ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 87
91ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ إِذَا وُرِدَ عَلَى وَاجِبٍ شَرْعاً وَقَدْ تَقَيَّدَ بِغَيْرِ وَاجِبٍ انْصَرَفَ إِلَى غَيْرِ الوَاجِبِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޝަރުޢީ ގޮތުން ވާޖިބު ކަމަކާ
91ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ إِذَا وُرِدَ عَلَى وَاجِبٍ شَرْعاً وَقَدْ تَقَيَّدَ بِغَيْرِ وَاجِبٍ انْصَرَفَ إِلَى غَيْرِ الوَاجِبِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޝަރުޢީ ގޮތުން ވާޖިބު ކަމަކާ
90ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ عَنِ الشَّيْءِ أَمْرٌ بِضِدِّهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަމެއް ނަހީ ކުރެއްވުމީ، އޭގެ އިދިކޮޅަށް ކުރެވުނު އަމުރެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ކަމެއް ނަހީ ކުރެއްވުމުގެ
88ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): أَسْمَاءُ الاِسْتِفْهَامِ تُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސުވާލުކުރުމުގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރެވޭ ނަންތަކުން عُمُومُ ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޞީޣާތަކުގެ (ޢިބާރާތްތަކުގެ)
87ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ بَعْدَ الأَمْرِ يَقْتَضِي الـحَظْرَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އަމުރަށްފަހު އޮންނަ ނަހީން ލާޒިމު ކުރަނީ ޙަރާމްކަން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ކަމެއް ކުރުމަށް އަމުރެއް ވާރިދުވެފައި،
86ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ يَقْتَضِي الفَسَادَ مُطْلَقًا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަހީން މުޠުލަޤުކޮށް ލާޒިމު ކުރަނީ ފަސާދަވުން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ނަހީން ނަހީކުރެވުނު ކަންތައް މުޠުލަޤުކޮށް ފަސާދަވުމާއި އެ
85ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ الـمُطْلَقُ يَقْتَضِي التَّكْرَارَ وَالتَّأْبِيْدَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު ނަހީން ލާޒިމު ކުރަނީ ތަކުރާރު ކުރުމާއި ދާއިމީކަން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މުޠުލަޤު ނަހީން ލާޒިމު
ޒަކާތުގެ ޙައްޤުވެރިން ޙަމްދުހުރީ ﷲ އަށެވެ. އެއިލާހު ނިކަމެތިކުރައްވައިފި އަޅަކު ވަތިވެރިކުރާނެ ފަރާތެއް ނުވެއެވެ. އަދި އެއިލާހު މަތިވެރި ކުރައްވައިފި އަޅަކު ނިކަމެތިކުރައްވާނެ ފަރާތެއް ނުވެއެވެ. އަދި އެއިލާހު ދެއްވައިފި އެއްޗެއް
84ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ الـمُطْلَقُ يَقْتَضِي الفَوْرَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު ނަހީން ލާޒިމު ކުރަނީ ވަގުތުން ދުރުހެލިވާން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މުޠުލަޤު ނަހީއެއް ހަމަ ނުކުތުމާއެކު އެއިން
83ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ الـمُطْلَقُ لِلتَّحْرِيْـمِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު ނަހީ ބޭނުންކުރެވެނީ ޙަރާމްކުރެއްވުމަށް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގެ ޝަރުޢީ ނައްޞުތަކުގައި އެހެން ގޮތަކަށް އަނބުރައިލާނޭ ޤަރީނާއެއް
ޒަކާތް ޙަމްދުހުރީ ﷲއެވެ. އެއިލާހީ ފާފަތަކާއި ކުށްތައް ފުއްސަވައި އިލާހެވެ. އަދި ނުރަނގަޅު މީހުންގެ ފާފަތައް ވަންހަނާކޮށްދެއްވާ އަދި އެފާފަތަކަށް ޢަފޫކުރައްވާ އިލާހެވެ. އެއިލާހުގެ ޙަޟުރަތުން ހިމާޔަތަށް އެދިއްޖެމީހަކު ފަލާހާ ކާމިޔާބު ވެއްޖެއެވެ.
82ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): نَفْيُ الأَمْرِ لَا يَسْتَلْزِمُ ثُبُوتَ النَّهْيِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އަމުރު ނަފީކުރުމުން، ނަހީ ސާބިތުވުން ލާޒިމެއް ނުކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުން ކަމެއް
81ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): ذِكْرُ مَصَالِحِ الأَفْعَالِ إِذْنٌ أَوْ تَرْغِيْبٌ, وَذِكْرُ مَفَاسِدِهَا نَهْيٌ أَوْ تَرْهِيْبٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަންކަމުގެ މަޞްލަޙަތުތައް ބަޔާންކުރުމީ ހުއްދަދިނުމެއް އަދި ހިތްވަރުދިނުމެއް، އަދި
80ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَعْجُبُ الرَّبُّ سُبْحَانَهُ إِنْ تَعَلَّقَ بِـحُسْنِ الفِعْلِ دَلَّ عَلَى الأَمْرِ بِهِ، وَإِنْ تَعَلَّقَ بِقُبْحِ الفِعْلِ دَلَّ عَلَى النَّهِي عَنْهُ މި ޤަވާޢިދުގެ
79ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): كُلُّ فِعْلٍ كَسْبِيٍّ أَحَبَّهُ الشَّارِعُ أَوْ أَحَبَّ فَاعِلَهُ فَهُوَ مَأْمُورٌ بِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އެ ކަމަކަށް ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުން ލޯބިކުރައްވާ، ނުވަތަ އެ
78ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمْرُ بَعْدَ الاِسْتِئْذَانِ يَرْفَعُ الاِسْتِئْذَانَ وَيَكُونُ كَمَا قَبْلَهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ހުއްދަ ދިނުމަށްފަހު އަމުރު ކުރުމުން، ހުއްދަ އުފުލިގެންދޭ، އަދި ހުއްދަ ދިނުމުގެ ކުރިން
77ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمرُ بَعْدَ الـحَظْرِ يَرْفَعُ الـحَظْرَ وَيَكُونُ كَمَا قَبْلَ الـحَظْرِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މަނާ ކުރުމަށްފަހު އަމުރު ކުރުމުން، މަނާކަން އުފުލިގެންދޭ، އަދި މަނާ ވުމުގެ
91ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ إِذَا وُرِدَ عَلَى وَاجِبٍ شَرْعاً وَقَدْ تَقَيَّدَ بِغَيْرِ وَاجِبٍ انْصَرَفَ إِلَى غَيْرِ الوَاجِبِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޝަރުޢީ ގޮތުން ވާޖިބު ކަމަކާ
90ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ عَنِ الشَّيْءِ أَمْرٌ بِضِدِّهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަމެއް ނަހީ ކުރެއްވުމީ، އޭގެ އިދިކޮޅަށް ކުރެވުނު އަމުރެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ކަމެއް ނަހީ ކުރެއްވުމުގެ
88ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): أَسْمَاءُ الاِسْتِفْهَامِ تُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސުވާލުކުރުމުގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރެވޭ ނަންތަކުން عُمُومُ ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޞީޣާތަކުގެ (ޢިބާރާތްތަކުގެ)
87ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ بَعْدَ الأَمْرِ يَقْتَضِي الـحَظْرَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އަމުރަށްފަހު އޮންނަ ނަހީން ލާޒިމު ކުރަނީ ޙަރާމްކަން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ކަމެއް ކުރުމަށް އަމުރެއް ވާރިދުވެފައި،
86ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ يَقْتَضِي الفَسَادَ مُطْلَقًا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަހީން މުޠުލަޤުކޮށް ލާޒިމު ކުރަނީ ފަސާދަވުން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ނަހީން ނަހީކުރެވުނު ކަންތައް މުޠުލަޤުކޮށް ފަސާދަވުމާއި އެ
85ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ الـمُطْلَقُ يَقْتَضِي التَّكْرَارَ وَالتَّأْبِيْدَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު ނަހީން ލާޒިމު ކުރަނީ ތަކުރާރު ކުރުމާއި ދާއިމީކަން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މުޠުލަޤު ނަހީން ލާޒިމު
ޒަކާތުގެ ޙައްޤުވެރިން ޙަމްދުހުރީ ﷲ އަށެވެ. އެއިލާހު ނިކަމެތިކުރައްވައިފި އަޅަކު ވަތިވެރިކުރާނެ ފަރާތެއް ނުވެއެވެ. އަދި އެއިލާހު މަތިވެރި ކުރައްވައިފި އަޅަކު ނިކަމެތިކުރައްވާނެ ފަރާތެއް ނުވެއެވެ. އަދި އެއިލާހު ދެއްވައިފި އެއްޗެއް
84ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ الـمُطْلَقُ يَقْتَضِي الفَوْرَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު ނަހީން ލާޒިމު ކުރަނީ ވަގުތުން ދުރުހެލިވާން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މުޠުލަޤު ނަހީއެއް ހަމަ ނުކުތުމާއެކު އެއިން
83ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّهْيُ الـمُطْلَقُ لِلتَّحْرِيْـمِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މުޠުލަޤު ނަހީ ބޭނުންކުރެވެނީ ޙަރާމްކުރެއްވުމަށް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގެ ޝަރުޢީ ނައްޞުތަކުގައި އެހެން ގޮތަކަށް އަނބުރައިލާނޭ ޤަރީނާއެއް
ޒަކާތް ޙަމްދުހުރީ ﷲއެވެ. އެއިލާހީ ފާފަތަކާއި ކުށްތައް ފުއްސަވައި އިލާހެވެ. އަދި ނުރަނގަޅު މީހުންގެ ފާފަތައް ވަންހަނާކޮށްދެއްވާ އަދި އެފާފަތަކަށް ޢަފޫކުރައްވާ އިލާހެވެ. އެއިލާހުގެ ޙަޟުރަތުން ހިމާޔަތަށް އެދިއްޖެމީހަކު ފަލާހާ ކާމިޔާބު ވެއްޖެއެވެ.
82ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): نَفْيُ الأَمْرِ لَا يَسْتَلْزِمُ ثُبُوتَ النَّهْيِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އަމުރު ނަފީކުރުމުން، ނަހީ ސާބިތުވުން ލާޒިމެއް ނުކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުން ކަމެއް
81ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): ذِكْرُ مَصَالِحِ الأَفْعَالِ إِذْنٌ أَوْ تَرْغِيْبٌ, وَذِكْرُ مَفَاسِدِهَا نَهْيٌ أَوْ تَرْهِيْبٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަންކަމުގެ މަޞްލަޙަތުތައް ބަޔާންކުރުމީ ހުއްދަދިނުމެއް އަދި ހިތްވަރުދިނުމެއް، އަދި
80ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَعْجُبُ الرَّبُّ سُبْحَانَهُ إِنْ تَعَلَّقَ بِـحُسْنِ الفِعْلِ دَلَّ عَلَى الأَمْرِ بِهِ، وَإِنْ تَعَلَّقَ بِقُبْحِ الفِعْلِ دَلَّ عَلَى النَّهِي عَنْهُ މި ޤަވާޢިދުގެ
79ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): كُلُّ فِعْلٍ كَسْبِيٍّ أَحَبَّهُ الشَّارِعُ أَوْ أَحَبَّ فَاعِلَهُ فَهُوَ مَأْمُورٌ بِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އެ ކަމަކަށް ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުން ލޯބިކުރައްވާ، ނުވަތަ އެ
78ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمْرُ بَعْدَ الاِسْتِئْذَانِ يَرْفَعُ الاِسْتِئْذَانَ وَيَكُونُ كَمَا قَبْلَهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ހުއްދަ ދިނުމަށްފަހު އަމުރު ކުރުމުން، ހުއްދަ އުފުލިގެންދޭ، އަދި ހުއްދަ ދިނުމުގެ ކުރިން
77ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَمرُ بَعْدَ الـحَظْرِ يَرْفَعُ الـحَظْرَ وَيَكُونُ كَمَا قَبْلَ الـحَظْرِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މަނާ ކުރުމަށްފަހު އަމުރު ކުރުމުން، މަނާކަން އުފުލިގެންދޭ، އަދި މަނާ ވުމުގެ