އައްޝައިޚް އިސްމާޢީލް ރިޔާޟް

51ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): السُّنَّةُ تُـخَصِّصُ السُّنَةَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސުންނަތުން ސުންނަތް ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ސުންނަތުން ޢާއްމުކޮށް ސާބިތުވާ ކަމެއް ސުންނަތުން ޚާއްޞަ ކުރެވިދާނެއެވެ. މިއީ،

50ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): القُرْآنُ يُـخَصِّصُ السُّنـَّةَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤުރުއާނުން ސުންނަތް ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ސުންނަތުގައިވާ ޢާއްމު ޙަދީޘެއް، ޤުރުއާނުގެ އާޔަތަކުން ޚާއްޞަ ކުރެވިދާނެއެވެ. އެގޮތުން،

49ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَخْصِيصُ الكِتَابِ بِالكِتَابِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤުރުއާނުން ޤުރުއާން ޚާއްޞަ ކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ލަފްޒުތައް ޢާއްމު އާޔަތެއް އައިސްފައި،

48ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الغَايَةُ تُخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޣާޔަތު، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމު ލަފްޒެއް ވާރިދުވެފައި، ޣާޔަތުގެ މާނަ ދޭހަކޮށްދޭ ޙަރުފެއް އެ

48ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الصِّفَةُ تُخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސިފަ، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤުރުއާނުގެ ނުވަތަ ސުންނަތުގެ ނައްޞެއްގައި ޢާއްމު ލަފްޒެއް ވާރިދުވެފައި، އެއާ

46ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الشَّرْطُ يُـخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޝަރުޠު، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢީ ނައްޞެއްގައި ޢާއްމު ޞީޣާތަކުންކުރެ ޞީޣާއެއް ވާރިދުވެފައި، އެ ޞީޣާއާ

45ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الاِسْتِثْنَاءُ فِي مَعْنَى الشَّرْطِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިސްތިޘްނާ އޮންނަނީ، ޝަރުޠުގެ މާނައިގައި} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: އިސްތިޘްނާއިން ދަލީލުކޮށްދޭ ކަންތައް އޮންނަނީ، ޝަރުޠުން ދަލީލުކޮށްދޭ ކަންތައް

44ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الاِسْتِثْنَاءُ مِنَ الاِسْتِثْنَاءِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިސްތިޘްނާއަކުން އިސްތިޘްނާ ކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ގުޅިގެން އައިސްފައިވާ (ޙަޤީޤީ) އިސްތިޘްނާއެއް ކަމުގައި ވާނަމަ، އެ

43ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الاِسْتِثْنَاءُ مِنَ الإِثْبَاتِ نَـفْيٌ وَمِنَ النَّفْيِ إِثْبَاتٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސާބިތުކުރުމަކުން އިސްތިސްނާ ކުރުމީ ނަފީކުރުމެއް، އަދި ނަފީކުރުމަކުން އިސްތިސްނާ ކުރުމީ ސާބިތުކުރުމެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ

42ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الاِسْتِثْنَاءُ يُـخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިސްތިސްނާ، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢީ ނައްޞުތަކުގައި ޢާއްމުކަމުގެ ލަފްޒުތަކުގެ ތެރެއިން ލަފްޒެއް ވާރިދުވެފައި، އިސްތިސްނާ

41ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمَفْهُومُ يُـخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މަފްހޫމު، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މަފްހޫމަކީ، އޭގެ ދެ ވައްތަރުކަމުގައިވާ މަފްހޫމުލްމުވާފަޤާއާއި މަފްހޫމުލްމުޚާލަފާ ހިމެނޭ ގޮތުން،

40ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): رُجُوعُ الضَّمِيْرِ إِلَى بَعْضِ أَفْرَادِ العَامِّ لَا يُـخَصِّصُهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމުގެ ބައެއް އަފުރާދުންނަށް ޟަމީރު ރުޖޫޢަވުމަކުން، އެ ޚާއްޞައެއް ނުކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ

39ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): إِذَا وَافَقَ الـخَاصُّ حُكْمَ العَامِّ لَـمْ يُـخَصِّصْهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމުގެ ޙުކުމާ ޚާއްޞަ އެއްބަސްވެއްޖެނަމަ، އެއަކުން ޚާއްޞައެއް ނުކުރާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޚާއްޞަކުރާ

38ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَـخْصِيْصُ القَطْعِيِّ بِالظَّنِّيِّ جَائِـزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޡައްނީން ޤަޠުޢީ ޚާއްޞަކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤަޠުޢީކޮށް އޮތް ޢާއްމު ނައްޞެއް، އާޙާދު ޚަބަރާއި ޤިޔާސާއި

37ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَـخْصِيْصُ الأَخْبَارِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޚަބަރުތައް ޚާއްޞަކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ރިވާވެފައި ހުންނަ ޢާއްމު ލަފްޒު ހިމެނޭ ޚަބަރުތައް ޚާއްޞަކުރެވިދާނެއެވެ. މި ކަމާމެދު

36ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): لَا يَـمْتَنِعُ وُرُوْدُ اللَّفْظِ العَامِّ مَعَ اسْتِئْخَارِ الـمُخَصِّص عَنْهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމު ލަފްޒަށްވުރެ ޚާއްޞަކުރާ އެތި ފަސްވުމީ، ޢާއްމު ލަފްޒު ވާރިދުވުން މަނާކުރާނޭ