![](https://dhisalafiyyah.net/wp-content/uploads/2016/07/gellumun-duha-soorai.jpg)
އެއްޗެއް ގެއްލުމުން ސޫރަތުއް ޟުޙާ ކިޔެވުމުގެ ޙުކުމް
ފަހެ، އެއްޗެއް ގެއްލުމުން ސޫރަތުއް ޟުޙާ ކިޔެވުމަށް ޚާއްޞަކުރުމަކީ ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم އަށް ޙައްޤުވެގެންވާ ޤަދަރު އެކަލޭގެފާނަށް ނުދީ ހަދާފައިވާ ބިދުޢަތަކުގެ ތެރެއިން ބިދުޢައެކެވެ.
ފަހެ، އެއްޗެއް ގެއްލުމުން ސޫރަތުއް ޟުޙާ ކިޔެވުމަށް ޚާއްޞަކުރުމަކީ ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم އަށް ޙައްޤުވެގެންވާ ޤަދަރު އެކަލޭގެފާނަށް ނުދީ ހަދާފައިވާ ބިދުޢަތަކުގެ ތެރެއިން ބިދުޢައެކެވެ.
މިލިޔުމުގައި ހިމެނިފައިވާނީ އައްޝައިޚް ވަޙީދު ޢަބްދުއްސަލާމް ބާލީ ލިޔުއްވާފައިވާ وقاية الإنسان من الجن والشيطان އާއި الصارم البتار في التصدي للسحرة الأشرار، މިދެފޮތުން ފާހަގަ ކޮށްލެވޭ މިފަދަ މީހުންގެ ސިފަތަކެވެ.
ރަޙްމަތްވަންތަކަމަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ސިފަފުޅެއްކަން ބަޔާންކުރެވުން عَنْ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ:(( قُدِمَ عَلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِسَبْيٍ فَإِذَا امْرَأَةٌ مِنَ السَّبْيِ تَبْتَغِي
ނަރަކަ ވަންތަވެރިންގެ ކާނާއާއި ބުއިމާއި އަދި އެމީހުންގެ ހެދުން ނަރަކައިގެ އަހުލުވެރިންގެ ކެއުމަކީ ކަށިހުރި ވިހަ މޭވާޔާއި އަދި ޒައްޤޫމެވެ. އަދި އެބައިމީހުންގެ ބުއިމަކީ ކެކިކެކިހުންނަ ހޫނުފެނާއި އަދި ނަރަކައިގެ އަހުލުވެރިން ގައިން އޮހެރޭ
ހެދުންލައިގެން އޮރިޔާމުންތިބޭ އަންހެނުން ފާޅުވުން. ޤިޔާމަތްވުމުގެ ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ޝަރުޢީ އަދަބުތަކުން އަންހެން ކަނބަލުން ބޭރުވުން ހިމެނެއެވެ. އެއީ އެކަނބަލުން ހެދުން އެޅުމުގައި ޢައުރަ ނިވާނުވާ ވަރުގެ ހެދުން ލުމުންނެވެ. އަދި އެކަނބަލުންގެ ޒީނަތްތެރިކަމާއި
ޝަރުޢީ ގޮތުން ބަލާލާއިރު މިކަލިމައަކީ ބައެއް ޙާލަތްތަކުގައި ބޭނުންކުރުން ހުއްދަ އަދި އަނެއް ބައި ޙާލަތްތަކުގައި ބޭނުން ކުރުން ނަހީކުރައްވާފައިވާ ކަލިމައެކެވެ.
އުފާވެވޮޑިގެންނެވުމަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ސިފަފުޅެއްކަން ބަޔާން ކުރެވުން عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: (( لَلَّهُ أَشَدُّ فَرَحًا
ކުޑަކުދިން ގާތުންޢިލްމު ޙާޞިލްކުރުން. أُمَيَّة الجُمَحِي رضي الله عنه ގެ ކިބައިން އަލްއިމާމު ޢަބްދުﷲ ބްން މުބާރަކު، އެކަލޭގެފާނުގެ ސަނަދުން ރިވާކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ﷲގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
ހަމައެކަނި ދެކެފަރިތަމީހުންނަށް ކުރާ އެއްޗެއްކަމުގައި ސަލާމްކުރުންވުން. ޤިޔާމަތްވުމުގެ ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ދެކެފަރިތަ މީހުން ނޫން މީހުންނަށް ސަލާމް ނުކުރުން ހިމެނެއެވެ. އިބްނު މަސްޢޫދުގެ އަރިހުން [ރިވާވެގެންވާ] ޙަދީޘެއްގައި ވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ صلى
ޖިންނީން ލައްވާ މިފަދަ ކަންކަން ކުރުވާ މީހުންގެ ދަޢުވާއަކީ ސުލައިމާނުގެފާނު ވެސް ހަމަ އެފަދައިން ޖިންނީން ލައްވާ ކަންކަން ކުރުވިއެވެ. ސުލައިމާނުގެފާނު އަވަހާރަވުމުން ޖިންނީން ސިޙުރާއި ކުފުރުގެ ފޮތްތައް ލިޔެ އެކަލޭގެފާނުގެ ގޮނޑިކޮޅުގެ ދަށަށް
الحَمْدُ للهِ رَبِّ العَالَمِيْن. وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى أَشْرَفِ الأَنْبِيَاءِ وَالمُرْسَلِيْن، وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْن. أَمَّا بَعْد: މީހަކަށް ހުވަފެނުގައި ނަބިއްޔާ صلى
އައްސަވާވޮޑިގެންވުމާއި އަދި ބައްލަވާވޮޑިގެންވުމަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ދެޞިފަފުޅު ކަމުގައިވާ ބަޔާންކުރެވުން عَنْ أَبِي هُرَيرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنهُ ((أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَرَأَ هَذِهِ الآيَةَ: {إِنَّ
ދަށުދަރަޖައިގެ މީހުން މަތިކުރުން. ޤިޔާމަތްވުމުގެ ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ދަށުދަރަޖައިގެ މީސްތަކުން ހެޔޮމީހުންނަށްވުރެ މަތިކުރުމާއި އެފަދަ މީހުން ދޫކޮށް މިބައިމީހުން ކަންކަމަށް ވެރިކުރުން ހިމެނެއެވެ. ފަހެ މީސްތަކުންނަށް އަމުރުވެރީން ކަމުގައި ވާނީ އެމީހުންގެ ތެރޭތިބި ހަމަބުއްދިނުވާ
ޞާލިޙުން ނެތިގެންދިޔުން. އެކަމުގެ ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ޞާލިޙުން ނެތިގެން ދިއުމާއި ހެޔޮމީހުން މަދުވުން ހިމެނެއެވެ. އަދި ނުބައި މީސްތަކުން ގިނަވެ ނުބައިމީހުން ފިޔަވައި އިތުރު ބަޔަކު ނުވާހާ މިންވަރަށް ދެއެވެ. ޤިޔާމަތް ޤާއިމްވާހުށި އެބައިމީހުންނާގެންނެވެ.
ބިންގަނޑު ގަންބަވައިގަތުމާއި، ބައެއްގެ ޞޫރަ [ޖަނަވާރުގެ ޞޫރައަށް] ބަދަލުވުން އަދި އުޑުން ހިލައިގެ ވާރޭ ވެއްސެވުން. ޢާއިޝާ رضي الله عنها ގެ އަރިހުން ރިވާވެގެން ވެއެވެ. އެކަމަނާ ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ صلى الله
އިބްނު ޙަޖަރު ވިދާޅުވެފައި ވެއެވެ. [ބަސްފުޅުގެ މާނައީ:] “ހަމަކަށަވަރުން އިރާއި ހުޅަނގުގައި އަދި ދެކުނުގެ ޤައުމުތަކަށް ވަނީ ގިނަ ބިންހެލުންތަކެއް އައިސްފައެވެ. ނަމަވެސް ހާމަވާންއޮތީ [މިޙަދީޘްގެ] މުރާދަކީ ބިންހެލުންތައް ގިނަވުމާއި ހުރިހާ ކަންކޮޅުތަކެއް އޭގައި ހިމެނުމާއި އަދި އެކަން ދެމިގެން ދިއުމެވެ.”[3]
ފަހެ، އެއްޗެއް ގެއްލުމުން ސޫރަތުއް ޟުޙާ ކިޔެވުމަށް ޚާއްޞަކުރުމަކީ ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم އަށް ޙައްޤުވެގެންވާ ޤަދަރު އެކަލޭގެފާނަށް ނުދީ ހަދާފައިވާ ބިދުޢަތަކުގެ ތެރެއިން ބިދުޢައެކެވެ.
މިލިޔުމުގައި ހިމެނިފައިވާނީ އައްޝައިޚް ވަޙީދު ޢަބްދުއްސަލާމް ބާލީ ލިޔުއްވާފައިވާ وقاية الإنسان من الجن والشيطان އާއި الصارم البتار في التصدي للسحرة الأشرار، މިދެފޮތުން ފާހަގަ ކޮށްލެވޭ މިފަދަ މީހުންގެ ސިފަތަކެވެ.
ރަޙްމަތްވަންތަކަމަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ސިފަފުޅެއްކަން ބަޔާންކުރެވުން عَنْ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ:(( قُدِمَ عَلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِسَبْيٍ فَإِذَا امْرَأَةٌ مِنَ السَّبْيِ تَبْتَغِي
ނަރަކަ ވަންތަވެރިންގެ ކާނާއާއި ބުއިމާއި އަދި އެމީހުންގެ ހެދުން ނަރަކައިގެ އަހުލުވެރިންގެ ކެއުމަކީ ކަށިހުރި ވިހަ މޭވާޔާއި އަދި ޒައްޤޫމެވެ. އަދި އެބައިމީހުންގެ ބުއިމަކީ ކެކިކެކިހުންނަ ހޫނުފެނާއި އަދި ނަރަކައިގެ އަހުލުވެރިން ގައިން އޮހެރޭ
ހެދުންލައިގެން އޮރިޔާމުންތިބޭ އަންހެނުން ފާޅުވުން. ޤިޔާމަތްވުމުގެ ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ޝަރުޢީ އަދަބުތަކުން އަންހެން ކަނބަލުން ބޭރުވުން ހިމެނެއެވެ. އެއީ އެކަނބަލުން ހެދުން އެޅުމުގައި ޢައުރަ ނިވާނުވާ ވަރުގެ ހެދުން ލުމުންނެވެ. އަދި އެކަނބަލުންގެ ޒީނަތްތެރިކަމާއި
ޝަރުޢީ ގޮތުން ބަލާލާއިރު މިކަލިމައަކީ ބައެއް ޙާލަތްތަކުގައި ބޭނުންކުރުން ހުއްދަ އަދި އަނެއް ބައި ޙާލަތްތަކުގައި ބޭނުން ކުރުން ނަހީކުރައްވާފައިވާ ކަލިމައެކެވެ.
އުފާވެވޮޑިގެންނެވުމަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ސިފަފުޅެއްކަން ބަޔާން ކުރެވުން عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: (( لَلَّهُ أَشَدُّ فَرَحًا
ކުޑަކުދިން ގާތުންޢިލްމު ޙާޞިލްކުރުން. أُمَيَّة الجُمَحِي رضي الله عنه ގެ ކިބައިން އަލްއިމާމު ޢަބްދުﷲ ބްން މުބާރަކު، އެކަލޭގެފާނުގެ ސަނަދުން ރިވާކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ﷲގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
ހަމައެކަނި ދެކެފަރިތަމީހުންނަށް ކުރާ އެއްޗެއްކަމުގައި ސަލާމްކުރުންވުން. ޤިޔާމަތްވުމުގެ ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ދެކެފަރިތަ މީހުން ނޫން މީހުންނަށް ސަލާމް ނުކުރުން ހިމެނެއެވެ. އިބްނު މަސްޢޫދުގެ އަރިހުން [ރިވާވެގެންވާ] ޙަދީޘެއްގައި ވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ صلى
ޖިންނީން ލައްވާ މިފަދަ ކަންކަން ކުރުވާ މީހުންގެ ދަޢުވާއަކީ ސުލައިމާނުގެފާނު ވެސް ހަމަ އެފަދައިން ޖިންނީން ލައްވާ ކަންކަން ކުރުވިއެވެ. ސުލައިމާނުގެފާނު އަވަހާރަވުމުން ޖިންނީން ސިޙުރާއި ކުފުރުގެ ފޮތްތައް ލިޔެ އެކަލޭގެފާނުގެ ގޮނޑިކޮޅުގެ ދަށަށް
الحَمْدُ للهِ رَبِّ العَالَمِيْن. وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى أَشْرَفِ الأَنْبِيَاءِ وَالمُرْسَلِيْن، وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْن. أَمَّا بَعْد: މީހަކަށް ހުވަފެނުގައި ނަބިއްޔާ صلى
އައްސަވާވޮޑިގެންވުމާއި އަދި ބައްލަވާވޮޑިގެންވުމަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ދެޞިފަފުޅު ކަމުގައިވާ ބަޔާންކުރެވުން عَنْ أَبِي هُرَيرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنهُ ((أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَرَأَ هَذِهِ الآيَةَ: {إِنَّ
ދަށުދަރަޖައިގެ މީހުން މަތިކުރުން. ޤިޔާމަތްވުމުގެ ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ދަށުދަރަޖައިގެ މީސްތަކުން ހެޔޮމީހުންނަށްވުރެ މަތިކުރުމާއި އެފަދަ މީހުން ދޫކޮށް މިބައިމީހުން ކަންކަމަށް ވެރިކުރުން ހިމެނެއެވެ. ފަހެ މީސްތަކުންނަށް އަމުރުވެރީން ކަމުގައި ވާނީ އެމީހުންގެ ތެރޭތިބި ހަމަބުއްދިނުވާ
ޞާލިޙުން ނެތިގެންދިޔުން. އެކަމުގެ ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ޞާލިޙުން ނެތިގެން ދިއުމާއި ހެޔޮމީހުން މަދުވުން ހިމެނެއެވެ. އަދި ނުބައި މީސްތަކުން ގިނަވެ ނުބައިމީހުން ފިޔަވައި އިތުރު ބަޔަކު ނުވާހާ މިންވަރަށް ދެއެވެ. ޤިޔާމަތް ޤާއިމްވާހުށި އެބައިމީހުންނާގެންނެވެ.
ބިންގަނޑު ގަންބަވައިގަތުމާއި، ބައެއްގެ ޞޫރަ [ޖަނަވާރުގެ ޞޫރައަށް] ބަދަލުވުން އަދި އުޑުން ހިލައިގެ ވާރޭ ވެއްސެވުން. ޢާއިޝާ رضي الله عنها ގެ އަރިހުން ރިވާވެގެން ވެއެވެ. އެކަމަނާ ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ صلى الله
އިބްނު ޙަޖަރު ވިދާޅުވެފައި ވެއެވެ. [ބަސްފުޅުގެ މާނައީ:] “ހަމަކަށަވަރުން އިރާއި ހުޅަނގުގައި އަދި ދެކުނުގެ ޤައުމުތަކަށް ވަނީ ގިނަ ބިންހެލުންތަކެއް އައިސްފައެވެ. ނަމަވެސް ހާމަވާންއޮތީ [މިޙަދީޘްގެ] މުރާދަކީ ބިންހެލުންތައް ގިނަވުމާއި ހުރިހާ ކަންކޮޅުތަކެއް އޭގައި ހިމެނުމާއި އަދި އެކަން ދެމިގެން ދިއުމެވެ.”[3]