އަޅުގަނޑަށް އިޙްސާސްކުރެވެނީ އަޅުގަނޑަކީ މަތިވެރި، ޝައިޠާނުންނާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރާ، މުޞީބާތްތަކަށް ކެތްތެރިވާ މީހެއްގެ ގޮތުގައި. މިކަންކަމަށް އަޅުގަނޑަށް މަގުދެއްކެވީތީ ﷲއަށް އަޅުގަނޑު ޙަމްދުކުރަން. މިހާރު އަޅުގަނޑު މިވަނީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މަގަށް ދަޢުވަތު ދިނުމާއި، އިޞްލާޙުކުރުމަށް މަސައްކަތް ފަށާފައި.
މި އަނިޔާވެރި މަގަށް އަޅުގަނޑަށް ވަދެވުނުގޮތުގެ ސަބަބުތަކުގެ ކުރު ޚުލާޞާއަކީ އެންމެ ފުރަތަމަ ދީނާމެދު ޖާހިލުވުމާއި، ދީނީ ޢިލްމު ރަނގަޅަށް ނޭނގުމާއި، ދީނަށް ގޮވައިލާ އަދި ޞައްޙަ ޢަޤީދާއަށާއި، މީސްތަކުން އެބައިމީހުންގެ ވެރި ރައްބާދެމެދުގައި އޮންނަންޖެހޭ ގުޅުމުގެ ކަންކަން މީސްތަކުންނަށް ބަޔާންކޮށްދޭ ދާޢީންތައް ނެތުން.
އެބޭފުޅުން ވިދާޅުވަނީ “ފަހެ، މިއާޔަތުން ދަލީލުކޮށްދެނީ އެސޮރުމެންނަށް ބީހެވޭނެކަމެވެ. އެއީ ސުވަރުގޭގައި ޙޫރުލްޢީނުންނާ ބީހުމެވެ.”
ދީނުގައި ނިފާޤުވުން މިފަދަ ނިފާޤުކަން ދެ ބަޔަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ. އަޞްލީ ނިފާޤުކަން (ޙަޤީޤަތުގައިވެސް އިސްލާމްނުވެ މުސްލިމަކު ކަމުގައި ދެއްކުމާއި ) އިސްލާމްވުމަށްފަހު މުރުތައްދުވެ އެއަށްފަހު މުސްލިމެއްކަމުގައި ދެއްކުން. މިތަނުގައި އަޞްލީ ނިފާޤޭ ބުނެވޭ ބުނެވުމުގެ
އެސޮރުމެން އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހަށް އައުމުން އެސޮރުމެނަށް ޤުރުއާން ކިޔަވައި ދެއްވިއެވެ.
ޞަޙީޙް ބުޚާރީއާ އަދި އެނޫންވެސް ޙަދީޘް ފޮތްތަކުގައި އަބޫހުރައިރާގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވެއެވެ.
2. ޢަމަލުގައި ނިފާޤުވުން (ކުޑަ ނިފާޤުކަން) އެއީ ދީނުގައި ރައްކާތެރިވާންޖެހޭ ކަންކަން ސިއްރުގައި ދޫކުރުމެވެ. އަދި ބޭރުފުށުން އެކަންކަން ކުރާ ކަމުގައި ދެއްކުމެވެ. ނަމަވެސް އެއީ އޭނާގެ ހިތުގައި އީމާންކަމާއި ޞައްޙަ ޢަޤީދާވާ ޙާލުގައެވެ.
ޞާލިޙު ހެޔޮޢަމަލަކީ ސުވަރުގެ ވަނުމުގެ ސަބަބެވެ. ޞާލިޙު ހެޔޮޢަމަލަކީ ސުވަރުގެ ވަދުމުގެ ސަބަބެވެ. ދަލީލަކީ ﷲގެ ވަޙީ ބަސްފުޅެވެ. وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿الزخرف: ٧٢﴾ މާނައީ:
މީސްތަކުންގެ މުދާ ބާޠިލްގޮތުގައި ކެއުން. މީސްތަކުންގެ މުދާ ބާޠިލްގޮތުގައި ކެއުމަކީ ބޮޑެތި ފާފަތަކުގެ ތެރެއިން ފާފައެކެވެ. އަދި އެފާފައެއް ކުރުމުން ނަރަކަޔަށް ދާންޖެހޭނެ ކަން ބަޔާން ކުރެވިފައިވާ ފާފައެކެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. (يَا
ނިފާޤުގެ ވައްތަރުތައް ނިފާޤްކަން ދެބަޔަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ. އެއީ ބޮޑު ނިފާޤުކަމާއި ކުޑަ ނިފާޤުކަމެވެ. އިބުން ތައިމިއްޔާ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. ” އަދި ނިފާޤުކަމަކީ ކުފުރު ފަދައިން ދެބަޔަކަށް ބެހިގެންވާ އެއްޗެކެވެ. އެއީ ދީނުން ބޭރުވާ ނިފާޤުކަމާއި
އިޙްސާންކަމުގައިވަނީ އެންމެ ރުކުނެކެވެ. އެއީ ތިބާ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެކެދެކެހުރެ އަޅުކަންކުރާ ފަދައިން އަޅުކަންކުރުމެވެ. އެގޮތަށް އަޅުކަން ނުކުރެވޭނަމަ އެ އިލާހު ތިބާ ދެކެވޮޑިގެންވާކަން އެނގިހުރެ އަޅުކަންކުރުމެވެ. މިކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ
ރިބާ ކެއުން: ރިބާއަކީ އެފާފައެއްގެ ސަބަބުން މީހާ ގެއްލެނިވި އަދި ހަލާކުކުރަނިވި ފާފައެކެވެ. ރިބާކެއުމަކީ ޙަރާމް ކަމެއްކަން އެނގިހުރެ އެކާމީހުންނާއި ބެހޭގޮތުން ﷲ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. (…وَمَنْ عَادَ فَأُولَـٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ
ނިފާޤުގެ ތަޢުރީފް ޢަރަބިބަހުގައި ނިފާޤް ބަހުގެ ގޮތުން ބަލާއިރު (نفق) މިބަހުން ޞައްޙަ ދެ އަޞްލެއް (މާނައެއް) ޢަރަބި ބަހުގައި ނެގެއެވެ. އެއިން ދަލީލުކޮށްދޭ އެއް މާނައަކީ އެއްޗެއް މެދުކެނޑި އަދި ފިލައި ދިޔުމަށެވެ.
ދެވަނަ ބާބު: (ليبوكم أيكم أحسن عملا) ތިޔަބައިމީހުންގެ ތެރެއިން އެންމެ ހެޔޮ ޢަމަލު ކުރަނީ ކާކުތޯ އިމްތިޙާނު ކުރެއްވުމަށްޓަކައެވެ. އިސްވެދިޔަ ބާބުގައި އަލި އަޅުވާލެވިފައިވަނީ މަރާއި ދިރުމުގެ މައްޗަށެވެ. ﷲތަޢާލާ މަރާއި ދިރުން
4.ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه وسلم ގެ މައްޗަށް ދޮގު ހެދުން: އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. (من كذَبَ عليَّ متعمِّدًا فلْيتبوأْ مقعدَه من النار)1 މާނައީ: “ތިމަން ކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް
މުއައްލިފުގެ މުޤައްދިމާ الحمد لله رب العالمين. والصلاة والسلام على نبينا محمد. وعلى آله وصحبه أجمعين أما بعد: ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން ނިފާޤްކަމަކީ ބޮޑުވެގެންވާ ބަލިމަޑުކަމެކެވެ. ނުރައްކާތެރި މަގުއޮޅުމެކެވެ. ފެތުރިފައިވާ
އަޅުގަނޑަށް އިޙްސާސްކުރެވެނީ އަޅުގަނޑަކީ މަތިވެރި، ޝައިޠާނުންނާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރާ، މުޞީބާތްތަކަށް ކެތްތެރިވާ މީހެއްގެ ގޮތުގައި. މިކަންކަމަށް އަޅުގަނޑަށް މަގުދެއްކެވީތީ ﷲއަށް އަޅުގަނޑު ޙަމްދުކުރަން. މިހާރު އަޅުގަނޑު މިވަނީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މަގަށް ދަޢުވަތު ދިނުމާއި، އިޞްލާޙުކުރުމަށް މަސައްކަތް ފަށާފައި.
މި އަނިޔާވެރި މަގަށް އަޅުގަނޑަށް ވަދެވުނުގޮތުގެ ސަބަބުތަކުގެ ކުރު ޚުލާޞާއަކީ އެންމެ ފުރަތަމަ ދީނާމެދު ޖާހިލުވުމާއި، ދީނީ ޢިލްމު ރަނގަޅަށް ނޭނގުމާއި، ދީނަށް ގޮވައިލާ އަދި ޞައްޙަ ޢަޤީދާއަށާއި، މީސްތަކުން އެބައިމީހުންގެ ވެރި ރައްބާދެމެދުގައި އޮންނަންޖެހޭ ގުޅުމުގެ ކަންކަން މީސްތަކުންނަށް ބަޔާންކޮށްދޭ ދާޢީންތައް ނެތުން.
އެބޭފުޅުން ވިދާޅުވަނީ “ފަހެ، މިއާޔަތުން ދަލީލުކޮށްދެނީ އެސޮރުމެންނަށް ބީހެވޭނެކަމެވެ. އެއީ ސުވަރުގޭގައި ޙޫރުލްޢީނުންނާ ބީހުމެވެ.”
ދީނުގައި ނިފާޤުވުން މިފަދަ ނިފާޤުކަން ދެ ބަޔަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ. އަޞްލީ ނިފާޤުކަން (ޙަޤީޤަތުގައިވެސް އިސްލާމްނުވެ މުސްލިމަކު ކަމުގައި ދެއްކުމާއި ) އިސްލާމްވުމަށްފަހު މުރުތައްދުވެ އެއަށްފަހު މުސްލިމެއްކަމުގައި ދެއްކުން. މިތަނުގައި އަޞްލީ ނިފާޤޭ ބުނެވޭ ބުނެވުމުގެ
އެސޮރުމެން އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހަށް އައުމުން އެސޮރުމެނަށް ޤުރުއާން ކިޔަވައި ދެއްވިއެވެ.
ޞަޙީޙް ބުޚާރީއާ އަދި އެނޫންވެސް ޙަދީޘް ފޮތްތަކުގައި އަބޫހުރައިރާގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވެއެވެ.
2. ޢަމަލުގައި ނިފާޤުވުން (ކުޑަ ނިފާޤުކަން) އެއީ ދީނުގައި ރައްކާތެރިވާންޖެހޭ ކަންކަން ސިއްރުގައި ދޫކުރުމެވެ. އަދި ބޭރުފުށުން އެކަންކަން ކުރާ ކަމުގައި ދެއްކުމެވެ. ނަމަވެސް އެއީ އޭނާގެ ހިތުގައި އީމާންކަމާއި ޞައްޙަ ޢަޤީދާވާ ޙާލުގައެވެ.
ޞާލިޙު ހެޔޮޢަމަލަކީ ސުވަރުގެ ވަނުމުގެ ސަބަބެވެ. ޞާލިޙު ހެޔޮޢަމަލަކީ ސުވަރުގެ ވަދުމުގެ ސަބަބެވެ. ދަލީލަކީ ﷲގެ ވަޙީ ބަސްފުޅެވެ. وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿الزخرف: ٧٢﴾ މާނައީ:
މީސްތަކުންގެ މުދާ ބާޠިލްގޮތުގައި ކެއުން. މީސްތަކުންގެ މުދާ ބާޠިލްގޮތުގައި ކެއުމަކީ ބޮޑެތި ފާފަތަކުގެ ތެރެއިން ފާފައެކެވެ. އަދި އެފާފައެއް ކުރުމުން ނަރަކަޔަށް ދާންޖެހޭނެ ކަން ބަޔާން ކުރެވިފައިވާ ފާފައެކެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. (يَا
ނިފާޤުގެ ވައްތަރުތައް ނިފާޤްކަން ދެބަޔަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ. އެއީ ބޮޑު ނިފާޤުކަމާއި ކުޑަ ނިފާޤުކަމެވެ. އިބުން ތައިމިއްޔާ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. ” އަދި ނިފާޤުކަމަކީ ކުފުރު ފަދައިން ދެބަޔަކަށް ބެހިގެންވާ އެއްޗެކެވެ. އެއީ ދީނުން ބޭރުވާ ނިފާޤުކަމާއި
އިޙްސާންކަމުގައިވަނީ އެންމެ ރުކުނެކެވެ. އެއީ ތިބާ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެކެދެކެހުރެ އަޅުކަންކުރާ ފަދައިން އަޅުކަންކުރުމެވެ. އެގޮތަށް އަޅުކަން ނުކުރެވޭނަމަ އެ އިލާހު ތިބާ ދެކެވޮޑިގެންވާކަން އެނގިހުރެ އަޅުކަންކުރުމެވެ. މިކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ
ރިބާ ކެއުން: ރިބާއަކީ އެފާފައެއްގެ ސަބަބުން މީހާ ގެއްލެނިވި އަދި ހަލާކުކުރަނިވި ފާފައެކެވެ. ރިބާކެއުމަކީ ޙަރާމް ކަމެއްކަން އެނގިހުރެ އެކާމީހުންނާއި ބެހޭގޮތުން ﷲ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. (…وَمَنْ عَادَ فَأُولَـٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ
ނިފާޤުގެ ތަޢުރީފް ޢަރަބިބަހުގައި ނިފާޤް ބަހުގެ ގޮތުން ބަލާއިރު (نفق) މިބަހުން ޞައްޙަ ދެ އަޞްލެއް (މާނައެއް) ޢަރަބި ބަހުގައި ނެގެއެވެ. އެއިން ދަލީލުކޮށްދޭ އެއް މާނައަކީ އެއްޗެއް މެދުކެނޑި އަދި ފިލައި ދިޔުމަށެވެ.
ދެވަނަ ބާބު: (ليبوكم أيكم أحسن عملا) ތިޔަބައިމީހުންގެ ތެރެއިން އެންމެ ހެޔޮ ޢަމަލު ކުރަނީ ކާކުތޯ އިމްތިޙާނު ކުރެއްވުމަށްޓަކައެވެ. އިސްވެދިޔަ ބާބުގައި އަލި އަޅުވާލެވިފައިވަނީ މަރާއި ދިރުމުގެ މައްޗަށެވެ. ﷲތަޢާލާ މަރާއި ދިރުން
4.ރަސޫލު ﷲ صلى الله عليه وسلم ގެ މައްޗަށް ދޮގު ހެދުން: އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. (من كذَبَ عليَّ متعمِّدًا فلْيتبوأْ مقعدَه من النار)1 މާނައީ: “ތިމަން ކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް
މުއައްލިފުގެ މުޤައްދިމާ الحمد لله رب العالمين. والصلاة والسلام على نبينا محمد. وعلى آله وصحبه أجمعين أما بعد: ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން ނިފާޤްކަމަކީ ބޮޑުވެގެންވާ ބަލިމަޑުކަމެކެވެ. ނުރައްކާތެރި މަގުއޮޅުމެކެވެ. ފެތުރިފައިވާ
