ކިޔެވުމުގައި ދިމާވާ އެންމެ ބޮޑު މުޞީބާތަކީ އަމިއްލަ ނަފްސު ފެނުމެވެ. އަދި ކިޔެވުމުގެ ޒީނަތަކީ ޙިލްމުވެރިކަމާއި ތަވާޟުޢުވެރިކަމެވެ.
ލޮބުވެތި ޒުވާނާއެވެ. ކައިވެނީގެ ދޮރުން ވަނުމަށް ފަސްނުޖެހޭށެވެ. ބާއްޖަވެރިކަމަށް އުންމީދުކުރާށެވެ
މީހަކު ހެޔޮޢަމަލެއް ކުރުމުން މީސްތަކުން އެކަމާމެދު ޘަނާ ކިޔުމާ ބެހޭގޮތުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އާ ސުވާލުދެންނެވުނެވެ. ފަހެ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
((تِلْكَ عَاجِلُ بُشْرَى الْمُؤْمِن)) [رواه مسلم]
މާނައީ: “އެއީ މިދުނިޔެ މަތީގައި މުއުމިނު އަޅާއަށްވާ އުފާވެރިކަމުގެ ޚަބަރެވެ.”
ފާފަކުރާމީހާގެ ހިތުގެ ދޮރުފަތުގައި ތަކުރާރުކޮށް ޓަކިޖަހާށެވެ.
… ވުޟޫ ބާޠިލުވެއްޖެކަމާމެދު ވަސްވާހެއް މެދުވެރިވިޔަސް އެކަމާ އަޅާލާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ.
ރިވެތި އަޚްލާޤުގެ ސަބަބުން ހިތްތައް ލެނބިގެންދެއެވެ.
ޢަމަލުތައްއަދާކުރުމުގައި އިޚްލާޞްތެރިކަން އިތުރުވެ ހަމައެކަނި ﷲ އަށްޓަކައި އެކަންކަން އަދާކުރާނަމަ އެކަންކުރާމީހަކުވާހުށީ އެންމެ މަތީ ދަރަޖަތަކުގައެވެ.
އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު ޞާލިޙު ޢަމަލެއް އަޅަކުކޮށްފިނަމަ އެއީ ކިތަންމެ ކުޑަކަމެއްކަމުގައިވިޔަސް ﷲ ތަޢާލާ އެކަމެއް ޤަބޫލުކުރައްވައި ގިނަގުނަކޮށްދެއްވާނެއެވެ.
ފަހެ ތިބާގެ ހުރިހާ ޢަމަލެއް ﷲ އަށްޓަކައި ޚާލިޞްކުރާށެވެ. އަދި އެއްވެސް މީހަކަށް ނުބަލާށެވެ.
ބައެއް މީހުން ހީކުރާ ގޮތުގައި އިޚްލާޞްތެރިވާން ޖެހެނީ ހަމައެކަނި ނަމާދުގައާއި ޤުރުއާން ކިޔަވާއިރާ އަދި ދީނަށް ދަޢުވަތުދިނުމާއި ހޭދަކުރުންފަދަ ބޭރުފުށުން ފެންނަ އަޅުކަންތައް އަދާކުރާއިރުކަމުގައެވެ. ނަމަވެސް މިއީ ރަނގަޅު ހިޔެއް ނޫނެވެ. ކޮންމެ އަޅުކަމެއް
އިސްލާމްދީނުގައި ހަމައެކަނި ބަލާމިންގަނޑަކީ ޢަމަލުތައް އިތުރުކުރުމެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ވާޖިބުވެގެންވަނީ ﷲ އަށްޓަކައި އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތާ އެއްގޮތްވާގޮތަށް ޢަމަލުތައްކުރުމެވެ.
އަޅާ އޭނާގެ ވެރިރައްބަށް ކިޔަމަން ގަތުމާއި އެއިލާހާ ކުއްތަންވުމާއި ޢަމަލުތައް އެއިލާހަށް ޚާލިޞްކުރުމަކީ ދީނުގެ އަޞްލެވެ.
އެންމެ ފުރަތަމަ ތިބާގެ ނަފްސު ޙިސާބުކުރަންވީ ފަރުޟުކަންތައްތަކުގައެވެ. އެކަމުގައި އުނިކަމެއްވާކަން ހަނދާންވެއްޖެނަމަ އެކަމެއް އިޞްލާޙުކޮށްގެން ނުވަތަ އަލުންކޮށްގެންވިޔަސް އެކަން ރަނގަޅުކުރާނީއެވެ.
ޙައްޤުގޮތުގައި ބާއްޖެރިވެއްޖެމީހެއްގެ ކިބައިގައި ތިން ކަމެއް ހުންނާނެއެވެ. އެއީ: ނިޢުމަތެއް ލިބުމުން ޝުކުރުކުރުމާއި މުޞީބާތެއް ޖެހުމުން ކެތްތެރިވުމާ އަދި ފާފައެއްކުރެވުމުން ފާފަފުއްސެވުމަށް އެދިދެންނެވުމެވެ.
ﷲ އަށް ކިޔަމަން ނުވެ ބާއްޖަވެރިކަން ޙާޞިލުކުރެވޭނެ އެއްވެސް މަގެއް ނުވެއެވެ. ގިނައިން ހެޔޮޢަމަލުކޮށް، ފާފަތަކާއި ކުށްތަކުން ދުރުހެލިވެއްޖެމީހަކު އުޅޭނީ ބާއްޖަވެރި ދިރިއުޅުމެކެވެ. އަދި އޭނާ ވާހުށީ އޭނާގެ ރައްބާ ކުއްތަންވެގެންނެވެ.
ބާއްޖަވެރިކަމަކީ ހުވަފެނުގެ ބަގީޗާއެވެ.
ކިޔެވުމުގައި ދިމާވާ އެންމެ ބޮޑު މުޞީބާތަކީ އަމިއްލަ ނަފްސު ފެނުމެވެ. އަދި ކިޔެވުމުގެ ޒީނަތަކީ ޙިލްމުވެރިކަމާއި ތަވާޟުޢުވެރިކަމެވެ.
ލޮބުވެތި ޒުވާނާއެވެ. ކައިވެނީގެ ދޮރުން ވަނުމަށް ފަސްނުޖެހޭށެވެ. ބާއްޖަވެރިކަމަށް އުންމީދުކުރާށެވެ
މީހަކު ހެޔޮޢަމަލެއް ކުރުމުން މީސްތަކުން އެކަމާމެދު ޘަނާ ކިޔުމާ ބެހޭގޮތުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އާ ސުވާލުދެންނެވުނެވެ. ފަހެ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
((تِلْكَ عَاجِلُ بُشْرَى الْمُؤْمِن)) [رواه مسلم]
މާނައީ: “އެއީ މިދުނިޔެ މަތީގައި މުއުމިނު އަޅާއަށްވާ އުފާވެރިކަމުގެ ޚަބަރެވެ.”
ފާފަކުރާމީހާގެ ހިތުގެ ދޮރުފަތުގައި ތަކުރާރުކޮށް ޓަކިޖަހާށެވެ.
… ވުޟޫ ބާޠިލުވެއްޖެކަމާމެދު ވަސްވާހެއް މެދުވެރިވިޔަސް އެކަމާ އަޅާލާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ.
ރިވެތި އަޚްލާޤުގެ ސަބަބުން ހިތްތައް ލެނބިގެންދެއެވެ.
ޢަމަލުތައްއަދާކުރުމުގައި އިޚްލާޞްތެރިކަން އިތުރުވެ ހަމައެކަނި ﷲ އަށްޓަކައި އެކަންކަން އަދާކުރާނަމަ އެކަންކުރާމީހަކުވާހުށީ އެންމެ މަތީ ދަރަޖަތަކުގައެވެ.
އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު ޞާލިޙު ޢަމަލެއް އަޅަކުކޮށްފިނަމަ އެއީ ކިތަންމެ ކުޑަކަމެއްކަމުގައިވިޔަސް ﷲ ތަޢާލާ އެކަމެއް ޤަބޫލުކުރައްވައި ގިނަގުނަކޮށްދެއްވާނެއެވެ.
ފަހެ ތިބާގެ ހުރިހާ ޢަމަލެއް ﷲ އަށްޓަކައި ޚާލިޞްކުރާށެވެ. އަދި އެއްވެސް މީހަކަށް ނުބަލާށެވެ.
ބައެއް މީހުން ހީކުރާ ގޮތުގައި އިޚްލާޞްތެރިވާން ޖެހެނީ ހަމައެކަނި ނަމާދުގައާއި ޤުރުއާން ކިޔަވާއިރާ އަދި ދީނަށް ދަޢުވަތުދިނުމާއި ހޭދަކުރުންފަދަ ބޭރުފުށުން ފެންނަ އަޅުކަންތައް އަދާކުރާއިރުކަމުގައެވެ. ނަމަވެސް މިއީ ރަނގަޅު ހިޔެއް ނޫނެވެ. ކޮންމެ އަޅުކަމެއް
އިސްލާމްދީނުގައި ހަމައެކަނި ބަލާމިންގަނޑަކީ ޢަމަލުތައް އިތުރުކުރުމެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ވާޖިބުވެގެންވަނީ ﷲ އަށްޓަކައި އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތާ އެއްގޮތްވާގޮތަށް ޢަމަލުތައްކުރުމެވެ.
އަޅާ އޭނާގެ ވެރިރައްބަށް ކިޔަމަން ގަތުމާއި އެއިލާހާ ކުއްތަންވުމާއި ޢަމަލުތައް އެއިލާހަށް ޚާލިޞްކުރުމަކީ ދީނުގެ އަޞްލެވެ.
އެންމެ ފުރަތަމަ ތިބާގެ ނަފްސު ޙިސާބުކުރަންވީ ފަރުޟުކަންތައްތަކުގައެވެ. އެކަމުގައި އުނިކަމެއްވާކަން ހަނދާންވެއްޖެނަމަ އެކަމެއް އިޞްލާޙުކޮށްގެން ނުވަތަ އަލުންކޮށްގެންވިޔަސް އެކަން ރަނގަޅުކުރާނީއެވެ.
ޙައްޤުގޮތުގައި ބާއްޖެރިވެއްޖެމީހެއްގެ ކިބައިގައި ތިން ކަމެއް ހުންނާނެއެވެ. އެއީ: ނިޢުމަތެއް ލިބުމުން ޝުކުރުކުރުމާއި މުޞީބާތެއް ޖެހުމުން ކެތްތެރިވުމާ އަދި ފާފައެއްކުރެވުމުން ފާފަފުއްސެވުމަށް އެދިދެންނެވުމެވެ.
ﷲ އަށް ކިޔަމަން ނުވެ ބާއްޖަވެރިކަން ޙާޞިލުކުރެވޭނެ އެއްވެސް މަގެއް ނުވެއެވެ. ގިނައިން ހެޔޮޢަމަލުކޮށް، ފާފަތަކާއި ކުށްތަކުން ދުރުހެލިވެއްޖެމީހަކު އުޅޭނީ ބާއްޖަވެރި ދިރިއުޅުމެކެވެ. އަދި އޭނާ ވާހުށީ އޭނާގެ ރައްބާ ކުއްތަންވެގެންނެވެ.
ބާއްޖަވެރިކަމަކީ ހުވަފެނުގެ ބަގީޗާއެވެ.
