[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

khuthuvaath

ޢިލްމުގެ ފައިދާތައް

ފައިދާހުރި ޢިލްމުގެ ސަބަބުން ޢަޤީދާ ޞައްޙަވެ، ނަފްސު ތަޒްކިޔާވެ އަދި ޚުލުޤު ރިވެތިވެއެވެ. އަދި އޭގެ ސަބަބަން ހެޔޮ ޢަމަލުތަކުގައި ރަނގަޅު މޭވާއަޅައެވެ. ޢިލްމަކީ އެކަނިވެރިކަމުގައިވާ އެކުވެރިޔާއެވެ. އަދި އެކަހެރިކަމުގައިވާ ބައިވެރިޔާއެވެ. އަދި އެއީ

ޢިލްމުގެ މާތްކަން 3

ޢިލްމުގެ އަހުލުވެރިންގެ މަޖުލިސްތަކަށް ޙާޟިރުވުމަށް މަލާއިކަތް ބޭކަލުން ލޯބިކުރައްވައެވެ. އަދި އެބޭކަލުންގެ ފިޔަފުޅުތަކުން އެތަން ވަށާލައްވައެވެ. އަދި އުޑާއި ބިމުގައި ވާހާ ބަޔަކު އެބައިމީހުންނަށް ފާފަފުއްސެވުމަށް އެދި ދަންނަވައެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه

ޢިލްމުގެ މާތްކަން 2

ޢިލްމު ހޯދުމާއި ޢިލްމު އިތުރުކުރުމާ އެއްހަމަ ޝަރަފެއް ނުވެއެވެ. އެއީ ޙައްދެއް ނުވާ ޝަރަފެކެވެ. އޭގެ މޭވާ މިދުނިޔެ މަތީގައިވެސް ލިބެއެވެ. އަދި އޭގެ ގޮފިތައްވަނީ އަތްފޯރާ ފަށުގައެވެ. އެއަށް އެދޭ މީހާއެވަނީ މަތިވެރިކަމުގެ

ޢިލްމުގެ މާތްކަން 1

މީހަކަށް ހޯދައިގަނެވޭނެ އެންމެ މަތިވެރި އެއްޗަކީ ޢިލްމެވެ. އަދި އެއީ ނިސްބަތްވެވޭނެ އެންމެ މަތިވެރިކަމެވެ. އަދި އެއީ މީހަކަށް ލިބޭނެ އެންމެ އަގުހުރި ޖަވާހިރެވެ. އަދި އެއީ ކެނޑޭނެ އެންމެ ރަނގަޅު މޭވާވެސްމެއެވެ. ހެޔޮމަގަށް

އަހަރެންގެ ގާތްތިމާގެ މީހުން އަހަންނާމެދު ނުބައިކޮށް ހިތަނީ 3

އަދި އެބައިމީހުންކުރާ ނުބައިކަންތައްތަކުގެ ބަދަލުގައި އެބައިމީހުންނަށް އިޙްސާންތެރިވުމުގެ ގޮތުން ކުރެވިދާނެ އިތުރު ހެޔޮކަމެއްވެސް ވެއެވެ. އެއީ ރުޅިމައިތިރިކުރުމެވެ. އެއީ ސުވަރުގެވަންތަވެރިންގެ ސިފައެކެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ

އަހަރެންގެ ގާތްތިމާގެ މީހުން އަހަންނާމެދު ނުބައިކޮށް ހިތަނީ 2

އަދި އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. ((غَيْرَ أَنَّ لَكُمْ رَحِمًا سَأَبُلُّهَا بِبَلَالِهَا)) [رواه مسلم] މާނައީ: (ﷲ ތަޢާލާ އިރާދަކުރައްވާކަމަކާ ދެކޮޅަށް ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ތިޔަބައިމީހުން ޙިމާޔަތް ނުކުރެވޭނެއެވެ.) ތިމަންކަލޭގެފާނާ ތިޔަބައިމީހުންނާ ދެމެދުގައިވާ ރަޙިމުގެ ގުޅުން

އަހަރެންގެ ގާތްތިމާގެ މީހުން އަހަންނާމެދު ނުބައިކޮށް ހިތަނީ 1

ގާތްކަން ބެހެއްޓުމުގައްޔާއި އަޅާލުމުގައްޔާއި ރަޙުމުކުރުމުގައި ގާތްތިމާގެ މީހުން އެއްހަމައެއް ނޫނެވެ. ރަޙިމުގެ ގުޅުން ޤާއިމުކުރުމަކީ މަތިވެރި އަޅުކަމެކެވެ. އެއީ ތިބާއާމެދު ބަޔަކު ޢަމަލުކުރާގޮތަށް ކުރާކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި ބަޔަކު ރަޙިމުގެ ގުޅުން ދޫކޮށްލުމުން އެކަން

ރަޙިމުގެ ގުޅުން ޤާއިމުކުރުން 2

އަދި މުސްލިމުންނަށް އެއީ މާ ބޮޑުކަމެއްކަމުގައި ނުވާނެއެވެ. އަދި ތިމާގެ މީހުންނީ އެބަޔަކަށް އޭނާ އަޅާލާ، ބަލަހައްޓާ، މާތްކޮށްހިތާ އަދި ޙިމާޔަތްދިނުން އެންމެ އައުލާވެގެންވާ މީހުންނެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ

ރަޙިމުގެ ގުޅުން ޤާއިމުކުރުން 1

ރަޙިމުގެ ގުޅުން ޤާއިމުކުރުމަކީ ﷲ ތަޢާލާއާ ނުހަނު ކުއްތަންކުރުވާ ޢަމަލެކެވެ. އަދި އެއީ އެއިލާހަށް ކިޔަމަންގަތުމުގެ ގޮތުން ކުރެވޭ އިތުރުކަންބޮޑު ޢަމަލެކެވެ. ﷲ ތަޢާލާގެ ފަޟްލުވަންތަކަމާއި ދީލަތިވަންތަކަމުން އެއިލާހުވަނީ، ރަޙިމުގެ ގުޅުން ޤާއިމުކުރުމަކީ ވަޤުތުގައި

ދީން ބޭނުންކޮށްގެން ދުނިޔެ ހޯދުމުގެ ނުބައިކަން 2

ފަހެ ތިބާގެ ބަހާއި ޢަމަލުން ﷲ ތަޢާލާގެ ޙަޟްރަތުގައިވާ އެއްޗެއް ހޯދުމަށް މަސައްކަތް ކުރާށެވެ. އެނޫން ކޮންމެ އެއްޗެއް ނެތިގެން ދާނެއެވެ. އަޅަކު ޢަމަލެއްކުރާއިރު ހެޔޮ ނިޔަތެއް ދެއްކުމަށްފަހު ޙަޤީޤަތުގައި ދުނިޔަވީ މަޤްޞަދެއް ޙާޞިލުކުރުމަށް

ދީން ބޭނުންކޮށްގެން ދުނިޔެ ހޯދުމުގެ ނުބައިކަން 1

ދީނަކީ، ދުނިޔަވީ ހަޑިތައް ބޭނުންކޮށްގެން ކިލަނބުކުރުން އެކަށީގެންނުވާ، އެއަށްވުރެ މާ އިތްޒަތްތެރި އެއްޗެކެވެ. އަދި އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު މެނުވީ ހެޔޮޢަމަލުތަކުގެ ބިންގަލެއް ނޭޅޭނެއެވެ. ފަހެ އުޚްރަވީ ޙަޔާތުގެ ޢަމަލުތައް ދުނިޔަވީ މަޤްޞަދަކަށްޓަކައިކޮށްފި މީހަކު ދަންނައެވެ. އެއީ

ﷲ އާ މެދު ހެޔޮކޮށް ހީކުރުން 3

އިބްނުލް ޤައްޔިމް ވިދާޅުވިއެވެ. “ގިނަ މީހުންގެ ޙާލަކީ އެއީއެވެ. އަދި ކިއެއް ހެއްޔެވެ. ﷲ އިރާދަކުރެއްވި މީހަކު މެނުވީ ހަމަ އެންމެންގެ ޙާލަކީވެސް ﷲ އާމެދު އެއްވެސް ޙައްޤަކާ ނުލައި ނުބައި ހީކުރުންތައް ހީކުރުމެވެ.

ﷲ އާ މެދު ހެޔޮކޮށް ހީކުރުން 2

މިކަންކަމަކީ ﷲ ތަޢާލާއާ މެދު ނުބައި ހީކުރުމުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ ކަންކަމަށްވަނީ އެފަދަ މީހަކު އެވަނީ ﷲ ތަޢާލާގެ ރިވެތި އިސްމުފުޅުތަކާއި ސިފަފުޅުތަކާ ޚިލާފުކަންތައްތަކެއް އެއިލާހަށް ވާކަމަށް ހީކޮށްފައެވެ. އެކަންކަމަކީ އެއިލާހުގެ ރިވެތިކަމާއި ފުރިހަމަވަންތަކަމާ

ﷲ އާ މެދު ހެޔޮކޮށް ހީކުރުން 1

ކަންކަމާމެދު ރަނގަޅަށް ވިސްނުމަކީ ﷲ އާމެދު ހެޔޮކޮށް ހީކުރުމެވެ. ނަބިއްޔާ ﷺ އެކަމަށް ލޯބިކުރެއްވިއެވެ. އަދި ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. «وَيُعْجِبُنِي الفَأْلُ» قَالُوا: وَمَا الفَأْلُ؟ قَالَ: «كَلِمَةٌ طَيِّبَةٌ» [متفق عليه] މާނައީ: “އަދި

މައިންބަފައިންނަށް ހެޔޮކޮށް ހިތުން

ﷲ ތަޢާލާވަނީ ބާއްޖަވެރިކަމުގެ މަރުޖިޢުތަކެއްކަމުގައި މައިންބަފައިން ލައްވާފައެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނީ އޯގާތެރިކަމާއި ކުލުނުގެ ބަގީޗާއެވެ. އެދެމީހުންގެ ޙައްޤު ނުހަނު މަތިވެރިއެވެ. އެދެމީހުންގެ ހެޔޮކަމަށް ބަދަލެއް ނުދެވޭނެއެވެ. ޚަލްޤުތަކުންގެ އެންމެހާ ރިވެތިކަމުގެ މައްޗަށް އެދެމީހުން ކޮށްދީފައިވާ

ރިޒްޤު ހޯދުން

ރިޒްޤު ހޯދުމަކީ ވަރަށް ގިނަ މީހުން ކަންބޮޑުވާކަމެކެވެ. ކުޑަކުދިން އެކަމަށް އުންމީދުކުރާއިރު ބޮޑެތި މީހުން އެކަމަށް މަސައްކަތްކުރެއެވެ. ދުނިޔަވީ ޙަޔާތުގެ ގިނަ ކަންބޮޑުވުންތަކާއި އެކަމުގެ ވާހަކަތައް އެނބުރެނީ އޭގެ ވަށައިގެންނެވެ. ކުޅަދާނަ މުއުމިނުންނަކީ ރިޒްޤުދެއްވާ

ޢިލްމުގެ ފައިދާތައް

ފައިދާހުރި ޢިލްމުގެ ސަބަބުން ޢަޤީދާ ޞައްޙަވެ، ނަފްސު ތަޒްކިޔާވެ އަދި ޚުލުޤު ރިވެތިވެއެވެ. އަދި އޭގެ ސަބަބަން ހެޔޮ ޢަމަލުތަކުގައި ރަނގަޅު މޭވާއަޅައެވެ. ޢިލްމަކީ އެކަނިވެރިކަމުގައިވާ އެކުވެރިޔާއެވެ. އަދި އެކަހެރިކަމުގައިވާ ބައިވެރިޔާއެވެ. އަދި އެއީ

ޢިލްމުގެ މާތްކަން 3

ޢިލްމުގެ އަހުލުވެރިންގެ މަޖުލިސްތަކަށް ޙާޟިރުވުމަށް މަލާއިކަތް ބޭކަލުން ލޯބިކުރައްވައެވެ. އަދި އެބޭކަލުންގެ ފިޔަފުޅުތަކުން އެތަން ވަށާލައްވައެވެ. އަދި އުޑާއި ބިމުގައި ވާހާ ބަޔަކު އެބައިމީހުންނަށް ފާފަފުއްސެވުމަށް އެދި ދަންނަވައެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه

ޢިލްމުގެ މާތްކަން 2

ޢިލްމު ހޯދުމާއި ޢިލްމު އިތުރުކުރުމާ އެއްހަމަ ޝަރަފެއް ނުވެއެވެ. އެއީ ޙައްދެއް ނުވާ ޝަރަފެކެވެ. އޭގެ މޭވާ މިދުނިޔެ މަތީގައިވެސް ލިބެއެވެ. އަދި އޭގެ ގޮފިތައްވަނީ އަތްފޯރާ ފަށުގައެވެ. އެއަށް އެދޭ މީހާއެވަނީ މަތިވެރިކަމުގެ

ޢިލްމުގެ މާތްކަން 1

މީހަކަށް ހޯދައިގަނެވޭނެ އެންމެ މަތިވެރި އެއްޗަކީ ޢިލްމެވެ. އަދި އެއީ ނިސްބަތްވެވޭނެ އެންމެ މަތިވެރިކަމެވެ. އަދި އެއީ މީހަކަށް ލިބޭނެ އެންމެ އަގުހުރި ޖަވާހިރެވެ. އަދި އެއީ ކެނޑޭނެ އެންމެ ރަނގަޅު މޭވާވެސްމެއެވެ. ހެޔޮމަގަށް

އަހަރެންގެ ގާތްތިމާގެ މީހުން އަހަންނާމެދު ނުބައިކޮށް ހިތަނީ 3

އަދި އެބައިމީހުންކުރާ ނުބައިކަންތައްތަކުގެ ބަދަލުގައި އެބައިމީހުންނަށް އިޙްސާންތެރިވުމުގެ ގޮތުން ކުރެވިދާނެ އިތުރު ހެޔޮކަމެއްވެސް ވެއެވެ. އެއީ ރުޅިމައިތިރިކުރުމެވެ. އެއީ ސުވަރުގެވަންތަވެރިންގެ ސިފައެކެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ

އަހަރެންގެ ގާތްތިމާގެ މީހުން އަހަންނާމެދު ނުބައިކޮށް ހިތަނީ 2

އަދި އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. ((غَيْرَ أَنَّ لَكُمْ رَحِمًا سَأَبُلُّهَا بِبَلَالِهَا)) [رواه مسلم] މާނައީ: (ﷲ ތަޢާލާ އިރާދަކުރައްވާކަމަކާ ދެކޮޅަށް ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ތިޔަބައިމީހުން ޙިމާޔަތް ނުކުރެވޭނެއެވެ.) ތިމަންކަލޭގެފާނާ ތިޔަބައިމީހުންނާ ދެމެދުގައިވާ ރަޙިމުގެ ގުޅުން

އަހަރެންގެ ގާތްތިމާގެ މީހުން އަހަންނާމެދު ނުބައިކޮށް ހިތަނީ 1

ގާތްކަން ބެހެއްޓުމުގައްޔާއި އަޅާލުމުގައްޔާއި ރަޙުމުކުރުމުގައި ގާތްތިމާގެ މީހުން އެއްހަމައެއް ނޫނެވެ. ރަޙިމުގެ ގުޅުން ޤާއިމުކުރުމަކީ މަތިވެރި އަޅުކަމެކެވެ. އެއީ ތިބާއާމެދު ބަޔަކު ޢަމަލުކުރާގޮތަށް ކުރާކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި ބަޔަކު ރަޙިމުގެ ގުޅުން ދޫކޮށްލުމުން އެކަން

ރަޙިމުގެ ގުޅުން ޤާއިމުކުރުން 2

އަދި މުސްލިމުންނަށް އެއީ މާ ބޮޑުކަމެއްކަމުގައި ނުވާނެއެވެ. އަދި ތިމާގެ މީހުންނީ އެބަޔަކަށް އޭނާ އަޅާލާ، ބަލަހައްޓާ، މާތްކޮށްހިތާ އަދި ޙިމާޔަތްދިނުން އެންމެ އައުލާވެގެންވާ މީހުންނެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ

ރަޙިމުގެ ގުޅުން ޤާއިމުކުރުން 1

ރަޙިމުގެ ގުޅުން ޤާއިމުކުރުމަކީ ﷲ ތަޢާލާއާ ނުހަނު ކުއްތަންކުރުވާ ޢަމަލެކެވެ. އަދި އެއީ އެއިލާހަށް ކިޔަމަންގަތުމުގެ ގޮތުން ކުރެވޭ އިތުރުކަންބޮޑު ޢަމަލެކެވެ. ﷲ ތަޢާލާގެ ފަޟްލުވަންތަކަމާއި ދީލަތިވަންތަކަމުން އެއިލާހުވަނީ، ރަޙިމުގެ ގުޅުން ޤާއިމުކުރުމަކީ ވަޤުތުގައި

ދީން ބޭނުންކޮށްގެން ދުނިޔެ ހޯދުމުގެ ނުބައިކަން 2

ފަހެ ތިބާގެ ބަހާއި ޢަމަލުން ﷲ ތަޢާލާގެ ޙަޟްރަތުގައިވާ އެއްޗެއް ހޯދުމަށް މަސައްކަތް ކުރާށެވެ. އެނޫން ކޮންމެ އެއްޗެއް ނެތިގެން ދާނެއެވެ. އަޅަކު ޢަމަލެއްކުރާއިރު ހެޔޮ ނިޔަތެއް ދެއްކުމަށްފަހު ޙަޤީޤަތުގައި ދުނިޔަވީ މަޤްޞަދެއް ޙާޞިލުކުރުމަށް

ދީން ބޭނުންކޮށްގެން ދުނިޔެ ހޯދުމުގެ ނުބައިކަން 1

ދީނަކީ، ދުނިޔަވީ ހަޑިތައް ބޭނުންކޮށްގެން ކިލަނބުކުރުން އެކަށީގެންނުވާ، އެއަށްވުރެ މާ އިތްޒަތްތެރި އެއްޗެކެވެ. އަދި އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު މެނުވީ ހެޔޮޢަމަލުތަކުގެ ބިންގަލެއް ނޭޅޭނެއެވެ. ފަހެ އުޚްރަވީ ޙަޔާތުގެ ޢަމަލުތައް ދުނިޔަވީ މަޤްޞަދަކަށްޓަކައިކޮށްފި މީހަކު ދަންނައެވެ. އެއީ

ﷲ އާ މެދު ހެޔޮކޮށް ހީކުރުން 3

އިބްނުލް ޤައްޔިމް ވިދާޅުވިއެވެ. “ގިނަ މީހުންގެ ޙާލަކީ އެއީއެވެ. އަދި ކިއެއް ހެއްޔެވެ. ﷲ އިރާދަކުރެއްވި މީހަކު މެނުވީ ހަމަ އެންމެންގެ ޙާލަކީވެސް ﷲ އާމެދު އެއްވެސް ޙައްޤަކާ ނުލައި ނުބައި ހީކުރުންތައް ހީކުރުމެވެ.

ﷲ އާ މެދު ހެޔޮކޮށް ހީކުރުން 2

މިކަންކަމަކީ ﷲ ތަޢާލާއާ މެދު ނުބައި ހީކުރުމުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ ކަންކަމަށްވަނީ އެފަދަ މީހަކު އެވަނީ ﷲ ތަޢާލާގެ ރިވެތި އިސްމުފުޅުތަކާއި ސިފަފުޅުތަކާ ޚިލާފުކަންތައްތަކެއް އެއިލާހަށް ވާކަމަށް ހީކޮށްފައެވެ. އެކަންކަމަކީ އެއިލާހުގެ ރިވެތިކަމާއި ފުރިހަމަވަންތަކަމާ

ﷲ އާ މެދު ހެޔޮކޮށް ހީކުރުން 1

ކަންކަމާމެދު ރަނގަޅަށް ވިސްނުމަކީ ﷲ އާމެދު ހެޔޮކޮށް ހީކުރުމެވެ. ނަބިއްޔާ ﷺ އެކަމަށް ލޯބިކުރެއްވިއެވެ. އަދި ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. «وَيُعْجِبُنِي الفَأْلُ» قَالُوا: وَمَا الفَأْلُ؟ قَالَ: «كَلِمَةٌ طَيِّبَةٌ» [متفق عليه] މާނައީ: “އަދި

މައިންބަފައިންނަށް ހެޔޮކޮށް ހިތުން

ﷲ ތަޢާލާވަނީ ބާއްޖަވެރިކަމުގެ މަރުޖިޢުތަކެއްކަމުގައި މައިންބަފައިން ލައްވާފައެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނީ އޯގާތެރިކަމާއި ކުލުނުގެ ބަގީޗާއެވެ. އެދެމީހުންގެ ޙައްޤު ނުހަނު މަތިވެރިއެވެ. އެދެމީހުންގެ ހެޔޮކަމަށް ބަދަލެއް ނުދެވޭނެއެވެ. ޚަލްޤުތަކުންގެ އެންމެހާ ރިވެތިކަމުގެ މައްޗަށް އެދެމީހުން ކޮށްދީފައިވާ

ރިޒްޤު ހޯދުން

ރިޒްޤު ހޯދުމަކީ ވަރަށް ގިނަ މީހުން ކަންބޮޑުވާކަމެކެވެ. ކުޑަކުދިން އެކަމަށް އުންމީދުކުރާއިރު ބޮޑެތި މީހުން އެކަމަށް މަސައްކަތްކުރެއެވެ. ދުނިޔަވީ ޙަޔާތުގެ ގިނަ ކަންބޮޑުވުންތަކާއި އެކަމުގެ ވާހަކަތައް އެނބުރެނީ އޭގެ ވަށައިގެންނެވެ. ކުޅަދާނަ މުއުމިނުންނަކީ ރިޒްޤުދެއްވާ