަމަލެއްކުރުމަށް މަޖުބޫރުކުރެވިފައިނުވާ، ބުއްދިހުރި އިންސާނަކަށް ނިޔަތް ނުގަނެ އެއްވެސް ކަމެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ.
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަނީ ފަޖުރުލުމާއި ހަމައަށް ކެއުމާއި ބުއިން ހުއްދަކުރައްވާފައެވެ.
ޝައުބާންމަހަކީ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ވަރަށް ޚާއްޞަ ޤަދަރެއް ދެއްވިމަހެކެވެ. އަދި އެމަހުގައި އެކަލޭގެފާނު ނުހަނު ގިނައިން ރޯދަވެސް ހިފާއުޅުއްވިއެވެ.
އިސްރާއާއި މިޢުރާޖުގެ ރޭ ފާހަގަކުރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ އަދި އެރެއަކީ ރަޖަބުމަހުގެ ހަތާވީސްވިލޭރޭ ތޯއެވެ؟
ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢީދުމީލާދު ފާހަގަ ކުރުމަކީ ޙަރާމްކަމެކެވެ. އެކަން ޙަރާމުވެގެންވަނީ މައިގަނޑު ތިން ދަލީލެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށެވެ.
ނަމާދުގައި ޚަތިމު ދުޢާކިޔުމުގައި، ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلّم ގެ އަރިހުން ޞައްޙަ ސުންނަތުން ވާރިދުވެފައިވާކަން އެނގޭކަށް ނެތެވެ.
ތުންޖީނާ ޞަލަވާތުގެ ނަމުގައި މަޝްހޫރުވެފައިވާ ޞަލަވާތަކީ ބިދުޢައެކެވެ. އެއީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތުން ޘާބިތުވާ އެއްޗެއް ނޫނެވެ.
“ފަހެ ތިޔަބައިމީހުންގެ ފާފަތައް ގުނާށެވެ. ތިޔަބައިމީހުންގެ ހެޔޮކަމުން އެއްވެސް މިންވަރެއް ނުގެއްލޭނެކަމުގެ ޔަޤީންކަން ތިމަންކަލޭގެފާނު ދެއްވަމެވެ.”
ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި މި ޞަލަވާތް ކިޔެވުމަކީ ޙަރާމް ކަމެކެވެ. މި ޞަލަވާތަކީ ޝިރުކު އޭގައި ހިމެނޭ ބިދުޢައެކެވެ. އެއީ އަންނަނި ސަބަބުތަކަށްޓަކައެވެ.
ﷲއަށް ޙަމްދުކުރާ މުސްލިމް އަޚާގެ މައްޗަށް ވާ ޙައްޤަކީ ކުޑައެއް ބޮޑެއް ތަފާތުކުރުމެއް ނެތި އަދާކޮށްދޭންޖެހޭ ޙައްޤެއްކަމުން، ކުޑަކުއްޖަކު ވިޔަސް އެކުއްޖާ ޙަމްދުކޮށްފިނަމަ يرحمك الله ކިޔަންޖެހޭނެއެވެ.
ޒިޔާރަތްތައް ހެދުމަކީ ޝަރުޢީ ގޮތުން ހުއްދަކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި ކިއެއް ހެއްޔެވެ. އެއީ އިސްލާމްދީނުގައި ނަހީކުރެވިފައިވާ ކަމެކެވެ.
ފަހެ ރަސޫލު الله صلى الله عليه وسلم އަވަހާރަވެވަޑައިގެންނެވި ފަހުން ހަތަރު ޤަރުނު (400 އަހަރު) ވަންދެން އެކަލޭގެފާނުގެ ޢީދު މީލާދު ފާހަގަ ކުރެވިފައެއް ނުވެއެވެ.
މިފަދަ ދުވަސްތައް ޢީދުތަކެއްކަމުގައި ހަދާ ކޮންމެ އަހަރަކު ތަކުރާރުކޮށް ފާޅުކުރުމަކީ ބިދުޢައެކެވެ. އިސްލާމްދީނުގައި ދެ ޢީދު ފިޔަވާ އިތުރު ޢީދެއް ނުވެއެވެ. އެއީ ފިޠުރު ޢީދާއި އަޟްޙާ ޢީދެވެ.
އިސްލާމް ދީނުގައި ބިދުޢަހެދުމަކީ ޤުރުއާނާއި ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތާއި އަދި އިޖްމާޢުން ސާބިތުވާ ގޮތުގައި ކަނޑައެޅިގެން ޙަރާމްކަމެކެވެ.
ދީނުގެ ކަންކަމުގައި ބިދުޢަހެދި މީސްތަކުން ބިދުޢަހަދާފައިވަނީ އެކިއެކި ސަބަބާހުރެއެވެ.
ބިދުޢައޭ ބުނެވުނު ބަހުގެ މާނައީ؛ އަލަށް ކަމެއް ނުވަތަ އެއްޗެއް އުފެއްދުމެވެ.
ނިޔަތްގަނެވޭ ތަނަކީ ހިތެވެ. ދުލުންކިޔާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ. ތިބާ ވުޟޫކުރުމަށް ތެދުވުމަކީ ނިޔަތެކެވެ. ޢަމަލެއްކުރުމަށް މަޖުބޫރުކުރެވިފައިނުވާ، ބުއްދިހުރި އިންސާނަކަށް ނިޔަތް ނުގަނެ އެއްވެސް ކަމެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ.
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަނީ ފަޖުރުލުމާއި ހަމައަށް ކެއުމާއި ބުއިން ހުއްދަކުރައްވާފައެވެ.
ޝައުބާންމަހަކީ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ވަރަށް ޚާއްޞަ ޤަދަރެއް ދެއްވިމަހެކެވެ. އަދި އެމަހުގައި އެކަލޭގެފާނު ނުހަނު ގިނައިން ރޯދަވެސް ހިފާއުޅުއްވިއެވެ.
އިސްރާއާއި މިޢުރާޖުގެ ރޭ ފާހަގަކުރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ އަދި އެރެއަކީ ރަޖަބުމަހުގެ ހަތާވީސްވިލޭރޭ ތޯއެވެ؟
