[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

އައްޝައިޚް އިސްމާޢީލް ރިޔާޟް

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 29

29ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): خَبَرُ صَاحِبِ الوَاقِعَةِ أَوْ الـمُبَاشِرِ لَهَا مُقَدَّمٌ عَلَى خَبَرِ غَيْرِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ހާދިސާގައި އުޅޭ ފަރާތުގެ ނުވަތަ އެ ހާދިސާއާ ގުޅުންހުރި ފަރާތުގެ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 28

28ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـخَبَرُ الـمُقْتَرِنُ بِذِكْرِ السَّبَبِ مُرَجَّحٌ عَلَى غَيْرِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސަބަބު ބަޔާންކުރެވިފައިނުވާ ޚަބަރުތަކުގެ މައްޗަށް ސަބަބު ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ޚަބަރަށް ތަރުޖީޙުދެވޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 27

27ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـخَبَرُ إِذَا كَانَ مُوَافِقًا لِدَلِيْلٍ آخَرَ يُقَوِّيْهِ يُقَدَّمُ عَلَى غَيْرِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޚަބަރު އެހެން ދަލީލަކާ އެއްބަސްވާނަމަ، އެ ދަލީލުން އޭގެ ބާރުގަދަކޮށްދޭނެ،

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 26

26ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـخَبَرُ الـمُوَافِقُ لِظَاهِرِ القُرْآنِ مُقَدَّمٌ عَلَى غَيْرِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤުރުއާނުގެ ބޭރުފުށާ އެއްބަސްވާ ޚަބަރު އެ ނޫން ޚަބަރުގެ މައްޗަށް އިސްކުރެވިގެންވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 25

25ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): عُلُوُّ السَّنَدِ مُعْتَبَرَةٌ فِي التَّرْجِيْحِ بَيْنَ الـخَبَرَيْنِ بَعْدَ تَسَاوِيْهِمَا فِي الصِّحَّةِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދެ ޚަބަރު ޞައްޙަކަމުގައި އެއްވަރުވުމުން، އެ ދޭތީގެ މެދުގައި

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 24

24ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـخَبَرُ الـمُتَّفَقُ عَلَى رَفْعِهِ مُرَجَّحٌ عَلَى الـخَبَرِ الـمُخْتَلَفِ فِي رَفْعِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ރަފުޢުވެފައިވާ ކަމާމެދު ޚިލާފުއުފެދިފައިވާ ޚަބަރުގެ މައްޗަށް، ރަފުޢުވެފައިވާ ކަމާމެދު އިއްތިފާޤުވެވިފައިވާ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 23

23ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): عَمَلُ أَكْثَرِ الأُمَّةِ بِالـخَبَرِ يُرَجِّحُهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އުއްމަތުގެ ގިނަ މީހުން ޚަބަރާ އެއްގޮތަށް ޢަމަލުކުރުމުން އެއަށް ތަރުޖީޙުދެވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މި ޤަވާޢިދަކީ،

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 22

22ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): أَفْعَالُ الرَّسُولِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَا تَتَعَارَضُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ރަސޫލާ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ޢަމަލުފުޅުތައް ފުށުއެއް ނާރާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 21

21ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـمُثْبِتُ مُقَدَّمٌ عَلَى النَّافِـي މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަފީކުރާ އެތީގެ މައްޗަށް ސާބިތުކުރާ އެތި އިސްކުރެވިގެންވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މިއީ، ޚަބަރުތަކުގެ މެދުގައި ތަރުޖީޙުދިނުމުގައި ބޭނުންކުރެވޭ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 20

20ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): التَّرْجِيْحُ إِنَّمَا يَجْرِي بَيْنَ ظَنَّيْنِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަރުޖީޙުދިނުން އޮންނަނީ ދެ ޡައްނުގެ މެދުގައި} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ތަޢާރުޟުވުން ތަޞައްވުރުކުރެވޭ ދަލީލުތަކަކީ އެ ދަލީލުތަކެއްގެ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 19

19ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): إِعْمَالُ الدَّلِيْلَيْنِ وَلَوْ مِنْ وَجْهٍ أَوْلَى مِنْ إِلْغَاءِ أَحَدِهِمَا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދެ ދަލީލުގެ ތެރެއިން އެއް ދަލީލު ދޫކޮށްލުމަށްވުރެ، ދެ ދަލީލަށް ކޮންމެވެސް

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 18

18ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): إِذَا تَعَارَضَ قَوْلُ الـنَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَفِعْلُهُ، قُدِّمَ قَوْلُهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަބިއްޔާ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ބަސްފުޅާއި ޢަމަލުފުޅު

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 17

17ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): فِقْهُ الرَّاوِيِّ مِنَ الـمُرَجِّحَاتِ فِي السُّنَنِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ރާވީގެ ފިޤުހަކީ، ސުންނަތްތަކުގެ މެދުގައި ތަރުޖީޙުދެވޭ ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 16

16ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـعِبْرَةُ بِرِوَايَةِ الرَّاوِي لَا بِرَأْيِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ބެލެވޭހުށީ ރާވީގެ ރިވާޔަތަށް، އޭނާގެ ރައުޔަކަށް ނޫން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ރާވީއަކު ގެނެސްފައިވާ ރިވާޔަތުގައިވާ ގޮތާއި

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 15

15ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـحَدِيْثُ الـمُسْنَدُ أَوْلَى مِنَ الـمُرْسَلِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުރުސަލު ޙަދީޘަށްވުރެ މުސްނަދު ޙަދީޘް އައުލާކަންބޮޑު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މުސްނަދު ޙަދީޘަކީ، އެ ޙަދީޘެއްގެ ސަނަދު

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 14

14ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـخَبَرُ الَّذِي رُوَاتُهُ أَكْثَرُ رَاجِحٌ عَلَى الَّذِي لَا يَكُونُ كَذَلِكَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ރާވީން ގިނަ ޚަބަރު، އެފަދައިން ނުވާ ޚަބަރުގެ މައްޗަށް ރާޖިޙުކުރެވިގެންވޭ}

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 29

29ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): خَبَرُ صَاحِبِ الوَاقِعَةِ أَوْ الـمُبَاشِرِ لَهَا مُقَدَّمٌ عَلَى خَبَرِ غَيْرِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ހާދިސާގައި އުޅޭ ފަރާތުގެ ނުވަތަ އެ ހާދިސާއާ ގުޅުންހުރި ފަރާތުގެ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 28

28ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـخَبَرُ الـمُقْتَرِنُ بِذِكْرِ السَّبَبِ مُرَجَّحٌ عَلَى غَيْرِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސަބަބު ބަޔާންކުރެވިފައިނުވާ ޚަބަރުތަކުގެ މައްޗަށް ސަބަބު ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ޚަބަރަށް ތަރުޖީޙުދެވޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 27

27ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـخَبَرُ إِذَا كَانَ مُوَافِقًا لِدَلِيْلٍ آخَرَ يُقَوِّيْهِ يُقَدَّمُ عَلَى غَيْرِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޚަބަރު އެހެން ދަލީލަކާ އެއްބަސްވާނަމަ، އެ ދަލީލުން އޭގެ ބާރުގަދަކޮށްދޭނެ،

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 26

26ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـخَبَرُ الـمُوَافِقُ لِظَاهِرِ القُرْآنِ مُقَدَّمٌ عَلَى غَيْرِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤުރުއާނުގެ ބޭރުފުށާ އެއްބަސްވާ ޚަބަރު އެ ނޫން ޚަބަރުގެ މައްޗަށް އިސްކުރެވިގެންވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 25

25ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): عُلُوُّ السَّنَدِ مُعْتَبَرَةٌ فِي التَّرْجِيْحِ بَيْنَ الـخَبَرَيْنِ بَعْدَ تَسَاوِيْهِمَا فِي الصِّحَّةِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދެ ޚަބަރު ޞައްޙަކަމުގައި އެއްވަރުވުމުން، އެ ދޭތީގެ މެދުގައި

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 24

24ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـخَبَرُ الـمُتَّفَقُ عَلَى رَفْعِهِ مُرَجَّحٌ عَلَى الـخَبَرِ الـمُخْتَلَفِ فِي رَفْعِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ރަފުޢުވެފައިވާ ކަމާމެދު ޚިލާފުއުފެދިފައިވާ ޚަބަރުގެ މައްޗަށް، ރަފުޢުވެފައިވާ ކަމާމެދު އިއްތިފާޤުވެވިފައިވާ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 23

23ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): عَمَلُ أَكْثَرِ الأُمَّةِ بِالـخَبَرِ يُرَجِّحُهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އުއްމަތުގެ ގިނަ މީހުން ޚަބަރާ އެއްގޮތަށް ޢަމަލުކުރުމުން އެއަށް ތަރުޖީޙުދެވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މި ޤަވާޢިދަކީ،

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 22

22ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): أَفْعَالُ الرَّسُولِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَا تَتَعَارَضُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ރަސޫލާ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ޢަމަލުފުޅުތައް ފުށުއެއް ނާރާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 21

21ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـمُثْبِتُ مُقَدَّمٌ عَلَى النَّافِـي މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަފީކުރާ އެތީގެ މައްޗަށް ސާބިތުކުރާ އެތި އިސްކުރެވިގެންވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މިއީ، ޚަބަރުތަކުގެ މެދުގައި ތަރުޖީޙުދިނުމުގައި ބޭނުންކުރެވޭ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 20

20ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): التَّرْجِيْحُ إِنَّمَا يَجْرِي بَيْنَ ظَنَّيْنِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަރުޖީޙުދިނުން އޮންނަނީ ދެ ޡައްނުގެ މެދުގައި} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ތަޢާރުޟުވުން ތަޞައްވުރުކުރެވޭ ދަލީލުތަކަކީ އެ ދަލީލުތަކެއްގެ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 19

19ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): إِعْمَالُ الدَّلِيْلَيْنِ وَلَوْ مِنْ وَجْهٍ أَوْلَى مِنْ إِلْغَاءِ أَحَدِهِمَا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދެ ދަލީލުގެ ތެރެއިން އެއް ދަލީލު ދޫކޮށްލުމަށްވުރެ، ދެ ދަލީލަށް ކޮންމެވެސް

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 18

18ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): إِذَا تَعَارَضَ قَوْلُ الـنَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَفِعْلُهُ، قُدِّمَ قَوْلُهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަބިއްޔާ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ބަސްފުޅާއި ޢަމަލުފުޅު

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 17

17ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): فِقْهُ الرَّاوِيِّ مِنَ الـمُرَجِّحَاتِ فِي السُّنَنِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ރާވީގެ ފިޤުހަކީ، ސުންނަތްތަކުގެ މެދުގައި ތަރުޖީޙުދެވޭ ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 16

16ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـعِبْرَةُ بِرِوَايَةِ الرَّاوِي لَا بِرَأْيِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ބެލެވޭހުށީ ރާވީގެ ރިވާޔަތަށް، އޭނާގެ ރައުޔަކަށް ނޫން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ރާވީއަކު ގެނެސްފައިވާ ރިވާޔަތުގައިވާ ގޮތާއި

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 15

15ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـحَدِيْثُ الـمُسْنَدُ أَوْلَى مِنَ الـمُرْسَلِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުރުސަލު ޙަދީޘަށްވުރެ މުސްނަދު ޙަދީޘް އައުލާކަންބޮޑު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މުސްނަދު ޙަދީޘަކީ، އެ ޙަދީޘެއްގެ ސަނަދު

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 14

14ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـخَبَرُ الَّذِي رُوَاتُهُ أَكْثَرُ رَاجِحٌ عَلَى الَّذِي لَا يَكُونُ كَذَلِكَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ރާވީން ގިނަ ޚަބަރު، އެފަދައިން ނުވާ ޚަބަރުގެ މައްޗަށް ރާޖިޙުކުރެވިގެންވޭ}