ރަމަޟާން މަސް ވަދެއްޖެނަމަ (ރަމަޟާން މަސް ބައްދަލުކޮށްފިނަމަ) ރަށުގައި ޤާއިމުވެ، ޞިއްޙަތު ސަލާމަތުން ހުރި، ކޮންމެ މުސްލިމު މުކައްލަފެއްގެ މައްޗަށް ރޯދަ ހިފުން ވާޖިބުވެގެން ވެއެވެ.
ފުރަތަމަ ބާބު
ރޯދައިގެ ތަޢާރުފު، ރޯދަ ބެހޭ ބައިތައް، ރޯދައިގެ މާތްކަން، ރޯދައިގެ ރުކުންތަކާއި ޝަރުޠުތަކާއި ރޯދައިގެ ސުނަނާއި އަދަބުތައް
މިކަމުގައި ޢިލްމުވެރިންގެ ދެ ބަސްފުޅެއް ވެއެވެ.
އެއީ ކޮން ރެއެއްކަން ކަނޑއަޅާ ބުނަން އެއްވެސް މީހަކަށް ނޭނގޭނެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާވަނީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށް އެއީ ކޮން ރެއެއްކަން އަންގަވައިދެއްވާފައެވެ. ދެން އެއަށްފަހު، އެކަމުގެ ޢިލްމު އުފުއްލެވިކަމުގެ ޚަބަރު އެކަލޭގެފާނު ދެއްވިއެވެ.
ރޭތައް އިޙުޔާކުރެއްވުމުގެ މުރާދަކީ ނަމާދުކުރުން އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. އެހެނެއްކަމަކު، ކިޔަމަންތެރިކަން އަދާކުރުމުގެ އެންމެހާކަމެއް އޭގައި ހިމެނެއެވެ.
ކަރުތެރެއަށް ވާޞިލުނުވާހާ ހިނދަކު ރޯދަވެރިޔާ އޭނާގެ އަނގަތެރެ ސާފުކޮށް މީރުވަސް ދުއްވުމަށް އެއްޗެއް ބޭނުންކުރުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ.
ނޭވާހިއްލުމަށް ފަރުވާކުރުމަށް ގިނަ ވައްތަރުތަކެއްގެ ބޭސް ބޭނުންކުރެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ބޭސްތަކުން ރޯދަ ގެއްލޭއިރު އަނެއްބައި ބޭސްތަކުން ރޯދައެއް ނުގެއްލެއެވެ.
އަޞްލަކީ ރޯދަވެރިޔާ، އިރު އޮއްސުމާއެކު ނުވަތަ ރޭގަނޑު ފެށުމާއެކު، ވީހާ އަވަހަކަށް ރޯދަ ވީއްލުމެވެ.
މީހުންނަށް ކާންދިނުމަކީ ސަލަފުންގެ ބޭކަލުން ވަރަށް ބޮޑަށް ސަމާލުކަންދެއްވި ކަމެކެވެ. އަދި އެއީ އެންމެ މަތިވެރި އަޅުކަންތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ ކަމެއްކަމުގައި އެބޭކަލުން ދެކެވަޑައިގެންނެވިއެވެ.
ޝައްވާލުމަސް ނިމުމުން ޝައްވާލު މަހުގެ ސުންނަތް ރޯދަތައް ހިފުމަކީ ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެނީ އެވަނީ ސުންނަތެއް އަދާކުރުމުގެ ވަގުތު ފާއިތުވެފައެވެ. އެއީ ޢުޛުރެއް އޮވެގެން ފާއިތުވިޔަސް ނުވަތަ ޢުޛުރެއްނެތި ފާއިތުވިޔަސްމެއެވެ.
ޝައްވާލުމަހަކީ ޙައްޖުގެ މައްސަރުތަކުންގެ ތެރެއިންވާ ބަރަކާތްތެރި މައްސަރެކެވެ. ޝައްވާލުމަހުގެ އެންމެ ޚާއްސަ އެއް އަޅުކަމަކީ ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދައާއި ވިދިގެން ޝައްވާލުމަހުން ހަރޯދަ ހިފުމެވެ. ޝައްވާލުމަހުގެ ހަރޯދަ ހިފުމަކީ މުސްތަޙައްބު ސުންނަތެކެވެ. ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދައާއި ވިދިގެން
މައްކާ ފަތަޙަކުރެއްވުން
ރަމަޟާންމަހުގެ ފަރުޟު ރޯދަ ހިފުމަށް ނިޔަތްގަތުން. ނިޔަތާއިނުލައި އެއްވެސް އަޅުކަމެއް ސައްޙައެއް ނުވާނެއެވެ. ފަޖުރުއްޞާދިގުގެ އަލިކަން ފާޅުވުމުގެ ކުރިން ރޯދަވެރިޔާ ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަހިފުމަށް ނިޔަތްގަންނަން ޖެހޭނެއެވެ. (ނޯޓް: ނިޔަތަކީ ހިތުގެ ޢަމަލެކެވެ. އަދާކުރަން
އިޚްލާޞްތެރި ތައުބާވުމަކުން ތައުބާވެ، ސަލާމަތްތެރި ހިތަކާއިގެން ރަމަޟާންމަހަށް އިސްތިޤްބާލުކުރުން. ކޮންމެ އަޅުކަމުގެ މޫސުމަކާވެސް ބައްދަލުކުރަންވާނީ ފާފައިގެ ދަމިލައިން ނަފްސުތައް ތޯހިރުކޮށްގެންނެވެ. އަދި ހަމައެއާއި އެކީ ރުޅިވެރިކަމާއި، ޢަދާވާތްތެރިކަމާއި، ޙަސަދަވެރިކަމާއި، ބަދަލުހިފުމުގެ ރޫޙުން ހިތްތައްވެސް
“ރަމަޟާން މަހު ރޯދަ ހިފާ، ދެން އެއަށްފަހު ޝައްވާލުމަހު ހަ ރޯދަ ހިފައިފިމީހާ ދަންނައެވެ. އޭނާ މުޅި އަހަރު ރޯދަހިފި ފަދައެވެ.”
ރޯދައަށް ހުންނަ ވަގުތުތަކުގައި މިސްވާކު ނުވަތަ ދަތްއުނގުޅާ ބޭސް ބޭނުންކޮށްގެން ދަތް އުނގުޅުމަކީ ހުއްދަކެމެކެވެ.
ރަމަޟާން މަސް ވަދެއްޖެނަމަ (ރަމަޟާން މަސް ބައްދަލުކޮށްފިނަމަ) ރަށުގައި ޤާއިމުވެ، ޞިއްޙަތު ސަލާމަތުން ހުރި، ކޮންމެ މުސްލިމު މުކައްލަފެއްގެ މައްޗަށް ރޯދަ ހިފުން ވާޖިބުވެގެން ވެއެވެ.
ފުރަތަމަ ބާބު
ރޯދައިގެ ތަޢާރުފު، ރޯދަ ބެހޭ ބައިތައް، ރޯދައިގެ މާތްކަން، ރޯދައިގެ ރުކުންތަކާއި ޝަރުޠުތަކާއި ރޯދައިގެ ސުނަނާއި އަދަބުތައް
މިކަމުގައި ޢިލްމުވެރިންގެ ދެ ބަސްފުޅެއް ވެއެވެ.
އެއީ ކޮން ރެއެއްކަން ކަނޑއަޅާ ބުނަން އެއްވެސް މީހަކަށް ނޭނގޭނެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާވަނީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށް އެއީ ކޮން ރެއެއްކަން އަންގަވައިދެއްވާފައެވެ. ދެން އެއަށްފަހު، އެކަމުގެ ޢިލްމު އުފުއްލެވިކަމުގެ ޚަބަރު އެކަލޭގެފާނު ދެއްވިއެވެ.
ރޭތައް އިޙުޔާކުރެއްވުމުގެ މުރާދަކީ ނަމާދުކުރުން އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. އެހެނެއްކަމަކު، ކިޔަމަންތެރިކަން އަދާކުރުމުގެ އެންމެހާކަމެއް އޭގައި ހިމެނެއެވެ.
ކަރުތެރެއަށް ވާޞިލުނުވާހާ ހިނދަކު ރޯދަވެރިޔާ އޭނާގެ އަނގަތެރެ ސާފުކޮށް މީރުވަސް ދުއްވުމަށް އެއްޗެއް ބޭނުންކުރުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ.
ނޭވާހިއްލުމަށް ފަރުވާކުރުމަށް ގިނަ ވައްތަރުތަކެއްގެ ބޭސް ބޭނުންކުރެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ބޭސްތަކުން ރޯދަ ގެއްލޭއިރު އަނެއްބައި ބޭސްތަކުން ރޯދައެއް ނުގެއްލެއެވެ.
އަޞްލަކީ ރޯދަވެރިޔާ، އިރު އޮއްސުމާއެކު ނުވަތަ ރޭގަނޑު ފެށުމާއެކު، ވީހާ އަވަހަކަށް ރޯދަ ވީއްލުމެވެ.
މީހުންނަށް ކާންދިނުމަކީ ސަލަފުންގެ ބޭކަލުން ވަރަށް ބޮޑަށް ސަމާލުކަންދެއްވި ކަމެކެވެ. އަދި އެއީ އެންމެ މަތިވެރި އަޅުކަންތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ ކަމެއްކަމުގައި އެބޭކަލުން ދެކެވަޑައިގެންނެވިއެވެ.
ޝައްވާލުމަސް ނިމުމުން ޝައްވާލު މަހުގެ ސުންނަތް ރޯދަތައް ހިފުމަކީ ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެނީ އެވަނީ ސުންނަތެއް އަދާކުރުމުގެ ވަގުތު ފާއިތުވެފައެވެ. އެއީ ޢުޛުރެއް އޮވެގެން ފާއިތުވިޔަސް ނުވަތަ ޢުޛުރެއްނެތި ފާއިތުވިޔަސްމެއެވެ.
ޝައްވާލުމަހަކީ ޙައްޖުގެ މައްސަރުތަކުންގެ ތެރެއިންވާ ބަރަކާތްތެރި މައްސަރެކެވެ. ޝައްވާލުމަހުގެ އެންމެ ޚާއްސަ އެއް އަޅުކަމަކީ ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދައާއި ވިދިގެން ޝައްވާލުމަހުން ހަރޯދަ ހިފުމެވެ. ޝައްވާލުމަހުގެ ހަރޯދަ ހިފުމަކީ މުސްތަޙައްބު ސުންނަތެކެވެ. ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދައާއި ވިދިގެން
މައްކާ ފަތަޙަކުރެއްވުން
ރަމަޟާންމަހުގެ ފަރުޟު ރޯދަ ހިފުމަށް ނިޔަތްގަތުން. ނިޔަތާއިނުލައި އެއްވެސް އަޅުކަމެއް ސައްޙައެއް ނުވާނެއެވެ. ފަޖުރުއްޞާދިގުގެ އަލިކަން ފާޅުވުމުގެ ކުރިން ރޯދަވެރިޔާ ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަހިފުމަށް ނިޔަތްގަންނަން ޖެހޭނެއެވެ. (ނޯޓް: ނިޔަތަކީ ހިތުގެ ޢަމަލެކެވެ. އަދާކުރަން
އިޚްލާޞްތެރި ތައުބާވުމަކުން ތައުބާވެ، ސަލާމަތްތެރި ހިތަކާއިގެން ރަމަޟާންމަހަށް އިސްތިޤްބާލުކުރުން. ކޮންމެ އަޅުކަމުގެ މޫސުމަކާވެސް ބައްދަލުކުރަންވާނީ ފާފައިގެ ދަމިލައިން ނަފްސުތައް ތޯހިރުކޮށްގެންނެވެ. އަދި ހަމައެއާއި އެކީ ރުޅިވެރިކަމާއި، ޢަދާވާތްތެރިކަމާއި، ޙަސަދަވެރިކަމާއި، ބަދަލުހިފުމުގެ ރޫޙުން ހިތްތައްވެސް
“ރަމަޟާން މަހު ރޯދަ ހިފާ، ދެން އެއަށްފަހު ޝައްވާލުމަހު ހަ ރޯދަ ހިފައިފިމީހާ ދަންނައެވެ. އޭނާ މުޅި އަހަރު ރޯދަހިފި ފަދައެވެ.”
ރޯދައަށް ހުންނަ ވަގުތުތަކުގައި މިސްވާކު ނުވަތަ ދަތްއުނގުޅާ ބޭސް ބޭނުންކޮށްގެން ދަތް އުނގުޅުމަކީ ހުއްދަކެމެކެވެ.
