[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

އައްޝައިޚް މުއުތަމިން އަޙްމަދު

އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ވަރި ޝަރުޢުކުރެއްވުން 6

ތިންވަނަ ޙުކުމް ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. “وَلاَ يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ الله في أَرْحَامِهِنَّ “ (سورة البقرة:228) މާނައީ: “އަދި، އެކަނބަލުންގެ رَحِم ތަކުގައި اللَّه ޚަލްޤުކުރައްވާފައިވާ

އަލް އިމާމު އަޙްމަދު: أحمد بن حنبل – إمام أهل السنة – 6

ޒުހުދުވެރިކަން صالح بن أحمد بن حنبل ވިދާޅުވިއެވެ. “އެކަލޭގެފާނު ވަރަށްގިނައިން ލައިގެން ކާނެ އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައި ރާހުތް ބޭނުންކުރައްވައެވެ. އަދި އެތިކޮޅަކުން ހިރަފުސް ފޮޅައިލާފައި ފަރިއްކުޅުވަނިކޮށްވެސް ފަހަރެއްގައި ފެނިދާނެއެވެ. އަދި އަނެއްބައި ތައްޓަކަށް

إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الأَنْبِيَاءِ (ހަމަކަށަވަރުން ޢިލްމުވެރިންނަކީ ނަބީބޭކަލުންގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ.) 4

ޢިލްމުގެ އަހުލުވެރިންނަކީ އެއީ، ޤިޔާމަތަށް ދާންދެން ﷲގެ އަމުރުފުޅުތަކުގެމަތީ ޤާއިމުވެތިބޭނެ ބައެކެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ މުޢާވިޔާ رضي الله عنه ގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވާ ޙަދީޘެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 8

މަރާއި ދިރުންލެއްވުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ޙިކުމަތަކީ އިމްތިޙާނުކުރުމެވެ. މީސްތަކުން އާޚިރުގައި ބެހިގެންދަނީ ދެ ޖަމާޢަތަކަށެވެ. އެއީ ނަރަކައިގެ ޖަމާޢަތާއި ސުވަރުގޭގެ ޖަމާޢަތެވެ. ﷲ تعالى ގެ ވަހީ ބަސްފުޅުހައިވެއެވެ. فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَفَرِيقٌ فِي

އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ވަރި ޝަރުޢުކުރެއްވުން 5

ދެވަނަ ޙުކުމް އާޔަތުގައި އެވާ أقراء އަކީ ކޮބާ؟ މިއާޔަތުގައިމިވާ “قُرُوء” ގެ ލުޣަވީ މާނައަކީ حيض ނުވަތަ طهر އެވެ. އެހެންކަމުން މިއާޔަތުގައިމިވާ “قُرُوء”  ގެ މުރާދާމެދު ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައިވަނީ ޚިޔާލު ތަފާތުވެފައެވެ.

އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ވަރި ޝަރުޢުކުރެއްވުން 4

الأحكام الشرعية (މިއާޔަތްތަކުން ނެގޭ ބައެއް ޝަރުޢީ ޙުކުމްތައް)   ފުރަތަމަ ޙުކުމް: ވަރިކުރެވުނު އަންހެނާގެ ޢިއްދާއާއި މާބަނޑު އަންހެނާގެ ޢިއްދާއާ އަދި ޙައިޟުން ކެނޑިފައިވާ އަންހެނުނުންގެ ޢިއްދާ. ﷲ ތަޢާލާވަނީ ވަރިކުރެވޭ އަންހެނުންނަށް

އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ވަރި ޝަރުޢުކުރެއްވުން 2

(وَإِن يَتَفَرَّقَا يُغْنِ الله كُلاًّ مِّن سَعَتِهِ)[النساء:130]

މާނައީ: “އަދި، އެ ދެމީހުން ވަކިވާނަމަ، اللَّه ގެ ތަނަވަސްކަމުގެ ތެރެއިން، އެ ދެމީހުންކުރެ ކޮންމެ މީހަކަށްމެ، ފުއްދަވައި ދެއްވާނެތެވެ.”

އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ވަރި ޝަރުޢުކުރެއްވުން 1

وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِنْ كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 7

  ޞާލިޙު ހެޔޮޢަމަލަކީ ސުވަރުގެ ވަނުމުގެ ސަބަބެވެ. ޞާލިޙު ހެޔޮޢަމަލަކީ ސުވަރުގެ ވަދުމުގެ ސަބަބެވެ. ދަލީލަކީ ﷲގެ ވަޙީ ބަސްފުޅެވެ. وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿الزخرف: ٧٢﴾ މާނައީ:

إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الأَنْبِيَاءِ (ހަމަކަށަވަރުން ޢިލްމުވެރިންނަކީ ނަބީބޭކަލުންގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ.) 3

ދީނީ ޢިލްމު މަތިވެރިވާ ބައެއް ސަބަބުތައް ފަހެ ޢިލްމުވެރިންނަކީ ނަބީ ބޭކަލުންގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ. ނަބީ ބޭކަލުން ވާރުތަ މުދަލެއްގެ ގޮތުގައި ދީނާރެއް ދިރުހަމެއް ދޫނުކުރައްވައެވެ. އޭބޭކަލުން ދޫކުރެއްވީ ޢިލްމެވެ. އިސްވެ ދިޔަ ޙަދީޘުން ބަޔާންވެ

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 6

ދެވަނަ ބާބު: (ليبوكم أيكم أحسن عملا) ތިޔަބައިމީހުންގެ ތެރެއިން އެންމެ ހެޔޮ ޢަމަލު ކުރަނީ ކާކުތޯ އިމްތިޙާނު ކުރެއްވުމަށްޓަކައެވެ. އިސްވެދިޔަ ބާބުގައި އަލި އަޅުވާލެވިފައިވަނީ މަރާއި ދިރުމުގެ މައްޗަށެވެ. ﷲތަޢާލާ މަރާއި ދިރުން

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 5

  ސުވަރުގެއާއި ނަރަކައާއި ދެމެދު މަރު ޛަބަޙަކުރެއްވުން. އަބޫ ހުރައިރާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވާ ޙަދީޘެއްގައި ވެއެވެ. “….. وَيَبْقَى أَهْلُ النَّارِ فَيُطْرَحُ مِنْهُمْ فِيهَا فَوْجٌ ، ثُمَّ يُقَالُ

އަލް އިމާމު އަޙްމަދު: أحمد بن حنبل – إمام أهل السنة – 5

  أبو يعلي الموصلي ވިދާޅުވިއެވެ. أحمد بن إبراهيم الدورقي ވިދާޅުވަނިކޮށް ތިމަންކަލޭގެފާނު އަޑުއެއްސެވީމެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. “އަޙްމަދު ބުން ޙަންބަލް އާއިމެދު މީހަކު ނުބައިގޮތަކަށް ވާހަކަދައްކާ އަޑު ތިޔަބައިމީހުންނަށް އިވިއްޖެނަމަ އެމީހެއްގެ

އަލް އިމާމު އަޙްމަދު: أحمد بن حنبل – إمام أهل السنة – 4

  އެކަލޭގެފާނަށް ބައެއް ޢިލްމުވެރިން ކިޔުއްވާފައިވާ ޘަނާ. އިމާމް ޢަހްމަދު ބުން ޙަންބަލް އަކީ ޢިލްމުގެ ފުންމިން ނޭގޭ ކަނޑެއްފަދަ ބޭފުޅެކެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް ޢިލްމުވެރިން ކިޔުއްވާފައިވާ ޘަނާތައް ތަފްޞީލުކޮށް ލިޔަން ވެއްޖެނަމަ މިލިޔުން އިންތިހާއަށް

إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الأَنْبِيَاءِ (ހަމަކަށަވަރުން ޢިލްމުވެރިންނަކީ ނަބީބޭކަލުންގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ.) 2

ޢިލްމުވެރިޔާ އާއި ޢިލްމު އުނގެނޭ ކުއްޖާގެ މަތިވެރިކަމާއި މާތްކަން އަންގައިދޭ ބައެއް ދަލީލުތައް ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. يَرْفَعِ اللَّـهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّـهُ بِمَا تَعْمَلُونَ

އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ވަރި ޝަރުޢުކުރެއްވުން 6

ތިންވަނަ ޙުކުމް ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. “وَلاَ يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ الله في أَرْحَامِهِنَّ “ (سورة البقرة:228) މާނައީ: “އަދި، އެކަނބަލުންގެ رَحِم ތަކުގައި اللَّه ޚަލްޤުކުރައްވާފައިވާ

އަލް އިމާމު އަޙްމަދު: أحمد بن حنبل – إمام أهل السنة – 6

ޒުހުދުވެރިކަން صالح بن أحمد بن حنبل ވިދާޅުވިއެވެ. “އެކަލޭގެފާނު ވަރަށްގިނައިން ލައިގެން ކާނެ އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައި ރާހުތް ބޭނުންކުރައްވައެވެ. އަދި އެތިކޮޅަކުން ހިރަފުސް ފޮޅައިލާފައި ފަރިއްކުޅުވަނިކޮށްވެސް ފަހަރެއްގައި ފެނިދާނެއެވެ. އަދި އަނެއްބައި ތައްޓަކަށް

إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الأَنْبِيَاءِ (ހަމަކަށަވަރުން ޢިލްމުވެރިންނަކީ ނަބީބޭކަލުންގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ.) 4

ޢިލްމުގެ އަހުލުވެރިންނަކީ އެއީ، ޤިޔާމަތަށް ދާންދެން ﷲގެ އަމުރުފުޅުތަކުގެމަތީ ޤާއިމުވެތިބޭނެ ބައެކެވެ. އެކަމުގެ ދަލީލަކީ މުޢާވިޔާ رضي الله عنه ގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވާ ޙަދީޘެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 8

މަރާއި ދިރުންލެއްވުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ޙިކުމަތަކީ އިމްތިޙާނުކުރުމެވެ. މީސްތަކުން އާޚިރުގައި ބެހިގެންދަނީ ދެ ޖަމާޢަތަކަށެވެ. އެއީ ނަރަކައިގެ ޖަމާޢަތާއި ސުވަރުގޭގެ ޖަމާޢަތެވެ. ﷲ تعالى ގެ ވަހީ ބަސްފުޅުހައިވެއެވެ. فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَفَرِيقٌ فِي

އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ވަރި ޝަރުޢުކުރެއްވުން 5

ދެވަނަ ޙުކުމް އާޔަތުގައި އެވާ أقراء އަކީ ކޮބާ؟ މިއާޔަތުގައިމިވާ “قُرُوء” ގެ ލުޣަވީ މާނައަކީ حيض ނުވަތަ طهر އެވެ. އެހެންކަމުން މިއާޔަތުގައިމިވާ “قُرُوء”  ގެ މުރާދާމެދު ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައިވަނީ ޚިޔާލު ތަފާތުވެފައެވެ.

އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ވަރި ޝަރުޢުކުރެއްވުން 4

الأحكام الشرعية (މިއާޔަތްތަކުން ނެގޭ ބައެއް ޝަރުޢީ ޙުކުމްތައް)   ފުރަތަމަ ޙުކުމް: ވަރިކުރެވުނު އަންހެނާގެ ޢިއްދާއާއި މާބަނޑު އަންހެނާގެ ޢިއްދާއާ އަދި ޙައިޟުން ކެނޑިފައިވާ އަންހެނުނުންގެ ޢިއްދާ. ﷲ ތަޢާލާވަނީ ވަރިކުރެވޭ އަންހެނުންނަށް

އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ވަރި ޝަރުޢުކުރެއްވުން 2

(وَإِن يَتَفَرَّقَا يُغْنِ الله كُلاًّ مِّن سَعَتِهِ)[النساء:130]

މާނައީ: “އަދި، އެ ދެމީހުން ވަކިވާނަމަ، اللَّه ގެ ތަނަވަސްކަމުގެ ތެރެއިން، އެ ދެމީހުންކުރެ ކޮންމެ މީހަކަށްމެ، ފުއްދަވައި ދެއްވާނެތެވެ.”

އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ވަރި ޝަރުޢުކުރެއްވުން 1

وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِنْ كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 7

  ޞާލިޙު ހެޔޮޢަމަލަކީ ސުވަރުގެ ވަނުމުގެ ސަބަބެވެ. ޞާލިޙު ހެޔޮޢަމަލަކީ ސުވަރުގެ ވަދުމުގެ ސަބަބެވެ. ދަލީލަކީ ﷲގެ ވަޙީ ބަސްފުޅެވެ. وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿الزخرف: ٧٢﴾ މާނައީ:

إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الأَنْبِيَاءِ (ހަމަކަށަވަރުން ޢިލްމުވެރިންނަކީ ނަބީބޭކަލުންގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ.) 3

ދީނީ ޢިލްމު މަތިވެރިވާ ބައެއް ސަބަބުތައް ފަހެ ޢިލްމުވެރިންނަކީ ނަބީ ބޭކަލުންގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ. ނަބީ ބޭކަލުން ވާރުތަ މުދަލެއްގެ ގޮތުގައި ދީނާރެއް ދިރުހަމެއް ދޫނުކުރައްވައެވެ. އޭބޭކަލުން ދޫކުރެއްވީ ޢިލްމެވެ. އިސްވެ ދިޔަ ޙަދީޘުން ބަޔާންވެ

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 6

ދެވަނަ ބާބު: (ليبوكم أيكم أحسن عملا) ތިޔަބައިމީހުންގެ ތެރެއިން އެންމެ ހެޔޮ ޢަމަލު ކުރަނީ ކާކުތޯ އިމްތިޙާނު ކުރެއްވުމަށްޓަކައެވެ. އިސްވެދިޔަ ބާބުގައި އަލި އަޅުވާލެވިފައިވަނީ މަރާއި ދިރުމުގެ މައްޗަށެވެ. ﷲތަޢާލާ މަރާއި ދިރުން

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 5

  ސުވަރުގެއާއި ނަރަކައާއި ދެމެދު މަރު ޛަބަޙަކުރެއްވުން. އަބޫ ހުރައިރާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވާ ޙަދީޘެއްގައި ވެއެވެ. “….. وَيَبْقَى أَهْلُ النَّارِ فَيُطْرَحُ مِنْهُمْ فِيهَا فَوْجٌ ، ثُمَّ يُقَالُ

އަލް އިމާމު އަޙްމަދު: أحمد بن حنبل – إمام أهل السنة – 5

  أبو يعلي الموصلي ވިދާޅުވިއެވެ. أحمد بن إبراهيم الدورقي ވިދާޅުވަނިކޮށް ތިމަންކަލޭގެފާނު އަޑުއެއްސެވީމެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. “އަޙްމަދު ބުން ޙަންބަލް އާއިމެދު މީހަކު ނުބައިގޮތަކަށް ވާހަކަދައްކާ އަޑު ތިޔަބައިމީހުންނަށް އިވިއްޖެނަމަ އެމީހެއްގެ

އަލް އިމާމު އަޙްމަދު: أحمد بن حنبل – إمام أهل السنة – 4

  އެކަލޭގެފާނަށް ބައެއް ޢިލްމުވެރިން ކިޔުއްވާފައިވާ ޘަނާ. އިމާމް ޢަހްމަދު ބުން ޙަންބަލް އަކީ ޢިލްމުގެ ފުންމިން ނޭގޭ ކަނޑެއްފަދަ ބޭފުޅެކެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް ޢިލްމުވެރިން ކިޔުއްވާފައިވާ ޘަނާތައް ތަފްޞީލުކޮށް ލިޔަން ވެއްޖެނަމަ މިލިޔުން އިންތިހާއަށް

إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الأَنْبِيَاءِ (ހަމަކަށަވަރުން ޢިލްމުވެރިންނަކީ ނަބީބޭކަލުންގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ.) 2

ޢިލްމުވެރިޔާ އާއި ޢިލްމު އުނގެނޭ ކުއްޖާގެ މަތިވެރިކަމާއި މާތްކަން އަންގައިދޭ ބައެއް ދަލީލުތައް ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. يَرْفَعِ اللَّـهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّـهُ بِمَا تَعْمَلُونَ