ސުވާލު 1: މިބާބު (ﷲ އަށް ޝަރީކުކުރުމަށް ބިރުވެތިވުން ނަންގަތް ބާބު) ކިތާބުއްތައުޙީދާ މުނާސިބުވަނީ ކިހިނެއްކަން ބަޔާންކޮށްދޭށެވެ؟
ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި މި ޞަލަވާތް ކިޔެވުމަކީ ޙަރާމް ކަމެކެވެ. މި ޞަލަވާތަކީ ޝިރުކު އޭގައި ހިމެނޭ ބިދުޢައެކެވެ. އެއީ އަންނަނި ސަބަބުތަކަށްޓަކައެވެ.
ސުވާލު 8: – މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި ޢަބްދު ﷲ ބުން ޢައްބާސްގެ މި ޙަދީޘް މިބާބާ (ޙަޤީޤީ މުވައްޙިދުން އެއްވެސް ހިސާބަކާނުލާ ސުވަރުގެ ވަންނާނެކަން ނަންގަތް ބާބާ) މުނާސިބުވަނީ ކިހިނެއްކަން ބަޔާންކޮށްދޭށެވެ؟ –
عن بن عباس قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: «عُرِضَتْ عَلَيَّ الْأُمَمُ، فَرَأَيْتُ النَّبِيَّ وَمَعَهُ الرَّهْطُ، وَالنَّبِيَّ وَمَعَهُ الرَّجُلُ وَالرَّجُلَانِ، وَالنَّبِيَّ لَيْسَ مَعَهُ
عن حُصَيْن بْن عَبْدِ الرَّحْمَنِ، قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ، فَقَالَ: أَيُّكُمْ رَأَى الْكَوْكَبَ الَّذِي انْقَضَّ الْبَارِحَةَ؟ قُلْتُ: أَنَا، ثُمَّ قُلْتُ: أَمَا إِنِّي لَمْ
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. أما بعد: އީމާންކަމުގެ އަހުލުވެރިންނަށް ދޭންޖެހޭ ޙައްޤުތަކުގެ ދާއިރާއިން ބޭރުނުވާ މީހަކާމެދު މުޢާމަލާތްކުރަން ޖެހޭނީ އެކަން ލާޒިމުކުރާ ގޮތަށެވެ.
ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿وَالَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمْ لَا يُشْرِكُونَ﴾ [سورة المؤمنون ٥٩] މާނައީ: “އަދި އެއުރެންނީ އެއުރެންގެ ވެރިރައްބަށް ޝަރީކު ނުކުރާ މީހުންނެވެ.” ސުވާލު 3: – މިއާޔަތް ޝަރަޙަ ކޮށްދޭށެވެ؟
ސުވާލު 1: – ތައުޙީދު ތަޙްޤީޤުކުރުމަކީ (އެބަހީ: ޤާއިމްކުރުމަކީ) ކޮބައިކަން ބަޔާންކޮށްދޭށެވެ؟ – އަދި ތައުޙީދު ތަޙްޤީޤުކުރާ މީހަކަށް ހުރި ޖަޒާއަކީ ކޮބައިކަން ބަޔާންކޮށްދޭށެވެ؟ ޖަވާބު: – ތައުޙީދު ތަޙްޤީޤުކުރުމަކީ (އެބަހީ: ޤާއިމްކުރުމަކީ)
ނަމަވެސް މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންގެ ޙާލާމެދު ދަންނައެވެ. އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ ޣާފިލުކަމުގައެވެ. އަދި ގިނަ މީހުން ދެކޭގޮތުގައި ކޭތައަކީ ހަމައެކަނި އާދައިގެ ޠަބީއީ ކަމެކެވެ. އަދި އަވި އައިނުތަކާއި ކެމެރާތައް ހިފައިގެން އެކަން ބެލުމަށް ނުކުމެއެވެ. އެބައިމީހުން އެވަނީ ދުނިޔަވީ ސައިންސުގެ ޢިލްމަށް ބަރޯސާވެ، އެކަމުން އާޚިރަތް ހަނދާންކޮށްދޭކަން ހަނދާން ނައްތާލާފައެވެ.
އެހީއާއި މަދަދުދެއްވުމުގައި އެއިލާހު ދެމިވޮޑިގެންވާކަން ދަލާލަތުކޮށްދޭ ބައެއް އިސްމުފުޅުތައް އެހީއާއި މަދަދުދެއްވުމުގައި އެއިލާހު ދެމިވޮޑިގެންވާކަން އަންގައިދޭ ބައެއް އިސްމުފުޅުތަކުގެ ތެރޭގައި المَوْلَى ، النَّصِيرُ ، المُجِيبُ އަދި الفَتَّاحُ ހިމެނެއެވެ. المَوْلَى
އަދި ހަޞަން ސަނަދަކުން އިމާމް ތިރްމިޛީ މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި އަނަސް ބުން މާލިކުގެ އަރިހުން ރިވާކުރެއްވި ރިވާޔަތެއްގައި ވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރައްވަނިކޮށް ތިމަންކަލޭގެފާނު
عَنْ أَبِي سَعِيد الخدري رضى الله عنه عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: ((قَالَ مُوسَى: يَا رَبِّ عَلِّمْنِي شَيْئًا أَذْكُرُكَ وَأَدْعُوكَ بِهِ. قَالَ:
ސުވާލު 11: – لاَ إِلٰهَ إِلَّا اللَّهُ ގެ ޝަރުތުތަައް ބަޔާންކޮށްދޭށެވެ؟ – އަދި އެޝަރުތުތަކުގެ އިދިކޮޅު މާނަވެސް ބަޔާންކޮށްދޭށެވެ؟ ޖަވާބު: لاَ إِلٰهَ إِلَّا اللَّهُ ގެ ޝަރުތުތަައް (1)
ސުވާލު 10: މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި ޢިތުބާނު ބުން މާލިކުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވއެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. «فَإِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ عَلَى النَّارِ مَنْ قَالَ: لاَ إِلٰهَ
ސުވާލު 7: وَالجَنَّةُ حَقٌّ، وَالنَّارُ حَقٌّ (އަދި ސުވަރުގެއަކީ ޙައްޤުވެގެންވާ ތަނެއްކަމާއި، ނަރަކައަކީ ޙައްޤުވެގެންވާ ތަނެއްކަން) މިބަސްފުޅުގެ މާނައަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު :ﷲ ތަޢާލާ ތަޤުވާވެރިންނަށް ތައްޔާރުކުރައްވާކަމަށް އެއިލާހު ފޮތުގައި ޚަބަރުދެއްވާފައިވާ
ސުވާލު 5: – وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ (މުޙައްމަދުގެފާނީ ﷲ ގެ އަޅާ އަދި ރަސޫލާއެވެ.) މިބަހުގެ މާނައަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ – އަދި އެކަމަށް ހެކިވުން ލާޒިމް ކޮށްދެނީ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟
ސުވާލު 1: މިބާބު (ﷲ އަށް ޝަރީކުކުރުމަށް ބިރުވެތިވުން ނަންގަތް ބާބު) ކިތާބުއްތައުޙީދާ މުނާސިބުވަނީ ކިހިނެއްކަން ބަޔާންކޮށްދޭށެވެ؟
ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި މި ޞަލަވާތް ކިޔެވުމަކީ ޙަރާމް ކަމެކެވެ. މި ޞަލަވާތަކީ ޝިރުކު އޭގައި ހިމެނޭ ބިދުޢައެކެވެ. އެއީ އަންނަނި ސަބަބުތަކަށްޓަކައެވެ.
ސުވާލު 8: – މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި ޢަބްދު ﷲ ބުން ޢައްބާސްގެ މި ޙަދީޘް މިބާބާ (ޙަޤީޤީ މުވައްޙިދުން އެއްވެސް ހިސާބަކާނުލާ ސުވަރުގެ ވަންނާނެކަން ނަންގަތް ބާބާ) މުނާސިބުވަނީ ކިހިނެއްކަން ބަޔާންކޮށްދޭށެވެ؟ –
عن بن عباس قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: «عُرِضَتْ عَلَيَّ الْأُمَمُ، فَرَأَيْتُ النَّبِيَّ وَمَعَهُ الرَّهْطُ، وَالنَّبِيَّ وَمَعَهُ الرَّجُلُ وَالرَّجُلَانِ، وَالنَّبِيَّ لَيْسَ مَعَهُ
عن حُصَيْن بْن عَبْدِ الرَّحْمَنِ، قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ، فَقَالَ: أَيُّكُمْ رَأَى الْكَوْكَبَ الَّذِي انْقَضَّ الْبَارِحَةَ؟ قُلْتُ: أَنَا، ثُمَّ قُلْتُ: أَمَا إِنِّي لَمْ
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. أما بعد: އީމާންކަމުގެ އަހުލުވެރިންނަށް ދޭންޖެހޭ ޙައްޤުތަކުގެ ދާއިރާއިން ބޭރުނުވާ މީހަކާމެދު މުޢާމަލާތްކުރަން ޖެހޭނީ އެކަން ލާޒިމުކުރާ ގޮތަށެވެ.
ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿وَالَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمْ لَا يُشْرِكُونَ﴾ [سورة المؤمنون ٥٩] މާނައީ: “އަދި އެއުރެންނީ އެއުރެންގެ ވެރިރައްބަށް ޝަރީކު ނުކުރާ މީހުންނެވެ.” ސުވާލު 3: – މިއާޔަތް ޝަރަޙަ ކޮށްދޭށެވެ؟
ސުވާލު 1: – ތައުޙީދު ތަޙްޤީޤުކުރުމަކީ (އެބަހީ: ޤާއިމްކުރުމަކީ) ކޮބައިކަން ބަޔާންކޮށްދޭށެވެ؟ – އަދި ތައުޙީދު ތަޙްޤީޤުކުރާ މީހަކަށް ހުރި ޖަޒާއަކީ ކޮބައިކަން ބަޔާންކޮށްދޭށެވެ؟ ޖަވާބު: – ތައުޙީދު ތަޙްޤީޤުކުރުމަކީ (އެބަހީ: ޤާއިމްކުރުމަކީ)
ނަމަވެސް މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންގެ ޙާލާމެދު ދަންނައެވެ. އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ ޣާފިލުކަމުގައެވެ. އަދި ގިނަ މީހުން ދެކޭގޮތުގައި ކޭތައަކީ ހަމައެކަނި އާދައިގެ ޠަބީއީ ކަމެކެވެ. އަދި އަވި އައިނުތަކާއި ކެމެރާތައް ހިފައިގެން އެކަން ބެލުމަށް ނުކުމެއެވެ. އެބައިމީހުން އެވަނީ ދުނިޔަވީ ސައިންސުގެ ޢިލްމަށް ބަރޯސާވެ، އެކަމުން އާޚިރަތް ހަނދާންކޮށްދޭކަން ހަނދާން ނައްތާލާފައެވެ.
އެހީއާއި މަދަދުދެއްވުމުގައި އެއިލާހު ދެމިވޮޑިގެންވާކަން ދަލާލަތުކޮށްދޭ ބައެއް އިސްމުފުޅުތައް އެހީއާއި މަދަދުދެއްވުމުގައި އެއިލާހު ދެމިވޮޑިގެންވާކަން އަންގައިދޭ ބައެއް އިސްމުފުޅުތަކުގެ ތެރޭގައި المَوْلَى ، النَّصِيرُ ، المُجِيبُ އަދި الفَتَّاحُ ހިމެނެއެވެ. المَوْلَى
އަދި ހަޞަން ސަނަދަކުން އިމާމް ތިރްމިޛީ މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި އަނަސް ބުން މާލިކުގެ އަރިހުން ރިވާކުރެއްވި ރިވާޔަތެއްގައި ވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރައްވަނިކޮށް ތިމަންކަލޭގެފާނު
عَنْ أَبِي سَعِيد الخدري رضى الله عنه عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: ((قَالَ مُوسَى: يَا رَبِّ عَلِّمْنِي شَيْئًا أَذْكُرُكَ وَأَدْعُوكَ بِهِ. قَالَ:
ސުވާލު 11: – لاَ إِلٰهَ إِلَّا اللَّهُ ގެ ޝަރުތުތަައް ބަޔާންކޮށްދޭށެވެ؟ – އަދި އެޝަރުތުތަކުގެ އިދިކޮޅު މާނަވެސް ބަޔާންކޮށްދޭށެވެ؟ ޖަވާބު: لاَ إِلٰهَ إِلَّا اللَّهُ ގެ ޝަރުތުތަައް (1)
ސުވާލު 10: މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި ޢިތުބާނު ބުން މާލިކުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވއެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. «فَإِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ عَلَى النَّارِ مَنْ قَالَ: لاَ إِلٰهَ
ސުވާލު 7: وَالجَنَّةُ حَقٌّ، وَالنَّارُ حَقٌّ (އަދި ސުވަރުގެއަކީ ޙައްޤުވެގެންވާ ތަނެއްކަމާއި، ނަރަކައަކީ ޙައްޤުވެގެންވާ ތަނެއްކަން) މިބަސްފުޅުގެ މާނައަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު :ﷲ ތަޢާލާ ތަޤުވާވެރިންނަށް ތައްޔާރުކުރައްވާކަމަށް އެއިލާހު ފޮތުގައި ޚަބަރުދެއްވާފައިވާ
ސުވާލު 5: – وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ (މުޙައްމަދުގެފާނީ ﷲ ގެ އަޅާ އަދި ރަސޫލާއެވެ.) މިބަހުގެ މާނައަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ – އަދި އެކަމަށް ހެކިވުން ލާޒިމް ކޮށްދެނީ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟
