އުޞޫލުލް ފިޤުހު

128ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): مَفْهُومُ الغَايَةِ حُجَّةٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {مَفْهُومُ الغَايَة އަކީ ޙުއްޖަތެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: إِلَى ނުވަތަ حَتَّى ފަދަ ޙަރުފަކާ ޙުކުމް ގުޅުވައިލައި، އެފަދަ

127ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): مَفْهُومُ الصِّفَةِ حُجَّةٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {مَفْهُومُ الصِّفَة އަކީ ޙުއްޖަތެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: مَفْهُومُ الصِّفَة (ސިފައިގެ މަފްހޫމް) އަކީ، އެއަށް ޢަމަލުކުރެވޭނޭ ޙުއްޖަތެކެވެ.

126ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): مَفهُومُ الشَّرطِ حُجَّةٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {مَفهُومُ الشَّرط އަކީ ޙުއްޖަތެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: مَفهُومُ الشَّرط (ޝަރުޠުގެ މަފްހޫމު) އަކީ، އެއަށް ޢަމަލުކުރުން ވާޖިބު

125ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): مَفْهُومُ الـمُخَالَفَةِ حُجَّةٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {مَفْهُومُ الـمُخَالَفَة އަކީ ޙުއްޖަތެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: مَفْهُومُ الـمُخَالَفَة އަކީ، الـحُكْـمُ الـمَسْكُوتُ عَنْهُ (ސުކޫތުކޮށް އޮތް

124ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُقْتَضَى لَا عُمُومَ لَهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {مُقْتَضَى އަށް ޢާއްމުކަން ލިބިގެނެއް ނުވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: مُقْتَضَى އަކީ، ވާހަކަ ތެދުކުރުމަށްޓަކައި ނުވަތަ ޞައްޙަކުރުމަށްޓަކައި

123ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): لَا يَثْبُتُ الاِقْتِضَاءُ إِلَّا ضَرُورَةً މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޟަރޫރަތުން މެނުވީ، اِقْتِضَاءُ ސާބިތެއް ނުވާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: اِقْتِضَاءُ އަކީ، މާނަ ހަމަޖެއްސުމަށް (تَقْدِيْـرُ

122ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الثَّابِتُ بِالاِقْتِضَاءِ كَالثَّابِتِ بِالنَّصِّ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިޤްތިޟާއިން ސާބިތުވާ ކަންތައް، ނައްޞުން ސާބިތުވާ ކަންތައްފަދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: دَلَالَـةُ الاِقْتِضَاءِ ގެ ޒަރީއާއިން ލިބިގަނެވޭ

121ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): دَلَالَةُ النَّصِّ بِـمَنْزِلَةِ النَّصِّ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: { دَلَالَـةُ الـنَّـصِّ އޮންނަހުށީ ނައްޞުގެ ދަރަޖައިގައި} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުގެ ނައްޞުތަކުގައި މަންޠޫޤު ޙުކުމެއް

120ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الثَّابِتُ بِإِشَارَةِ النَّصِّ كَالثَّابِتِ بِعِبَارَتِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނައްޞުގެ އިޝާރަތުން ސާބިތުވެފައިވާ އެތި، އޭގެ ޢިބާރަތުން ސާބިތުވެފައިވާ އެތިފަދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: އިޝާރަތުން ދަލީލުކޮށްދޭ

118ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): صِحَّةُ النَّفْيِ دَلِيْلُ الـمَجَازِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަފީގެ ޞައްޙަ ކަމީ، މަޖާޒުގެ ދަލީލު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ލަފްޒެއް ބޭނުންކުރެވިފައި ވަނީ، މަޖާޒީ މާނައިގައި ކަން

117ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّقْلُ خِلَافُ الأَصْلِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަޤުލު ކުރުން އަޞްލާ ޚިލާފު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ނަޤުލު ކުރުމަކީ، ބަހަވީ ގޮތުން އެ މާނައެއްގެ މަތީގައި ލަފްޒު

116ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُبَادَرَةُ إِلَى الفَهْمِ دَلِيْلُ الـحَقِيْقَةِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ވިސްނުމަށް އައުމީ، ޙަޤީޤަތުގެ ދަލީލު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މިއީ، ލަފްޒުގެ ޙަޤީޤަތް ދެނެގަތުމާ ގުޅޭ މައުޟޫޢުގެ

115ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): لَا يُصَارُ إِلَى الـمَجَازِ إِلَّا إِذَا تَعَذَّرَتِ الـحَقِيقَةُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޙަޤީޤަތް އުޒުރުވެރިވުމުން މެނުވީ، މަޖާޒެއް ނުނެގޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ލަފްޒެއްގެ ޙަޤީޤީ

114ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَصْلُ فِي الكَلَامِ الـحَقِيْقَةُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދައްކާ ވާހަކައިގައި އަޞްލަކީ ޙަޤީޤަތް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: އަޑުއަހާ މީހާގެ ގާތުގައި ގަދަވެގަންނަ ރާޖިޙު ގޮތަކީ، ވާހަކަދައްކާ

113ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَعْدَادُ نُصُوصٌ لَا تَقْبَلُ التَّجَوُّزَ وَلَا التَّخْصِيْصَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އަދަދުތަކަކީ ނައްޞުތަކެއް، މަޖާޒު ކުރުމެއް އަދި ޚާއްޞަ ކުރުމެއް ޤަބޫލު ނުކުރާ} މި ޤަވާޢިދުގެ

112ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): التَّأْوِيْلُ البَعِيْدُ لَا يُلْتَفَتُ إِلَيْهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދުރު ތައުވީލަކަށް ނުބެލެވޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ތައުވީލަކީ، ލަފްޒެއް އޭގެ ރާޖިޙު (ޡާހިރު) އިޙްތިމާލުން، މަރުޖޫޙު