[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

އުޞޫލުލް ފިޤުހު

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 57

60ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): اِسْتِنْبَاطُ مَعْنَى مِنَ النَّصِّ يُـخَصِّصُهُ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނައްޞުން އެ ޚާއްޞަ ކުރާނޭ މާނައެއް އިސްތިންބާޠު ކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: އިޖުތިހާދު

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 56

58ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمَصلَحَةُ تُخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މަޞްލަޙަތު، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢީ ޢާއްމު ނައްޞެއް ވާރިދުވެފައި، އެ ނައްޞުގެ ޢާއްމުކަމުގެ ތެރެއަށް

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 55

57ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العَادَةُ مُـخَصِّصَةٌ لِلْعُمُومِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އާދަކާދައަކީ ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރާ އެއްޗެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ ލަފްޒުތަކުންކުރެ ލަފްޒަކުން ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުގެ ނައްޞެއް ވާރިދުވެފައި،

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 54

56ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَخْصِيصُ العُمُومِ بِالـحِسِّ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޙިއްސުން ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމު ޞީޣާއަކުން ޝާރިޢުގެ ނައްޞެއް އަތުވެފައި، އެއާ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 53

55ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَـخْصِيْصُ العُمُومِ بِالعَقْلِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ބުއްދިން ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމު ލަފްޒެއްގެ ޢާއްމުކަން މަނާކުރާ އެއްޗަކަށް، އަދި

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 52

54ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): القِيَاسُ مُـخَصِّصٌ لِلْعُمُومِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤިޔާސަކީ ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރާ އެއްޗެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޞައްޙަ އަދި މުޢުތަބަރު ޤިޔާސުން ޚާއްޞަ ކުރުން ހުއްދައެވެ.

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 51

53ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الإْجْمَاعُ مُـخَصِّصٌ لِلْعُمُومِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިޖުމާޢުއަކީ ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރާ އެއްޗެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމު ލަފްޒު އިޖުމާޢުއިން ޚާއްޞަ ކުރުން ހުއްދަވެގެން ވެއެވެ.

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 50

52ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): السُّنَّةُ تُـخَصِّصُ الكِتَابَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސުންނަތުން ޤުރުއާން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ޢާއްމު ލަފްޒެއް ވާރިދުވެފައި، އެ ލަފްޒުގެ ޢާއްމުކަން

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 49

51ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): السُّنَّةُ تُـخَصِّصُ السُّنَةَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސުންނަތުން ސުންނަތް ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ސުންނަތުން ޢާއްމުކޮށް ސާބިތުވާ ކަމެއް ސުންނަތުން ޚާއްޞަ ކުރެވިދާނެއެވެ. މިއީ،

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 48

50ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): القُرْآنُ يُـخَصِّصُ السُّنـَّةَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤުރުއާނުން ސުންނަތް ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ސުންނަތުގައިވާ ޢާއްމު ޙަދީޘެއް، ޤުރުއާނުގެ އާޔަތަކުން ޚާއްޞަ ކުރެވިދާނެއެވެ. އެގޮތުން،

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 47

49ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَخْصِيصُ الكِتَابِ بِالكِتَابِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤުރުއާނުން ޤުރުއާން ޚާއްޞަ ކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ލަފްޒުތައް ޢާއްމު އާޔަތެއް އައިސްފައި،

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 46

48ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الغَايَةُ تُخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޣާޔަތު، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމު ލަފްޒެއް ވާރިދުވެފައި، ޣާޔަތުގެ މާނަ ދޭހަކޮށްދޭ ޙަރުފެއް އެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 45

48ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الصِّفَةُ تُخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސިފަ، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤުރުއާނުގެ ނުވަތަ ސުންނަތުގެ ނައްޞެއްގައި ޢާއްމު ލަފްޒެއް ވާރިދުވެފައި، އެއާ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 44

46ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الشَّرْطُ يُـخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޝަރުޠު، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢީ ނައްޞެއްގައި ޢާއްމު ޞީޣާތަކުންކުރެ ޞީޣާއެއް ވާރިދުވެފައި، އެ ޞީޣާއާ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 43

45ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الاِسْتِثْنَاءُ فِي مَعْنَى الشَّرْطِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިސްތިޘްނާ އޮންނަނީ، ޝަރުޠުގެ މާނައިގައި} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: އިސްތިޘްނާއިން ދަލީލުކޮށްދޭ ކަންތައް އޮންނަނީ، ޝަރުޠުން ދަލީލުކޮށްދޭ ކަންތައް

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 42

44ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الاِسْتِثْنَاءُ مِنَ الاِسْتِثْنَاءِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިސްތިޘްނާއަކުން އިސްތިޘްނާ ކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ގުޅިގެން އައިސްފައިވާ (ޙަޤީޤީ) އިސްތިޘްނާއެއް ކަމުގައި ވާނަމަ، އެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 57

60ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): اِسْتِنْبَاطُ مَعْنَى مِنَ النَّصِّ يُـخَصِّصُهُ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނައްޞުން އެ ޚާއްޞަ ކުރާނޭ މާނައެއް އިސްތިންބާޠު ކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: އިޖުތިހާދު

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 56

58ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمَصلَحَةُ تُخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މަޞްލަޙަތު، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢީ ޢާއްމު ނައްޞެއް ވާރިދުވެފައި، އެ ނައްޞުގެ ޢާއްމުކަމުގެ ތެރެއަށް

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 55

57ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العَادَةُ مُـخَصِّصَةٌ لِلْعُمُومِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އާދަކާދައަކީ ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރާ އެއްޗެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ ލަފްޒުތަކުންކުރެ ލަފްޒަކުން ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުގެ ނައްޞެއް ވާރިދުވެފައި،

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 54

56ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَخْصِيصُ العُمُومِ بِالـحِسِّ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޙިއްސުން ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމު ޞީޣާއަކުން ޝާރިޢުގެ ނައްޞެއް އަތުވެފައި، އެއާ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 53

55ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَـخْصِيْصُ العُمُومِ بِالعَقْلِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ބުއްދިން ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމު ލަފްޒެއްގެ ޢާއްމުކަން މަނާކުރާ އެއްޗަކަށް، އަދި

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 52

54ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): القِيَاسُ مُـخَصِّصٌ لِلْعُمُومِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤިޔާސަކީ ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރާ އެއްޗެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޞައްޙަ އަދި މުޢުތަބަރު ޤިޔާސުން ޚާއްޞަ ކުރުން ހުއްދައެވެ.

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 51

53ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الإْجْمَاعُ مُـخَصِّصٌ لِلْعُمُومِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިޖުމާޢުއަކީ ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރާ އެއްޗެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމު ލަފްޒު އިޖުމާޢުއިން ޚާއްޞަ ކުރުން ހުއްދަވެގެން ވެއެވެ.

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 50

52ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): السُّنَّةُ تُـخَصِّصُ الكِتَابَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސުންނަތުން ޤުރުއާން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ޢާއްމު ލަފްޒެއް ވާރިދުވެފައި، އެ ލަފްޒުގެ ޢާއްމުކަން

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 49

51ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): السُّنَّةُ تُـخَصِّصُ السُّنَةَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސުންނަތުން ސުންނަތް ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ސުންނަތުން ޢާއްމުކޮށް ސާބިތުވާ ކަމެއް ސުންނަތުން ޚާއްޞަ ކުރެވިދާނެއެވެ. މިއީ،

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 48

50ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): القُرْآنُ يُـخَصِّصُ السُّنـَّةَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤުރުއާނުން ސުންނަތް ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ސުންނަތުގައިވާ ޢާއްމު ޙަދީޘެއް، ޤުރުއާނުގެ އާޔަތަކުން ޚާއްޞަ ކުރެވިދާނެއެވެ. އެގޮތުން،

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 47

49ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَخْصِيصُ الكِتَابِ بِالكِتَابِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤުރުއާނުން ޤުރުއާން ޚާއްޞަ ކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ލަފްޒުތައް ޢާއްމު އާޔަތެއް އައިސްފައި،

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 46

48ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الغَايَةُ تُخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޣާޔަތު، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމު ލަފްޒެއް ވާރިދުވެފައި، ޣާޔަތުގެ މާނަ ދޭހަކޮށްދޭ ޙަރުފެއް އެ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 45

48ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الصِّفَةُ تُخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސިފަ، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤުރުއާނުގެ ނުވަތަ ސުންނަތުގެ ނައްޞެއްގައި ޢާއްމު ލަފްޒެއް ވާރިދުވެފައި، އެއާ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 44

46ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الشَّرْطُ يُـخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޝަރުޠު، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢީ ނައްޞެއްގައި ޢާއްމު ޞީޣާތަކުންކުރެ ޞީޣާއެއް ވާރިދުވެފައި، އެ ޞީޣާއާ

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 43

45ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الاِسْتِثْنَاءُ فِي مَعْنَى الشَّرْطِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިސްތިޘްނާ އޮންނަނީ، ޝަރުޠުގެ މާނައިގައި} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: އިސްތިޘްނާއިން ދަލީލުކޮށްދޭ ކަންތައް އޮންނަނީ، ޝަރުޠުން ދަލީލުކޮށްދޭ ކަންތައް

ނައްޞުތައް މާނަކުރުމާ ގުޅޭ އުޞޫލީ ޤަވާޢިދުތައް 42

44ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الاِسْتِثْنَاءُ مِنَ الاِسْتِثْنَاءِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިސްތިޘްނާއަކުން އިސްތިޘްނާ ކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ގުޅިގެން އައިސްފައިވާ (ޙަޤީޤީ) އިސްތިޘްނާއެއް ކަމުގައި ވާނަމަ، އެ