އެއީ ޞަޙާބީންނާއި ތާބިޢީންނާއި އަތުބާޢުއްތާބިއީން އެންމެހާ ޝަރުޢީ ނައްޞުތަކުގެ ނުވަތަ އެއިގެ ބައެއް ނައްޞުތަކުގެ ޢިލްމު ލިބިވަޑައިގެންނެވިގޮތާއި، ފިޤްހުވެރިވެވަޑައިގެންނެވިގޮތާއި، އެ ނައްޞުތަކުން ޙުކުމްތައް ނެންގެވިގޮތެވެ.
އާދަމުގެ ދަރީންގެ އަޞްލަކީ ތައުޙީދެވެ. ޝިރުކެއް ނޫނެވެ. ﷲ އަށް ޙަމްދު ހުއްޓެވެ. ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެއިލާހުގެ އަޅުން ހައްދަވާފައިވަނީ އެއިލާހު އެއްކައުވަންތަކުރާ ބައެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ޤުދުސިއްޔަ ޙަދީޘްގައި އައިސްފައިވާ ފަދައިންނެވެ. إِنِّي
اِعْلَمْ رَحِمَكَ اللهُ أنَّهُ يَجِبُ عَلَيْنَا تَعَلُّمَ أرْبَعِ مَسَائِلَ ދަންނާށެވެ. ﷲ ތިބާއަށް ރަޙްމަތް ލައްވާށި! ހަމަކަށަވަރުންވެސް އަހަރެމެންގެ މައްޗަށް ހަތަރު ކަމެއް އުނގެނުން ވާޖިބުވެގެންވެއެވެ. މުޞައްނިފު ރަޙިމަހުﷲގެ ބަސްފުޅު اِعْلَمْ
ހިސާބުބެއްލެވުމަކާނުލާ ސުވަރުގެ ވަދެވޭ ހަތްދިހަހާސް މީހުންނާއެކު ރުޤްޔާކޮށްދިނުމަށް އެދޭމީހާއަށް (ސުވަރުގެއަށް) ނުވަދެވެނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟ އެހެންމީހުންގެ ގާތުގައި ރުޤްޔާކޮށްދިނުމަށް އެދުން އެއީ ހުއްދަކަމެއް ނޫން ހެއްޔެވެ؟ އަޅުގަނޑަށް މެދުވެރިވާކަމެއްގެ ސަބަބުން އަޅުގަނޑަށް ވަރަށް އުނދަގޫވެއެވެ.
ފަހެ ޞައްހަ ޢަޤީދާގެ މަތީގައި ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމަކީ އެކުދިންނަށާ އަދި އެކުދިންގެ މައިންބަފައިންނަށްވެސް – ﷲ ތަޢާލާގެ ވާގިފުޅާއެކު – ދެ ދެނިޔޭގައިވެސް ބާއްޖަވެރިކަން ގެނެސްދޭނޭ ކަމެކެވެ. إن شاء الله.
ހަމަކަށަވަރުން މުކައްލަފުގެ މައްޗަށްވާ ފުރަތަމަ ވާޖިބަކީ ތައުޙީދެވެ. އޭނާގެ މައްޗަށް އެ ކަމަކުން ދުރުހެލިވުން ވާޖިބުވެގެންވާ ފުރަތަމަ ކަމަކީ ޝިރުކެވެ. ޞަޙީޙައިންގައި މުޢާޛު ބިން ޖަބަލް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން އައިސްފައިވާ ފަދައިންނެވެ. އަހަރެން
ފަހެ އޭގެ ޖަވާބަކީ: ހަމަކަށަވަރުން ދުޢާކުރުމަކީ އެކަމަކަށް އެ ދުޢާކުރެވުނުކަމެއް ޙާޞިލުވުމުގެ ސަބަބެކެވެ.
މިފަދަ ފިލްމުތަކާއި ސިލްސިލާތަކަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މެދުގައި ޢާއްމުވެފައިވާ، އަދި ބައެއް ޓީވީ ޗެނަލްތަކުން އާދަކޮށް ދައްކަމުންގެންދާ ސިލްސިލާތަކެކެވެ. އެގޮތުން، އެސިލްސިލާތަކުގައި ޞަޙާބީން ތަމްސީލުކުރާއިރުވެސް އެބޭކަލުންނާ އެކަށީގެންނުވާގޮތްގޮތަށް ތަމްސީލުކުރުން ފާހަގަކުރެވެއެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށް ބައްޔެއް އިޙުސާސްވެއްޖެނަމަ (قل هو الله أحد) ތިންފަހަރަށް އަދި ފަލަޤިއާއި ނާސް ސޫރަތް ތިންފަހަރަށް ވިދާޅުވެ އަތަށް ނަފަޘްކުރައްވައެވެ.
އެއީ الأسماء والصفاتއަށް ދިނުން ޘާބިތުވެގެންވާ ޙައްޤެއް ދިނުމުންނާއި، އެއިސްމުފުޅުތަކާއި ޞިފަފުޅުތަކުގެ މާނަ ދެނެގަތުމުން އެއްކިބާވުމެވެ. ބަހުގެގޮތުން އިލްޙާދުގެ މާނައަކީ ލެނބުމެވެ.
ﷲ ގެ މަތިވެރިކަމާއެވެ. ޙަމްދުހުރީ އެއިލާހަށެވެ. އެއިލާހު ވަނީ އެއިލާހު ޞިފަކުރައްވާފައިވާ ފަދައިންނެވެ. އަދި އެއިލާހުގެ މަޚްލޫޤުން އެއިލާހަށް ޞިފަކުރާ ޞިފަކުރުންތަކުން އެއިލާހު ވަނީ މަތިވެރިވެ ވޮޑިގެންނެވެ.
ޤިޔާމަތް ދުވަހުން ﷲ ތަޢާލާ މުއުމިނުންނަށް ބަސް ވަޙީ ކުރައްވާނެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނަށް އެއިލާހު ދުށުމުގެ ނިޢުނަތް ދެއްވާނެެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٌ ﴾
ޝަރުޢީ ރުޤުޔާގައި އައުލާވެގެންވަނީ އެކަން ފުޅާދާއިރާއަކަށް ތަނަވަސްކޮށް އިތުރުނުކުރުމަށެވެ.
ކޮންމެ ވައްތަރެއްގެ ޙާލަތަކަށް، ބައެއް އާޔަތްތެއް ވަކި ޢަދަދަކަށް ކިޔުމަށް ޚާއްޞަކުރެވިދާނެހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ ނޫން ހެއްޔެވެ؟ މިޘާލަކަށް މިވަނި ނަންބަރު އާޔަތެއް (2001) ފަހަރު އަދި އެނޫންވެސްއެވެ.
ﷲގެ ފޮތް ކީރިތި ޤުރުއާނަކީ އެންމެހާ ބަލިތަކަށްވާ ޝިފާއެކެވެ. ބަލިތަކުން ފަސޭހަވުމަށް ރުޤްޔާގެ ގޮތުގައި ކޮންމެ ސޫރަތަކާއި އާޔަތެއް ކިޔެވިދާނެއެވެ. ޚާއްޞަކުރެވޭހުށީ ޝަރުޢުގައި ޘާބިތުވެގެންވާ ސޫރަތްތަކާއި އާޔަތްތަކެވެ.
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ އިސްމުފުޅުތަކުގައާއި ޞިފަފުޅުތަކުގައި މަޚްލޫޤުންނާ އެއްވައްތަރުވުމުން އެއިލާހު ހުސްޠާހިރުވެގެންވެއެވެ.
އެއީ ޞަޙާބީންނާއި ތާބިޢީންނާއި އަތުބާޢުއްތާބިއީން އެންމެހާ ޝަރުޢީ ނައްޞުތަކުގެ ނުވަތަ އެއިގެ ބައެއް ނައްޞުތަކުގެ ޢިލްމު ލިބިވަޑައިގެންނެވިގޮތާއި، ފިޤްހުވެރިވެވަޑައިގެންނެވިގޮތާއި، އެ ނައްޞުތަކުން ޙުކުމްތައް ނެންގެވިގޮތެވެ.
އާދަމުގެ ދަރީންގެ އަޞްލަކީ ތައުޙީދެވެ. ޝިރުކެއް ނޫނެވެ. ﷲ އަށް ޙަމްދު ހުއްޓެވެ. ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެއިލާހުގެ އަޅުން ހައްދަވާފައިވަނީ އެއިލާހު އެއްކައުވަންތަކުރާ ބައެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ޤުދުސިއްޔަ ޙަދީޘްގައި އައިސްފައިވާ ފަދައިންނެވެ. إِنِّي
اِعْلَمْ رَحِمَكَ اللهُ أنَّهُ يَجِبُ عَلَيْنَا تَعَلُّمَ أرْبَعِ مَسَائِلَ ދަންނާށެވެ. ﷲ ތިބާއަށް ރަޙްމަތް ލައްވާށި! ހަމަކަށަވަރުންވެސް އަހަރެމެންގެ މައްޗަށް ހަތަރު ކަމެއް އުނގެނުން ވާޖިބުވެގެންވެއެވެ. މުޞައްނިފު ރަޙިމަހުﷲގެ ބަސްފުޅު اِعْلَمْ
ހިސާބުބެއްލެވުމަކާނުލާ ސުވަރުގެ ވަދެވޭ ހަތްދިހަހާސް މީހުންނާއެކު ރުޤްޔާކޮށްދިނުމަށް އެދޭމީހާއަށް (ސުވަރުގެއަށް) ނުވަދެވެނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟ އެހެންމީހުންގެ ގާތުގައި ރުޤްޔާކޮށްދިނުމަށް އެދުން އެއީ ހުއްދަކަމެއް ނޫން ހެއްޔެވެ؟ އަޅުގަނޑަށް މެދުވެރިވާކަމެއްގެ ސަބަބުން އަޅުގަނޑަށް ވަރަށް އުނދަގޫވެއެވެ.
ފަހެ ޞައްހަ ޢަޤީދާގެ މަތީގައި ދަރިން ތަރުބިއްޔަތުކުރުމަކީ އެކުދިންނަށާ އަދި އެކުދިންގެ މައިންބަފައިންނަށްވެސް – ﷲ ތަޢާލާގެ ވާގިފުޅާއެކު – ދެ ދެނިޔޭގައިވެސް ބާއްޖަވެރިކަން ގެނެސްދޭނޭ ކަމެކެވެ. إن شاء الله.
ހަމަކަށަވަރުން މުކައްލަފުގެ މައްޗަށްވާ ފުރަތަމަ ވާޖިބަކީ ތައުޙީދެވެ. އޭނާގެ މައްޗަށް އެ ކަމަކުން ދުރުހެލިވުން ވާޖިބުވެގެންވާ ފުރަތަމަ ކަމަކީ ޝިރުކެވެ. ޞަޙީޙައިންގައި މުޢާޛު ބިން ޖަބަލް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން އައިސްފައިވާ ފަދައިންނެވެ. އަހަރެން
ފަހެ އޭގެ ޖަވާބަކީ: ހަމަކަށަވަރުން ދުޢާކުރުމަކީ އެކަމަކަށް އެ ދުޢާކުރެވުނުކަމެއް ޙާޞިލުވުމުގެ ސަބަބެކެވެ.
މިފަދަ ފިލްމުތަކާއި ސިލްސިލާތަކަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މެދުގައި ޢާއްމުވެފައިވާ، އަދި ބައެއް ޓީވީ ޗެނަލްތަކުން އާދަކޮށް ދައްކަމުންގެންދާ ސިލްސިލާތަކެކެވެ. އެގޮތުން، އެސިލްސިލާތަކުގައި ޞަޙާބީން ތަމްސީލުކުރާއިރުވެސް އެބޭކަލުންނާ އެކަށީގެންނުވާގޮތްގޮތަށް ތަމްސީލުކުރުން ފާހަގަކުރެވެއެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށް ބައްޔެއް އިޙުސާސްވެއްޖެނަމަ (قل هو الله أحد) ތިންފަހަރަށް އަދި ފަލަޤިއާއި ނާސް ސޫރަތް ތިންފަހަރަށް ވިދާޅުވެ އަތަށް ނަފަޘްކުރައްވައެވެ.
އެއީ الأسماء والصفاتއަށް ދިނުން ޘާބިތުވެގެންވާ ޙައްޤެއް ދިނުމުންނާއި، އެއިސްމުފުޅުތަކާއި ޞިފަފުޅުތަކުގެ މާނަ ދެނެގަތުމުން އެއްކިބާވުމެވެ. ބަހުގެގޮތުން އިލްޙާދުގެ މާނައަކީ ލެނބުމެވެ.
ﷲ ގެ މަތިވެރިކަމާއެވެ. ޙަމްދުހުރީ އެއިލާހަށެވެ. އެއިލާހު ވަނީ އެއިލާހު ޞިފަކުރައްވާފައިވާ ފަދައިންނެވެ. އަދި އެއިލާހުގެ މަޚްލޫޤުން އެއިލާހަށް ޞިފަކުރާ ޞިފަކުރުންތަކުން އެއިލާހު ވަނީ މަތިވެރިވެ ވޮޑިގެންނެވެ.
ޤިޔާމަތް ދުވަހުން ﷲ ތަޢާލާ މުއުމިނުންނަށް ބަސް ވަޙީ ކުރައްވާނެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނަށް އެއިލާހު ދުށުމުގެ ނިޢުނަތް ދެއްވާނެެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٌ ﴾
ޝަރުޢީ ރުޤުޔާގައި އައުލާވެގެންވަނީ އެކަން ފުޅާދާއިރާއަކަށް ތަނަވަސްކޮށް އިތުރުނުކުރުމަށެވެ.
ކޮންމެ ވައްތަރެއްގެ ޙާލަތަކަށް، ބައެއް އާޔަތްތެއް ވަކި ޢަދަދަކަށް ކިޔުމަށް ޚާއްޞަކުރެވިދާނެހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ ނޫން ހެއްޔެވެ؟ މިޘާލަކަށް މިވަނި ނަންބަރު އާޔަތެއް (2001) ފަހަރު އަދި އެނޫންވެސްއެވެ.
ﷲގެ ފޮތް ކީރިތި ޤުރުއާނަކީ އެންމެހާ ބަލިތަކަށްވާ ޝިފާއެކެވެ. ބަލިތަކުން ފަސޭހަވުމަށް ރުޤްޔާގެ ގޮތުގައި ކޮންމެ ސޫރަތަކާއި އާޔަތެއް ކިޔެވިދާނެއެވެ. ޚާއްޞަކުރެވޭހުށީ ޝަރުޢުގައި ޘާބިތުވެގެންވާ ސޫރަތްތަކާއި އާޔަތްތަކެވެ.
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ އިސްމުފުޅުތަކުގައާއި ޞިފަފުޅުތަކުގައި މަޚްލޫޤުންނާ އެއްވައްތަރުވުމުން އެއިލާހު ހުސްޠާހިރުވެގެންވެއެވެ.
