މުސްލިމުންގެ ތެރެއިން އިސްލާމީ އަޤީދާގެ އަސާސްތައް ފަނޑުވެ ހުޅަނގުގެ ޡަޤާފަތްތަކާއި އާދަކާދަތައް ރޯވެ އާލާވެ ކުރިފަޅައިގެންގޮސްފައި ވަނީ ޢަޖައިބު ކުރުވަނިވި މިންވަރަކަށެވެ. ޣައިރު މުސްލިމުންގެ ތަފާތު އުޅުންތަކާއި ގުޅުންތައް މުސްލިމުން ނަކަލު ކުރަމުންދަނީ ތެލެއް
14.ކެއުން ބުއިމުގައި ރަނާއި އަދި ރިހީގެ ތަށި ބޭނުން ކުރުން އުއްމު ސަލަމާ رضي الله عنها އަރިހުން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ. ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. ((مَنْ
އަޅުގަނޑުމެން މުސްލިމުންނަށްވަނީ ﷲ ފިޔަވައި ޙައްޤުގޮތުގައި އަޅުކަންވެވޭ އިލާހެއްނުވާކަމާއި އަދި ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަކީ ﷲގެ އަޅާ އަދި ރަސޫލާކަމަށް ހެކިވުމުންނެވެ. އެކަމަށް ޓަކައި އަޅުގަނޑުމެން ކިޔާ ކަލިމައަކީ (لا إله
މުއުމިނުންނަށް ފުރައްސާރަކުރުން ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވައިފައިވެއެވެ. (( وَإِذَا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَىٰ شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُون)) )) اللَّـهُ يَسْتَهْزِئُ
މަރާއި ދިރުންލެއްވުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ޙިކުމަތަކީ އިމްތިޙާނުކުރުމެވެ. މީސްތަކުން އާޚިރުގައި ބެހިގެންދަނީ ދެ ޖަމާޢަތަކަށެވެ. އެއީ ނަރަކައިގެ ޖަމާޢަތާއި ސުވަރުގޭގެ ޖަމާޢަތެވެ. ﷲ تعالى ގެ ވަހީ ބަސްފުޅުހައިވެއެވެ. فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَفَرِيقٌ فِي
ޞަދަޤާތް ދޭއިރުގައި ވަންހަނާކުރުމަކީ ޞަދަޤާތް ދޭ މީހާ ދެއްކުންތެރި ކަމުން ދުރުކޮށްދޭ ކަމެކެވެ. އަދި ޞަދަޤާތް ދޭމީހާގެ ނިޔަތް އިޙްލާސްތެރި ކޮށްދިނުމަށް އެހީތެރިވެދެއެވެ. ޞަދަޤާތް ދޭއިރުގައި ވަންހަނާކުރުމުގެ މާނައަކީ ކާކު ދިން އެއްޗެކަން
ﷲގެ އާޔަތްތަކަށް މަލާމަތްކުރުން ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވައިފައިވެއެވެ. (( يَحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُم بِمَا فِي قُلُوبِهِمْ ۚ قُلِ اسْتَهْزِئُوا إِنَّ اللَّـهَ مُخْرِجٌ مَّا تَحْذَرُونَ
ޝަހްވާނީ އެދުންތައް ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވައިފައިވެއެވެ. (فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ ) މާނައީ: ” ފަހެ، ތިޔަކަނބަލުން ލޫޅާފަތި އަޑަކުން ވާހަކަ ނުދައްކާށެވެ! (އެއީ) ހިތުގެތެރޭގައި (نفاق
13.ޝަރުޢީ ޢިލްމު އުނގެނުމުގައި އިޙްލާޞްތެރި ނުވުން އަބޫހުރައިރާ رضي الله عنه އަރިހުން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ. ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. ((مَنْ تَعَلَّمَ عِلْمًا يُبْتَغَى بِهِ
17. މިޔުޒިކުގެ ސާމާނު ފާޅުވެ އެކަން (އެބަހީ: މިޔުޒިކު ކުޅުން) ޙަލާލުކޮށްގަތުން. سَهلُ بن سَعْد ގެ އަރިހުން [ރިވާވެގެން] ވެއެވެ. ﷲގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ.
ސުވަރުގޭގެ ނިޢުމަތަކީ ބޮޑުވެގެންވާ ނިޢުމަތެކެވެ. އެ ނިޢުމަތުގެ މާތްކަން ސިފަނުކުރެވޭހުއްޓެވެ. އަދި ސުވަރުގޭގެ އެންމެ ދަށް މަންޒިލް ލިބޭ މީހާގެ ދަރަޖަ، ދުނިޔޭގެ ރަސްރަސްކަލުންގެ ތެރެއިން އެންމެ މަތިވެރި ރަސްކަމުގެ ވެސް އެތައް ގުނައެއް
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و سلام على أشرف الانبياء و المرسلين. و بعد: ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަޅުގަނޑުމެން ހުރިހާ އިންސާނުންވެސް ހައްދަވާފައިވަނީ އެއިލާހު ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަ
12. ޙަޔަވާނުންނަށް އަނިޔާކޮށް އެއަށް ޢަޛާބު ދޭމީހުން ޖާބިރު رضي الله عنه ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. ((…عُرِضَتْ عَلَيَّ النَّارُ، فَرَأَيْتُ فِيهَا امْرَأَةً
ﷲ ތަޢާލާ އަށް ފުރައްސާރަކުރާ މީހާ ކާފަރުވާނެ ކަމަށް ޢިލްމުވެރިން އިޖުމާޢުވެވަޑައިގަތުން. އީމާންކަމަކީ ދުލުން ބުނާ ބަސްތަކާއި އެހެން ގުނަވަންތަކުން ކުރާ ޢަމަލުތައް ހިމެނޭ އެއްޗެއްކަމުގައި ބުނާ ހުރިހާ މަޒްހަބެއްގެ ޢިލްމުވެރިންވެސް އިއްތިފާޤުވެފައިވާ ގޮތުގައި
ފުރަތަމަ ކަންތަކާމެދު ދަންނައެވެ. އެއީ ﷲ ތަޢާލާ ޙަރާމްކުރައްވާފައިވާ ފާޙިޝްކަމެކެވެ. އެއީ އިންސާނުންގެ ތެރޭގައިވެސް ދެމީހުންގެ ރުހުމުގައިވެސް އެކަން ޙަރާމްކުރައްވާފައިވާ ފަދައިންނެވެ. ފަހެ، އަނެކާގެ ނުރުހުމުގާކުރަނަމަ ވާނީ ކޮންފަދައަކުން ހެއްޔެވެ؟ ފަހެ، އެއީ ފާޙިޝްކަމާ
ހެދުން ލައިގެން އޮރިޔާމުން ތިބޭ އަންހެންނާއި އަދި ހައްޤަކާނުލައި މީސްތަކުންނަށް އަނިޔާކޮށް އެމީހުންގެ ގައިގައި ތަޅަމުން ގެންދާމީހުން: އަބޫހުރައިރާ رضي الله عنه ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް
މުސްލިމުންގެ ތެރެއިން އިސްލާމީ އަޤީދާގެ އަސާސްތައް ފަނޑުވެ ހުޅަނގުގެ ޡަޤާފަތްތަކާއި އާދަކާދަތައް ރޯވެ އާލާވެ ކުރިފަޅައިގެންގޮސްފައި ވަނީ ޢަޖައިބު ކުރުވަނިވި މިންވަރަކަށެވެ. ޣައިރު މުސްލިމުންގެ ތަފާތު އުޅުންތަކާއި ގުޅުންތައް މުސްލިމުން ނަކަލު ކުރަމުންދަނީ ތެލެއް
14.ކެއުން ބުއިމުގައި ރަނާއި އަދި ރިހީގެ ތަށި ބޭނުން ކުރުން އުއްމު ސަލަމާ رضي الله عنها އަރިހުން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ. ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. ((مَنْ
އަޅުގަނޑުމެން މުސްލިމުންނަށްވަނީ ﷲ ފިޔަވައި ޙައްޤުގޮތުގައި އަޅުކަންވެވޭ އިލާހެއްނުވާކަމާއި އަދި ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަކީ ﷲގެ އަޅާ އަދި ރަސޫލާކަމަށް ހެކިވުމުންނެވެ. އެކަމަށް ޓަކައި އަޅުގަނޑުމެން ކިޔާ ކަލިމައަކީ (لا إله
މުއުމިނުންނަށް ފުރައްސާރަކުރުން ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވައިފައިވެއެވެ. (( وَإِذَا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَىٰ شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُون)) )) اللَّـهُ يَسْتَهْزِئُ
މަރާއި ދިރުންލެއްވުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ޙިކުމަތަކީ އިމްތިޙާނުކުރުމެވެ. މީސްތަކުން އާޚިރުގައި ބެހިގެންދަނީ ދެ ޖަމާޢަތަކަށެވެ. އެއީ ނަރަކައިގެ ޖަމާޢަތާއި ސުވަރުގޭގެ ޖަމާޢަތެވެ. ﷲ تعالى ގެ ވަހީ ބަސްފުޅުހައިވެއެވެ. فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَفَرِيقٌ فِي
ޞަދަޤާތް ދޭއިރުގައި ވަންހަނާކުރުމަކީ ޞަދަޤާތް ދޭ މީހާ ދެއްކުންތެރި ކަމުން ދުރުކޮށްދޭ ކަމެކެވެ. އަދި ޞަދަޤާތް ދޭމީހާގެ ނިޔަތް އިޙްލާސްތެރި ކޮށްދިނުމަށް އެހީތެރިވެދެއެވެ. ޞަދަޤާތް ދޭއިރުގައި ވަންހަނާކުރުމުގެ މާނައަކީ ކާކު ދިން އެއްޗެކަން
ﷲގެ އާޔަތްތަކަށް މަލާމަތްކުރުން ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވައިފައިވެއެވެ. (( يَحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُم بِمَا فِي قُلُوبِهِمْ ۚ قُلِ اسْتَهْزِئُوا إِنَّ اللَّـهَ مُخْرِجٌ مَّا تَحْذَرُونَ
ޝަހްވާނީ އެދުންތައް ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވައިފައިވެއެވެ. (فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ ) މާނައީ: ” ފަހެ، ތިޔަކަނބަލުން ލޫޅާފަތި އަޑަކުން ވާހަކަ ނުދައްކާށެވެ! (އެއީ) ހިތުގެތެރޭގައި (نفاق
13.ޝަރުޢީ ޢިލްމު އުނގެނުމުގައި އިޙްލާޞްތެރި ނުވުން އަބޫހުރައިރާ رضي الله عنه އަރިހުން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ. ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. ((مَنْ تَعَلَّمَ عِلْمًا يُبْتَغَى بِهِ
17. މިޔުޒިކުގެ ސާމާނު ފާޅުވެ އެކަން (އެބަހީ: މިޔުޒިކު ކުޅުން) ޙަލާލުކޮށްގަތުން. سَهلُ بن سَعْد ގެ އަރިހުން [ރިވާވެގެން] ވެއެވެ. ﷲގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ.
ސުވަރުގޭގެ ނިޢުމަތަކީ ބޮޑުވެގެންވާ ނިޢުމަތެކެވެ. އެ ނިޢުމަތުގެ މާތްކަން ސިފަނުކުރެވޭހުއްޓެވެ. އަދި ސުވަރުގޭގެ އެންމެ ދަށް މަންޒިލް ލިބޭ މީހާގެ ދަރަޖަ، ދުނިޔޭގެ ރަސްރަސްކަލުންގެ ތެރެއިން އެންމެ މަތިވެރި ރަސްކަމުގެ ވެސް އެތައް ގުނައެއް
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و سلام على أشرف الانبياء و المرسلين. و بعد: ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަޅުގަނޑުމެން ހުރިހާ އިންސާނުންވެސް ހައްދަވާފައިވަނީ އެއިލާހު ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަ
12. ޙަޔަވާނުންނަށް އަނިޔާކޮށް އެއަށް ޢަޛާބު ދޭމީހުން ޖާބިރު رضي الله عنه ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. ((…عُرِضَتْ عَلَيَّ النَّارُ، فَرَأَيْتُ فِيهَا امْرَأَةً
ﷲ ތަޢާލާ އަށް ފުރައްސާރަކުރާ މީހާ ކާފަރުވާނެ ކަމަށް ޢިލްމުވެރިން އިޖުމާޢުވެވަޑައިގަތުން. އީމާންކަމަކީ ދުލުން ބުނާ ބަސްތަކާއި އެހެން ގުނަވަންތަކުން ކުރާ ޢަމަލުތައް ހިމެނޭ އެއްޗެއްކަމުގައި ބުނާ ހުރިހާ މަޒްހަބެއްގެ ޢިލްމުވެރިންވެސް އިއްތިފާޤުވެފައިވާ ގޮތުގައި
ފުރަތަމަ ކަންތަކާމެދު ދަންނައެވެ. އެއީ ﷲ ތަޢާލާ ޙަރާމްކުރައްވާފައިވާ ފާޙިޝްކަމެކެވެ. އެއީ އިންސާނުންގެ ތެރޭގައިވެސް ދެމީހުންގެ ރުހުމުގައިވެސް އެކަން ޙަރާމްކުރައްވާފައިވާ ފަދައިންނެވެ. ފަހެ، އަނެކާގެ ނުރުހުމުގާކުރަނަމަ ވާނީ ކޮންފަދައަކުން ހެއްޔެވެ؟ ފަހެ، އެއީ ފާޙިޝްކަމާ
ހެދުން ލައިގެން އޮރިޔާމުން ތިބޭ އަންހެންނާއި އަދި ހައްޤަކާނުލައި މީސްތަކުންނަށް އަނިޔާކޮށް އެމީހުންގެ ގައިގައި ތަޅަމުން ގެންދާމީހުން: އަބޫހުރައިރާ رضي الله عنه ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް
