ހޯނު ޤަތުލު ކުރެވެނީ އެ އެއްޗެހީގެ ތެރެއިން އިބްރާހީމުގެފާނުގެ ޒަމާނުގައި އުޅުނު އެއްޗެއް ކުޅަ ކަމަކުން ނޫނެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އެއީ އެ އެއްޗަކީ އޭގެ ޒާތުގައި ނުރައްކާތެރި އަދި އިންސާނުންނަށް ގެއްލުން ދެނިވި އެއްޗެއްކަމުގައި ވާތީއެވެ. މިކަމުގައި ގެތަކާއި އެހެން ތަންތަނުގައި އުޅޭ ހޯނު ހަމަހަމަވެގެން ވެއެވެ.
ރަސޫލާ صَلَّىٰ اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمގެ ޙަދީޘުގައި “އެ ސޮރު އިބްރާހީމު عَلَيْهِ السَّلَام (އެއްލައި ލެވުނު އަލިފާންގަނޑަށް) ފުމޭ ކަމުގައި ވިއެވެ.” މިފަދައިން އައިސްފައި ވުމުން ދަލީލުކޮށްދެނީ އެ ސޮރުގެ ފާސިޤުކަމަށެވެ. އަދި ނުބައި ކަމަށެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެއީ އެ ސޮރު ޤަތުލު ކުރުމަށް އައިސްފައިވާ އަމުރުފުޅުގެ ހަމައެކަނި ޢިއްލަތެއް ނޫނެވެ.
القتل الخطأ (އޮޅިގެން މީހަކު މަރާލެވުން)
ހޯނު މެރުމަށް އަމުރުފުޅު އައިސްފައި ވެއެވެ. އަދި މި އަމުރުފުޅުގެ ޢިއްލަތެއްކަމުގައި ބަޔާންވެގެންވަނީ އެއީ ފުވައިސިޤު (ގެއްލުން ދެނިވި ނުރައްކާތެރި) އެއްޗެއް ކަމުގައި ވާތީއެވެ. މިފަދަ ނުރައްކާތެރި އެހެން ތަކެތި ޤަތުލު ކުރުމަށްވެސް އަމުރުފުޅު އައިސްފައި ވެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ނުރައްކާތެރި ހަރުފައާއި ނަގުލަންދާއްޓާއި މޮޔަ ކުއްތާ ހިމެނެއެވެ.
القتل شبه العمد (قصدމަރާ ވައްތަރު މަރު)
القتل العمد ގެ ވައްތަރުތައް
ދަންނާށެވެ! މުޢުތަބަރު ޚިލާފެއް ނެތް ޚިލާފީ މައްސަލަތައް ގުނައި ޢަދަދު ނުކުރެވޭހައި ގިނައެވެ.
القتل العمد (قصدގައި މީހަކު މެރުން)
قتل ގެ ވައްތަރުތައް
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَمَنْ يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ) [سورة النور: 21] މާނައީ: [އޭ އީމާން ވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ތިޔަބައިމީހުން ޝައިޠާނާގެ ފިޔަވަޅުތަކަށް ތަބާ ނުވާށެވެ! އަދި ޝައިޠާނާގެ ފިޔަވަޅުތަކަށް ތަބާ ވާ މީހާ (ދަންނާށެވެ!) ފަހެ، ހަމަކަށަވަރުން، އެ ޝައިޠާނާ ހުތުރުކަންބޮޑު ފާފައާއި، ނުބައިކަންތަކަށް އަމުރުކުރެތެވެ. ]
قصدގައި މީހަކު މަރައިފިމީހާގެ މައްޗަށް ތިން حقއެއް ވެއެވެ.
ކަސްރަތުތައް ކުރުމަށް ޝަރުޢީ އިންތަކެއް ވެއެވެ. މި އިންތަކުގެ ތެރޭގައި ކަސްރަތު ކުރުން ހުއްދައެވެ. އަދި މި އިންތައް ފަހަނައަޅައިދާ މީހުން އެ އަރައި ގަންނަނީ ޙަރާމު ކަމަކަށެވެ.
قتل ކުރުން ފަދަ ބޮޑެތި ކުށްތައްކުރާ އެފަދަ قاتلންނަކީ فاسقންނެވެ. އެއީ އެންމެ ބޮޑެތި ފާފަތަކުން ފާފަޔަކަށް އަރައިގަނެފައިވާ މީހެކެވެ.
އެއް ގެރީގައި 7 މީހުންނަށް ބައިވެރިވެވޭއިރު، އެއަށްވުރެ މަދު މީހުން އޭގައި ބައިވެރިވުން ހުއްދަވުން މާ އައުލާވެގެންވެއެވެ. އަދި 7 / 1 އަށްވުރެ އިތުރުވާ ބައިން އަޖުރުވެސް އިތުރުވެގެންވެއެވެ.
މުރުތައްދުވާ މީހާ ޤަތުލު ކުރުމާއި އިންސާނީ ޙައްޤު
މުރުތައްދު ވުމާއެކު ވަގުތުން ޤަތުލު ކުރަނީތަ؟
ހޯނު ޤަތުލު ކުރެވެނީ އެ އެއްޗެހީގެ ތެރެއިން އިބްރާހީމުގެފާނުގެ ޒަމާނުގައި އުޅުނު އެއްޗެއް ކުޅަ ކަމަކުން ނޫނެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އެއީ އެ އެއްޗަކީ އޭގެ ޒާތުގައި ނުރައްކާތެރި އަދި އިންސާނުންނަށް ގެއްލުން ދެނިވި އެއްޗެއްކަމުގައި ވާތީއެވެ. މިކަމުގައި ގެތަކާއި އެހެން ތަންތަނުގައި އުޅޭ ހޯނު ހަމަހަމަވެގެން ވެއެވެ.
ރަސޫލާ صَلَّىٰ اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمގެ ޙަދީޘުގައި “އެ ސޮރު އިބްރާހީމު عَلَيْهِ السَّلَام (އެއްލައި ލެވުނު އަލިފާންގަނޑަށް) ފުމޭ ކަމުގައި ވިއެވެ.” މިފަދައިން އައިސްފައި ވުމުން ދަލީލުކޮށްދެނީ އެ ސޮރުގެ ފާސިޤުކަމަށެވެ. އަދި ނުބައި ކަމަށެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެއީ އެ ސޮރު ޤަތުލު ކުރުމަށް އައިސްފައިވާ އަމުރުފުޅުގެ ހަމައެކަނި ޢިއްލަތެއް ނޫނެވެ.
القتل الخطأ (އޮޅިގެން މީހަކު މަރާލެވުން)
ހޯނު މެރުމަށް އަމުރުފުޅު އައިސްފައި ވެއެވެ. އަދި މި އަމުރުފުޅުގެ ޢިއްލަތެއްކަމުގައި ބަޔާންވެގެންވަނީ އެއީ ފުވައިސިޤު (ގެއްލުން ދެނިވި ނުރައްކާތެރި) އެއްޗެއް ކަމުގައި ވާތީއެވެ. މިފަދަ ނުރައްކާތެރި އެހެން ތަކެތި ޤަތުލު ކުރުމަށްވެސް އަމުރުފުޅު އައިސްފައި ވެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ނުރައްކާތެރި ހަރުފައާއި ނަގުލަންދާއްޓާއި މޮޔަ ކުއްތާ ހިމެނެއެވެ.
القتل شبه العمد (قصدމަރާ ވައްތަރު މަރު)
القتل العمد ގެ ވައްތަރުތައް
ދަންނާށެވެ! މުޢުތަބަރު ޚިލާފެއް ނެތް ޚިލާފީ މައްސަލަތައް ގުނައި ޢަދަދު ނުކުރެވޭހައި ގިނައެވެ.
القتل العمد (قصدގައި މީހަކު މެރުން)
قتل ގެ ވައްތަރުތައް
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَمَنْ يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ) [سورة النور: 21] މާނައީ: [އޭ އީމާން ވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ތިޔަބައިމީހުން ޝައިޠާނާގެ ފިޔަވަޅުތަކަށް ތަބާ ނުވާށެވެ! އަދި ޝައިޠާނާގެ ފިޔަވަޅުތަކަށް ތަބާ ވާ މީހާ (ދަންނާށެވެ!) ފަހެ، ހަމަކަށަވަރުން، އެ ޝައިޠާނާ ހުތުރުކަންބޮޑު ފާފައާއި، ނުބައިކަންތަކަށް އަމުރުކުރެތެވެ. ]
قصدގައި މީހަކު މަރައިފިމީހާގެ މައްޗަށް ތިން حقއެއް ވެއެވެ.
ކަސްރަތުތައް ކުރުމަށް ޝަރުޢީ އިންތަކެއް ވެއެވެ. މި އިންތަކުގެ ތެރޭގައި ކަސްރަތު ކުރުން ހުއްދައެވެ. އަދި މި އިންތައް ފަހަނައަޅައިދާ މީހުން އެ އަރައި ގަންނަނީ ޙަރާމު ކަމަކަށެވެ.
قتل ކުރުން ފަދަ ބޮޑެތި ކުށްތައްކުރާ އެފަދަ قاتلންނަކީ فاسقންނެވެ. އެއީ އެންމެ ބޮޑެތި ފާފަތަކުން ފާފަޔަކަށް އަރައިގަނެފައިވާ މީހެކެވެ.
އެއް ގެރީގައި 7 މީހުންނަށް ބައިވެރިވެވޭއިރު، އެއަށްވުރެ މަދު މީހުން އޭގައި ބައިވެރިވުން ހުއްދަވުން މާ އައުލާވެގެންވެއެވެ. އަދި 7 / 1 އަށްވުރެ އިތުރުވާ ބައިން އަޖުރުވެސް އިތުރުވެގެންވެއެވެ.
މުރުތައްދުވާ މީހާ ޤަތުލު ކުރުމާއި އިންސާނީ ޙައްޤު
މުރުތައްދު ވުމާއެކު ވަގުތުން ޤަތުލު ކުރަނީތަ؟
