[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

ފިޤުހާއި އޭގެ ޢިލްމުތައް

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 10

10ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الدَّلِيْلَانِ إِذَا كَانَ بَيْنَهُمَا عُمُومٌ وَخُصُوصٌ مِن وَجْهٍ فَالـمُعْتَبَرُ التَّرْجِيْحُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދެ ދަލީލެއްގެ ދެމެދުގައި އެއްގޮތަކުން ޢާއްމުކަމަކާއި ޚާއްޞަކަމެއް ވާނަމަ، ބަރޯސާވެވޭނީ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 9

9ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الدَّلِيْلَانِ إِذَا تَعَارَضَا قُدِّمَ مَا كَانَ مِنْهُمَا أَقْرَبَ إِلَى الاِحْتِيَاطِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދެ ދަލީލު ތަޢާރުޟުވެއްޖެނަމަ، އެ ތަނުން ރައްކާތެރިކަންބޮޑު ގޮތާ ގާތްކަންބޮޑު

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 8

8ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الدَّلِيْلُ النَّاقِلُ عَنِ البَرَاءَةِ الأَصْلِيَّةِ مُرَجَّحٌ عَلَى الـمُقَرِّرِ لَهَا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {البَرَاءَةُ الأَصْلِيَّة ދޫކޮށް އެހެން ޙުކުމަކަށް ގެންގޮސްދޭ ދަލީލަކީ، އެއަށް އިޤުރާރުވާ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 7

7ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الأَدِلَّةُ العَدَمِيَّةُ لَا تُعَارِضُ الأَدِلَّةَ الوُجُودِيَّةَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢަދަމީ ދަލީލުތައް ވުޖޫދީ ދަލީލުތަކާ ފުށުނާރާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ވުޖޫދީ ދަލީލުތަކަކީ ޢަދަމީ ދަލީލުތަކުގެ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 6

6ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): التَّرْجِيْحُ بَيْنَ الدَّلِيْلَيْنِ بِلَا مُرَجِّحٍ بَاطِلٌ، وَالعَمَلُ بِالرَّاجِحِ مِنْهُمَا وَاجِبٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ރާޖިޙުދޭނޭކަމެއްނެތި ދެ ދަލީލެއް ދެމެދު ތަރުޖީޙުދިނުމީ ބާޠިލުކަމެއް، އަދި އެ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 5

5ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): كَثْرَةُ الأَدِلَّةِ عَلَى أَحَدِ الـمُتَعَارِضَيْنِ مُرَجِّحَةٌ لَهُ عَلَى الآخَرِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަޢާރުޟުވާ ދޭތިންކުރެ އެކައްޗަކަށް ގިނަ ދަލީލު ލިބުމީ، އަނެކަތީގެ މައްޗަށް އެއަށް

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 4

4ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الأَقَلُّ احْتِمَالاً مُقَدَّمٌ عَلَى الأَكْثَرِ احْتِمَالاً عِنْدَ التَّعَارُضِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަޢާރުޟުވާހިނދު އިޙްތިމާލުގެގޮތުން ގިނަ އެތީގެ މައްޗަށް އިޙްތިމާލުގެގޮތުން މަދު އެތި އިސްކުރެވޭނެ} މި

ބެލުން ތިރިކުރަންވީ ސަބަބު

އަންހެނުންނާ ދިމާއަށް ބެލުމުގެ ބަދަލުގައި، ބެލުން ތިރިކުރުމަކީ ވާޖިބުކަމެއްކަމުގައި ބުނުމުން ބައެއް މީހުން ބުނެއެވެ.
“އެހެންވިއްޔާ އަންހެނާގެ މޫނުކަޝްފުކުރުން ހުއްދަވާނެތާއެވެ!”
ދަންނައެވެ. މިފަދައިން ބުނާ މީހުންގެ ބަހުގައި އެއްވެސް ބުރަދަނެއް ނެތެވެ.

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 3

3ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـمُتَّفَقُ عَلَيْهِ أَرْجَحُ مِنَ الـمُخْتَلَفِ فِيْهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިއްތިފާޤުވެވިފައިވާ އެތި އިޚްތިލާފުއުފެދިފައިވާ އެއްޗަށްވުރެ ރާޖިޙުކަން ބޮޑު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢީ ދަލީލުތަކުގެ ތެރެއިން

ހެޔޮ ޢަމަލުތަކުގައި އިޚުލާސްތެރިވުން.

ހެޔޮޢަމަލުކުރުމުގައި އިޚުލާސްތެރިވުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. އެހެނީ ކޮންމެ ހެޔޮޢަމަލެއްވެސް ޤަބޫލުކުރެއްވުން ހިމެނެނީ އިޚުލާސްތެރިކަން ހިމެނޭނަމައެވެ. އެހެންކަމުން އިޚުލާސްތެރިކަމަކީ ކޮބައިކަން އެނގުމަކީ ވަރަށް މުހިންމުކަމެކެވެ. ﷲ ސުބުޙަނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. (مَن كَانَ يُرِيدُ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 2

2ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): العَمَلُ بِأَرْجَحِ الظَّنَّيْنِ عِنْدَ التَّعَارُضِ وَاجِبٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަޢާރުޟުވާ ހާލަތުގައި ދެ ޡައްނުގެ ތެރެއިން ރާޖިޙު ޡައްނަށް ޢަމަލުކުރުމީ ވާޖިބެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 1

ފުރަތަމަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): التَّرْجِيْحُ فَرْعُ التَّعَارُضِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަރުޖީޙަކީ ތަޢާރުޟުގެ ދަށަށް ވަންނަ ކަމެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: އުޞޫލީ ޢިލްމުވެރިންގެ އަރިހުގައި ތަޢާރުޟުއޭ ބުނެވެނީ، ދެ ދަލީލެއް

ނަސްޚުވުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 13

ޤަވާޢިދު: الزِّيَادَةُ عَلَى النَّصِّ لَيْسَتْ نَسْخًا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނައްޞަށް އިތުރުވުމީ ނަސްޚެއް ނޫން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުން ނައްޞެއް ވާރިދުވެފައި، އޭގެ ފަހުން، އެ ނައްޞުގައިވާ ކަންތަކަށް

ނަސްޚުވުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 12

ޤަވާޢިދު: الوُجُوبُ إِذَا نُسِخَ بَقِيَ الجَوَازُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ވާޖިބުކަން ނަސްޚުވެއްޖެނަމަ، ޖާއިޒުކަން ދެމިއޮންނާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ވަކި ކަމެއް ވާޖިބުކުރައްވައި އަމުރެއް ވާރިދުވެފައި، އޭގެ ފަހުން އެހެން ނައްޞަކުން

ނަސްޚުވުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 11

ޤަވާޢިދު: الفَضَائِلُ لَا تُنْسَخُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ފަޟީލަތްތައް ނަސްޚެއް ނުވާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މި ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންވެފައި އެ ވަނީ، [ފަޟާއިލު] ނުވަތަ ފަޟީލަތްތަކަކީ ނަސްޚު ނުވާނޭ އެއްޗެއް ކަމުގައެވެ.

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 10

10ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الدَّلِيْلَانِ إِذَا كَانَ بَيْنَهُمَا عُمُومٌ وَخُصُوصٌ مِن وَجْهٍ فَالـمُعْتَبَرُ التَّرْجِيْحُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދެ ދަލީލެއްގެ ދެމެދުގައި އެއްގޮތަކުން ޢާއްމުކަމަކާއި ޚާއްޞަކަމެއް ވާނަމަ، ބަރޯސާވެވޭނީ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 9

9ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الدَّلِيْلَانِ إِذَا تَعَارَضَا قُدِّمَ مَا كَانَ مِنْهُمَا أَقْرَبَ إِلَى الاِحْتِيَاطِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދެ ދަލީލު ތަޢާރުޟުވެއްޖެނަމަ، އެ ތަނުން ރައްކާތެރިކަންބޮޑު ގޮތާ ގާތްކަންބޮޑު

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 8

8ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الدَّلِيْلُ النَّاقِلُ عَنِ البَرَاءَةِ الأَصْلِيَّةِ مُرَجَّحٌ عَلَى الـمُقَرِّرِ لَهَا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {البَرَاءَةُ الأَصْلِيَّة ދޫކޮށް އެހެން ޙުކުމަކަށް ގެންގޮސްދޭ ދަލީލަކީ، އެއަށް އިޤުރާރުވާ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 7

7ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الأَدِلَّةُ العَدَمِيَّةُ لَا تُعَارِضُ الأَدِلَّةَ الوُجُودِيَّةَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢަދަމީ ދަލީލުތައް ވުޖޫދީ ދަލީލުތަކާ ފުށުނާރާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ވުޖޫދީ ދަލީލުތަކަކީ ޢަދަމީ ދަލީލުތަކުގެ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 6

6ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): التَّرْجِيْحُ بَيْنَ الدَّلِيْلَيْنِ بِلَا مُرَجِّحٍ بَاطِلٌ، وَالعَمَلُ بِالرَّاجِحِ مِنْهُمَا وَاجِبٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ރާޖިޙުދޭނޭކަމެއްނެތި ދެ ދަލީލެއް ދެމެދު ތަރުޖީޙުދިނުމީ ބާޠިލުކަމެއް، އަދި އެ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 5

5ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): كَثْرَةُ الأَدِلَّةِ عَلَى أَحَدِ الـمُتَعَارِضَيْنِ مُرَجِّحَةٌ لَهُ عَلَى الآخَرِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަޢާރުޟުވާ ދޭތިންކުރެ އެކައްޗަކަށް ގިނަ ދަލީލު ލިބުމީ، އަނެކަތީގެ މައްޗަށް އެއަށް

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 4

4ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الأَقَلُّ احْتِمَالاً مُقَدَّمٌ عَلَى الأَكْثَرِ احْتِمَالاً عِنْدَ التَّعَارُضِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަޢާރުޟުވާހިނދު އިޙްތިމާލުގެގޮތުން ގިނަ އެތީގެ މައްޗަށް އިޙްތިމާލުގެގޮތުން މަދު އެތި އިސްކުރެވޭނެ} މި

ބެލުން ތިރިކުރަންވީ ސަބަބު

އަންހެނުންނާ ދިމާއަށް ބެލުމުގެ ބަދަލުގައި، ބެލުން ތިރިކުރުމަކީ ވާޖިބުކަމެއްކަމުގައި ބުނުމުން ބައެއް މީހުން ބުނެއެވެ.
“އެހެންވިއްޔާ އަންހެނާގެ މޫނުކަޝްފުކުރުން ހުއްދަވާނެތާއެވެ!”
ދަންނައެވެ. މިފަދައިން ބުނާ މީހުންގެ ބަހުގައި އެއްވެސް ބުރަދަނެއް ނެތެވެ.

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 3

3ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـمُتَّفَقُ عَلَيْهِ أَرْجَحُ مِنَ الـمُخْتَلَفِ فِيْهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިއްތިފާޤުވެވިފައިވާ އެތި އިޚްތިލާފުއުފެދިފައިވާ އެއްޗަށްވުރެ ރާޖިޙުކަން ބޮޑު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢީ ދަލީލުތަކުގެ ތެރެއިން

ހެޔޮ ޢަމަލުތަކުގައި އިޚުލާސްތެރިވުން.

ހެޔޮޢަމަލުކުރުމުގައި އިޚުލާސްތެރިވުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. އެހެނީ ކޮންމެ ހެޔޮޢަމަލެއްވެސް ޤަބޫލުކުރެއްވުން ހިމެނެނީ އިޚުލާސްތެރިކަން ހިމެނޭނަމައެވެ. އެހެންކަމުން އިޚުލާސްތެރިކަމަކީ ކޮބައިކަން އެނގުމަކީ ވަރަށް މުހިންމުކަމެކެވެ. ﷲ ސުބުޙަނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. (مَن كَانَ يُرِيدُ

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 2

2ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): العَمَلُ بِأَرْجَحِ الظَّنَّيْنِ عِنْدَ التَّعَارُضِ وَاجِبٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަޢާރުޟުވާ ހާލަތުގައި ދެ ޡައްނުގެ ތެރެއިން ރާޖިޙު ޡައްނަށް ޢަމަލުކުރުމީ ވާޖިބެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:

ތަޢާރުޟާއި ތަރުޖީޙާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 1

ފުރަތަމަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): التَّرْجِيْحُ فَرْعُ التَّعَارُضِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަރުޖީޙަކީ ތަޢާރުޟުގެ ދަށަށް ވަންނަ ކަމެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: އުޞޫލީ ޢިލްމުވެރިންގެ އަރިހުގައި ތަޢާރުޟުއޭ ބުނެވެނީ، ދެ ދަލީލެއް

ނަސްޚުވުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 13

ޤަވާޢިދު: الزِّيَادَةُ عَلَى النَّصِّ لَيْسَتْ نَسْخًا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނައްޞަށް އިތުރުވުމީ ނަސްޚެއް ނޫން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުން ނައްޞެއް ވާރިދުވެފައި، އޭގެ ފަހުން، އެ ނައްޞުގައިވާ ކަންތަކަށް

ނަސްޚުވުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 12

ޤަވާޢިދު: الوُجُوبُ إِذَا نُسِخَ بَقِيَ الجَوَازُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ވާޖިބުކަން ނަސްޚުވެއްޖެނަމަ، ޖާއިޒުކަން ދެމިއޮންނާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ވަކި ކަމެއް ވާޖިބުކުރައްވައި އަމުރެއް ވާރިދުވެފައި، އޭގެ ފަހުން އެހެން ނައްޞަކުން

ނަސްޚުވުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 11

ޤަވާޢިދު: الفَضَائِلُ لَا تُنْسَخُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ފަޟީލަތްތައް ނަސްޚެއް ނުވާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މި ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންވެފައި އެ ވަނީ، [ފަޟާއިލު] ނުވަތަ ފަޟީލަތްތަކަކީ ނަސްޚު ނުވާނޭ އެއްޗެއް ކަމުގައެވެ.