[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

އައްޝައިޚް މުއުތަމިން އަޙްމަދު

إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الأَنْبِيَاءِ (ހަމަކަށަވަރުން ޢިލްމުވެރިންނަކީ ނަބީބޭކަލުންގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ.)

ޢަރަބި ބަހުގައި ޢިލްމަކީ، ޖާހިލުކަމުގެ އިދުކޮޅެވެ. އެއީ އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަގޮތުގައި އެއްޗެއް ލިބިގަތުމެވެ. ނުވަތަ ފަހުމްވުމެވެ. ޢިލްމުވެރިން ޢިލްމުގެ އިޞްތިލާޙީ މާނާގައި ވިދާޅުވެއެވެ. ޢިލްމަކީ މަޢުރިފާކުރުމުވެ. އެއީ ޖަހުލުގެ އިދިކޮޅެވެ. ﷲ ތަޢާލާ

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 4

  ކޮންމެ ދިރޭ އެއްޗަކީ މަރުވާނެ އެއްޗެކެވެ. ﷲތަޢާލާ ވަނީ އެއިލާހުގެ މަޚްލޫޤުންގެ ފުރާނަ ޚަލްޤުކުރައްވާފައެވެ. އަދި ކޮންމެ އެއްޗަކީ ފަނާވެ ނެތިދާނެ އެއްޗެކެވެ. އެގޮތުން އުޑާއި ބިމާއި، އެދެމެދުގައި ވާހާ އެއްޗެހީގެ ތެރެއިން

އަނބިމީހާ ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރު ޖިމާޢުވުން ދޫކޮށްލުން – 8 (ފަހު ބައި)

ނަމާދުކުރުމާއި، ރޯދަހިފުމާއި، ޠަވާފުކުރުމާއި، މިސްކިތަށް ވަނުމާއި މުޞްޙަފުގައި ބީހުން ޙަރާމްވެގެންވާ ކަމާމެދު ހުރިހާ ޢިލްމުވެރިން އިއްތިފާޤުވެލައްވައެވެ. والله أعلم .

އަނބިމީހާ ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރު ޖިމާޢުވުން ދޫކޮށްލުން – 7

ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރު އަންހެންކަނބަލުން ޠާހިރުވެއްޖެމަށްދާނދެން ޖިމާޢުވުމަކީ ޙަރާމްކަމެއްކަމަށް ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙީބަސްފުޅުން ދަލީލުކުރެއެވެ. އެކަލާނގެ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. {وَلاَ تَقْرَبُوهُنَّ حتى يَطْهُرْنَ} މާނައީ: “އަދި އެކަނބަލުން طاهر ވެއްޖައުމަށްދާނދެން ތިޔަބައިމީހުން އެކަނބަލުންނާ ގާތްނުވާށެވެ!”

އަނބިމީހާ ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރު ޖިމާޢުވުން ދޫކޮށްލުން – 6

ތިންވަނަ ޙުކުމް: ޙައިޟުގެ އެންމެކުރު މުއްދަތާއި އެންމެ ދިގުމުއްދަތު ޙައިޟުގެ ދިގު މުއްދަތާއި ކުރުމުއްދަތާމެދު ޢިލްމުވެރިން ޚިޔާލުތަފާތުވެފައިވެއެވެ. ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތައް މިކަމުގައި ތަފާތެވެ. أبو حنيفة އާއި الثوري ވިދާޅުވިއެވެ. މަދުވެގެން ތިންދުވަހެވެ. ގިނަވެގެން

ދިވެހިންނަށް ލިބިފައިވާ އެންމެ ބޮޑު ނިޢުމަތް

ﷲ ޞުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެކަމަކަށްޓަކާ ޖިންނިންނާއި އިންސިން، ޚަލްޤުކުރައްވާފައިވާ ކަމަކީ، އެއިލާހު އެއްކައުވަންތަ ކުރުމެވެ. އަދި އަޅުކަން އެއިލާހަށް ޚާލިޞްކުރުމަށެވެ. އެއިލާހުގެ ވަޙީ ބަސްފުޅުގައިވެއެވެ. وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ ﴿٥٦﴾ مَا

އަލް އިމާމު އަޙްމަދު: أحمد بن حنبل – إمام أهل السنة – 3

  ކިޔަވާވިދާޅުވުން أبو نعيم ވިދާޅުވިއެވެ. އިމާމު އަޙްމަދުގެ ދަރިކަލުން أبو الفضل ވިދާޅުވިއެވެ. ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ ބައްޕަ ވިދާޅުވިއެވެ. “ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ އުމުރުން ސޯޅަ އަހަރުގައި ޙަދީޘް ކިޔަވަން ފެށީމެވެ. އަދި ހުޝައިމު[1] އަވަހާރަވީ ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 3

  ﷲއީ އެއްކައުވަންތަ އިލާހެވެ. އެއިލާހީ މަރުއްވާ އަދި ދިރުއްވާ އިލާހެވެ. މަރުގަންނެވުމާއި ދިރުއްވުމަކީ ހަމައެކަނި ﷲތަޢާލާ އަށް ޚާއްޞަވެގެންވާ ދެކަމެވެ. މިދެކަމުގައި އެއިލާހާ އެހެން ފަރާތެއް ބައިވެރި ކުރުމަކީ ޝިރުކެކެވެ. އެއިލާހުގެ ވަޙީ

އަލް އިމާމު އަޙްމަދު: أحمد بن حنبل – إمام أهل السنة – 2

އުފަންވެ ވަޑައިގަތުން: އިމާމު އަޙްމަދުގެ މަންމަ އެކަލޭގެފާނާއިގެން އާލާސްވެ އިންނެވީ “މަރޫ”[1] ކިޔާ ރަށެއްގައި ހުންނަވަނިކޮންނެވެ. ދެން އެކަމަނާ ބަޣުދާދަށް ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. ބަޣުދާދުގައި އެކަމަނާ އެކަލޭގެފާނާއިގެން ރައްކާވެވަޑައިގަތެވެ. އެއީ ހިޖުރައިން ސަތޭކަ ފަސްދޮޅަސް ހަތަރުވަނަ

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 2

އާޔަތުގެ ތަފްސީރާއި ބަޔާން ފުރަތަމަ ބާބު: (خلق الموت والحياة) މަރާއި ދިރުން ޚަލްޤު ކުރެއްވުން މަރަކީ ކޮބާ؟ އަދި ޙަޔާތަކީ ކޮބާ؟ މަރާއި ދިރުމަކީ ﷲތަޢާލާ ޚަލްޤު ކުރައްވާފައިވާ ދެ މަޚުލޫޤުންނެވެ. ތަފްސީރުލް

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 1

الحمد لله حمداً كثيراً طيباً مباركاً فيه ، والصلاة والسلام على محمد وعلى آله وصحبه وسلم وبعد ﷲތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ

އަލް އިމާމު އަޙްމަދު: أحمد بن حنبل 1

الحمد لله حمداً كثيراً طيباً مباركاً فيه ، والصلاة والسلام على محمد وعلى آله وصحبه وسلم وبعد ނަންފުޅު: أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال

ޖަހަންނަމައިގެ އަހުލުވެރިންގެ މަގުން ނުހިނގާށެވެ.

الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على أشرف المرسلين وبعد: މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ މައްކާގެ މާތް ބިމުގައި ތޭރަ އަހަރު ވާނދެން ﷲގެ ދީނަށް ގޮވާލެއްވުމުގައި

ޚިތުބާކުރެވޭ އަންހެނާއަށް ބެލުމުގެ ޙުކުމާއި ބެލުން ހުއްދަވާ މިންވަރު

ހަމައެކަނި މޫނާއި ދެއަތްތިލައަށް ބެލުން މިއީ އެންމެ ޞައްޙަކަން ބޮޑުވެގެންވާ ރަޢުޔެވެ. އަދި މިއީ ގިނަ ފިޤުޙު ޢިލްމުވެރިން ބުރަވެލައްވާ ގޮތެވެ. އެހެނީ މީހެއްގެ ރީތި ހުތުރުމިން އެންމެ ބޮޑަށް ދެނެގަނެވޭނެ އެއް ގުނަވަނަކީ މޫނެވެ.

إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الأَنْبِيَاءِ (ހަމަކަށަވަރުން ޢިލްމުވެރިންނަކީ ނަބީބޭކަލުންގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ.)

ޢަރަބި ބަހުގައި ޢިލްމަކީ، ޖާހިލުކަމުގެ އިދުކޮޅެވެ. އެއީ އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަގޮތުގައި އެއްޗެއް ލިބިގަތުމެވެ. ނުވަތަ ފަހުމްވުމެވެ. ޢިލްމުވެރިން ޢިލްމުގެ އިޞްތިލާޙީ މާނާގައި ވިދާޅުވެއެވެ. ޢިލްމަކީ މަޢުރިފާކުރުމުވެ. އެއީ ޖަހުލުގެ އިދިކޮޅެވެ. ﷲ ތަޢާލާ

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 4

  ކޮންމެ ދިރޭ އެއްޗަކީ މަރުވާނެ އެއްޗެކެވެ. ﷲތަޢާލާ ވަނީ އެއިލާހުގެ މަޚްލޫޤުންގެ ފުރާނަ ޚަލްޤުކުރައްވާފައެވެ. އަދި ކޮންމެ އެއްޗަކީ ފަނާވެ ނެތިދާނެ އެއްޗެކެވެ. އެގޮތުން އުޑާއި ބިމާއި، އެދެމެދުގައި ވާހާ އެއްޗެހީގެ ތެރެއިން

އަނބިމީހާ ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރު ޖިމާޢުވުން ދޫކޮށްލުން – 8 (ފަހު ބައި)

ނަމާދުކުރުމާއި، ރޯދަހިފުމާއި، ޠަވާފުކުރުމާއި، މިސްކިތަށް ވަނުމާއި މުޞްޙަފުގައި ބީހުން ޙަރާމްވެގެންވާ ކަމާމެދު ހުރިހާ ޢިލްމުވެރިން އިއްތިފާޤުވެލައްވައެވެ. والله أعلم .

އަނބިމީހާ ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރު ޖިމާޢުވުން ދޫކޮށްލުން – 7

ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރު އަންހެންކަނބަލުން ޠާހިރުވެއްޖެމަށްދާނދެން ޖިމާޢުވުމަކީ ޙަރާމްކަމެއްކަމަށް ﷲ ތަޢާލާގެ ވަޙީބަސްފުޅުން ދަލީލުކުރެއެވެ. އެކަލާނގެ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. {وَلاَ تَقْرَبُوهُنَّ حتى يَطْهُرْنَ} މާނައީ: “އަދި އެކަނބަލުން طاهر ވެއްޖައުމަށްދާނދެން ތިޔަބައިމީހުން އެކަނބަލުންނާ ގާތްނުވާށެވެ!”

އަނބިމީހާ ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރު ޖިމާޢުވުން ދޫކޮށްލުން – 6

ތިންވަނަ ޙުކުމް: ޙައިޟުގެ އެންމެކުރު މުއްދަތާއި އެންމެ ދިގުމުއްދަތު ޙައިޟުގެ ދިގު މުއްދަތާއި ކުރުމުއްދަތާމެދު ޢިލްމުވެރިން ޚިޔާލުތަފާތުވެފައިވެއެވެ. ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތައް މިކަމުގައި ތަފާތެވެ. أبو حنيفة އާއި الثوري ވިދާޅުވިއެވެ. މަދުވެގެން ތިންދުވަހެވެ. ގިނަވެގެން

ދިވެހިންނަށް ލިބިފައިވާ އެންމެ ބޮޑު ނިޢުމަތް

ﷲ ޞުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެކަމަކަށްޓަކާ ޖިންނިންނާއި އިންސިން، ޚަލްޤުކުރައްވާފައިވާ ކަމަކީ، އެއިލާހު އެއްކައުވަންތަ ކުރުމެވެ. އަދި އަޅުކަން އެއިލާހަށް ޚާލިޞްކުރުމަށެވެ. އެއިލާހުގެ ވަޙީ ބަސްފުޅުގައިވެއެވެ. وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ ﴿٥٦﴾ مَا

އަލް އިމާމު އަޙްމަދު: أحمد بن حنبل – إمام أهل السنة – 3

  ކިޔަވާވިދާޅުވުން أبو نعيم ވިދާޅުވިއެވެ. އިމާމު އަޙްމަދުގެ ދަރިކަލުން أبو الفضل ވިދާޅުވިއެވެ. ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ ބައްޕަ ވިދާޅުވިއެވެ. “ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ އުމުރުން ސޯޅަ އަހަރުގައި ޙަދީޘް ކިޔަވަން ފެށީމެވެ. އަދި ހުޝައިމު[1] އަވަހާރަވީ ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 3

  ﷲއީ އެއްކައުވަންތަ އިލާހެވެ. އެއިލާހީ މަރުއްވާ އަދި ދިރުއްވާ އިލާހެވެ. މަރުގަންނެވުމާއި ދިރުއްވުމަކީ ހަމައެކަނި ﷲތަޢާލާ އަށް ޚާއްޞަވެގެންވާ ދެކަމެވެ. މިދެކަމުގައި އެއިލާހާ އެހެން ފަރާތެއް ބައިވެރި ކުރުމަކީ ޝިރުކެކެވެ. އެއިލާހުގެ ވަޙީ

އަލް އިމާމު އަޙްމަދު: أحمد بن حنبل – إمام أهل السنة – 2

އުފަންވެ ވަޑައިގަތުން: އިމާމު އަޙްމަދުގެ މަންމަ އެކަލޭގެފާނާއިގެން އާލާސްވެ އިންނެވީ “މަރޫ”[1] ކިޔާ ރަށެއްގައި ހުންނަވަނިކޮންނެވެ. ދެން އެކަމަނާ ބަޣުދާދަށް ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. ބަޣުދާދުގައި އެކަމަނާ އެކަލޭގެފާނާއިގެން ރައްކާވެވަޑައިގަތެވެ. އެއީ ހިޖުރައިން ސަތޭކަ ފަސްދޮޅަސް ހަތަރުވަނަ

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 2

އާޔަތުގެ ތަފްސީރާއި ބަޔާން ފުރަތަމަ ބާބު: (خلق الموت والحياة) މަރާއި ދިރުން ޚަލްޤު ކުރެއްވުން މަރަކީ ކޮބާ؟ އަދި ޙަޔާތަކީ ކޮބާ؟ މަރާއި ދިރުމަކީ ﷲތަޢާލާ ޚަލްޤު ކުރައްވާފައިވާ ދެ މަޚުލޫޤުންނެވެ. ތަފްސީރުލް

މަރާއި ދިރުމާއި އޭގެ ޙިކުމަތް 1

الحمد لله حمداً كثيراً طيباً مباركاً فيه ، والصلاة والسلام على محمد وعلى آله وصحبه وسلم وبعد ﷲތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ

އަލް އިމާމު އަޙްމަދު: أحمد بن حنبل 1

الحمد لله حمداً كثيراً طيباً مباركاً فيه ، والصلاة والسلام على محمد وعلى آله وصحبه وسلم وبعد ނަންފުޅު: أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال

ޖަހަންނަމައިގެ އަހުލުވެރިންގެ މަގުން ނުހިނގާށެވެ.

الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على أشرف المرسلين وبعد: މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ މައްކާގެ މާތް ބިމުގައި ތޭރަ އަހަރު ވާނދެން ﷲގެ ދީނަށް ގޮވާލެއްވުމުގައި

ޚިތުބާކުރެވޭ އަންހެނާއަށް ބެލުމުގެ ޙުކުމާއި ބެލުން ހުއްދަވާ މިންވަރު

ހަމައެކަނި މޫނާއި ދެއަތްތިލައަށް ބެލުން މިއީ އެންމެ ޞައްޙަކަން ބޮޑުވެގެންވާ ރަޢުޔެވެ. އަދި މިއީ ގިނަ ފިޤުޙު ޢިލްމުވެރިން ބުރަވެލައްވާ ގޮތެވެ. އެހެނީ މީހެއްގެ ރީތި ހުތުރުމިން އެންމެ ބޮޑަށް ދެނެގަނެވޭނެ އެއް ގުނަވަނަކީ މޫނެވެ.