ޤަޟާގެ މަންޞިބެއް ހޯދުމަށް ރިޝްވަތު ދިނުމުގެ ނުބައިކަން ހާދަހާ ބޮޑުވެގެން ވެއެވެ!
ދަންނާށެވެ! ޤަޟާގެ މަންޞިބަށް އެދުމާއި އެ މަޤާމު ހޯދުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމަކީ އެމީހަކަށް ޤިޔާމަތް ދުވަހު ހަލާކާއި ހިތާމައާ ކުރިމަތިވެދާނެ ސަބަބެކެވެ.
އެހެންކަމުން ޤަޟާގެ ދާއިރާގެ ތެރެއަށް ވަންނަ މީހާ އޭނާގެ މަސައްކަތް ކުރުމުގައި އޭނާއަށް ވީވަރަކުން ޙައްޤާއި ޢަދުލުވެރިކަން ނަގަހައްޓަން ގަދައަޅައި މަސައްކަތް ކުރަންވާނެއެވެ.
އެހެންނަމަވެސް القتل الخطأ ގައި كفارة ދިނުން قاتلގެ މައްޗަށް واجبވެގެންވަނީ އަންނަނިވި ސަބަބުތަކަށްޓަކައެވެ.
މާނައީ: “ޤާޟީންވަނީ ތިން ބާވަތަކަށެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ސުވަރުގޭގައިވަނީ އެންމެ ބާވަތެކެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ދެ ބާވަތެއްވަނީ ނަރަކައިގައެވެ.
ޤަޟާގެ މަންޞިބާމެދު އައިސްފައިވާ ވަޢީދުގެ ޙަދީޘްތަކާއި އެފަދަ މަޤާމުތަކާމެދު މީސްތަކުން ބިރުވެތިކުރުވަނިވި މޭރުމުން އައިސްފައިވާ ޙަދީޘްތަކަކީ މި ދާއިރާއަށް ވަންނަ ޢަދުލުވެރިކަން ނެތް ޢިލްމުވެރީންނަށް، ނުވަތަ މި މަންޞިބަށް އަމިއްލައަށް ކުރިމަތިލާ ޢިލްމެއް ނެތް ޖާހިލުންނަށް އައިސްފައިވާ ވަޢީދުގެ ބަސްފުޅުތަކެކެވެ.
އަދި ޞައްޙަ ޙަދީޘުގައި ﷲގެ ޢަރުޝީގެ ހިޔާ ލިބޭނޭ ހަތް ބާވަތެއްގެ މީހުން ބަޔާން ކުރައްވައިފައި ވެއެވެ. މި ހަތް ބާވަތުން ކުރެ އެންމެ ފުރަތަމަ ބަޔާން ކުރައްވަނީ ޢަދުލުވެރި އިމާމެއްގެ ވާހަކައެވެ.
އިމާމު މީހާ އަދި މައުމޫމުންގެ ނަމާދުގައި އެންމެ މުހިއްމު އެއް ތަފާތަކީ އިމާމު މީހާ ނަމާދުގެ ތަކުބީރުތައް އަޑު ހަރުކޮށް ކިޔުމެވެ. މައުމޫމުންގެ މައްޗަށް ވަނީ ސިއްރުން ކިޔުމެވެ.
ޖުވާކުޅުމަކީ މޮޅުވާ މީހާ ދެރަވާ މީހާގެ އަތުން އެއްޗެއް ހޯދުމަށް ޝަރުޠުކޮށްފައި ކުޅޭ ކުޅިވަރުތަކެވެ. އެފަދަ ކުޅިވަރުތައް ކުޅުން އިސްލާމްދީނުގައިވަނީ ނަހީކުރައްވާފައެވެ.
ދެވަނަ ބާބު: ޤަޟާގެ މާތްކަމާއި ޢަދުލުވެރިކަމާއެކު އެކަން އަދާކުރުމަށް ހިތްވަރު ދެއްވައިފައިވުން
ނަމާދަކީ ޤިޔާމަތްދުވަހުން އަޅާގެ ޙިސާބުބެއްލެވޭ އިރު، އެންމެ ފުރަތަމަ ޙިސާބު ބެއްލެވޭނެ ޢަމަލެވެ.
ނަމާދުގެ ސަބަބުން ﷲ ތަޢާލާ އަޅުތަކުންގެ ފާފަތައް ފުއްސަވާދެއްވައެވެ.
ހަމަކަށަވަރުން އިސްލާމްދީނުގައި ނަމާދަށް ވަރަށް މަތިވެރި މަޤާމެއް ދެއްވާފައިވެއެވެ. އެއީ ދީނުގެ އެހެން އެއްވެސް އަޅުކަމަކަށް ވާޞިލު ނުވެވޭނެ ފަދަ މަތިވެރި މަޤާމެކެވެ.
މިމައްސަލައިގައި ހުރި ދަލީލުތަކުގެ އަލީގައި ޤަމަތްދިނުމުން ތެދުވާންވި ވަގުތާމެދު ޢިލްމުވެރިން ވާހަކަފުޅުދައްކަވާފައިވެއެވެ. މިކަން އެބޭފުޅުން މައިގަނޑު ދެ ޙާލަތަކަށް ބައްސަވައެވެ.
މިސްކިތްތަކަކީ، ﷲ ތަޢާލާ ޙުރުމަތްތެރިކުރައްވާފައިވާ ތަންތަނެވެ. އަދި އެތަންތަނަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ޛިކުރުކޮށް، ދީނުގެ ޝިޢާރުތައް ފާޅުކުރުމަށް ލައްވާފައިވާ ތަންތަނެވެ.
ސަޖިދައިގައި ދުޢާކުރުމުގެ ޤަޞްދުގައި ޤުރުއާނުގައި ވާރިދުވެފައިވާ ދުޢާއެއް ކިޔުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. އެހެނީ އެއީ ޤުރުއާން ކިޔެވުމެއް ނޫނެވެ.
ޤަޟާގެ މަންޞިބެއް ހޯދުމަށް ރިޝްވަތު ދިނުމުގެ ނުބައިކަން ހާދަހާ ބޮޑުވެގެން ވެއެވެ!
ދަންނާށެވެ! ޤަޟާގެ މަންޞިބަށް އެދުމާއި އެ މަޤާމު ހޯދުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމަކީ އެމީހަކަށް ޤިޔާމަތް ދުވަހު ހަލާކާއި ހިތާމައާ ކުރިމަތިވެދާނެ ސަބަބެކެވެ.
އެހެންކަމުން ޤަޟާގެ ދާއިރާގެ ތެރެއަށް ވަންނަ މީހާ އޭނާގެ މަސައްކަތް ކުރުމުގައި އޭނާއަށް ވީވަރަކުން ޙައްޤާއި ޢަދުލުވެރިކަން ނަގަހައްޓަން ގަދައަޅައި މަސައްކަތް ކުރަންވާނެއެވެ.
އެހެންނަމަވެސް القتل الخطأ ގައި كفارة ދިނުން قاتلގެ މައްޗަށް واجبވެގެންވަނީ އަންނަނިވި ސަބަބުތަކަށްޓަކައެވެ.
މާނައީ: “ޤާޟީންވަނީ ތިން ބާވަތަކަށެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ސުވަރުގޭގައިވަނީ އެންމެ ބާވަތެކެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ދެ ބާވަތެއްވަނީ ނަރަކައިގައެވެ.
ޤަޟާގެ މަންޞިބާމެދު އައިސްފައިވާ ވަޢީދުގެ ޙަދީޘްތަކާއި އެފަދަ މަޤާމުތަކާމެދު މީސްތަކުން ބިރުވެތިކުރުވަނިވި މޭރުމުން އައިސްފައިވާ ޙަދީޘްތަކަކީ މި ދާއިރާއަށް ވަންނަ ޢަދުލުވެރިކަން ނެތް ޢިލްމުވެރީންނަށް، ނުވަތަ މި މަންޞިބަށް އަމިއްލައަށް ކުރިމަތިލާ ޢިލްމެއް ނެތް ޖާހިލުންނަށް އައިސްފައިވާ ވަޢީދުގެ ބަސްފުޅުތަކެކެވެ.
އަދި ޞައްޙަ ޙަދީޘުގައި ﷲގެ ޢަރުޝީގެ ހިޔާ ލިބޭނޭ ހަތް ބާވަތެއްގެ މީހުން ބަޔާން ކުރައްވައިފައި ވެއެވެ. މި ހަތް ބާވަތުން ކުރެ އެންމެ ފުރަތަމަ ބަޔާން ކުރައްވަނީ ޢަދުލުވެރި އިމާމެއްގެ ވާހަކައެވެ.
އިމާމު މީހާ އަދި މައުމޫމުންގެ ނަމާދުގައި އެންމެ މުހިއްމު އެއް ތަފާތަކީ އިމާމު މީހާ ނަމާދުގެ ތަކުބީރުތައް އަޑު ހަރުކޮށް ކިޔުމެވެ. މައުމޫމުންގެ މައްޗަށް ވަނީ ސިއްރުން ކިޔުމެވެ.
ޖުވާކުޅުމަކީ މޮޅުވާ މީހާ ދެރަވާ މީހާގެ އަތުން އެއްޗެއް ހޯދުމަށް ޝަރުޠުކޮށްފައި ކުޅޭ ކުޅިވަރުތަކެވެ. އެފަދަ ކުޅިވަރުތައް ކުޅުން އިސްލާމްދީނުގައިވަނީ ނަހީކުރައްވާފައެވެ.
ދެވަނަ ބާބު: ޤަޟާގެ މާތްކަމާއި ޢަދުލުވެރިކަމާއެކު އެކަން އަދާކުރުމަށް ހިތްވަރު ދެއްވައިފައިވުން
ނަމާދަކީ ޤިޔާމަތްދުވަހުން އަޅާގެ ޙިސާބުބެއްލެވޭ އިރު، އެންމެ ފުރަތަމަ ޙިސާބު ބެއްލެވޭނެ ޢަމަލެވެ.
ނަމާދުގެ ސަބަބުން ﷲ ތަޢާލާ އަޅުތަކުންގެ ފާފަތައް ފުއްސަވާދެއްވައެވެ.
ހަމަކަށަވަރުން އިސްލާމްދީނުގައި ނަމާދަށް ވަރަށް މަތިވެރި މަޤާމެއް ދެއްވާފައިވެއެވެ. އެއީ ދީނުގެ އެހެން އެއްވެސް އަޅުކަމަކަށް ވާޞިލު ނުވެވޭނެ ފަދަ މަތިވެރި މަޤާމެކެވެ.
މިމައްސަލައިގައި ހުރި ދަލީލުތަކުގެ އަލީގައި ޤަމަތްދިނުމުން ތެދުވާންވި ވަގުތާމެދު ޢިލްމުވެރިން ވާހަކަފުޅުދައްކަވާފައިވެއެވެ. މިކަން އެބޭފުޅުން މައިގަނޑު ދެ ޙާލަތަކަށް ބައްސަވައެވެ.
މިސްކިތްތަކަކީ، ﷲ ތަޢާލާ ޙުރުމަތްތެރިކުރައްވާފައިވާ ތަންތަނެވެ. އަދި އެތަންތަނަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ޛިކުރުކޮށް، ދީނުގެ ޝިޢާރުތައް ފާޅުކުރުމަށް ލައްވާފައިވާ ތަންތަނެވެ.
ސަޖިދައިގައި ދުޢާކުރުމުގެ ޤަޞްދުގައި ޤުރުއާނުގައި ވާރިދުވެފައިވާ ދުޢާއެއް ކިޔުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. އެހެނީ އެއީ ޤުރުއާން ކިޔެވުމެއް ނޫނެވެ.
