އަދި ހަމަ އެފަދައިން، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ގެކޮޅު ތެރޭގައި ކަންކަން ހުުންނަ ގޮތަށް ދާންދެން އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީން އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންނާ ވެސް ސުވާލުރައްވައި ހައްދަވާކަމުގެ ވާހަކައަކީ
ކޮންމެއަކަސް، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ސުންނަތަށް އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީން ނުހަނު ފާރަވެރިވެ ސަމާލުކަން ދެއްވިކަން އެބޭކަލުންގެ ކިބައިން ވާރިދުވެފައިވާ ޙަދީޘްފުޅުތަކާއި އަޘަރުތަކުން އެހެރީ ފެންނާށެވެ. ފަހެ މި އުއްމަތުގެ
އެކަލޭގެފާނާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ސުންނަތައް އެބޭކަލުންގެ ފާރަވެރިވެލެއްވި ފަދައިން މިދުނިޔެ މަތީގައި އެހެން އެއްވެސް ބަޔަކަށް އެއްވެސް އެއްޗަކަށް އަދި އެއްވެސް ކަމަކަށް ވެސް ފާރަވެރިވެނުލެއްވޭނެއެވެ. އެހެނީ ﷲ ތަޢާލާ ވަނީ ރަސޫލު ބޭކަލުންނަށް
ށ- ދެންފަހެ، ނަބިއްޔާގެ صلى الله عليه وسـلم ގެ ސުންނަތަކީ ދީނުގައި ޝަރުޢު ކުރެއްވިފައިވާ އެއްޗެއް ނޫންކަން ޞަޙާބީންނަށް އެނގިލެއްވިކަމަށާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ސުންނަތް ލިޔެ ރައްކާކުރެއްވުމާ މެދުގައި އެބޭކަލުން ފަރުވާލެއް ނުބަހައްޓައި
ދަންނަންވީ ޙަޤީޤަތަކީ، އެއްޗެއް ރައްކާތެރި ކަމާއެކު އޮތުމަށް ބޭނުންވާ އެންމެ މުހިއްމު އެއް ސަބަބަކީ އެ އެއްޗަކާ ޙަވާލުވާ ބައެއްގެ އަމާނާތްތެރިކަމެވެ. އެމީހުންގެ އިޚްލާޞްރެތި ކަމެވެ. އަދި އަނެއް ސަބަބަކީ، އެބައެއްގެ ކިބައިގައި އެއެއްޗެއް
މީގެ އިތުރުން ، ކުރިންވެސް ބުނެވުނު ފަދައިން، ސުންނަތައް އިންކާރުކުރާ ބަޔަކު އެސުންނަތުން ދަލީލު ނަގައިގެން އެމީހުންގެ ކޮޅު ގަދަ ކުރުމަށް ޙަދީޘްގެ ބޭނުން ހިފުމަކީ އެމީހުންނަށް ކިހިނަކުން ޙައްޤުވާނެ ހެއްޔެވެ؟ ނަބިއްޔާ صلى
މީގެ އިތުރުން އެ ޙަދީޘްއާ ބެހޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިން ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ އެހެން އިޙްތިމާލުތަކާއި ތަފުސީލުތައްވެސް އިހަށް އެއްކައިރީގައި ބޭއްވުމަށް ފަހު ، ޚުދު އެޙަދީޘްއަށް އެކަނި ކުޑަކޮށް ވިސްނާލަމާއެވެ. ފަހެ ޙަދީޘްގެ ފަހުބައިގައި ލޮބުވެތި
ދެންފަހެ އިމާމް މުސްލިމް ރިވާކުރައްވާފައިވާ އަބޫ ސަޢީދު رضي الله عنه ގެ ޙަދީޘް ދަންނައެވެ. އިސްލާމް ދީނުގެ ބޮޑެތި ޢިލްމުވެރިން ވަނީ އެޙަދީޘާއި އެޙަދީޘާ ޚިލާފަށް އެވާ ޙަދީޘްތައް ޖަމްޢު ކުރައްވާއި
އަދި ހަމައެފަދައިން ޞަޙީޙް ބުޚާރީގައިވާ އަބޫ ހުރައިރާ رضي الله عنه ގެ ޙަދީޘް: مَا مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم أَحَدٌ أَكْثَرَ حَدِيثًا عَنْهُ مِنِّي،
ފަހެ 23 އަހަރު ވަންދެން ދީނުގެ ޙުކުމްތައް ބަޔާންކޮށްދެއްވުމަށް އުޅުއްވި ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ކޮންމެ ކަލިމައެއް، ކޮންމެ ޙަރަކާތެއް، ކޮންމެ ސުކޫތެއް، ކީރިތި ޤުރްއާނެކޭ އެއްފަދައިން އަކުރުން
ރައްދު ދަންނައެވެ. އެބައިމީހުންގެ މި ދަޢުވާތަކާއި ވާހަކަތަކަކީ އެއްވެސް އަޞްލެއް ޙަޤީޤަތެއް ނެތް ބާޠިލު އެއްޗެހި ތަކެކެވެ. އަދި އޭގައި ވަނީ ދޮގާއި ބުހުތާނުން މީސްތަކުންނަށް އޮޅުވާލުމާއި ޙައްޤު ފޮރުވުމަށްޓަކައި ރޭވިފައިވާ މަކަރުވެރި
ދެވަނަ ދަޢުވާ: އެމީހުންގެ މިދަޢުވާގައި ވާގޮތުން ؛ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم އެއްވެސް އިރެއްގައި އެކަލޭގެފާނުގެ ސުންނަތަކީ އިސްލާމް ދީނުގެ މަޞްދަރެއް ކަމުގައި ދެކިވަޑައިގަންނަވާފައެއް ނުވެއެވެ. އެފަދަ މަޤާމެއް އެކަލޭގެފާނުގެ
މީގެ އިތުރުން ފާހަގަކޮށްލަން ޖެހޭ އަނެއް ކަމަކީ، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ސުންނަތް އެހާ މުހިއްމު އެއްޗެއް ކަމުގައި ނުވާނަމަ އެކަލޭގެފާނަށް ހެއްދެވޭ ކުށްތައް އިޞްލާޙު ކުރުމައްޓަކައި ﷲ
މީގެ އިތުރުން މިފަދަ ކަންކަމުން ހާމަވެގެންދާ އަނެއް ކަމަކީ، ކީރިތި ޤުރްއާން އާއި ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ނުބުއްވަތަކީ، އެކަލޭގެފާނު އަމިއްލަފުޅަށް ހައްދަވައިގެން ގެންނެވި ކަމެއް ނޫން ކަމުގައެވެ.
ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ހުރިހާ ބަސްފުޅަކާއި ޢަމަލުފުޅަކާއި އަދި ކިއެއް، އެކަލޭގެފާނުގެ ހިތްޕުޅަށް އަރައިވަޑައިގަންނަވާ ހުރިހާ އިޙުސާސުތަކާއި ޝުޢޫރުތަކަކަށް ދާންދެން ﷲ ތަޢާލާ ޚަބަރުދާރުވެވޮޑިގެންވިއެވެ. އެއީ މުޅި
މިފަދަ އެތަކެއް ޙާދިޘާ ކީރިތި ޤުރްއާނާއި ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ސުންނަތުން އެހެރީ ފެންނާށެވެ. އެގޮތުން ކީރިތި ޤުރްއާނުގައި އެކިއެކި އާޔަތްތަކުގައި އެކި ފަހަރު މަތިން ﷲ ތަޢާލާ
އަދި ހަމަ އެފަދައިން، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ގެކޮޅު ތެރޭގައި ކަންކަން ހުުންނަ ގޮތަށް ދާންދެން އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީން އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންނާ ވެސް ސުވާލުރައްވައި ހައްދަވާކަމުގެ ވާހަކައަކީ
ކޮންމެއަކަސް، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ސުންނަތަށް އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީން ނުހަނު ފާރަވެރިވެ ސަމާލުކަން ދެއްވިކަން އެބޭކަލުންގެ ކިބައިން ވާރިދުވެފައިވާ ޙަދީޘްފުޅުތަކާއި އަޘަރުތަކުން އެހެރީ ފެންނާށެވެ. ފަހެ މި އުއްމަތުގެ
އެކަލޭގެފާނާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ސުންނަތައް އެބޭކަލުންގެ ފާރަވެރިވެލެއްވި ފަދައިން މިދުނިޔެ މަތީގައި އެހެން އެއްވެސް ބަޔަކަށް އެއްވެސް އެއްޗަކަށް އަދި އެއްވެސް ކަމަކަށް ވެސް ފާރަވެރިވެނުލެއްވޭނެއެވެ. އެހެނީ ﷲ ތަޢާލާ ވަނީ ރަސޫލު ބޭކަލުންނަށް
ށ- ދެންފަހެ، ނަބިއްޔާގެ صلى الله عليه وسـلم ގެ ސުންނަތަކީ ދީނުގައި ޝަރުޢު ކުރެއްވިފައިވާ އެއްޗެއް ނޫންކަން ޞަޙާބީންނަށް އެނގިލެއްވިކަމަށާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ސުންނަތް ލިޔެ ރައްކާކުރެއްވުމާ މެދުގައި އެބޭކަލުން ފަރުވާލެއް ނުބަހައްޓައި
ދަންނަންވީ ޙަޤީޤަތަކީ، އެއްޗެއް ރައްކާތެރި ކަމާއެކު އޮތުމަށް ބޭނުންވާ އެންމެ މުހިއްމު އެއް ސަބަބަކީ އެ އެއްޗަކާ ޙަވާލުވާ ބައެއްގެ އަމާނާތްތެރިކަމެވެ. އެމީހުންގެ އިޚްލާޞްރެތި ކަމެވެ. އަދި އަނެއް ސަބަބަކީ، އެބައެއްގެ ކިބައިގައި އެއެއްޗެއް
މީގެ އިތުރުން ، ކުރިންވެސް ބުނެވުނު ފަދައިން، ސުންނަތައް އިންކާރުކުރާ ބަޔަކު އެސުންނަތުން ދަލީލު ނަގައިގެން އެމީހުންގެ ކޮޅު ގަދަ ކުރުމަށް ޙަދީޘްގެ ބޭނުން ހިފުމަކީ އެމީހުންނަށް ކިހިނަކުން ޙައްޤުވާނެ ހެއްޔެވެ؟ ނަބިއްޔާ صلى
މީގެ އިތުރުން އެ ޙަދީޘްއާ ބެހޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިން ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ އެހެން އިޙްތިމާލުތަކާއި ތަފުސީލުތައްވެސް އިހަށް އެއްކައިރީގައި ބޭއްވުމަށް ފަހު ، ޚުދު އެޙަދީޘްއަށް އެކަނި ކުޑަކޮށް ވިސްނާލަމާއެވެ. ފަހެ ޙަދީޘްގެ ފަހުބައިގައި ލޮބުވެތި
ދެންފަހެ އިމާމް މުސްލިމް ރިވާކުރައްވާފައިވާ އަބޫ ސަޢީދު رضي الله عنه ގެ ޙަދީޘް ދަންނައެވެ. އިސްލާމް ދީނުގެ ބޮޑެތި ޢިލްމުވެރިން ވަނީ އެޙަދީޘާއި އެޙަދީޘާ ޚިލާފަށް އެވާ ޙަދީޘްތައް ޖަމްޢު ކުރައްވާއި
އަދި ހަމައެފަދައިން ޞަޙީޙް ބުޚާރީގައިވާ އަބޫ ހުރައިރާ رضي الله عنه ގެ ޙަދީޘް: مَا مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم أَحَدٌ أَكْثَرَ حَدِيثًا عَنْهُ مِنِّي،
ފަހެ 23 އަހަރު ވަންދެން ދީނުގެ ޙުކުމްތައް ބަޔާންކޮށްދެއްވުމަށް އުޅުއްވި ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ކޮންމެ ކަލިމައެއް، ކޮންމެ ޙަރަކާތެއް، ކޮންމެ ސުކޫތެއް، ކީރިތި ޤުރްއާނެކޭ އެއްފަދައިން އަކުރުން
ރައްދު ދަންނައެވެ. އެބައިމީހުންގެ މި ދަޢުވާތަކާއި ވާހަކަތަކަކީ އެއްވެސް އަޞްލެއް ޙަޤީޤަތެއް ނެތް ބާޠިލު އެއްޗެހި ތަކެކެވެ. އަދި އޭގައި ވަނީ ދޮގާއި ބުހުތާނުން މީސްތަކުންނަށް އޮޅުވާލުމާއި ޙައްޤު ފޮރުވުމަށްޓަކައި ރޭވިފައިވާ މަކަރުވެރި
ދެވަނަ ދަޢުވާ: އެމީހުންގެ މިދަޢުވާގައި ވާގޮތުން ؛ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم އެއްވެސް އިރެއްގައި އެކަލޭގެފާނުގެ ސުންނަތަކީ އިސްލާމް ދީނުގެ މަޞްދަރެއް ކަމުގައި ދެކިވަޑައިގަންނަވާފައެއް ނުވެއެވެ. އެފަދަ މަޤާމެއް އެކަލޭގެފާނުގެ
މީގެ އިތުރުން ފާހަގަކޮށްލަން ޖެހޭ އަނެއް ކަމަކީ، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ސުންނަތް އެހާ މުހިއްމު އެއްޗެއް ކަމުގައި ނުވާނަމަ އެކަލޭގެފާނަށް ހެއްދެވޭ ކުށްތައް އިޞްލާޙު ކުރުމައްޓަކައި ﷲ
މީގެ އިތުރުން މިފަދަ ކަންކަމުން ހާމަވެގެންދާ އަނެއް ކަމަކީ، ކީރިތި ޤުރްއާން އާއި ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ނުބުއްވަތަކީ، އެކަލޭގެފާނު އަމިއްލަފުޅަށް ހައްދަވައިގެން ގެންނެވި ކަމެއް ނޫން ކަމުގައެވެ.
ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ހުރިހާ ބަސްފުޅަކާއި ޢަމަލުފުޅަކާއި އަދި ކިއެއް، އެކަލޭގެފާނުގެ ހިތްޕުޅަށް އަރައިވަޑައިގަންނަވާ ހުރިހާ އިޙުސާސުތަކާއި ޝުޢޫރުތަކަކަށް ދާންދެން ﷲ ތަޢާލާ ޚަބަރުދާރުވެވޮޑިގެންވިއެވެ. އެއީ މުޅި
މިފަދަ އެތަކެއް ޙާދިޘާ ކީރިތި ޤުރްއާނާއި ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ސުންނަތުން އެހެރީ ފެންނާށެވެ. އެގޮތުން ކީރިތި ޤުރްއާނުގައި އެކިއެކި އާޔަތްތަކުގައި އެކި ފަހަރު މަތިން ﷲ ތަޢާލާ
