އަށް ވަނަ ދަޢުވާ: އެމީހުން ބުނާ ގޮތުން ސުންނަތުގައި ޤުރްއާނާ ޚިލާފު އަދި ފުށުއަރާ ޙަދީޘްތައް ވެއެވެ. ރައްދު އެއީ ވެސް ބާޠިލު ދަޢުވާއެކެވެ. އެހެނީ، ޤުރްއާނާ ސުުންނަތަކީ ﷲ
އަދި ޖާބިރު ބުނު ޢަބްދިﷲ رضي الله عنه ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُعَلِّمُنَا الاِسْتِخَارَةَ فِي الأُمُورِ كَمَا يُعَلِّمُنَا السُّورَةَ مِنَ الْقُرْآنِ
ކޮންމެއަކަސް މަތީގައި ވެސް ބަޔާން ކުރެވުނު ފަދައިން ، ސުންނަތަށް އިންކާރު ކުރާ މީހުންގެ ދަޢުވާއާ ޚިލާފަށް، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ސުންނަތް އެކަލޭގެފާނު ވަނީ އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީންނަށް
އަދި ހަމައެފަދައިން، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ކިބައިން އަކުރުން އަކުރަށް ފިލިން ފިއްޔަށް ‘ބައެއް’ ރިވާޔަތްތައް އައިސްފައި ނުވާ ވާހަކަ މަތީގައި އަޅުގަނޑު ބަޔާންކުރި ބީދައިން، ހަމަ އަކުރުން
ރައްދު ފަހެ ކީރިތި ޤުރްއާނަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ އަމިއްލަ ޒާތުފުޅުގެ “ބަސްފުޅެވެ”. އެއީ ސީދާ ޖިބްރީލް عليه السلام އަށް އެއްވެސް އެހެން ފަރާތެއް މެދުވެރި ކުރެއްވުމެއް ނެތި އެކަލާނގެ ކިބައިން ބާވައިލެއްވުނު
އަދި ހަމަ އެފަދައިން، ކީރިތި ޤުރްއާނުގައިވާ “يسألونك …” ، “އެބައިމީހުން ކަލޭގެފާނު ކުރެން ސުވާލު ކުރެއެވެ…” މިފަދައިން އައިސްފައިވާ ހުރިހާ އާޔަތެއްގައި ދެއްވާފައިވާ ޖަވާބުތަކާއި، “قل يا أيها الكافرون” ،
ހަ ވަނަ ދަޢުވާ: އެއަށްފަހު ދެން އެމީހުން ގެންނަ ދަޢުވާއަކީ، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ސުންނަތުގައި އައިސްފައިވާ އަމުރުފުޅުތަކާއި ނަހީތަކަކީ އެޒަމާނުގައި އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުގައި ތިއްބެވި ޞަޙާބީންނާ މުޚާތަބުކުރައްވައި
“وَإِذَا دُعُوا إِلَى اللَّـهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُم مُّعْرِضُونَ” ﴿النور: ٤٨﴾ “އަދި އެއުރެންގެ މެދުގައި حكم ކުރެއްވުމަށް، اللَّه އާއި އެކަލާނގެ رسول ގެ އަރިހަށް
ފަސް ވަނަ ދަޢުވާ: ދެން އެމީހުން ގެންނަ ދަޢުވާއަކީ، ޙުކުމް ކުރުމަކީ ހަމަ އެކަނި ﷲ އަށް ވާ ކަމެއް ކަމަށާއި ޤުރްއާން ފިޔަވައި ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ސުންނަތައް
އޭގެ އިތުރުން ސަޢުދު ބުނު ޢުބާދާ رضي الله عنه އާއި ޢަބްދުﷲ ބުނު އަބީ އައުފު رضي الله عنه އާއި ސަމުރަތު ބުނު ޖުންދުބު رضي الله عنه ވެސް
ފަހެ އިސްލާމް ދީނުގެ އެންމެ މުހިއްމު އެއް ރުކުން ކަމުގައިވާ ނަމާދުގެ އަދަދާ މެދެގައިވެސް އެބައިގަނޑުތަކުގެ މެދުގައި ވަނީ ޚިލާފު އުފެދިފައެވެ. އެމީހުންގެ ތެރޭގައި ދުވާލަކު ފަސް ނަމާދު ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށް
އަދި މީގެ އިތުރުންވެސް ޢުމަރު رضي الله عنه ބަޔާން ކުރެއްވި ފަދައިން މީސްތަކުން މަޝްޣޫލު ކުރަނިވި އެތައް ބައިވަރު ހުރަސްތަކެއް އެދަނޑިވަޅުގައި ހުންނާނެ ކަމީ ޝައްކެއް ވެސް އޮތްކަމެއް ނޫނެވެ.
އެބޭކަލުން މަޝްވަރާ ކުރައްވަން ޖެހިވަޑައިގެންނެވީ އެ ލިޔެ ރައްކާކޮށް ޖަމާ ކުރުމާ މެދުގައެެވެ. އެކަމަށްވެސް އެވަނީ ހުރިހާ ބޭކަލުން އެއްބަސްވެވަޑައިގެން އިޖުމާޢު ވެވަޑައިގެންފައެވެ. ހަމައެކަނި ހުރަހަކަށްވީ އިސްތިޚާރާ ނަމާދަށް ފަހު ޢުމަރު رضي
މީގެ އިތުރުން އެމީހުން ގެންނަ އަނެއް ރިވާޔަތަކީ؛ ޢުމަރުގެފާނު رضي الله عنه ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ނުންނަތް ލިޔުއްވައި ޖަމާކުރައްވަން މަޝްވަރާ ކުރެއްވެމަށް ޞަޙާބީ ބޭކަލުން ޖަމާކުރެއްވި
އަދި އަބޫ ދާވޫދު رحمه الله ގެ ރިވާޔަތުގައި ޢުމަރު رضي الله عنه ވިދާޅުވިކަމަށް ވެއެވެ: “أَمَا إِنِّي لَمْ أَتَّهِمْكَ وَلَكِنْ خَشِيتُ أَنْ يَتَقَوَّلَ النَّاسُ عَلَى
ކޮންމެއަކަސް ޢުމަރު رضي الله عنه ގެ ޙާދިޘާއަށް ބަލާލަމާ ހެއްޔެވެ. އެޙާދިޘާއަކީ؛ އެއް ދުވަހަކު އަބޫ މޫސާ އަލްއަޝްޢަރީ رضي الله عنه ޢުމަރުގެފާނުގެ ޚިލާފަތުގައި އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހަށް ޒިޔާރަތް ކުރެއްވިއެވެ. އަދި
އަށް ވަނަ ދަޢުވާ: އެމީހުން ބުނާ ގޮތުން ސުންނަތުގައި ޤުރްއާނާ ޚިލާފު އަދި ފުށުއަރާ ޙަދީޘްތައް ވެއެވެ. ރައްދު އެއީ ވެސް ބާޠިލު ދަޢުވާއެކެވެ. އެހެނީ، ޤުރްއާނާ ސުުންނަތަކީ ﷲ
އަދި ޖާބިރު ބުނު ޢަބްދިﷲ رضي الله عنه ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُعَلِّمُنَا الاِسْتِخَارَةَ فِي الأُمُورِ كَمَا يُعَلِّمُنَا السُّورَةَ مِنَ الْقُرْآنِ
ކޮންމެއަކަސް މަތީގައި ވެސް ބަޔާން ކުރެވުނު ފަދައިން ، ސުންނަތަށް އިންކާރު ކުރާ މީހުންގެ ދަޢުވާއާ ޚިލާފަށް، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ސުންނަތް އެކަލޭގެފާނު ވަނީ އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީންނަށް
އަދި ހަމައެފަދައިން، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ކިބައިން އަކުރުން އަކުރަށް ފިލިން ފިއްޔަށް ‘ބައެއް’ ރިވާޔަތްތައް އައިސްފައި ނުވާ ވާހަކަ މަތީގައި އަޅުގަނޑު ބަޔާންކުރި ބީދައިން، ހަމަ އަކުރުން
ރައްދު ފަހެ ކީރިތި ޤުރްއާނަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ އަމިއްލަ ޒާތުފުޅުގެ “ބަސްފުޅެވެ”. އެއީ ސީދާ ޖިބްރީލް عليه السلام އަށް އެއްވެސް އެހެން ފަރާތެއް މެދުވެރި ކުރެއްވުމެއް ނެތި އެކަލާނގެ ކިބައިން ބާވައިލެއްވުނު
އަދި ހަމަ އެފަދައިން، ކީރިތި ޤުރްއާނުގައިވާ “يسألونك …” ، “އެބައިމީހުން ކަލޭގެފާނު ކުރެން ސުވާލު ކުރެއެވެ…” މިފަދައިން އައިސްފައިވާ ހުރިހާ އާޔަތެއްގައި ދެއްވާފައިވާ ޖަވާބުތަކާއި، “قل يا أيها الكافرون” ،
ހަ ވަނަ ދަޢުވާ: އެއަށްފަހު ދެން އެމީހުން ގެންނަ ދަޢުވާއަކީ، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ސުންނަތުގައި އައިސްފައިވާ އަމުރުފުޅުތަކާއި ނަހީތަކަކީ އެޒަމާނުގައި އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުގައި ތިއްބެވި ޞަޙާބީންނާ މުޚާތަބުކުރައްވައި
“وَإِذَا دُعُوا إِلَى اللَّـهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُم مُّعْرِضُونَ” ﴿النور: ٤٨﴾ “އަދި އެއުރެންގެ މެދުގައި حكم ކުރެއްވުމަށް، اللَّه އާއި އެކަލާނގެ رسول ގެ އަރިހަށް
ފަސް ވަނަ ދަޢުވާ: ދެން އެމީހުން ގެންނަ ދަޢުވާއަކީ، ޙުކުމް ކުރުމަކީ ހަމަ އެކަނި ﷲ އަށް ވާ ކަމެއް ކަމަށާއި ޤުރްއާން ފިޔަވައި ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ސުންނަތައް
އޭގެ އިތުރުން ސަޢުދު ބުނު ޢުބާދާ رضي الله عنه އާއި ޢަބްދުﷲ ބުނު އަބީ އައުފު رضي الله عنه އާއި ސަމުރަތު ބުނު ޖުންދުބު رضي الله عنه ވެސް
ފަހެ އިސްލާމް ދީނުގެ އެންމެ މުހިއްމު އެއް ރުކުން ކަމުގައިވާ ނަމާދުގެ އަދަދާ މެދެގައިވެސް އެބައިގަނޑުތަކުގެ މެދުގައި ވަނީ ޚިލާފު އުފެދިފައެވެ. އެމީހުންގެ ތެރޭގައި ދުވާލަކު ފަސް ނަމާދު ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށް
އަދި މީގެ އިތުރުންވެސް ޢުމަރު رضي الله عنه ބަޔާން ކުރެއްވި ފަދައިން މީސްތަކުން މަޝްޣޫލު ކުރަނިވި އެތައް ބައިވަރު ހުރަސްތަކެއް އެދަނޑިވަޅުގައި ހުންނާނެ ކަމީ ޝައްކެއް ވެސް އޮތްކަމެއް ނޫނެވެ.
އެބޭކަލުން މަޝްވަރާ ކުރައްވަން ޖެހިވަޑައިގެންނެވީ އެ ލިޔެ ރައްކާކޮށް ޖަމާ ކުރުމާ މެދުގައެެވެ. އެކަމަށްވެސް އެވަނީ ހުރިހާ ބޭކަލުން އެއްބަސްވެވަޑައިގެން އިޖުމާޢު ވެވަޑައިގެންފައެވެ. ހަމައެކަނި ހުރަހަކަށްވީ އިސްތިޚާރާ ނަމާދަށް ފަހު ޢުމަރު رضي
މީގެ އިތުރުން އެމީހުން ގެންނަ އަނެއް ރިވާޔަތަކީ؛ ޢުމަރުގެފާނު رضي الله عنه ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسـلم ގެ ނުންނަތް ލިޔުއްވައި ޖަމާކުރައްވަން މަޝްވަރާ ކުރެއްވެމަށް ޞަޙާބީ ބޭކަލުން ޖަމާކުރެއްވި
އަދި އަބޫ ދާވޫދު رحمه الله ގެ ރިވާޔަތުގައި ޢުމަރު رضي الله عنه ވިދާޅުވިކަމަށް ވެއެވެ: “أَمَا إِنِّي لَمْ أَتَّهِمْكَ وَلَكِنْ خَشِيتُ أَنْ يَتَقَوَّلَ النَّاسُ عَلَى
ކޮންމެއަކަސް ޢުމަރު رضي الله عنه ގެ ޙާދިޘާއަށް ބަލާލަމާ ހެއްޔެވެ. އެޙާދިޘާއަކީ؛ އެއް ދުވަހަކު އަބޫ މޫސާ އަލްއަޝްޢަރީ رضي الله عنه ޢުމަރުގެފާނުގެ ޚިލާފަތުގައި އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހަށް ޒިޔާރަތް ކުރެއްވިއެވެ. އަދި
