[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

އައްޝައިޚް ޢިމްރާން މުޙައްމަދު ޢަލީ

مادة التوحيد ٦ (ف 1 ، د 3 – ބުދުތަކުގެ ކިބައިން ކުއްތަންވުމަށާއި ޝަފާޢަތަށް އެދުމަކީ ޝިރުކުކުރުން)

ބުދުތަކުގެ ކިބައިން ކުއްތަންވުމަށާއި ޝަފާޢަތަށް އެދުމަކީ ޝިރުކުކުރުން     ދެވަނަ ޤަވާޢިދު އެބައިމީހުން ބުނެއެވެ. ކުއްތަންވުމާއި ޝަފާޢަތް އެދިގެން މެނުވީ އަހަރެމެން އެތަކެއްޗަށް ދުޢާ ދަންނަވައި އެތަކެތި ޤަޞްދުކޮށް ނުހަދަމެވެ. ކުއްތަންވުމުގެ ދަލީލަކީ

مادة التوحيد ٦ (ف 1 ، د 2 – ހަމައެކަނި ތައުޙީދުއް ރުބޫބިއްޔާއަށް އިޤުރާރުވުމުން މުސްލިމަކަށް ނުވެވޭނެ)

ހަމައެކަނި ތައުޙީދުއް ރުބޫބިއްޔާއަށް އިޤުރާރުވުމުން މުސްލިމަކަށް ނުވެވޭނެ     ޝިރުކު އަޅުކަމުގެ ތެރެއަށް ވަދެ މަސްހުނިވުމުން އެއަޅުކަން ފަސާދަވާކަމާއި ޢަމަލުތައް ބާޠިލުވާކަމާއި އެޢަމަލުތައް ކުރާމީހާ ދާއިމީ ނަރަކަވަންތަވެރީންގެ ތެރެއިންވާކަން ތިބާއަށް އެނގުމުން، ދެން

مادة التوحيد ٦ (ف 1 ، د 1 – ތައުޙީދުގެ މުހިންމުކަން)

ތައުޙީދުގެ މުހިންމުކަން   ކަރީމުވަންތަ ﷲ، މަތިވެރިވެގެންވާ ޢަރުޝީގެ ރައްބުގެ ޙަޟްރަތުން އަހަރެން މި އެދެނީ ދުނިޔޭގައި އަދި އާޚިރަތުގައި ތިބާއަށް ވާގިވެރިވެވޮޑިގަތުމަށެވެ. އަދި ތިބާވީ ކޮންމެ ތަނެއްގައިމެ ތިބާއަކީ ބަރަކާތްލެއްވިގެންވާ މީހެއްކަމުގައި ލެއްވުމަށެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 57

މިޤިސްމުގެ ތިންވަނަ ފަޞްލާމެދު ދަންނައެވެ. ފޮތުގެ މުއައްލިފު އެބައި ޚާއްޞަކުރައްވާފައިވަނީ އެކަމާބެހޭގޮތުން ތާބިޢީބޭކަލުންގެ އަރިހުން އައިސްފައިވާ ރިވާޔަތްތައް ބަޔާންކުރެއްވުމަށެވެ. އެކަލޭގެފާނުވަނީ ތާބިޢީންގެ އިމާމުވެރި ބޭކަލުންނާއި އިސް ބޭކަލުން ޙަދީޘް ލިޔުއްވިކަމަށާއި އެބޭކަލުންގެ ދަރިވަރުންނަށް އެކަމަށް

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 56

އަދި އެޤިސްމުގެ ދެވަނަ ފަޞްލުގެ ސުރުޚީގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “ޞަހާބީ ބޭކަލުންގެ ތެރެއިން ޢިލްމު ލިޔުއްވިކަމަށް އެނގެން އޮތް ބޭކަލުންނާއި އެކަންކުރުމަށް އަމުރުކުރެއްވި ބޭކަލުން” މިއެވެ. މިފަޞްލުގައި އެބޭކަލުންގެ އަރިހުން ވަރަށް ގިނަ ރިވާޔަތްތައް ގެންނަވާފައިވެއެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 55

އަދި ތިންވަނަ ޤިސްމާމެދު ދަންނައެވެ. އޭގެ ތިން ފަޞްލު އެކަލާގެފާނު ޚާއްޞަކުރައވާފައިވަނީ ޢިލްމު ލިޔެ ރައްކާކުރުމަކީ ހުއްދަކަމެއްކަމަށް ވާރިދުވެފައިވާ ޙަދީޘްތަކާއި ބަސްފުޅުތައް ބަޔާންކުރެއްވުމަށެވެ. ފުރަތަމައީ: ނަބިއްޔާ ﷺ ގެ އަރިހުން ރިވާވެފައިވާ ޙަދީޘްތައް: އެކަލޭގެފާނު

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 54

އަދި އެޤިސްމުގެ ދެވަނަ ފަޞްލުގައްޔާއި ތިންވަނަ ފަޞްލުގައި ގެންނަވާފައިވަނީ ޙަދީޘް ލިޔުން ނަހީކުރައްވާފައިވާ ބަސްފުޅުތަކެވެ.[1] އެއީ އެކަމާ ގުޅުންހުރި ޙަދީޘްތަކާއި ޞަޙާބީ ބޭކަލުންނާއި ތާބިޢީ ބޭކަލުންގެ ބަސްފުޅުތަކެވެ. އަދި ދެވަނަ ޤިސްމުގެ ފުރަތަމަ ފަޞްލުގައި

މުޞީބާތްތައް ލުއިވާނީ ކިހިނެތް 2

ﷲ ތަޢާލާގެ ނިޔާކުރެއްވުމާއި ޚަލްޤުކުރެއްވުމާ އަދި ތަދުބީރުކުރެއްވުމާމެދު ޔަޤީންކުރާށެވެ. އަދި އެއިލާހު މެދުވެރިކުރެއްވާ އިމްތިޙާނުތަކާއި ކުރައްވާ ޙުކުމްފުޅުތަކަށް ކެތްތެރިވާށެވެ. އަދި އެއިލާހުގެ އަމުރުފުޅަށް ބޯލަނބާށެވެ. ފަހެ ދުނިޔެ ވަށާލެވިގެންވަނީ އުނދަގޫތަކާއި ކިލަނބުކަމުންނެވެ. އަދި އެތަނުގެ

މުޞީބާތްތައް ލުއިވާނީ ކިހިނެތް 1

އިބްނުލް ޖައުޒީ ވިދާޅުވިއެވެ. [1] “އިންސާނާއަށް ހަވާލުކުރެވިފައިވާ ތަކުލީފުތަކުގެ ތެރޭގައި، އޭނާއަށް އެންމެ އުނދަގޫކަމަކީ ﷲ ގެ ނިޔާކުރެއްވުމަށް ކެތްތެރިވުމެވެ. އަދި އެކަމުގައި އެންމެ މޮޅުއިތުރީ އެކަމާމެދު ރުހެމެވެ.” ދުނިޔޭގެ ކަނޑު ދައުރުވާ ގޮތާ

މުޞީބާތްތަކަށް ކެތްތެރިވުން 2

މުޞީބާތްތައް މެދުވެރިވާނީ ޤަޞްދުކޮށްގެން އުޅުނު ގޮތާ ޚިލާފަށެވެ. އަދި އެދޭ އެދުންތަކާ ދެކޮޅަށެވެ. އެކަކަށްވެސް މިދުނިޔަ ސާފުކަންމަތީގައި ނުއޮންނާނެއެވެ. އެއީ ކިތަންމެ ބޮޑު މިންވަރެއް ޙާޞިލުވިކަމުގައިވިޔަސްމެއެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.

މުޞީބާތްތަކަށް ކެތްތެރިވުން 1

އިންސާނާއަށް އޭނާގެ ޙަޔާތުގައި ފިތުނަތަކާއި އުނދަގޫތަކާއި އިމްތިޙާނުތަކާ އަދި މުޞީބާތްތަކާ ކުރިމަތިވާނެއެވެ. ޠާހިރުކުރެއްވުމާއި ސާފުކުރެއްވުމާއެކު މެނުވީ އީމާންކަމުގެ ނޫރަށް އާރޯކަން ނުލިބޭނެއެވެ. އަދި ޔަޤީންކަން ހިތުގައި ބިންވަޅު ނުނެގޭނެއެވެ. ދިރިއުޅުން ބިނާވެގެންވަނީ ދަތިތަކާ ކުރިމަތިލުމާއި

ނަސޭޙަތްތެރިވުން 3

މުޖުތަމާއެއްގައި ނަސޭޙަތްތެރިވުން ނެތިހިނގައްޖެނަމަ ޣީބަބުނުން ފާޅުވެއެވެ. ތިބާއަށް ނަސޭޙަތްތެރިވާނީ ތިބާދެކެ ލޯބިވާމީހުންނެވެ. މީހަކާމެދު ކަންބޮޑުވާމީހާ އޭނާއަށް ސިއްރުގައި ނަސޭޙަތްތެރިވާށެވެ. އިބްނު ރަޖަބު ވިދާޅުވިއެވެ. “ސަލަފުންގެ ބޭކަލުން މީހަކަށް ނަސޭޙަތެއްދެއްވާނަމަ އޭނާއަށް ސިއްރިއްޔާތުގައި ވަޢުޛުވިދާޅުވެއެވެ. އަދި

ނަސޭޙަތްތެރިވުން 2

ނަސޭޙަތްތެރިވާ މީހަކީ ހިތުގެ ފުންމިނުން ނަސޭޙަތްތެރިވާ، ހިތްސާފު، އުޅުން ރިވެތި އަދި އެހެންމީހުންނާމެދު ކަންބޮޑުވާ މީހަކަށްވާނެއެވެ. އިހުގެ ބޭކަލުންގެ ދަރަޖަ މަތިވެރިވެގެން ދިޔައީ އެސަބަބާހުރެއެވެ. އަބޫ ބަކްރު އަލްޢައްޔާޝް ވިދާޅުވިއެވެ. “އަބޫ ބަކުރު رضي

مادة التوحيد ٦ (ف 1 ، د 3 – ބުދުތަކުގެ ކިބައިން ކުއްތަންވުމަށާއި ޝަފާޢަތަށް އެދުމަކީ ޝިރުކުކުރުން)

ބުދުތަކުގެ ކިބައިން ކުއްތަންވުމަށާއި ޝަފާޢަތަށް އެދުމަކީ ޝިރުކުކުރުން     ދެވަނަ ޤަވާޢިދު އެބައިމީހުން ބުނެއެވެ. ކުއްތަންވުމާއި ޝަފާޢަތް އެދިގެން މެނުވީ އަހަރެމެން އެތަކެއްޗަށް ދުޢާ ދަންނަވައި އެތަކެތި ޤަޞްދުކޮށް ނުހަދަމެވެ. ކުއްތަންވުމުގެ ދަލީލަކީ

مادة التوحيد ٦ (ف 1 ، د 2 – ހަމައެކަނި ތައުޙީދުއް ރުބޫބިއްޔާއަށް އިޤުރާރުވުމުން މުސްލިމަކަށް ނުވެވޭނެ)

ހަމައެކަނި ތައުޙީދުއް ރުބޫބިއްޔާއަށް އިޤުރާރުވުމުން މުސްލިމަކަށް ނުވެވޭނެ     ޝިރުކު އަޅުކަމުގެ ތެރެއަށް ވަދެ މަސްހުނިވުމުން އެއަޅުކަން ފަސާދަވާކަމާއި ޢަމަލުތައް ބާޠިލުވާކަމާއި އެޢަމަލުތައް ކުރާމީހާ ދާއިމީ ނަރަކަވަންތަވެރީންގެ ތެރެއިންވާކަން ތިބާއަށް އެނގުމުން، ދެން

مادة التوحيد ٦ (ف 1 ، د 1 – ތައުޙީދުގެ މުހިންމުކަން)

ތައުޙީދުގެ މުހިންމުކަން   ކަރީމުވަންތަ ﷲ، މަތިވެރިވެގެންވާ ޢަރުޝީގެ ރައްބުގެ ޙަޟްރަތުން އަހަރެން މި އެދެނީ ދުނިޔޭގައި އަދި އާޚިރަތުގައި ތިބާއަށް ވާގިވެރިވެވޮޑިގަތުމަށެވެ. އަދި ތިބާވީ ކޮންމެ ތަނެއްގައިމެ ތިބާއަކީ ބަރަކާތްލެއްވިގެންވާ މީހެއްކަމުގައި ލެއްވުމަށެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 57

މިޤިސްމުގެ ތިންވަނަ ފަޞްލާމެދު ދަންނައެވެ. ފޮތުގެ މުއައްލިފު އެބައި ޚާއްޞަކުރައްވާފައިވަނީ އެކަމާބެހޭގޮތުން ތާބިޢީބޭކަލުންގެ އަރިހުން އައިސްފައިވާ ރިވާޔަތްތައް ބަޔާންކުރެއްވުމަށެވެ. އެކަލޭގެފާނުވަނީ ތާބިޢީންގެ އިމާމުވެރި ބޭކަލުންނާއި އިސް ބޭކަލުން ޙަދީޘް ލިޔުއްވިކަމަށާއި އެބޭކަލުންގެ ދަރިވަރުންނަށް އެކަމަށް

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 56

އަދި އެޤިސްމުގެ ދެވަނަ ފަޞްލުގެ ސުރުޚީގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “ޞަހާބީ ބޭކަލުންގެ ތެރެއިން ޢިލްމު ލިޔުއްވިކަމަށް އެނގެން އޮތް ބޭކަލުންނާއި އެކަންކުރުމަށް އަމުރުކުރެއްވި ބޭކަލުން” މިއެވެ. މިފަޞްލުގައި އެބޭކަލުންގެ އަރިހުން ވަރަށް ގިނަ ރިވާޔަތްތައް ގެންނަވާފައިވެއެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 55

އަދި ތިންވަނަ ޤިސްމާމެދު ދަންނައެވެ. އޭގެ ތިން ފަޞްލު އެކަލާގެފާނު ޚާއްޞަކުރައވާފައިވަނީ ޢިލްމު ލިޔެ ރައްކާކުރުމަކީ ހުއްދަކަމެއްކަމަށް ވާރިދުވެފައިވާ ޙަދީޘްތަކާއި ބަސްފުޅުތައް ބަޔާންކުރެއްވުމަށެވެ. ފުރަތަމައީ: ނަބިއްޔާ ﷺ ގެ އަރިހުން ރިވާވެފައިވާ ޙަދީޘްތައް: އެކަލޭގެފާނު

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ 54

އަދި އެޤިސްމުގެ ދެވަނަ ފަޞްލުގައްޔާއި ތިންވަނަ ފަޞްލުގައި ގެންނަވާފައިވަނީ ޙަދީޘް ލިޔުން ނަހީކުރައްވާފައިވާ ބަސްފުޅުތަކެވެ.[1] އެއީ އެކަމާ ގުޅުންހުރި ޙަދީޘްތަކާއި ޞަޙާބީ ބޭކަލުންނާއި ތާބިޢީ ބޭކަލުންގެ ބަސްފުޅުތަކެވެ. އަދި ދެވަނަ ޤިސްމުގެ ފުރަތަމަ ފަޞްލުގައި

މުޞީބާތްތައް ލުއިވާނީ ކިހިނެތް 2

ﷲ ތަޢާލާގެ ނިޔާކުރެއްވުމާއި ޚަލްޤުކުރެއްވުމާ އަދި ތަދުބީރުކުރެއްވުމާމެދު ޔަޤީންކުރާށެވެ. އަދި އެއިލާހު މެދުވެރިކުރެއްވާ އިމްތިޙާނުތަކާއި ކުރައްވާ ޙުކުމްފުޅުތަކަށް ކެތްތެރިވާށެވެ. އަދި އެއިލާހުގެ އަމުރުފުޅަށް ބޯލަނބާށެވެ. ފަހެ ދުނިޔެ ވަށާލެވިގެންވަނީ އުނދަގޫތަކާއި ކިލަނބުކަމުންނެވެ. އަދި އެތަނުގެ

މުޞީބާތްތައް ލުއިވާނީ ކިހިނެތް 1

އިބްނުލް ޖައުޒީ ވިދާޅުވިއެވެ. [1] “އިންސާނާއަށް ހަވާލުކުރެވިފައިވާ ތަކުލީފުތަކުގެ ތެރޭގައި، އޭނާއަށް އެންމެ އުނދަގޫކަމަކީ ﷲ ގެ ނިޔާކުރެއްވުމަށް ކެތްތެރިވުމެވެ. އަދި އެކަމުގައި އެންމެ މޮޅުއިތުރީ އެކަމާމެދު ރުހެމެވެ.” ދުނިޔޭގެ ކަނޑު ދައުރުވާ ގޮތާ

މުޞީބާތްތަކަށް ކެތްތެރިވުން 2

މުޞީބާތްތައް މެދުވެރިވާނީ ޤަޞްދުކޮށްގެން އުޅުނު ގޮތާ ޚިލާފަށެވެ. އަދި އެދޭ އެދުންތަކާ ދެކޮޅަށެވެ. އެކަކަށްވެސް މިދުނިޔަ ސާފުކަންމަތީގައި ނުއޮންނާނެއެވެ. އެއީ ކިތަންމެ ބޮޑު މިންވަރެއް ޙާޞިލުވިކަމުގައިވިޔަސްމެއެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.

މުޞީބާތްތަކަށް ކެތްތެރިވުން 1

އިންސާނާއަށް އޭނާގެ ޙަޔާތުގައި ފިތުނަތަކާއި އުނދަގޫތަކާއި އިމްތިޙާނުތަކާ އަދި މުޞީބާތްތަކާ ކުރިމަތިވާނެއެވެ. ޠާހިރުކުރެއްވުމާއި ސާފުކުރެއްވުމާއެކު މެނުވީ އީމާންކަމުގެ ނޫރަށް އާރޯކަން ނުލިބޭނެއެވެ. އަދި ޔަޤީންކަން ހިތުގައި ބިންވަޅު ނުނެގޭނެއެވެ. ދިރިއުޅުން ބިނާވެގެންވަނީ ދަތިތަކާ ކުރިމަތިލުމާއި

ނަސޭޙަތްތެރިވުން 3

މުޖުތަމާއެއްގައި ނަސޭޙަތްތެރިވުން ނެތިހިނގައްޖެނަމަ ޣީބަބުނުން ފާޅުވެއެވެ. ތިބާއަށް ނަސޭޙަތްތެރިވާނީ ތިބާދެކެ ލޯބިވާމީހުންނެވެ. މީހަކާމެދު ކަންބޮޑުވާމީހާ އޭނާއަށް ސިއްރުގައި ނަސޭޙަތްތެރިވާށެވެ. އިބްނު ރަޖަބު ވިދާޅުވިއެވެ. “ސަލަފުންގެ ބޭކަލުން މީހަކަށް ނަސޭޙަތެއްދެއްވާނަމަ އޭނާއަށް ސިއްރިއްޔާތުގައި ވަޢުޛުވިދާޅުވެއެވެ. އަދި

ނަސޭޙަތްތެރިވުން 2

ނަސޭޙަތްތެރިވާ މީހަކީ ހިތުގެ ފުންމިނުން ނަސޭޙަތްތެރިވާ، ހިތްސާފު، އުޅުން ރިވެތި އަދި އެހެންމީހުންނާމެދު ކަންބޮޑުވާ މީހަކަށްވާނެއެވެ. އިހުގެ ބޭކަލުންގެ ދަރަޖަ މަތިވެރިވެގެން ދިޔައީ އެސަބަބާހުރެއެވެ. އަބޫ ބަކްރު އަލްޢައްޔާޝް ވިދާޅުވިއެވެ. “އަބޫ ބަކުރު رضي