تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 68
އިމާމު ޢުމަރު ބުން ޢަބްދުލް ޢަޒީޒާއި އިބްނު ޝިހާބު އައްޒުހުރީ رحمهما الله ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެއްވުމަށް ކުރެއްވި މަސައްކަތްތައް:
އިމާމު ޢުމަރު ބުން ޢަބްދުލް ޢަޒީޒާއި އިބްނު ޝިހާބު އައްޒުހުރީ رحمهما الله ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެއްވުމަށް ކުރެއްވި މަސައްކަތްތައް:
އެ ޒަމާނުގައި ލިޔެވިގެން ދިޔަ ބައެއް ފަތްފުށްތަކުގެ މިޘާލުތައް މިތަނުގައި ޛިކުރުކޮށްލާނަމެވެ.
31 – “مَتُروكُهُ” مَا وَاحِدٌ بهِ انفَردْ … وأجَمعُوا لضَعْفِه فَهُوَ كرَدّ
26 – وَ”الُمدْرَجاتُ” في الحديثِ ما أتَتْ … مِنْ بَعْضِ ألفاظِ الرُّوَاةِ اتَّصَلَتْ
21- ومَا يَخالِفُ ثِقةٌ فيهِ الَملا … فـ”الشَّاذُّ” و”الَمقْلوبُ” قِسْمَانِ تَل
16 – “وَمُرْسلٌ” مِنهُ الصَّحَابُّي سَقَطْ … وقُلْ “غَريبٌ” ما رَوَى رَاوٍ فَقطْ
11- كذَاكَ قَدْ حَدَّثَنِيهِ قائِماً ** أوْ بَعْدَ أنْ حَدَّثَنِي تَبَسَّمَا
6- وكُلُّ ما عَنْ رُتبةِ الُحسْنِ قَصْر ** فَهْوَ (الضعيفُ) وهوَ أقْسَاماً كُثُرْ
މިއީ މުޞްޠަލަޙުލް ޙަދީޘްގެ ފަންނުގައި ލިޔެފައިވާ ޅެމެއްގެ ތަރުޖަމާއެވެ.
2- އެބޭކަލުންގެ ޒަމާނުގައި ފަތްފުށްތަކުގައި ސުންނަތް ލިޔުއްވުން.
ތިންވަނައީ: ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރުމުގައި ތާބިޢީ ބޭކަލުންގެ މަސައްކަތްޕުޅު
ފަތްފުށްތަކުގައި ޙަދީޘް ރައްކާކުރެއްވުމަށްފަހު ޝައިޚުންނާއި އެބޭކަލުންގެ ދަރިވަރުންގެ މެދުގައި އެ ދައުރުވުން.
އޭނާގެ މައްޗަށް މުޙައްމަދު صلى الله عليه وسلم ގެ ދޫފުޅުން ލަޢުނަތް ލައްވާފައިވެއެވެ. އަދި މިފަދައިން ވައްތަރުވެގަތުން ވަނީ ބޮޑެތި ފާފައިގެ ތެރެއިންނެވެ.
އިމާމު ޢުމަރު ބުން ޢަބްދުލް ޢަޒީޒާއި އިބްނު ޝިހާބު އައްޒުހުރީ رحمهما الله ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެއްވުމަށް ކުރެއްވި މަސައްކަތްތައް:
އެ ޒަމާނުގައި ލިޔެވިގެން ދިޔަ ބައެއް ފަތްފުށްތަކުގެ މިޘާލުތައް މިތަނުގައި ޛިކުރުކޮށްލާނަމެވެ.
31 – “مَتُروكُهُ” مَا وَاحِدٌ بهِ انفَردْ … وأجَمعُوا لضَعْفِه فَهُوَ كرَدّ
26 – وَ”الُمدْرَجاتُ” في الحديثِ ما أتَتْ … مِنْ بَعْضِ ألفاظِ الرُّوَاةِ اتَّصَلَتْ
21- ومَا يَخالِفُ ثِقةٌ فيهِ الَملا … فـ”الشَّاذُّ” و”الَمقْلوبُ” قِسْمَانِ تَل
16 – “وَمُرْسلٌ” مِنهُ الصَّحَابُّي سَقَطْ … وقُلْ “غَريبٌ” ما رَوَى رَاوٍ فَقطْ
11- كذَاكَ قَدْ حَدَّثَنِيهِ قائِماً ** أوْ بَعْدَ أنْ حَدَّثَنِي تَبَسَّمَا
6- وكُلُّ ما عَنْ رُتبةِ الُحسْنِ قَصْر ** فَهْوَ (الضعيفُ) وهوَ أقْسَاماً كُثُرْ
މިއީ މުޞްޠަލަޙުލް ޙަދީޘްގެ ފަންނުގައި ލިޔެފައިވާ ޅެމެއްގެ ތަރުޖަމާއެވެ.
2- އެބޭކަލުންގެ ޒަމާނުގައި ފަތްފުށްތަކުގައި ސުންނަތް ލިޔުއްވުން.
ތިންވަނައީ: ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރުމުގައި ތާބިޢީ ބޭކަލުންގެ މަސައްކަތްޕުޅު
ފަތްފުށްތަކުގައި ޙަދީޘް ރައްކާކުރެއްވުމަށްފަހު ޝައިޚުންނާއި އެބޭކަލުންގެ ދަރިވަރުންގެ މެދުގައި އެ ދައުރުވުން.
އޭނާގެ މައްޗަށް މުޙައްމަދު صلى الله عليه وسلم ގެ ދޫފުޅުން ލަޢުނަތް ލައްވާފައިވެއެވެ. އަދި މިފަދައިން ވައްތަރުވެގަތުން ވަނީ ބޮޑެތި ފާފައިގެ ތެރެއިންނެވެ.