މިސާލަކަށް: މަޖުލީހެއްގައި އިން މީހަކަށް އެ މަޖުލީހުގައި މީހަކާ ބެހޭ ގޮތުން ނޭދެވޭ ވާހަކައެއް ދައްކާ އަޑު އިވުމުން، އެވާހަކައާއިގެން އެމީހެއްގެ ގާތަށް ގޮސް، އެފަދަ ވާހަކައެއް އޭނާއާ ބެހޭގޮތުން ދެކެވުނުކަމަށް ބުނުމެވެ. މިފަދަ ކަންކަމަށް ދިވެހި ބަހުގައި “ދޭތެރެ ޖެއްސުން” ނުވަތަ “ދެބައޮޑުވުން” ކިޔާ އުޅެއެވެ.
3 – މުސްނަދު ފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މުހިންމު ފޮތްތައް:
ފުރަތަމަ ފަޞްލު: މުސްނަދު ފޮތްތައް 1 ތަޢުރީފު: ބަހުގެ ގޮތުން: ފަރުބަދައިގެ ބުޑުގައި ހުންނަ އުފުލިފައިވާ ބިމެވެ. [1] އިޞްތިލާޙީ ގޮތުން: ދެ މާނައެއްގައި މުޙައްދިޘުން މި ލަފްޡު ބޭނުންކުރައްވައެވެ. ފުރަތަމައީ: މުސްނަދު ޙަދީޘް
އަތުބާޢުއް ތާބިޢީ ބޭކަލުންގެ ޒަމާނުގައި ސުންނަތަށް ޚިދުމަތްކޮށްދެއްވުމަށް އެބޭކަލުން ބޮޑެތި މަސައްކަތްތަކެއް ކޮށްދެއްވި ފަދައިން، ތިންވަނަ ޤަރުނުގެ ބޭކަލުންވެސް ސުންނަތަށް ޚިދުމަތްކޮށްދެއްވުމަށް ގިނަގުނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެއްވިއެވެ.
ބަންގިއާ ގުޅިފައިވާ ފަސް ސުންނަތެއްވާކަމުގައި އިބްނުލް ޤައްޔިމު رحمه الله އެކަލޭގެފާނުގެ ފޮތް جلاء الأفهام ގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
އަތުބާޢުއް ތާބިޢީ ބޭކަލުންގެ ޒަމާނުގައި ސުންނަތަށް ޚިދުމަތްކޮށްދެއްވުމަށް އެބޭކަލުން ބޮޑެތި މަސައްކަތްތަކެއް ކޮށްދެއްވި ފަދައިން، ތިންވަނަ ޤަރުނުގެ ބޭކަލުންވެސް ސުންނަތަށް ޚިދުމަތްކޮށްދެއްވުމަށް ގިނަގުނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެއްވިއެވެ.
ތިންވަނަ ބާބު: ހިޖުރީ ގޮތުން ތިންވަނަ ޤަރުނުގައި ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތް
ތިންވަނައީ: މިޤަރުނުގައި ލިޔެ ރައްކާކުރެވުނު ފޮތްތަކުގެ މިޘާލެއް
ދެވަނައީ: މިޤަރުނުގައި ޙަދީޘްގެ ފޮތްތައް ލިޔުއްވިކަމަށް މަޝްހޫރުވެފައިވާ ބޭކަލުން
އީމާންކަމާމެދު އެކި ފިރުޤާތައް ދެކޭ ގޮތް
ފުރަތަމައީ: މުރުޖިއާއިން
މިޤަރުނުގައި ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތް 3 ބަޔަކަށް ބަހާލާނަމެވެ.
ނިފާޤުގެ ދެވައްތަރެއްވެއެވެ. އެއީ: އިޢުތިޤާދުގެ ނިފާޤާއި ޢަމަލުގެ ނިފާޤެވެ.
ކުޑަ ކުފުރަކީ ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގައި އެއީ ކުފުރެއްކަމަށް ނަން ދެއްވާފައިވާ ފާފަތަކުގެ ތެރެއިން، ބޮޑު ކުފުރަށް ނުވާ ކަންތައްތަކެވެ.
ދެވަނަ ފަޞްލު: ހިޖުރައިން ދެވަނަ ޤަރުނުގައި ސުންނަތް ލިޔު ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތް
ހަތަރުވަނަ ބާވަތް: ފުރަގަސްދިނުމުގެ ކުފުރު
އިމާމު ޢުމަރު ބުން ޢަބްދުލް ޢަޒީޒާއި އިބްނު ޝިހާބު އައްޒުހުރީ رحمهما الله ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެއްވުމަށް ކުރެއްވި މަސައްކަތްތައް:
މިސާލަކަށް: މަޖުލީހެއްގައި އިން މީހަކަށް އެ މަޖުލީހުގައި މީހަކާ ބެހޭ ގޮތުން ނޭދެވޭ ވާހަކައެއް ދައްކާ އަޑު އިވުމުން، އެވާހަކައާއިގެން އެމީހެއްގެ ގާތަށް ގޮސް، އެފަދަ ވާހަކައެއް އޭނާއާ ބެހޭގޮތުން ދެކެވުނުކަމަށް ބުނުމެވެ. މިފަދަ ކަންކަމަށް ދިވެހި ބަހުގައި “ދޭތެރެ ޖެއްސުން” ނުވަތަ “ދެބައޮޑުވުން” ކިޔާ އުޅެއެވެ.
3 – މުސްނަދު ފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މުހިންމު ފޮތްތައް:
ފުރަތަމަ ފަޞްލު: މުސްނަދު ފޮތްތައް 1 ތަޢުރީފު: ބަހުގެ ގޮތުން: ފަރުބަދައިގެ ބުޑުގައި ހުންނަ އުފުލިފައިވާ ބިމެވެ. [1] އިޞްތިލާޙީ ގޮތުން: ދެ މާނައެއްގައި މުޙައްދިޘުން މި ލަފްޡު ބޭނުންކުރައްވައެވެ. ފުރަތަމައީ: މުސްނަދު ޙަދީޘް
އަތުބާޢުއް ތާބިޢީ ބޭކަލުންގެ ޒަމާނުގައި ސުންނަތަށް ޚިދުމަތްކޮށްދެއްވުމަށް އެބޭކަލުން ބޮޑެތި މަސައްކަތްތަކެއް ކޮށްދެއްވި ފަދައިން، ތިންވަނަ ޤަރުނުގެ ބޭކަލުންވެސް ސުންނަތަށް ޚިދުމަތްކޮށްދެއްވުމަށް ގިނަގުނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެއްވިއެވެ.
ބަންގިއާ ގުޅިފައިވާ ފަސް ސުންނަތެއްވާކަމުގައި އިބްނުލް ޤައްޔިމު رحمه الله އެކަލޭގެފާނުގެ ފޮތް جلاء الأفهام ގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
އަތުބާޢުއް ތާބިޢީ ބޭކަލުންގެ ޒަމާނުގައި ސުންނަތަށް ޚިދުމަތްކޮށްދެއްވުމަށް އެބޭކަލުން ބޮޑެތި މަސައްކަތްތަކެއް ކޮށްދެއްވި ފަދައިން، ތިންވަނަ ޤަރުނުގެ ބޭކަލުންވެސް ސުންނަތަށް ޚިދުމަތްކޮށްދެއްވުމަށް ގިނަގުނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެއްވިއެވެ.
ތިންވަނަ ބާބު: ހިޖުރީ ގޮތުން ތިންވަނަ ޤަރުނުގައި ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތް
ތިންވަނައީ: މިޤަރުނުގައި ލިޔެ ރައްކާކުރެވުނު ފޮތްތަކުގެ މިޘާލެއް
ދެވަނައީ: މިޤަރުނުގައި ޙަދީޘްގެ ފޮތްތައް ލިޔުއްވިކަމަށް މަޝްހޫރުވެފައިވާ ބޭކަލުން
އީމާންކަމާމެދު އެކި ފިރުޤާތައް ދެކޭ ގޮތް
ފުރަތަމައީ: މުރުޖިއާއިން
މިޤަރުނުގައި ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތް 3 ބަޔަކަށް ބަހާލާނަމެވެ.
ނިފާޤުގެ ދެވައްތަރެއްވެއެވެ. އެއީ: އިޢުތިޤާދުގެ ނިފާޤާއި ޢަމަލުގެ ނިފާޤެވެ.
ކުޑަ ކުފުރަކީ ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގައި އެއީ ކުފުރެއްކަމަށް ނަން ދެއްވާފައިވާ ފާފަތަކުގެ ތެރެއިން، ބޮޑު ކުފުރަށް ނުވާ ކަންތައްތަކެވެ.
ދެވަނަ ފަޞްލު: ހިޖުރައިން ދެވަނަ ޤަރުނުގައި ސުންނަތް ލިޔު ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތް
ހަތަރުވަނަ ބާވަތް: ފުރަގަސްދިނުމުގެ ކުފުރު
އިމާމު ޢުމަރު ބުން ޢަބްދުލް ޢަޒީޒާއި އިބްނު ޝިހާބު އައްޒުހުރީ رحمهما الله ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެއްވުމަށް ކުރެއްވި މަސައްކަތްތައް:
