
ތަޔައްމުމު ކުރާ ގޮތް
ތަޔައްމުމުކުރާ ގޮތް ތަޔައްމުމު ކުރާ ގޮތަކީ: ފުރަތަމަ ނިޔަތް ގަނެ، ބިސްމިﷲ ކިޔައި، ދެއަތް ތިލައިގެ ބަނޑުފުށުން ބިންގަނޑުގައި އެއްފަހަރު ޖެހުމެވެ. އޭގެފަހުގައި މޫނުގައި އެއްފަހަރު ފުހެލުމެވެ. އަދި އޭގެފަހުގައި ކަނާތު
ތަޔައްމުމުކުރާ ގޮތް ތަޔައްމުމު ކުރާ ގޮތަކީ: ފުރަތަމަ ނިޔަތް ގަނެ، ބިސްމިﷲ ކިޔައި، ދެއަތް ތިލައިގެ ބަނޑުފުށުން ބިންގަނޑުގައި އެއްފަހަރު ޖެހުމެވެ. އޭގެފަހުގައި މޫނުގައި އެއްފަހަރު ފުހެލުމެވެ. އަދި އޭގެފަހުގައި ކަނާތު
12ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): دَلَالَةُ العَامِّ عَلَى أَفْرَادِهِ ظَنِّيَّةٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމުގެ ދަލާލަތު އޭގެ އަފުރާދުންގެ މައްޗަށް އޮންނަނީ ޡައްނީކޮށް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މި ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންވެފައި
ވަރަށް މަދު ދުޢާއެއް މެނުވީ އަޅުގަނޑަށް ހިތުދަސްވެފައި ނުވެއެވެ. ފަހެ، ގަނޑެއްގައި ބައެއް ދުޢާތައް ލިޔެގެން އެގަނޑު ބަލައިގެން ނަމާދުގައާއި ނަމާދުން ބޭރުގައި ދުޢާކުރުން ހުއްދަވެގެންވޭ ހެއްޔެވެ؟ މީހަކަށް ދުޢާތައް ދަސްވެފައި ނުވާނަމަ، އެ
11ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العَامُّ عُمُومُهُ شُمُولِـيٌّ وَعُمُومُ الـمُطْلَقِ بَدَلِـيٌّ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމުގެ ޢާއްމުކަމަކީ ޝާމިލު ކަމެއް، އަދި މުޠުލަޤުގެ ޢާއްމުކަމަކީ ބަދަލީ ކަމެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:
10ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُعَرَّفُ بِالإِضَافَةِ يُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިޟާފާ ބޭނުންކޮށްގެން މަޢުރިފާކުރެވިފައިވާ ނަންތަކުން ޢާއްމުކަން ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޢިބާރާތްތަކާއި ލަފްޒުތަކުގެ
9ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُعَرَّفُ بِأَل يُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އަލިފުލާމު ބޭނުންކޮށްގެން މަޢުރިފާކުރެވިފައިވާ ނަންތަކުން ޢާއްމުކަން ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޢިބާރާތްތަކާއި ލަފްޒުތަކުގެ
8ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الفِعْلُ الـمُتَعَدِّي فِي سِيَاقِ النَّفْيِ وَالشَّرْطِ عَامٌّ فِي مَفْعُولَاتِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަމެއް ނަފީކުރުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ނުވަތަ ޝަރުޠުކުރުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ވާހަކަދެކެވިފައިވާ
7ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّكِرَةُ فِي سِيَاقِ الاِمْتِنَانِ تَعُمُّ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނިޢުމަތްދެއްވިކަމަށް ބަޔާންވެގެންވާ ތަނެއްގައި އޮންނަ نَـكِـرَة ޢާއްމުވެގެންވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޖުމްލަގޮތެއްގައި نَـكِـرَة އިން ޢާއްމުކަމުގެ
5ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): أَلْفَاظُ التَّأْكِيْدِ تَدُلُّ عَلَى العُمُومِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަށަވަރުކޮށްދިނުމުގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރެވޭ ލަފްޒުތަކުން عُمُومُ އަށް ދަލީލުކޮށްދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ
3ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): أَدَوَاتُ الشَّرْطِ تُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޝަރުޠުކުރުމުގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރެވޭ ޞީޣާތަކުން عُمُومُ ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޞީޣާތަކުގެ (ޢިބާރާތްތަކުގެ)
2ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): أَلْفَاظُ العُمُومِ تَقْتَضِي العُمُومَ بِالوَضْعِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {عُمُومُ ލަފްޒުތައް وَضْعُ ކުރުމުން عُمُومُ ވުން ލާޒިމުކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ބަހުގެ ގޮތުން عُمُومُ
1ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العُمُومُ مِن عَوَارِضِ الأَلْفَاظِ وَالـمَعَانِي މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {عُمُومُ އަކީ، ލަފްޒުތަކާއި މާނަތަކަށް ހުށަހެޅިގަންނަ ކަންތައްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ބައެއް
60ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـمَجَازُ الأَقْرَبُ إِلَى الحَقِيْقَةِ أَوْلَى مِن غَيْرِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޙަޤީޤަތުއާ އެންމެ ގާތް މަޖާޒު އެހެން އެއްޗެއްސަށްވުރެ އައުލާކަން ބޮޑު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:
59ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الحَقِيْقَةُ الشَّرْعِيَّةُ مُقَدَّمَةٌ عَلَى الحَقِيْقَةِ اللُّغَوِيَّةِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ލުޣަވީ ޙަޤީޤަތުގެ މައްޗަށް ޝަރުޢީ ޙަޤީޤަތު އިސްކުރެވޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުން ލުޣަވީ
58ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الحَقِيْقَةُ العُرْفِيَّةُ مُقَدَّمَةٌ عَلَى اللُّغَوِيَّةِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ލުޣަވީ ޙަޤީޤަތުގެ މައްޗަށް ޢުރުފީ ޙަޤީޤަތު އިސްކުރެވޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ވާހަކައިގައި ލުޣަވީ ޙަޤީޤަތަކާއި ޢުރުފީ
57ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـمُحْكَمُ مُقَدَّمٌ عَلَى مَا سِوَاهُ عِنْدَ التَّعَارُضِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަޢާރުޟުވާހިނދު މުޙްކަމު އެ ނޫން އެއްޗެހީގެ މައްޗަށް އިސްކުރެވޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤުރުއާނުގައި
ތަޔައްމުމުކުރާ ގޮތް ތަޔައްމުމު ކުރާ ގޮތަކީ: ފުރަތަމަ ނިޔަތް ގަނެ، ބިސްމިﷲ ކިޔައި، ދެއަތް ތިލައިގެ ބަނޑުފުށުން ބިންގަނޑުގައި އެއްފަހަރު ޖެހުމެވެ. އޭގެފަހުގައި މޫނުގައި އެއްފަހަރު ފުހެލުމެވެ. އަދި އޭގެފަހުގައި ކަނާތު
12ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): دَلَالَةُ العَامِّ عَلَى أَفْرَادِهِ ظَنِّيَّةٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމުގެ ދަލާލަތު އޭގެ އަފުރާދުންގެ މައްޗަށް އޮންނަނީ ޡައްނީކޮށް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މި ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންވެފައި
ވަރަށް މަދު ދުޢާއެއް މެނުވީ އަޅުގަނޑަށް ހިތުދަސްވެފައި ނުވެއެވެ. ފަހެ، ގަނޑެއްގައި ބައެއް ދުޢާތައް ލިޔެގެން އެގަނޑު ބަލައިގެން ނަމާދުގައާއި ނަމާދުން ބޭރުގައި ދުޢާކުރުން ހުއްދަވެގެންވޭ ހެއްޔެވެ؟ މީހަކަށް ދުޢާތައް ދަސްވެފައި ނުވާނަމަ، އެ
11ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العَامُّ عُمُومُهُ شُمُولِـيٌّ وَعُمُومُ الـمُطْلَقِ بَدَلِـيٌّ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމުގެ ޢާއްމުކަމަކީ ޝާމިލު ކަމެއް، އަދި މުޠުލަޤުގެ ޢާއްމުކަމަކީ ބަދަލީ ކަމެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:
10ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُعَرَّفُ بِالإِضَافَةِ يُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިޟާފާ ބޭނުންކޮށްގެން މަޢުރިފާކުރެވިފައިވާ ނަންތަކުން ޢާއްމުކަން ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޢިބާރާތްތަކާއި ލަފްޒުތަކުގެ
9ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمُعَرَّفُ بِأَل يُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އަލިފުލާމު ބޭނުންކޮށްގެން މަޢުރިފާކުރެވިފައިވާ ނަންތަކުން ޢާއްމުކަން ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޢިބާރާތްތަކާއި ލަފްޒުތަކުގެ
8ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الفِعْلُ الـمُتَعَدِّي فِي سِيَاقِ النَّفْيِ وَالشَّرْطِ عَامٌّ فِي مَفْعُولَاتِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަމެއް ނަފީކުރުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ނުވަތަ ޝަރުޠުކުރުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ވާހަކަދެކެވިފައިވާ
7ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): النَّكِرَةُ فِي سِيَاقِ الاِمْتِنَانِ تَعُمُّ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނިޢުމަތްދެއްވިކަމަށް ބަޔާންވެގެންވާ ތަނެއްގައި އޮންނަ نَـكِـرَة ޢާއްމުވެގެންވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޖުމްލަގޮތެއްގައި نَـكِـرَة އިން ޢާއްމުކަމުގެ
5ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): أَلْفَاظُ التَّأْكِيْدِ تَدُلُّ عَلَى العُمُومِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ކަށަވަރުކޮށްދިނުމުގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރެވޭ ލަފްޒުތަކުން عُمُومُ އަށް ދަލީލުކޮށްދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ
3ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): أَدَوَاتُ الشَّرْطِ تُفِيْدُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޝަރުޠުކުރުމުގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރެވޭ ޞީޣާތަކުން عُمُومُ ލިއްބައިދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢާއްމުކަމުގެ މާނަ ލިއްބައިދޭ ޞީޣާތަކުގެ (ޢިބާރާތްތަކުގެ)
2ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): أَلْفَاظُ العُمُومِ تَقْتَضِي العُمُومَ بِالوَضْعِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {عُمُومُ ލަފްޒުތައް وَضْعُ ކުރުމުން عُمُومُ ވުން ލާޒިމުކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ބަހުގެ ގޮތުން عُمُومُ
1ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): العُمُومُ مِن عَوَارِضِ الأَلْفَاظِ وَالـمَعَانِي މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {عُمُومُ އަކީ، ލަފްޒުތަކާއި މާނަތަކަށް ހުށަހެޅިގަންނަ ކަންތައްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ބައެއް
60ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـمَجَازُ الأَقْرَبُ إِلَى الحَقِيْقَةِ أَوْلَى مِن غَيْرِهِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޙަޤީޤަތުއާ އެންމެ ގާތް މަޖާޒު އެހެން އެއްޗެއްސަށްވުރެ އައުލާކަން ބޮޑު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު:
59ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الحَقِيْقَةُ الشَّرْعِيَّةُ مُقَدَّمَةٌ عَلَى الحَقِيْقَةِ اللُّغَوِيَّةِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ލުޣަވީ ޙަޤީޤަތުގެ މައްޗަށް ޝަރުޢީ ޙަޤީޤަތު އިސްކުރެވޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުން ލުޣަވީ
58ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الحَقِيْقَةُ العُرْفِيَّةُ مُقَدَّمَةٌ عَلَى اللُّغَوِيَّةِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ލުޣަވީ ޙަޤީޤަތުގެ މައްޗަށް ޢުރުފީ ޙަޤީޤަތު އިސްކުރެވޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ވާހަކައިގައި ލުޣަވީ ޙަޤީޤަތަކާއި ޢުރުފީ
57ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 60): الـمُحْكَمُ مُقَدَّمٌ عَلَى مَا سِوَاهُ عِنْدَ التَّعَارُضِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ތަޢާރުޟުވާހިނދު މުޙްކަމު އެ ނޫން އެއްޗެހީގެ މައްޗަށް އިސްކުރެވޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤުރުއާނުގައި