ދައުރު ނުވާ ފެނަށް ކުޑަކަމުދިއުމާއި އެފެނުން ހިނައިގަތުމުގެ ޙުކުމް
«لَا يَغْتَسِلُ أَحَدُكُمْ فِي الْمَاءِ الدَّائِمِ وَهُوَ جُنُبٌ»
«لَا يَغْتَسِلُ أَحَدُكُمْ فِي الْمَاءِ الدَّائِمِ وَهُوَ جُنُبٌ»
މި ޙަދީޘުގެ ޝަރަޙައިގައި ދެކެވިފައިވާ ވާހަކަތަކުގެ ޚުލާސާއަށް ބަލާއިރު، ފެނުގެ މިންވަރު، ދެޤުއްލައަށްވުރެ ގިނަ ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް ނުވަތަ މަދު ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، ނަޖިހެއް އެ ފެނާ އެކުވުމުގެ ސަބަބުން ފެން ނަޖިސް ވެގެންދާނީ، (އެނަޖިހުގެ ސަބަބުން) އެފެނުގެ ވަހަށް ނުވަތަ ރަހައަށް ނުވަތަ ކުލައަށް ބަދަލު އައި ނަމައެވެ.
(ضعيف) وَعَنْ أَبِي أُمَامَةَ الْبَاهِلِيِّ – رضي الله عنه – قَالَ: قَالَ رَسُولُ – صلى الله عليه وسلم: «إِنَّ الْمَاءَ لَا يُنَجِّسُهُ شَيْءٌ, إِلَّا مَا
ޙަދީޘް ލިޔެ ޖަމާކުރުމަށް އެބޭކަލުންގެ ދަރިވަރުންނަށް ހިތްވަރުދެއްވުން.
އެއްބޭކަލަކު އަނެއް ބޭކަލަށް ސުންނަތުގައިވާ ޙަދީޘް ބަސްފުޅުތައް ފޮނުއްވުން
ދެވަނައީ: ސުންނަތް ރައްކާކޮށް އުންމަތަށް ފޯރުކޮށްދެއްވުމަށްޓަކައި ޞަޙާބީ ބޭކަލުން رضي الله عنهم ކުރެއްވި މަސައްކަތްޕުޅު
“ތަދްވީނު” ކުރުމަކީ: ވިއްސިވިހާލެވިފައިވާ އެއްޗެއް އެއްކުރުމެވެ. އެގޮތުން ދީވާނެއްގައި ނުވަތަ ފޮތެއްގެ ޞުޙުފުތަކެއް އެއްކުރުމަށް ތަދްވީނޭ ކިޔައެވެ.
ބުލޫޣުލް މަރާމަކީ ފިޤުހީ ބާބުތަކުގައި ބޭނުންކުރާ އަޙާދީޘުލް އަހްކާމުތައް (ފިޤުހީ ޙުކުމްތައް އޭގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެންވާ ޙަދީޘްތައް) ޖަމާކޮށް އަލް ޙާފިޡް އަބިލް ފަޟްލު، ޢަލީ އިބްނު އަޙްމަދު އިބްނު ޙަޖަރު އަލް އަސްޤަލާނީ އެކުލަވާލާފައިވާ ޙަދީޘް ފޮތެކެވެ.
އެފޮތުގައި ގެންނަވާފައިވާ ނަތީޖާތަކުގެ ޚުލާޞާ
މި ބައިގައި އަޅުގަނޑުވާނީ އަބޫބަކުރު އަލްޚަތީބު (އަވަހާރަވީ 463 ހ) މިފޮތުގައި ގެނެސްފައިވާ ފުރަތަމަ ތިން ބައިގެ ތަޙުލީލުން ފުއްދާލާފައެވެ.
ނަމާދުުކުރާއިރު އަދި ނަމާދުގައި ކިޔަވާ ކިޔެވުމުގައި ވަސްވާސް އައުން
މިސްކިތަށް ވަންނައިރާއި މިސްކިތުން ނިކުންނައިރު
«لَا يَغْتَسِلُ أَحَدُكُمْ فِي الْمَاءِ الدَّائِمِ وَهُوَ جُنُبٌ»
މި ޙަދީޘުގެ ޝަރަޙައިގައި ދެކެވިފައިވާ ވާހަކަތަކުގެ ޚުލާސާއަށް ބަލާއިރު، ފެނުގެ މިންވަރު، ދެޤުއްލައަށްވުރެ ގިނަ ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް ނުވަތަ މަދު ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، ނަޖިހެއް އެ ފެނާ އެކުވުމުގެ ސަބަބުން ފެން ނަޖިސް ވެގެންދާނީ، (އެނަޖިހުގެ ސަބަބުން) އެފެނުގެ ވަހަށް ނުވަތަ ރަހައަށް ނުވަތަ ކުލައަށް ބަދަލު އައި ނަމައެވެ.
(ضعيف) وَعَنْ أَبِي أُمَامَةَ الْبَاهِلِيِّ – رضي الله عنه – قَالَ: قَالَ رَسُولُ – صلى الله عليه وسلم: «إِنَّ الْمَاءَ لَا يُنَجِّسُهُ شَيْءٌ, إِلَّا مَا
ޙަދީޘް ލިޔެ ޖަމާކުރުމަށް އެބޭކަލުންގެ ދަރިވަރުންނަށް ހިތްވަރުދެއްވުން.
އެއްބޭކަލަކު އަނެއް ބޭކަލަށް ސުންނަތުގައިވާ ޙަދީޘް ބަސްފުޅުތައް ފޮނުއްވުން
ދެވަނައީ: ސުންނަތް ރައްކާކޮށް އުންމަތަށް ފޯރުކޮށްދެއްވުމަށްޓަކައި ޞަޙާބީ ބޭކަލުން رضي الله عنهم ކުރެއްވި މަސައްކަތްޕުޅު
“ތަދްވީނު” ކުރުމަކީ: ވިއްސިވިހާލެވިފައިވާ އެއްޗެއް އެއްކުރުމެވެ. އެގޮތުން ދީވާނެއްގައި ނުވަތަ ފޮތެއްގެ ޞުޙުފުތަކެއް އެއްކުރުމަށް ތަދްވީނޭ ކިޔައެވެ.
ބުލޫޣުލް މަރާމަކީ ފިޤުހީ ބާބުތަކުގައި ބޭނުންކުރާ އަޙާދީޘުލް އަހްކާމުތައް (ފިޤުހީ ޙުކުމްތައް އޭގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެންވާ ޙަދީޘްތައް) ޖަމާކޮށް އަލް ޙާފިޡް އަބިލް ފަޟްލު، ޢަލީ އިބްނު އަޙްމަދު އިބްނު ޙަޖަރު އަލް އަސްޤަލާނީ އެކުލަވާލާފައިވާ ޙަދީޘް ފޮތެކެވެ.
އެފޮތުގައި ގެންނަވާފައިވާ ނަތީޖާތަކުގެ ޚުލާޞާ
މި ބައިގައި އަޅުގަނޑުވާނީ އަބޫބަކުރު އަލްޚަތީބު (އަވަހާރަވީ 463 ހ) މިފޮތުގައި ގެނެސްފައިވާ ފުރަތަމަ ތިން ބައިގެ ތަޙުލީލުން ފުއްދާލާފައެވެ.
ނަމާދުުކުރާއިރު އަދި ނަމާދުގައި ކިޔަވާ ކިޔެވުމުގައި ވަސްވާސް އައުން
މިސްކިތަށް ވަންނައިރާއި މިސްކިތުން ނިކުންނައިރު