76ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمْرُ بِالشَّيءِ أَمْرٌ بِلَوَازِمِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަމަކަށް އަމުރު ކުރުމީ އެއިން ލާޒިމު ކުރާ ކަންކަމަށް ވެސް ކުރެވުނު އަމުރެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢުކުރައްވާ
75ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمرُ بِالأَمرِ بِالشَّيءِ أَمرٌ بِذَلِكَ الشَّيءِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަމަކަށް އަމުރު ކުރުމަށް އަމުރު ކުރުމީ، އެ ކަންތައް ކުރުމަށް ކުރެވުނު އަމުރެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ
74ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمْرُ بِالشَّيءِ نَهْيٌ عَنْ ضِدِّهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އެއްޗަކަށް ކުރެވޭ އަމުރަކީ އޭގެ އިދިކޮޅު ނަހީކުރުމެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުން ވަކި ކަމެއް
73ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمرُ المُعَلَّقُ بِشَرطٍ أَو صِفَةٍ لَا يَقتَضِي التَّكرَارَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޝަރުޠަކުން ނުވަތަ ސިފައަކުން އެލުވައިލެވިފައިވާ އަމުރުން، ތަކުރާރުކޮށް ކުރުން ލާޒިމެއް ނުކުރޭ} މި
72ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَكْرَارُ الأَمْرِ بِالشَّيءِ يَقْتَضِي تَكْرَارَ الـمَأْمُورِ بِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އެއްޗަކަށް ތަކުރާރުކޮށް އަމުރުވެވުމުން، އަމުރުވެވުނު ކަންތައް ތަކުރާރުކޮށް ކުރުން ލާޒިމު ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ
71ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمْرُ الـمُطْلَقُ لَا يَقْتَضِي الفَورَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު އަމުރުން ވަގުތުން އެ ކަން ކުރުން ލާޒިމެއް ނުކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މުޠުލަޤު އަމުރާ
70ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمْرُ الـمُطْلَقُ لَا يَدُلُّ عَلَى تَكْرَارٍ وَلَا عَلَى مَرَّةٍ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު އަމުރުން ތަކުރާރުކޮށް ކުރުމަކަށް އަދި އެއް ފަހަރު ކުރުމަކަށް ދަލީލެއް
ޙައްޖުވުމަށްޓަކައި އިސްލާމީ ބޭންކެއްގައި ފައިސާ އެއްކުރަމުންދާ މީހަކު، އެފައިސާއިން ޒަކާތް ނެރުން ވާޖިބުވާނެ ހެއްޔެވެ؟
ރޯދަގެއްލޭ ކަންކަމުގެ ޝަރުޠުތަކާއި ރޯދަ ނުގެއްލޭ ކަންކަމާއި ރޯދަވެރިޔާއަށް ކުރުން ހުއްދަ ކަންތައްތައް ހަމްދުހުރީ ﷲއަށެވެ. އެއިލާހީ ޙިކުމަތްވަންތަ ޚާލިޤުވަންތަ އިލާހެވެ. އެއިލާހީ މަތިވެރިވެވޮޑިގެންވާ ޙަލީމްވަންތަ، ތެދުވެރިވަންތަ އިލާހެވެ. ރަޙީމްވަންތަ ދީލަތިވަންތަ ރިޒްޤުދެއްވާ
ރޯދަ ގެއްލޭ ކަންތައްތައް ޙަމްދުހުރީ ﷲއަށެވެ. އެއިލާހީ ފާޅުވެގެންވާކަންކަމާއި ވަންހަވާވެގެންވާ ކަންތައްތައް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާ އިލާހެވެ. އަދި އަޅާ، ސިއްރުން ކުރާ ކަންތައްތަކާއި ފާޅުގައި ކުރާ ކަންތައްތަކާ އަދި އޭނާ ހީކުރާ ހީކުރުންތައްވެސް އެއިލާހު
69ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): إِذَا وَرَدَ الأَمْرُ بِشَيْءٍ يَتَعَلَّقُ بِالـمَأْمُورِ وَكَانَ عِنْدَ الـمَـأْمُورِ وَازِعٌ يَـحْمِلُهُ عَلَى الإِتْيَانِ بِهِ فَلَا يُـحْمَلُ ذَلِكَ الأَمرُ عَلَى الوُجُوبِ މި
ޤުރުއަން ކިޔެވުމުގެ އަދަބުތަކުގެ ތެރެއިން ޙަމްދުހުރީ ﷲ އަށެވެ. އެއީ އަޅުކަންކުރާ މީހުން އެފަރާތެއްގެ ޝަރީޢަތަށް ބޯލަނބާ ފަރާތެކެވެ. އެއިލާހުގެ މަތިވެރިކަމަށްޓަކައި އެއިލާހަށް ރުކޫޢުކޮށް ސަޖިދަކުރާ މީހުން ޚުޝޫޢަތްތެރިވެއެވެ. އަދި އެއިލާހަށް މުނާޖާދެންނެވުމުގައި ހުރި
ޤުރުއާން ތިލާވަތުކުރުމުގެ ދެވަނަ ގޮތް ޙަމްދު ހުރީ ﷲއަށެވެ. އެއިލާހީ އެއިލާހަށް ކިޔަމަންތެރިވެ އަދި އެއިލާހުގެ ރަޙުމަތަށް އެދޭމީހަކަށް ގިނަހިނައިން ނިޢުމަތްތައް ދެއްވާ އިލާހެވެ. އަދި އެއިލާހީ، އެއިލާހު ހަނދުމަ ކުރުމުން މޫނުއަނބުރާލައި
ރޯދައިގެ މުޞްތަޙައްބު އަދަބުތައް ޙަމްދުހުރީ ﷲއަށެވެ. އެއިލާހީ ކަމަކަށް އެދޭމީހާ، އޭނާ އެއެދޭ މިންވަރަށްވުރެ އިތުރަށްވެސް ދެއްވާ އިލާހެވެ. ހިދާޔަތުގެ ނިޢުމަތް ދެއްވިކަމަށްޓަކައި އެއިލާހަށް ޙަމްދު ކުރަމެވެ. ދަލީލުތަކާއި އޭގެ އުޞޫލުތައް އެނގޭ
ރޯދައިގެ ވާޖިބު އަދަބުތަކުގެ ތެރެއިން ހަމްދުހުރީ ﷲއަށެވެ. އެއިލާހީ ޚަލްޤުތަކުންނަށް އެންމެ ފުރިހަމަ އަދަބުތަކަށް އިރުޝާދު ދެއްވި އިލާހެވެ. އަދި އެއިލާހު އެބައިމީހުންނަށް، އެއިލާހުގެ ރަޙުމަތުގެ ޚަޒާނާތަކާއި ދީލަތިކަމުގެ ހުރިހާ ދޮރުކޮޅުތަކެއް ހުޅުވާދެއްވިއެވެ.
ﷲތަޢާލާއީ ފުރިހަމަ ޙުކުމްފުޅުތަކާއި ޙިކުމަތުގެ ނިހާޔަތުލިބިވޮޑިގެންވާ އިލާހެވެ. އަދި އެއިލާހު ޚަލްޤު ކުރައްވާފައިވާ ޚަލްޤުތަކުގައްޔާއި އަދި އެއިލާހުގެ ޝަރުޢުގައި، ބޮޑުވެގެންވާ ޙިކުމަތްތަކެއްވެއެވެ.
76ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمْرُ بِالشَّيءِ أَمْرٌ بِلَوَازِمِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަމަކަށް އަމުރު ކުރުމީ އެއިން ލާޒިމު ކުރާ ކަންކަމަށް ވެސް ކުރެވުނު އަމުރެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢުކުރައްވާ
75ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمرُ بِالأَمرِ بِالشَّيءِ أَمرٌ بِذَلِكَ الشَّيءِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަމަކަށް އަމުރު ކުރުމަށް އަމުރު ކުރުމީ، އެ ކަންތައް ކުރުމަށް ކުރެވުނު އަމުރެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ
74ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمْرُ بِالشَّيءِ نَهْيٌ عَنْ ضِدِّهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އެއްޗަކަށް ކުރެވޭ އަމުރަކީ އޭގެ އިދިކޮޅު ނަހީކުރުމެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުން ވަކި ކަމެއް
73ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمرُ المُعَلَّقُ بِشَرطٍ أَو صِفَةٍ لَا يَقتَضِي التَّكرَارَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޝަރުޠަކުން ނުވަތަ ސިފައަކުން އެލުވައިލެވިފައިވާ އަމުރުން، ތަކުރާރުކޮށް ކުރުން ލާޒިމެއް ނުކުރޭ} މި
72ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَكْرَارُ الأَمْرِ بِالشَّيءِ يَقْتَضِي تَكْرَارَ الـمَأْمُورِ بِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އެއްޗަކަށް ތަކުރާރުކޮށް އަމުރުވެވުމުން، އަމުރުވެވުނު ކަންތައް ތަކުރާރުކޮށް ކުރުން ލާޒިމު ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ
71ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمْرُ الـمُطْلَقُ لَا يَقْتَضِي الفَورَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު އަމުރުން ވަގުތުން އެ ކަން ކުރުން ލާޒިމެއް ނުކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މުޠުލަޤު އަމުރާ
70ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمْرُ الـمُطْلَقُ لَا يَدُلُّ عَلَى تَكْرَارٍ وَلَا عَلَى مَرَّةٍ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު އަމުރުން ތަކުރާރުކޮށް ކުރުމަކަށް އަދި އެއް ފަހަރު ކުރުމަކަށް ދަލީލެއް
ޙައްޖުވުމަށްޓަކައި އިސްލާމީ ބޭންކެއްގައި ފައިސާ އެއްކުރަމުންދާ މީހަކު، އެފައިސާއިން ޒަކާތް ނެރުން ވާޖިބުވާނެ ހެއްޔެވެ؟
ރޯދަގެއްލޭ ކަންކަމުގެ ޝަރުޠުތަކާއި ރޯދަ ނުގެއްލޭ ކަންކަމާއި ރޯދަވެރިޔާއަށް ކުރުން ހުއްދަ ކަންތައްތައް ހަމްދުހުރީ ﷲއަށެވެ. އެއިލާހީ ޙިކުމަތްވަންތަ ޚާލިޤުވަންތަ އިލާހެވެ. އެއިލާހީ މަތިވެރިވެވޮޑިގެންވާ ޙަލީމްވަންތަ، ތެދުވެރިވަންތަ އިލާހެވެ. ރަޙީމްވަންތަ ދީލަތިވަންތަ ރިޒްޤުދެއްވާ
ރޯދަ ގެއްލޭ ކަންތައްތައް ޙަމްދުހުރީ ﷲއަށެވެ. އެއިލާހީ ފާޅުވެގެންވާކަންކަމާއި ވަންހަވާވެގެންވާ ކަންތައްތައް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާ އިލާހެވެ. އަދި އަޅާ، ސިއްރުން ކުރާ ކަންތައްތަކާއި ފާޅުގައި ކުރާ ކަންތައްތަކާ އަދި އޭނާ ހީކުރާ ހީކުރުންތައްވެސް އެއިލާހު
69ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): إِذَا وَرَدَ الأَمْرُ بِشَيْءٍ يَتَعَلَّقُ بِالـمَأْمُورِ وَكَانَ عِنْدَ الـمَـأْمُورِ وَازِعٌ يَـحْمِلُهُ عَلَى الإِتْيَانِ بِهِ فَلَا يُـحْمَلُ ذَلِكَ الأَمرُ عَلَى الوُجُوبِ މި
ޤުރުއަން ކިޔެވުމުގެ އަދަބުތަކުގެ ތެރެއިން ޙަމްދުހުރީ ﷲ އަށެވެ. އެއީ އަޅުކަންކުރާ މީހުން އެފަރާތެއްގެ ޝަރީޢަތަށް ބޯލަނބާ ފަރާތެކެވެ. އެއިލާހުގެ މަތިވެރިކަމަށްޓަކައި އެއިލާހަށް ރުކޫޢުކޮށް ސަޖިދަކުރާ މީހުން ޚުޝޫޢަތްތެރިވެއެވެ. އަދި އެއިލާހަށް މުނާޖާދެންނެވުމުގައި ހުރި
ޤުރުއާން ތިލާވަތުކުރުމުގެ ދެވަނަ ގޮތް ޙަމްދު ހުރީ ﷲއަށެވެ. އެއިލާހީ އެއިލާހަށް ކިޔަމަންތެރިވެ އަދި އެއިލާހުގެ ރަޙުމަތަށް އެދޭމީހަކަށް ގިނަހިނައިން ނިޢުމަތްތައް ދެއްވާ އިލާހެވެ. އަދި އެއިލާހީ، އެއިލާހު ހަނދުމަ ކުރުމުން މޫނުއަނބުރާލައި
ރޯދައިގެ މުޞްތަޙައްބު އަދަބުތައް ޙަމްދުހުރީ ﷲއަށެވެ. އެއިލާހީ ކަމަކަށް އެދޭމީހާ، އޭނާ އެއެދޭ މިންވަރަށްވުރެ އިތުރަށްވެސް ދެއްވާ އިލާހެވެ. ހިދާޔަތުގެ ނިޢުމަތް ދެއްވިކަމަށްޓަކައި އެއިލާހަށް ޙަމްދު ކުރަމެވެ. ދަލީލުތަކާއި އޭގެ އުޞޫލުތައް އެނގޭ
ރޯދައިގެ ވާޖިބު އަދަބުތަކުގެ ތެރެއިން ހަމްދުހުރީ ﷲއަށެވެ. އެއިލާހީ ޚަލްޤުތަކުންނަށް އެންމެ ފުރިހަމަ އަދަބުތަކަށް އިރުޝާދު ދެއްވި އިލާހެވެ. އަދި އެއިލާހު އެބައިމީހުންނަށް، އެއިލާހުގެ ރަޙުމަތުގެ ޚަޒާނާތަކާއި ދީލަތިކަމުގެ ހުރިހާ ދޮރުކޮޅުތަކެއް ހުޅުވާދެއްވިއެވެ.
ﷲތަޢާލާއީ ފުރިހަމަ ޙުކުމްފުޅުތަކާއި ޙިކުމަތުގެ ނިހާޔަތުލިބިވޮޑިގެންވާ އިލާހެވެ. އަދި އެއިލާހު ޚަލްޤު ކުރައްވާފައިވާ ޚަލްޤުތަކުގައްޔާއި އަދި އެއިލާހުގެ ޝަރުޢުގައި، ބޮޑުވެގެންވާ ޙިކުމަތްތަކެއްވެއެވެ.
