[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

އައްޝައިޚް ޢިމްރާން މުޙައްމަދު ޢަލީ

މުއުމިނުންގެ ތެރެއިން ފާފަވެރިންނާ މުޢާމަލާތްކުރާ ގޮތް

الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. أما بعد: އީމާންކަމުގެ އަހުލުވެރިންނަށް ދޭންޖެހޭ ޙައްޤުތަކުގެ ދާއިރާއިން ބޭރުނުވާ މީހަކާމެދު މުޢާމަލާތްކުރަން ޖެހޭނީ އެކަން ލާޒިމުކުރާ ގޮތަށެވެ.

ކޮންމެ މަހަކު ތިން ދުވަހު ރޯދަ ހިފުން

ސުންނަތްކަންކަމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މާތްވެގެންވާ ބައެއް ޢަމަލުތައް     ކޮންމެ މަހަކު ތިން ދުވަހު ރޯދަ ހިފުން     އަޅަމެންގެ ވެރިރައްބަކީ ޝުކުރުވަންތަވެވޮޑިގަތުމުގެ ޞިފަ ލިބިވޮޑިގެންވާ އިލާހެކެވެ. ވަރަށް ކުޑަ ޢަމަލަކަށްވެސް

މީސްތަކުންގެ ބޭނުންތައް ފުއްދައިދިނުން 1

ﷲ ތަޢާލާގެ ނިޢުމަތްތައް ލިއްބައިދޭ އަދި އެއިލާހުގެ ޢުޤޫބާތް އެއްކިބާކޮށްދޭ އެންމެ ބޮޑެތި ސަބަބުތަކަކީ އެއިލާހަށް ކިޔަމަން ގަތުމާއި ކުއްތަންވުމާ އަދި އަޅުތަކުންނަށް އިޙްސާންތެރިވުމެވެ. ޝިރުކުން އެއްކިބާވެފައިވާ މިދީން އައިސްފައިވަނީ، ޢިލްމާއި ޢަމަލާއިގެންނެވެ. އަދި

ރިވެތި އަޚްލާޤަކީ އަޅުކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ 3

އަޅުތަކުންގެ ޙައްޤުތައް އަދާކުރުމުގައި ބައެއް މީހުން ފަރުވާކުޑަކުރެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނަށް ހީވެފައި އޮންނަނީ އަޅުވެރިކަން ފުރިހަމަވަނީ ހަމައެކަނި އެމީހަކާ އޭނާގެ ޚާލިޤުވަންތަ އިލާހާ ދެމެދުގައިވާ ކަންކަން އިޞްލާޙުކުރުމުން ކަމުގައެވެ. އިބްނު ރަޖަބު ވިދާޅުވިއެވެ. “ﷲ

ރިވެތި އަޚްލާޤަކީ އަޅުކަމެއްތަ؟ 2

ރިވެތި އަޚުލާޤުގައިވަނީ ހުރިހާ ހެޔޮކަމެއް ޖަމާކުރެވިގެންނެވެ. ނަބިއްޔާ ﷺ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. «البِرُّ: حُسْنُ الْخُلُقِ» [رواه مسلم] މާނައީ: “ހެޔޮކަމަކީ ޚުލުޤު ރިވެތިވުމެވެ.” ނަބިއްޔާ ﷺ ގެ ޚުލުޤު ހުންނެވި ގޮތް ބަޔާންކޮށްދެއްވަމުން އަނަސް

ރިވެތި އަޚްލާޤަކީ އަޅުކަމެއްތަ؟ 1

ރިވެތި އަޚްލާޤަކީ އަޅުކަންތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މާތްވެގެންވާ އެއް އަޅުކަމެކެވެ.[1] ވަރަށް ގިނަމީހުންނަށް މިކަން ނޭނގެއެވެ. އިބްނު ރަޖަބު ވިދާޅުވިއެވެ. “ވަރަށް ގިނަމީހުންނަށް ހީވެފައި އޮންނަނީ ތަޤްވާވެރިވުމަކީ ހަމައެކަނި ﷲ ތަޢާލާގެ ޙައްޤުތައް އަދާކުރުންކަމުގައެވެ.

مادة التوحيد ٦ (ف 1 ، د 8 – ޝިރުކާއި އޭގެ ވައްތަރުތައް)

ދަންނާށެވެ. ތައުޙީދުގެ އިދިކޮޅަކީ ޝިރުކެވެ. ޝިރުކު ބެހިގެންވަނީ ދެ ބަޔަށެވެ. – ބޮޑު ޝިރުކު – ކުޑަ ޝިރުކު   ފުރަތަމަ ބައި: ބޮޑު ޝިރުކު ބޮޑު ޝިރުކާ ބެހޭގޮތުން ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ.

ގިނައިން ޛިކުރުކުރުމާއި ކީރިތި ޤުރުއާން ތިލާވަތުކުރުން

ސުންނަތްކަންކަމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މާތްވެގެންވާ ބައެއް ޢަމަލުތައް   ގިނައިން ޛިކުރުކުރުން     ﷲ ގެ ޛިކުރުކުރުމީ މަތިވެރިވެ މާތްވުމުގެ މީޒާނެވެ. އެއީ ތިބާގެ ދޫ އެއިން ޒީނަތްތެރިކުރެވޭ ކަމެވެ. އަދި އަޅާއާއި

ރޭ އަޅުކަންކުރުން 2

ރޭ އަޅުކަން ދޫކޮށްލާ މީހުންނަށް އިހުގެ ޞާލިޙު ބޭކަލުން ޢައިބު ކިޔައި އުޅުއްވިއެވެ. ޙަސަނުލް ބަޞްރީ رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. “ރޭ އަޅުކަން ދޫކޮށްލާމީހަކު އެކަން އެކުރަނީ ފާފައެއްގެ ސަބަބުންނެވެ.” އެކަލޭގެފާނު މިބަސްފުޅު ވިދާޅުވެފައި

ކިޔަވާ ކުދިންނަށް ހުރި ނަސޭޙަތްތަކެއް 3

މިއީ العلَّامة حافظ بن أحمد حكمي ـ رحمه الله ـ   ލިޔުއްވާފައި އަލްމީމިއްޔާ އޭ ކިޔުނު ޅެމުން ނަގާފައިވާ ބައިތުތަކެކެވެ.

ރޭ އަޅުކަންކުރުން 1

ސުންނަތްކަންކަމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މާތްވެގެންވާ ބައެއް ޢަމަލުތައް   ރޭ އަޅުކަންކުރުން 1   ސުންނަތް ނަމާދުތަކަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ޙަޟްރަތުގައި އެންމެ މަތިވެރިވެގެންވާ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރެއިން ޢަމަލެކެވެ. ރޭގަނޑު އަނދިރިވާ ވަޤުތަކީ އަގުހުރި

ކިޔަވާ ކުދިންނަށް ހުރި ނަސޭޙަތްތަކެއް 2

މިއީ العلَّامة حافظ بن أحمد حكمي ـ رحمه الله ـ   ލިޔުއްވާފައި އަލްމީމިއްޔާ އޭ ކިޔުނު ޅެމުން ނަގާފައިވާ ބައިތުތަކެކެވެ.

ގިނަގިނައިން އަދާކުރަންވީ ކޮން އަޅުކަމެއް

ފަރުޟުކުރައްވާފައިވާ ޢަމަލުތަކަށްފަހު އެންމެ މޮޅުއިތުރުވެގެންވަނީ ސުންނަތްކުރައްވާފައިވާ ޢަމަލުތަކެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. عَنْ أَبِي هُرَيرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: ((إِنَّ اللَّهَ

ފަޤީރުންނަށް ޞަދަޤާތްކުރާއިރު ތިބާއަށް ދުޢާކޮށްދޭނެކަމުގެ ނިޔަތުގައި ޞަދަޤާތް ނުކުރޭ 2

އެހެންކަމުން އުންމުލްމުއުމިނީން ޢާއިޝާ رضي الله عنها ބަޔަކަށް ހަދިޔާއެއް ފޮނުއްވާނަމަ އެގެންދާމީހާ ގާތު ވިދާޅުވެއެވެ. “އަހަރެމެންނަށްޓަކައި އެބައިމީހުންކޮށްދޭ ދުޢާ އަޑުއަހާށެވެ. އެއީ އެކުރި ދުޢާއަކާ އެއްފަދަ ދުޢާއެއް އެބައިމީހުންނަށް ކޮށްދިނުމަށްޓަކައެވެ. އޭރުން އަހަރެމެންގެ

ފަޤީރުންނަށް ޞަދަޤާތްކުރާއިރު ތިބާއަށް ދުޢާކޮށްދޭނެކަމުގެ ނިޔަތުގައި ޞަދަޤާތް ނުކުރޭ 1

އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު ޞަދަޤާތްކުރުމަކީ އަޅާގެ ދަރަޖަ މަތިވެރިވެގެންދާކަމެކެވެ. އެއީ އެކަންކުރާއިރު ޙާލުގައި ޖެހިފައިވާ މީހެއްގެ ދުޢާ ލިބުމުގެ އެދުމެއް ނެތި ނުވަތަ ޘަނާލިބުމަށް އެދުމެއް ނެތި ނުވަތަ މަޝްހޫރުވުމަށް އެދުމެއް ނެތި ނުވަތަ ދުނިޔަވީ މަންފާއެއް

މުއުމިނުންގެ ތެރެއިން ފާފަވެރިންނާ މުޢާމަލާތްކުރާ ގޮތް

الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. أما بعد: އީމާންކަމުގެ އަހުލުވެރިންނަށް ދޭންޖެހޭ ޙައްޤުތަކުގެ ދާއިރާއިން ބޭރުނުވާ މީހަކާމެދު މުޢާމަލާތްކުރަން ޖެހޭނީ އެކަން ލާޒިމުކުރާ ގޮތަށެވެ.

ކޮންމެ މަހަކު ތިން ދުވަހު ރޯދަ ހިފުން

ސުންނަތްކަންކަމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މާތްވެގެންވާ ބައެއް ޢަމަލުތައް     ކޮންމެ މަހަކު ތިން ދުވަހު ރޯދަ ހިފުން     އަޅަމެންގެ ވެރިރައްބަކީ ޝުކުރުވަންތަވެވޮޑިގަތުމުގެ ޞިފަ ލިބިވޮޑިގެންވާ އިލާހެކެވެ. ވަރަށް ކުޑަ ޢަމަލަކަށްވެސް

މީސްތަކުންގެ ބޭނުންތައް ފުއްދައިދިނުން 1

ﷲ ތަޢާލާގެ ނިޢުމަތްތައް ލިއްބައިދޭ އަދި އެއިލާހުގެ ޢުޤޫބާތް އެއްކިބާކޮށްދޭ އެންމެ ބޮޑެތި ސަބަބުތަކަކީ އެއިލާހަށް ކިޔަމަން ގަތުމާއި ކުއްތަންވުމާ އަދި އަޅުތަކުންނަށް އިޙްސާންތެރިވުމެވެ. ޝިރުކުން އެއްކިބާވެފައިވާ މިދީން އައިސްފައިވަނީ، ޢިލްމާއި ޢަމަލާއިގެންނެވެ. އަދި

ރިވެތި އަޚްލާޤަކީ އަޅުކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ 3

އަޅުތަކުންގެ ޙައްޤުތައް އަދާކުރުމުގައި ބައެއް މީހުން ފަރުވާކުޑަކުރެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނަށް ހީވެފައި އޮންނަނީ އަޅުވެރިކަން ފުރިހަމަވަނީ ހަމައެކަނި އެމީހަކާ އޭނާގެ ޚާލިޤުވަންތަ އިލާހާ ދެމެދުގައިވާ ކަންކަން އިޞްލާޙުކުރުމުން ކަމުގައެވެ. އިބްނު ރަޖަބު ވިދާޅުވިއެވެ. “ﷲ

ރިވެތި އަޚްލާޤަކީ އަޅުކަމެއްތަ؟ 2

ރިވެތި އަޚުލާޤުގައިވަނީ ހުރިހާ ހެޔޮކަމެއް ޖަމާކުރެވިގެންނެވެ. ނަބިއްޔާ ﷺ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. «البِرُّ: حُسْنُ الْخُلُقِ» [رواه مسلم] މާނައީ: “ހެޔޮކަމަކީ ޚުލުޤު ރިވެތިވުމެވެ.” ނަބިއްޔާ ﷺ ގެ ޚުލުޤު ހުންނެވި ގޮތް ބަޔާންކޮށްދެއްވަމުން އަނަސް

ރިވެތި އަޚްލާޤަކީ އަޅުކަމެއްތަ؟ 1

ރިވެތި އަޚްލާޤަކީ އަޅުކަންތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މާތްވެގެންވާ އެއް އަޅުކަމެކެވެ.[1] ވަރަށް ގިނަމީހުންނަށް މިކަން ނޭނގެއެވެ. އިބްނު ރަޖަބު ވިދާޅުވިއެވެ. “ވަރަށް ގިނަމީހުންނަށް ހީވެފައި އޮންނަނީ ތަޤްވާވެރިވުމަކީ ހަމައެކަނި ﷲ ތަޢާލާގެ ޙައްޤުތައް އަދާކުރުންކަމުގައެވެ.

مادة التوحيد ٦ (ف 1 ، د 8 – ޝިރުކާއި އޭގެ ވައްތަރުތައް)

ދަންނާށެވެ. ތައުޙީދުގެ އިދިކޮޅަކީ ޝިރުކެވެ. ޝިރުކު ބެހިގެންވަނީ ދެ ބަޔަށެވެ. – ބޮޑު ޝިރުކު – ކުޑަ ޝިރުކު   ފުރަތަމަ ބައި: ބޮޑު ޝިރުކު ބޮޑު ޝިރުކާ ބެހޭގޮތުން ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ.

ގިނައިން ޛިކުރުކުރުމާއި ކީރިތި ޤުރުއާން ތިލާވަތުކުރުން

ސުންނަތްކަންކަމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މާތްވެގެންވާ ބައެއް ޢަމަލުތައް   ގިނައިން ޛިކުރުކުރުން     ﷲ ގެ ޛިކުރުކުރުމީ މަތިވެރިވެ މާތްވުމުގެ މީޒާނެވެ. އެއީ ތިބާގެ ދޫ އެއިން ޒީނަތްތެރިކުރެވޭ ކަމެވެ. އަދި އަޅާއާއި

ރޭ އަޅުކަންކުރުން 2

ރޭ އަޅުކަން ދޫކޮށްލާ މީހުންނަށް އިހުގެ ޞާލިޙު ބޭކަލުން ޢައިބު ކިޔައި އުޅުއްވިއެވެ. ޙަސަނުލް ބަޞްރީ رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. “ރޭ އަޅުކަން ދޫކޮށްލާމީހަކު އެކަން އެކުރަނީ ފާފައެއްގެ ސަބަބުންނެވެ.” އެކަލޭގެފާނު މިބަސްފުޅު ވިދާޅުވެފައި

ކިޔަވާ ކުދިންނަށް ހުރި ނަސޭޙަތްތަކެއް 3

މިއީ العلَّامة حافظ بن أحمد حكمي ـ رحمه الله ـ   ލިޔުއްވާފައި އަލްމީމިއްޔާ އޭ ކިޔުނު ޅެމުން ނަގާފައިވާ ބައިތުތަކެކެވެ.

ރޭ އަޅުކަންކުރުން 1

ސުންނަތްކަންކަމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މާތްވެގެންވާ ބައެއް ޢަމަލުތައް   ރޭ އަޅުކަންކުރުން 1   ސުންނަތް ނަމާދުތަކަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ޙަޟްރަތުގައި އެންމެ މަތިވެރިވެގެންވާ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރެއިން ޢަމަލެކެވެ. ރޭގަނޑު އަނދިރިވާ ވަޤުތަކީ އަގުހުރި

ކިޔަވާ ކުދިންނަށް ހުރި ނަސޭޙަތްތަކެއް 2

މިއީ العلَّامة حافظ بن أحمد حكمي ـ رحمه الله ـ   ލިޔުއްވާފައި އަލްމީމިއްޔާ އޭ ކިޔުނު ޅެމުން ނަގާފައިވާ ބައިތުތަކެކެވެ.

ގިނަގިނައިން އަދާކުރަންވީ ކޮން އަޅުކަމެއް

ފަރުޟުކުރައްވާފައިވާ ޢަމަލުތަކަށްފަހު އެންމެ މޮޅުއިތުރުވެގެންވަނީ ސުންނަތްކުރައްވާފައިވާ ޢަމަލުތަކެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. عَنْ أَبِي هُرَيرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: ((إِنَّ اللَّهَ

ފަޤީރުންނަށް ޞަދަޤާތްކުރާއިރު ތިބާއަށް ދުޢާކޮށްދޭނެކަމުގެ ނިޔަތުގައި ޞަދަޤާތް ނުކުރޭ 2

އެހެންކަމުން އުންމުލްމުއުމިނީން ޢާއިޝާ رضي الله عنها ބަޔަކަށް ހަދިޔާއެއް ފޮނުއްވާނަމަ އެގެންދާމީހާ ގާތު ވިދާޅުވެއެވެ. “އަހަރެމެންނަށްޓަކައި އެބައިމީހުންކޮށްދޭ ދުޢާ އަޑުއަހާށެވެ. އެއީ އެކުރި ދުޢާއަކާ އެއްފަދަ ދުޢާއެއް އެބައިމީހުންނަށް ކޮށްދިނުމަށްޓަކައެވެ. އޭރުން އަހަރެމެންގެ

ފަޤީރުންނަށް ޞަދަޤާތްކުރާއިރު ތިބާއަށް ދުޢާކޮށްދޭނެކަމުގެ ނިޔަތުގައި ޞަދަޤާތް ނުކުރޭ 1

އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު ޞަދަޤާތްކުރުމަކީ އަޅާގެ ދަރަޖަ މަތިވެރިވެގެންދާކަމެކެވެ. އެއީ އެކަންކުރާއިރު ޙާލުގައި ޖެހިފައިވާ މީހެއްގެ ދުޢާ ލިބުމުގެ އެދުމެއް ނެތި ނުވަތަ ޘަނާލިބުމަށް އެދުމެއް ނެތި ނުވަތަ މަޝްހޫރުވުމަށް އެދުމެއް ނެތި ނުވަތަ ދުނިޔަވީ މަންފާއެއް