مادة التوحيد ٦ (ف 1 ، د 10 – ކުޑަ ޝިރުކު)
ދެވަނަ ބައި: ކުޑަ ޝިރުކު ކުޑަ ޝިރުކަކީ ޝަރުޢީ ނައްޞުތަކުގައި އެއީ ޝިރުކެއްކަމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންތައްތަކުގެ ތެރެއިން ބޮޑު ޝިރުކަށް ނުވާ ކަންތައްތަކެވެ. އޭގެ މިޘާލަކީ ﷲ ތަޢާލާ ނޫން ފަރާތެއް ގަންދީ
ދެވަނަ ބައި: ކުޑަ ޝިރުކު ކުޑަ ޝިރުކަކީ ޝަރުޢީ ނައްޞުތަކުގައި އެއީ ޝިރުކެއްކަމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންތައްތަކުގެ ތެރެއިން ބޮޑު ޝިރުކަށް ނުވާ ކަންތައްތަކެވެ. އޭގެ މިޘާލަކީ ﷲ ތަޢާލާ ނޫން ފަރާތެއް ގަންދީ
ކިޔަމަން ގަތުމުގައްޔާއި ލޯބިވުމުގައި ޝިރުކުކުރުން
ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި މި ޞަލަވާތް ކިޔެވުމަކީ ޙަރާމް ކަމެކެވެ. މި ޞަލަވާތަކީ ޝިރުކު އޭގައި ހިމެނޭ ބިދުޢައެކެވެ. އެއީ އަންނަނި ސަބަބުތަކަށްޓަކައެވެ.
ދަންނާށެވެ. ތައުޙީދުގެ އިދިކޮޅަކީ ޝިރުކެވެ. ޝިރުކު ބެހިގެންވަނީ ދެ ބަޔަށެވެ. – ބޮޑު ޝިރުކު – ކުޑަ ޝިރުކު ފުރަތަމަ ބައި: ބޮޑު ޝިރުކު ބޮޑު ޝިރުކާ ބެހޭގޮތުން ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ.
އަދި މިޢަޤީދާއިން އެއްފަރާތްވެފައިވާ އަދި އެއާ އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކާމެދު ދަންނައެވެ. އެއީ ވަރަށް ގިނަ ބައެކެވެ. ފަހެ އޭގެ ތެރޭގައި: ބުދުތަކާއި، މަލާއިކަތުންނާއި، ވަލީވެރިންނާއި، ޖިންނީންނާއި، ގަސްގަހާއި، ހިލަތަކާ އަދި އެނޫންވެސް ތަކެއްޗަށް އަޅުކަންކުރާ
މިޒަމާނުގެ މީހުންކުރަމުންދާ ޝިރުކުގެ ނުބައިކަން
ނަބިއްޔުންނަށާއި ޞާލިޙުންނަށާއި ގަސްގަހަށާ އަދި ހިލަތަކަށް އަޅުކަންކުރުމީ ޝިރުކުކުރުން
ﷲ ނޫން އެހެންފަރާތަކަށް އަދާކުރެވޭ ކޮންމެ އަޅުކަމަކީ މަގުފުރެދުމެއް
ބުދުތަކުގެ ކިބައިން ކުއްތަންވުމަށާއި ޝަފާޢަތަށް އެދުމަކީ ޝިރުކުކުރުން ދެވަނަ ޤަވާޢިދު އެބައިމީހުން ބުނެއެވެ. ކުއްތަންވުމާއި ޝަފާޢަތް އެދިގެން މެނުވީ އަހަރެމެން އެތަކެއްޗަށް ދުޢާ ދަންނަވައި އެތަކެތި ޤަޞްދުކޮށް ނުހަދަމެވެ. ކުއްތަންވުމުގެ ދަލީލަކީ
* ދެވަނަ ޕްރޮގްރާމް: ހަތަރު ޤަވާޢިދު (ފުރަތަމަ ޤަވާޢިދު) * ފޮތުގެ ޚުލާޞާ: “ހަތަރު ޤަވާޢިދު” މިފޮތުގައި މައިގަނޑުގޮތެއްގައި އަލިއަޅުވާލެވިފައިވަނީ ޝިރުކުގެ ނުބައިކަން ދެނެގަތުމަށް ބޭނުންކުރާ ޤަވާޢިދުތަކަށެވެ. މިއީ ޢަޤީދާގެ ފޮތެކެވެ. (download pdf)
މިއުއްމަތުގައި ޝިރުކު ފާޅުވުން. މިއީ ފާޅުވެފައިވާ ޢަލާމާތެކެއެވެ. އަދި އެކަން އެހުރީ އިތުރުވާށެވެ. ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން މިއުއްމަތަށް ވަނީ ޝިރުކު ލައިގެންފައެވެ. އަދި އޭގެތެރެއިން ޖަމާޢަތްތަކެއް ވަނީ މުޝްރިކުންނާ ގުޅި ބުދަށް އަޅުކަންކޮށްފައެވެ.
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و سلام على أشرف الانبياء و المرسلين. و بعد: ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަޅުގަނޑުމެން ހުރިހާ އިންސާނުންވެސް ހައްދަވާފައިވަނީ އެއިލާހު ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަ
ދަންނާށެވެ! – ﷲ ތިބާއަށް ރަޙުމަތް ލައްވާށިއެވެ. – ހަމަކަށަވަރުން ކޮންމެ މުސްލިމު ފިރިހެނަކާއި އަންހެނެއްގެ މައްޗަށް މި ތިންކަންތައް އުނގެނި އެކަންކަމަށް ޢަމަލުކުރުން ވާޖިބުވެގެންވެއެވެ.
ޤުރްއާނާއި ސުއްނަތުން ދަލީލުކޮށްދޭ ގޮތުގައި ޝިރުކު ބެހެނީ ދެބަޔަށެވެ. އެއީ ބޮޑު ޝިރުކާއި ، ކުޑަ ޝިރުކެވެ. މާނައިގެ ގޮތުންނާއި ޙުކުމުގެ ގޮތުން މި ދެބައި ތަފާތުވެގެންވެއެވެ.
((يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ، ثَبِّتْ قَلْبِيَ عَلَى دِينِكَ))”[1]
މާނައީ: “އޭ ހިތްތައް ބަދަލު ކުރައްވާ އިލާހެވެ! މިއަޅާގެ ހިތް އިބައިލާހުގެ ދީން މަތީ ޘާބިތުކޮށްދެއްވާނދޭވެ!”
މި ބޮޑުވެގެންވާ ފާފައަށް، މުއުމިނު ހިތްތަކަށް އެންމެ ބޮޑަށް ބިރުވެތިކަން ވައްދައިދޭ ކަމަކީ، ނަބިއްޔުންނާއި ޞާލިޙުން މިކަމަށް ބިރުވެތިވެ އުޅުއްވި މިންވަރު ވިސްނައި ފިކުރުކުރުމެވެ.
ދެވަނަ ބައި: ކުޑަ ޝިރުކު ކުޑަ ޝިރުކަކީ ޝަރުޢީ ނައްޞުތަކުގައި އެއީ ޝިރުކެއްކަމުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންތައްތަކުގެ ތެރެއިން ބޮޑު ޝިރުކަށް ނުވާ ކަންތައްތަކެވެ. އޭގެ މިޘާލަކީ ﷲ ތަޢާލާ ނޫން ފަރާތެއް ގަންދީ
ކިޔަމަން ގަތުމުގައްޔާއި ލޯބިވުމުގައި ޝިރުކުކުރުން
ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި މި ޞަލަވާތް ކިޔެވުމަކީ ޙަރާމް ކަމެކެވެ. މި ޞަލަވާތަކީ ޝިރުކު އޭގައި ހިމެނޭ ބިދުޢައެކެވެ. އެއީ އަންނަނި ސަބަބުތަކަށްޓަކައެވެ.
ދަންނާށެވެ. ތައުޙީދުގެ އިދިކޮޅަކީ ޝިރުކެވެ. ޝިރުކު ބެހިގެންވަނީ ދެ ބަޔަށެވެ. – ބޮޑު ޝިރުކު – ކުޑަ ޝިރުކު ފުރަތަމަ ބައި: ބޮޑު ޝިރުކު ބޮޑު ޝިރުކާ ބެހޭގޮތުން ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ.
އަދި މިޢަޤީދާއިން އެއްފަރާތްވެފައިވާ އަދި އެއާ އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކާމެދު ދަންނައެވެ. އެއީ ވަރަށް ގިނަ ބައެކެވެ. ފަހެ އޭގެ ތެރޭގައި: ބުދުތަކާއި، މަލާއިކަތުންނާއި، ވަލީވެރިންނާއި، ޖިންނީންނާއި، ގަސްގަހާއި، ހިލަތަކާ އަދި އެނޫންވެސް ތަކެއްޗަށް އަޅުކަންކުރާ
މިޒަމާނުގެ މީހުންކުރަމުންދާ ޝިރުކުގެ ނުބައިކަން
ނަބިއްޔުންނަށާއި ޞާލިޙުންނަށާއި ގަސްގަހަށާ އަދި ހިލަތަކަށް އަޅުކަންކުރުމީ ޝިރުކުކުރުން
ﷲ ނޫން އެހެންފަރާތަކަށް އަދާކުރެވޭ ކޮންމެ އަޅުކަމަކީ މަގުފުރެދުމެއް
ބުދުތަކުގެ ކިބައިން ކުއްތަންވުމަށާއި ޝަފާޢަތަށް އެދުމަކީ ޝިރުކުކުރުން ދެވަނަ ޤަވާޢިދު އެބައިމީހުން ބުނެއެވެ. ކުއްތަންވުމާއި ޝަފާޢަތް އެދިގެން މެނުވީ އަހަރެމެން އެތަކެއްޗަށް ދުޢާ ދަންނަވައި އެތަކެތި ޤަޞްދުކޮށް ނުހަދަމެވެ. ކުއްތަންވުމުގެ ދަލީލަކީ
* ދެވަނަ ޕްރޮގްރާމް: ހަތަރު ޤަވާޢިދު (ފުރަތަމަ ޤަވާޢިދު) * ފޮތުގެ ޚުލާޞާ: “ހަތަރު ޤަވާޢިދު” މިފޮތުގައި މައިގަނޑުގޮތެއްގައި އަލިއަޅުވާލެވިފައިވަނީ ޝިރުކުގެ ނުބައިކަން ދެނެގަތުމަށް ބޭނުންކުރާ ޤަވާޢިދުތަކަށެވެ. މިއީ ޢަޤީދާގެ ފޮތެކެވެ. (download pdf)
މިއުއްމަތުގައި ޝިރުކު ފާޅުވުން. މިއީ ފާޅުވެފައިވާ ޢަލާމާތެކެއެވެ. އަދި އެކަން އެހުރީ އިތުރުވާށެވެ. ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން މިއުއްމަތަށް ވަނީ ޝިރުކު ލައިގެންފައެވެ. އަދި އޭގެތެރެއިން ޖަމާޢަތްތަކެއް ވަނީ މުޝްރިކުންނާ ގުޅި ބުދަށް އަޅުކަންކޮށްފައެވެ.
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و سلام على أشرف الانبياء و المرسلين. و بعد: ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަޅުގަނޑުމެން ހުރިހާ އިންސާނުންވެސް ހައްދަވާފައިވަނީ އެއިލާހު ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަ
ދަންނާށެވެ! – ﷲ ތިބާއަށް ރަޙުމަތް ލައްވާށިއެވެ. – ހަމަކަށަވަރުން ކޮންމެ މުސްލިމު ފިރިހެނަކާއި އަންހެނެއްގެ މައްޗަށް މި ތިންކަންތައް އުނގެނި އެކަންކަމަށް ޢަމަލުކުރުން ވާޖިބުވެގެންވެއެވެ.
ޤުރްއާނާއި ސުއްނަތުން ދަލީލުކޮށްދޭ ގޮތުގައި ޝިރުކު ބެހެނީ ދެބަޔަށެވެ. އެއީ ބޮޑު ޝިރުކާއި ، ކުޑަ ޝިރުކެވެ. މާނައިގެ ގޮތުންނާއި ޙުކުމުގެ ގޮތުން މި ދެބައި ތަފާތުވެގެންވެއެވެ.
((يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ، ثَبِّتْ قَلْبِيَ عَلَى دِينِكَ))”[1]
މާނައީ: “އޭ ހިތްތައް ބަދަލު ކުރައްވާ އިލާހެވެ! މިއަޅާގެ ހިތް އިބައިލާހުގެ ދީން މަތީ ޘާބިތުކޮށްދެއްވާނދޭވެ!”
މި ބޮޑުވެގެންވާ ފާފައަށް، މުއުމިނު ހިތްތަކަށް އެންމެ ބޮޑަށް ބިރުވެތިކަން ވައްދައިދޭ ކަމަކީ، ނަބިއްޔުންނާއި ޞާލިޙުން މިކަމަށް ބިރުވެތިވެ އުޅުއްވި މިންވަރު ވިސްނައި ފިކުރުކުރުމެވެ.