ހަމަ އެގޮތަށް ވެރިމީހާއަކީ މަޑުމައިތިރި ހިތްތިރި ބޭކަލެއް ނަމަ، އެފަދަ ބޭކަލެއްގެ ނާއިބަކަށް ހުންނަ ބޭކަލަކީ ޝަޚްޞިއްޔަތުގައި ހަރު ބޭކަލަކަށް ވާން ޖެހޭނެއެވެ.
މި ގޮތަށް ރަސޫލާ صَلَّىٰ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ކޮންމެ ކަމެއްގައި ވެސް އެންމެ މަޞްލަޙަތު ރަނގަޅު ގޮތަށް އެކިއެކި މަޤާމުތަކަށް ބޭބޭކަލުން އިސް ކުރެއްވިއެވެ.
[ޚާލިދުގެފާނަށް ވުރެ އިސްލާމުވުމުގެ ގޮތުން ކުރިއަރައިގެން ވަޑައިގެންނެވި އަދި ފިޤުހުވެރިކަމުގައި އަރާ ތިއްބެވި ކިތަންމެ ބޭކަލުންނެއް ތިއްބެވުމާ އެކު ވެސް]، އެކަލޭގެފާނު އިސްލާމު ވެވަޑައިގެންނެވުމާ އެކު، ރަސޫލާ صَلَّىٰ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ހަނގުރާމައިގެ ވެރިކަމަށް ޚާލިދުގެފާނުގެ ބޭނުން ހިއްޕެވީ މި ސަބަބަށްޓަކައެވެ.
މިއީ ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ رحمه الله ގެ ރިސާލާއެއްކަމުގައިވާ “السياسة الشرعية في إصلاح الراعي والرعية” ގެ ބައެއް ބައިތަކުގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.
މީސްތަކުންގެ މެދުގައި ޙުކުމު ކުރުމުގައި އެ މީހަކަށް ޤުއްވަތު (ބާރު) ލިބިގެން ވުން ވަޒަން ކުރާނީ ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުން މަގު ދައްކާފައިވާ ޢަދުލުވެރިކަމުގެ ޢިލްމު އެ މީހަކަށް ލިބިފައިވުމުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށެވެ.
ކޮންމެ ވިލާޔަތަކަށް ވެސް ޚިޔާރުކުރެވޭ މީހާގެ ކިބައިގައި ހުރި ޤުއްވަތު (ބާރު) ވަޒަން ކުރެވޭނީ އެ ވެރިކަމަކާ އެކަށީގެންވާ ގޮތަށެވެ.
އެކި ބާވަތުގެ ވެރިކަން ޙަވާލު ކުރެވޭ މީހުންގެ ކިބައިގައި ދެ ކަމެއް ފުރިހަމަ ވާން ޖެހޭނެއެވެ. އެއީ ޤުއްވަތު [ބާރުވެރިކަން] އާއި އަމާނާތްތެރިކަމެވެ.
މިއީ ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ رحمه الله ގެ ރިސާލާއެއްކަމުގައިވާ “السياسة الشرعية في إصلاح الراعي والرعية” ގެ ބައެއް ބައިތަކުގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.
ޚަލްޤުތަކުންނީ ހަމަޔަޤީނުންވެސް ﷲގެ އަޅުތަކުންކަމުގައި ވެފައި، ވެރީންނަކީ ﷲ އެކަލާނގެ އަޅުތަކުންގެ މައްޗަށް ލައްވައިފައިވާ އެކަލާނގެ އަންގަވާފައިވާ ގޮތަށް ވެރިކަން ކުރަން ޖެހޭ ބައެކެވެ. އެހެނީ އެ މީހުންނީ އަޅުތަކުންގެ ނަފުސުތަކުގެ މައްޗަށް ލެއްވިފައިވާ ވަކީލުންނެވެ.
ޔަތީމު ކުއްޖާގެ ބެލެހެއްޓުންތެރިޔާއާއި ވަޤުފުގެ ބެލެހެއްޓުންތެރިޔާ އަދި މީހެއްގެ މުދަލުގެ މައްޗަށް ވެރި ކުރެވިފައިވާ މީހާގެ މައްޗަށް އޮތީ، ކޮންމެ މީހަކަށްމެ ޙަވާލު ކުރެވިފައިވާ މަސްއޫލިއްޔަތުތައް އަދާ ކުރުމުގައި، އެ މަސްއޫލިއްޔަތުތަކުގެ މަޞްލަޙަތު އޮތް ފަރާތަށް އެންމެ ފައިދާ ބޮޑު ވާނޭ މަގަށް އަދާ ކުރުމެވެ.
ރަސޫލާ صَلَّىٰ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَގެ ސުންނަތުން ސާބިތުވާ ގޮތުގައި ވެރިކަމުގެ އަމާނާތަކީ ވަރަށް ގިނަ ކަންކަމާ ގުޅިފައިވާ ކަމެކެވެ. އަމާނާތްތެރިކަމާއެކު އެކަންކަން އަދާކުރަން ޖެހޭނެއެވެ
މީހާ އޭނާގެ ހަވާނަފުސާ ދެކޮޅަށް އޭނާއާ މަތި ކުރެވިފައިވާ މަސްއޫލިއްޔަތު އަމާނާތްތެރިކަމާއެކު އަދާކޮށްފިނަމަ، ފަހެ ﷲ އެ މީހަކަށް ޘާބިތުކަން ދެއްވާނެއެވެ. އަދި އޭނާއަށް ފަހު އޭނާގެ އަހުލުވެރީންނާއި އޭނާގެ މުދާ އެކަލާނގެ ރައްކާތެރި ކޮށްދެއްވާނެއެވެ.
މާނައީ: “އަދި ތިޔަބައިމީހުން ދަންނާށެވެ! ހަމަކަށަވަރުން ތިޔަބައިމީހުންގެ މުދާތަކާއި ތިޔަބައިމީހުންގެ ދަރިންނަކީ އިމްތިޙާނެކެވެ. އަދި ހަމަކަށަވަރުން ބޮޑުވެގެންވާ ދަރުމަ ވަނީ ﷲގެ ޙަޟުރަތުގައެވެ.”
މިއީ ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ رحمه الله ގެ ރިސާލާއެއްކަމުގައިވާ “السياسة الشرعية في إصلاح الراعي والرعية” ގެ ބައެއް ބައިތަކުގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.
ހަމަ އެގޮތަށް ވެރިމީހާއަކީ މަޑުމައިތިރި ހިތްތިރި ބޭކަލެއް ނަމަ، އެފަދަ ބޭކަލެއްގެ ނާއިބަކަށް ހުންނަ ބޭކަލަކީ ޝަޚްޞިއްޔަތުގައި ހަރު ބޭކަލަކަށް ވާން ޖެހޭނެއެވެ.
މި ގޮތަށް ރަސޫލާ صَلَّىٰ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ކޮންމެ ކަމެއްގައި ވެސް އެންމެ މަޞްލަޙަތު ރަނގަޅު ގޮތަށް އެކިއެކި މަޤާމުތަކަށް ބޭބޭކަލުން އިސް ކުރެއްވިއެވެ.
[ޚާލިދުގެފާނަށް ވުރެ އިސްލާމުވުމުގެ ގޮތުން ކުރިއަރައިގެން ވަޑައިގެންނެވި އަދި ފިޤުހުވެރިކަމުގައި އަރާ ތިއްބެވި ކިތަންމެ ބޭކަލުންނެއް ތިއްބެވުމާ އެކު ވެސް]، އެކަލޭގެފާނު އިސްލާމު ވެވަޑައިގެންނެވުމާ އެކު، ރަސޫލާ صَلَّىٰ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ހަނގުރާމައިގެ ވެރިކަމަށް ޚާލިދުގެފާނުގެ ބޭނުން ހިއްޕެވީ މި ސަބަބަށްޓަކައެވެ.
މިއީ ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ رحمه الله ގެ ރިސާލާއެއްކަމުގައިވާ “السياسة الشرعية في إصلاح الراعي والرعية” ގެ ބައެއް ބައިތަކުގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.
މީސްތަކުންގެ މެދުގައި ޙުކުމު ކުރުމުގައި އެ މީހަކަށް ޤުއްވަތު (ބާރު) ލިބިގެން ވުން ވަޒަން ކުރާނީ ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުން މަގު ދައްކާފައިވާ ޢަދުލުވެރިކަމުގެ ޢިލްމު އެ މީހަކަށް ލިބިފައިވުމުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށެވެ.
ކޮންމެ ވިލާޔަތަކަށް ވެސް ޚިޔާރުކުރެވޭ މީހާގެ ކިބައިގައި ހުރި ޤުއްވަތު (ބާރު) ވަޒަން ކުރެވޭނީ އެ ވެރިކަމަކާ އެކަށީގެންވާ ގޮތަށެވެ.
އެކި ބާވަތުގެ ވެރިކަން ޙަވާލު ކުރެވޭ މީހުންގެ ކިބައިގައި ދެ ކަމެއް ފުރިހަމަ ވާން ޖެހޭނެއެވެ. އެއީ ޤުއްވަތު [ބާރުވެރިކަން] އާއި އަމާނާތްތެރިކަމެވެ.
މިއީ ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ رحمه الله ގެ ރިސާލާއެއްކަމުގައިވާ “السياسة الشرعية في إصلاح الراعي والرعية” ގެ ބައެއް ބައިތަކުގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.
ޚަލްޤުތަކުންނީ ހަމަޔަޤީނުންވެސް ﷲގެ އަޅުތަކުންކަމުގައި ވެފައި، ވެރީންނަކީ ﷲ އެކަލާނގެ އަޅުތަކުންގެ މައްޗަށް ލައްވައިފައިވާ އެކަލާނގެ އަންގަވާފައިވާ ގޮތަށް ވެރިކަން ކުރަން ޖެހޭ ބައެކެވެ. އެހެނީ އެ މީހުންނީ އަޅުތަކުންގެ ނަފުސުތަކުގެ މައްޗަށް ލެއްވިފައިވާ ވަކީލުންނެވެ.
ޔަތީމު ކުއްޖާގެ ބެލެހެއްޓުންތެރިޔާއާއި ވަޤުފުގެ ބެލެހެއްޓުންތެރިޔާ އަދި މީހެއްގެ މުދަލުގެ މައްޗަށް ވެރި ކުރެވިފައިވާ މީހާގެ މައްޗަށް އޮތީ، ކޮންމެ މީހަކަށްމެ ޙަވާލު ކުރެވިފައިވާ މަސްއޫލިއްޔަތުތައް އަދާ ކުރުމުގައި، އެ މަސްއޫލިއްޔަތުތަކުގެ މަޞްލަޙަތު އޮތް ފަރާތަށް އެންމެ ފައިދާ ބޮޑު ވާނޭ މަގަށް އަދާ ކުރުމެވެ.
ރަސޫލާ صَلَّىٰ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَގެ ސުންނަތުން ސާބިތުވާ ގޮތުގައި ވެރިކަމުގެ އަމާނާތަކީ ވަރަށް ގިނަ ކަންކަމާ ގުޅިފައިވާ ކަމެކެވެ. އަމާނާތްތެރިކަމާއެކު އެކަންކަން އަދާކުރަން ޖެހޭނެއެވެ
މީހާ އޭނާގެ ހަވާނަފުސާ ދެކޮޅަށް އޭނާއާ މަތި ކުރެވިފައިވާ މަސްއޫލިއްޔަތު އަމާނާތްތެރިކަމާއެކު އަދާކޮށްފިނަމަ، ފަހެ ﷲ އެ މީހަކަށް ޘާބިތުކަން ދެއްވާނެއެވެ. އަދި އޭނާއަށް ފަހު އޭނާގެ އަހުލުވެރީންނާއި އޭނާގެ މުދާ އެކަލާނގެ ރައްކާތެރި ކޮށްދެއްވާނެއެވެ.
މާނައީ: “އަދި ތިޔަބައިމީހުން ދަންނާށެވެ! ހަމަކަށަވަރުން ތިޔަބައިމީހުންގެ މުދާތަކާއި ތިޔަބައިމީހުންގެ ދަރިންނަކީ އިމްތިޙާނެކެވެ. އަދި ހަމަކަށަވަރުން ބޮޑުވެގެންވާ ދަރުމަ ވަނީ ﷲގެ ޙަޟުރަތުގައެވެ.”
މިއީ ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ رحمه الله ގެ ރިސާލާއެއްކަމުގައިވާ “السياسة الشرعية في إصلاح الراعي والرعية” ގެ ބައެއް ބައިތަކުގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.
