[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

އައްޝައިޚް ޢިމްރާން މުޙައްމަދު ޢަލީ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 43 –

އެފަދަ މީހުން މުސްލިމުންގެ ރަށްތަކަށް އެނބުރި އައީ ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާއަށް ޢަދާވާތެރިވާމީހުންގެ ރަސޫލުންގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި އެބައިމީހުންވަނީ އެ ޝުބުހަތަކާއި ޝައްކުތައް މުސްލިމުންގެ މެދުގައި ފަތުރާފައެވެ. މިފަދަ އަދީބުންގެ ފޮތްތަކުގައިވަނީ ސުންނަތަށާއި އެ ރިވާކުރެއްވި ބޭކަލުންނަށް ޢައިބު ކިޔައި އެ އެއްވެސް ވަރަކަށް ޤަބޫލުނުކުރުމަށް ގޮވާލާފައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 42 –

ޢަރަބިކަރައިގައި ސުންނަތަށް އިންކާރުކޮށް ހަމައެކަނި ޤުރުއާނުން ފުއްދާލުމަށް ދަޢުވަތުދިނުމުގައި އިސް ރޯލެއް އަދާކޮށްފައިވަނީ ދެ ޖަމާޢަތެކެވެ. ފުރަތަމަ ޖަމާޢަތް: މިޞްރުގެ ކިނާނާގައި ތަރުބިއްޔަތުވެފައިވާ އަލްމަދްރަސާ އަލްއިޞްލާޙިއްޔާ އަށް ތަބާވާކަމަށް ދަޢުވާކުރާ މީހުން: އެއީ މުޙައްމަދު

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 41 –

މިއީ އިސްވެ ދިޔަ ޤަރުނުތަކުގައި މިކަން ހިނގާފައިވާ ގޮތެވެ. މިޒަމާނާމެދު ދަންނައެވެ. ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން ހުޅަނގުގެ އިސްތިޢުމާރުގެ ދުވަސްވަރު އެކަން އެބައިމީހުންނަށް ފުރިހަމަ ކުރެވިފައިވަނީ މުސްލިމު ޤައުމުތަކުގައި ނެތިގެން ގޮސްފައިވާ ފިކުރުތަކާއި ބިދުޢަތަކާއި ފިރުޤާތައް

ޢިލްމެއް ނެތި ﷲ އާ ބެހޭގޮތުން ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ ޙަރާމްކަމެއް

ﷲ އާ ބެހޭގޮތުން ހަދަހަދައިގެން ވާހަކަ ދައްކާ، އެއިލާހާމެދު ދޮގު ހަދަން ކެރުމަކީ ފާޖިރު މުނާފިޤުންނާއި ދީން ޤަބޫލުނުކުރާ މީހުންނާއި ކާފިރުންގެ އެންމެ ވަރުގަދަ އެއް ޞިފައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 40 –

(ޝީޢީންގެ) ރާފިޟީންނަކީ އެއްވެސް ވަރަކަށް ސުންނަތް ޤަބޫލު ނުކުރާ ބައެކެވެ. އެހެނީ އެބައިމީހުންގެ ޢަޤީދާގައިވާ ގޮތުން ޞަޙާބީ ބޭކަލުންކުރެ މަދު ބޭކަލެއް މެނުވީ އެއީ މުރުތައްދުވެފައިވާ ބައެކެވެ. އެހެންކަމުން އެބޭކަލުންގެ ފުށުން އައިސްފައިވާ އެންމެހާ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 39 –

ފުރަތަމައީ: އެއްވެސް ވަރަކަަށް ސުންނަތް ޤަބޫލުނުކުރުން މިގޮތަށް ދެކޭ މީހުން ބުނަނީ ހަމައެކަނި ޤުރުއާނުން ފުދޭނެކަމުގައެވެ. އަދި އިސްލާމްދީނަކީ އެއީ ކަމުގައެވެ. އަދި ސުންނަތަށް ބޭނުންޖެހިގެން ނުވާކަމުގައެވެ. މިގޮތަށް ބުނާ މީހުން ކުރެ ބައެއް މީހުން،

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 38 –

ޢަދާވާތްތެރިން ސުންނަތާ ދެކޮޅަށްކުރި މަސައްކަތްތައް ބޮޑަށް އަމާޒުވެފައިވަނީ އަންނަނިވި ކަންކަމަށެވެ. 1- ހަމައެކަނި ބުއްދީގެ ޛަރީޢާއިން ވިސްނާފައި ސުންނަތް އިންކާރުކުރުން. 2- ހަވާނަފްސަށް ބަރޯސާވެ ޙަދީޘް ރިވާކުރައްވާ ބޭކަލުންނަށް ފާޑުކިޔުން. 3- ހަދަހަދައިގެން ވާހަކަތަކެއް

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 37 –

މިގޮތުން ޠާހިރު ސުންނަތާއި އެރިވާކުރެއްވި ބޭކަލުންނާމެދު ޝައްކާއި ޝުބުހަ ފެތުރުމުގައި އެންމެ އިސް ރޯލެއް އަދާކޮށްފައިވަނީ އަންނަނިވި މީހުންނެވެ.   1- ޔަހޫދީ ދީނަށް ނިސްބަތްވާ ޢަބްދުﷲ ބިން ސަބާ: އޭނާ ކޮށްފައިވާ ކަންތައްތަކުގެ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 36 –

ތަމްހީދު   ތިންވަނަ ފަޞްލު: ބިދުޢަވެރިންނާއި ފިރުޤާތަކާ އަދި ސުންނަތަކީ ޙުއްޖަތެއްކަމާމެދު އެބައިމީހުންގެ ރައުޔު   ކުޑަ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި އިސްލާމްދީން ފެތުރި، އެކިއެކި ބިދުޢަވެރި ފިރުޤާތަކާއި، އިސްލާމްދީން އައުމަށްފަހު މަންސޫޚުވި (ނުވަތަ ނެތިގެން

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 35 –

މިފަދަ ދަތުރުތަކުގެ މުހިންމުކަމާއި ބޭނުން:   ޙަދީޘްތައް ފެތުރުމުގައި ދަތުރުތަކުގެ ވަރަށް ބޮޑު ދައުރެއް ވެއެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ސަނަދުގެ މަގުތައް ގިނަވެ އަދި އެސަނަދުގައިވާ މީހުން ތަފްޞީލުކޮށް ދެނެގަތުމަށް ފަސޭހަވެގެންދިޔައެވެ. އެގޮތުން ކޮންމެ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 34 –

ދެވަނައީ: އަލްޙާފިޡް އިބްނު ޙިއްބާނު އެކަލޭގެފާނުގެ ސަނަދުން އަބޫ ނަޞްރު ބިން ޙައްމާދު އަލްވައްރާޤުއާ ހަމައަށް ގުޅާލަމުން ބަޔާންކުރެއްވިއެވެ. [1] އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. “ޝުޢުބާ ބިން ޙައްޖާޖުގެ ގޭ ދޮރުމަތީގައި ޙަދީޘް މުރާޖަޢާކުރަން ތިމަންމެން

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 33 –

އަދި މިދެ ސަބަބުގެ މިޘާލު ތިރީގައި އެވަނީއެވެ. ފުރަތަމައީ: މުއައްމަލު ބިން އިސްމާޢީލް ވިދާޅުވިއެވެ. “ޤުރުއާނުގެ ސޫރަތްތަކުގެ މާތްކަމާ ބެހޭގޮތުން އުބައްޔު ބިން ކަޢުބުގެ އަރިހުން ރިވާކުރެވޭ ރިވާޔަތް ތިމަންކަލޭގެފާނަށް އިތުބާރުހުރި ބޭކަލަކު ކިޔާދެއްވިއެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 32 –

ޢިލްމު ހޯދުމަށް ދަތުރުކުރެއްވި ސަބަބުތައް: ޢިލްމު ހޯދުމަށް ދަތުރުކުރައްވާފައިވަނީ ވަރަށް ގިނަ ސަބަބުތަކާ ހުރެއެވެ. އެގޮތުން އެންމެ މުހިންމު ސަބަބުތަކަކީ: 1- ޞަޙާބީ ބޭކަލުންގެ ޖީލުގެ ބޭކަލުން ދަތުރުކޮށް އުޅުއްވީ ﷲ ގެ ރަސޫލާ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 30 –

ޢިލްމު ހޯދުމަށްޓަކައި ދަތުރުކުރެއްވުން ފެށުނު ތާރީޚް:   މިކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ގެ ނަބިއްޔާ މޫސާ عليه الصلاة والسلام  ޢަލައިހިއްސަލާމް ޚަޟިރުގެ އަރިހަށް ކުރެއްވި ދަތުރުފުޅެވެ. ﷲ ތަޢާލާވަނީ އެކަން ކަހްފު ސޫރަތުގައި

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 43 –

އެފަދަ މީހުން މުސްލިމުންގެ ރަށްތަކަށް އެނބުރި އައީ ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާއަށް ޢަދާވާތެރިވާމީހުންގެ ރަސޫލުންގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި އެބައިމީހުންވަނީ އެ ޝުބުހަތަކާއި ޝައްކުތައް މުސްލިމުންގެ މެދުގައި ފަތުރާފައެވެ. މިފަދަ އަދީބުންގެ ފޮތްތަކުގައިވަނީ ސުންނަތަށާއި އެ ރިވާކުރެއްވި ބޭކަލުންނަށް ޢައިބު ކިޔައި އެ އެއްވެސް ވަރަކަށް ޤަބޫލުނުކުރުމަށް ގޮވާލާފައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 42 –

ޢަރަބިކަރައިގައި ސުންނަތަށް އިންކާރުކޮށް ހަމައެކަނި ޤުރުއާނުން ފުއްދާލުމަށް ދަޢުވަތުދިނުމުގައި އިސް ރޯލެއް އަދާކޮށްފައިވަނީ ދެ ޖަމާޢަތެކެވެ. ފުރަތަމަ ޖަމާޢަތް: މިޞްރުގެ ކިނާނާގައި ތަރުބިއްޔަތުވެފައިވާ އަލްމަދްރަސާ އަލްއިޞްލާޙިއްޔާ އަށް ތަބާވާކަމަށް ދަޢުވާކުރާ މީހުން: އެއީ މުޙައްމަދު

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 41 –

މިއީ އިސްވެ ދިޔަ ޤަރުނުތަކުގައި މިކަން ހިނގާފައިވާ ގޮތެވެ. މިޒަމާނާމެދު ދަންނައެވެ. ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން ހުޅަނގުގެ އިސްތިޢުމާރުގެ ދުވަސްވަރު އެކަން އެބައިމީހުންނަށް ފުރިހަމަ ކުރެވިފައިވަނީ މުސްލިމު ޤައުމުތަކުގައި ނެތިގެން ގޮސްފައިވާ ފިކުރުތަކާއި ބިދުޢަތަކާއި ފިރުޤާތައް

ޢިލްމެއް ނެތި ﷲ އާ ބެހޭގޮތުން ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ ޙަރާމްކަމެއް

ﷲ އާ ބެހޭގޮތުން ހަދަހަދައިގެން ވާހަކަ ދައްކާ، އެއިލާހާމެދު ދޮގު ހަދަން ކެރުމަކީ ފާޖިރު މުނާފިޤުންނާއި ދީން ޤަބޫލުނުކުރާ މީހުންނާއި ކާފިރުންގެ އެންމެ ވަރުގަދަ އެއް ޞިފައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 40 –

(ޝީޢީންގެ) ރާފިޟީންނަކީ އެއްވެސް ވަރަކަށް ސުންނަތް ޤަބޫލު ނުކުރާ ބައެކެވެ. އެހެނީ އެބައިމީހުންގެ ޢަޤީދާގައިވާ ގޮތުން ޞަޙާބީ ބޭކަލުންކުރެ މަދު ބޭކަލެއް މެނުވީ އެއީ މުރުތައްދުވެފައިވާ ބައެކެވެ. އެހެންކަމުން އެބޭކަލުންގެ ފުށުން އައިސްފައިވާ އެންމެހާ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 39 –

ފުރަތަމައީ: އެއްވެސް ވަރަކަަށް ސުންނަތް ޤަބޫލުނުކުރުން މިގޮތަށް ދެކޭ މީހުން ބުނަނީ ހަމައެކަނި ޤުރުއާނުން ފުދޭނެކަމުގައެވެ. އަދި އިސްލާމްދީނަކީ އެއީ ކަމުގައެވެ. އަދި ސުންނަތަށް ބޭނުންޖެހިގެން ނުވާކަމުގައެވެ. މިގޮތަށް ބުނާ މީހުން ކުރެ ބައެއް މީހުން،

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 38 –

ޢަދާވާތްތެރިން ސުންނަތާ ދެކޮޅަށްކުރި މަސައްކަތްތައް ބޮޑަށް އަމާޒުވެފައިވަނީ އަންނަނިވި ކަންކަމަށެވެ. 1- ހަމައެކަނި ބުއްދީގެ ޛަރީޢާއިން ވިސްނާފައި ސުންނަތް އިންކާރުކުރުން. 2- ހަވާނަފްސަށް ބަރޯސާވެ ޙަދީޘް ރިވާކުރައްވާ ބޭކަލުންނަށް ފާޑުކިޔުން. 3- ހަދަހަދައިގެން ވާހަކަތަކެއް

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 37 –

މިގޮތުން ޠާހިރު ސުންނަތާއި އެރިވާކުރެއްވި ބޭކަލުންނާމެދު ޝައްކާއި ޝުބުހަ ފެތުރުމުގައި އެންމެ އިސް ރޯލެއް އަދާކޮށްފައިވަނީ އަންނަނިވި މީހުންނެވެ.   1- ޔަހޫދީ ދީނަށް ނިސްބަތްވާ ޢަބްދުﷲ ބިން ސަބާ: އޭނާ ކޮށްފައިވާ ކަންތައްތަކުގެ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 36 –

ތަމްހީދު   ތިންވަނަ ފަޞްލު: ބިދުޢަވެރިންނާއި ފިރުޤާތަކާ އަދި ސުންނަތަކީ ޙުއްޖަތެއްކަމާމެދު އެބައިމީހުންގެ ރައުޔު   ކުޑަ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި އިސްލާމްދީން ފެތުރި، އެކިއެކި ބިދުޢަވެރި ފިރުޤާތަކާއި، އިސްލާމްދީން އައުމަށްފަހު މަންސޫޚުވި (ނުވަތަ ނެތިގެން

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 35 –

މިފަދަ ދަތުރުތަކުގެ މުހިންމުކަމާއި ބޭނުން:   ޙަދީޘްތައް ފެތުރުމުގައި ދަތުރުތަކުގެ ވަރަށް ބޮޑު ދައުރެއް ވެއެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ސަނަދުގެ މަގުތައް ގިނަވެ އަދި އެސަނަދުގައިވާ މީހުން ތަފްޞީލުކޮށް ދެނެގަތުމަށް ފަސޭހަވެގެންދިޔައެވެ. އެގޮތުން ކޮންމެ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 34 –

ދެވަނައީ: އަލްޙާފިޡް އިބްނު ޙިއްބާނު އެކަލޭގެފާނުގެ ސަނަދުން އަބޫ ނަޞްރު ބިން ޙައްމާދު އަލްވައްރާޤުއާ ހަމައަށް ގުޅާލަމުން ބަޔާންކުރެއްވިއެވެ. [1] އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. “ޝުޢުބާ ބިން ޙައްޖާޖުގެ ގޭ ދޮރުމަތީގައި ޙަދީޘް މުރާޖަޢާކުރަން ތިމަންމެން

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 33 –

އަދި މިދެ ސަބަބުގެ މިޘާލު ތިރީގައި އެވަނީއެވެ. ފުރަތަމައީ: މުއައްމަލު ބިން އިސްމާޢީލް ވިދާޅުވިއެވެ. “ޤުރުއާނުގެ ސޫރަތްތަކުގެ މާތްކަމާ ބެހޭގޮތުން އުބައްޔު ބިން ކަޢުބުގެ އަރިހުން ރިވާކުރެވޭ ރިވާޔަތް ތިމަންކަލޭގެފާނަށް އިތުބާރުހުރި ބޭކަލަކު ކިޔާދެއްވިއެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 32 –

ޢިލްމު ހޯދުމަށް ދަތުރުކުރެއްވި ސަބަބުތައް: ޢިލްމު ހޯދުމަށް ދަތުރުކުރައްވާފައިވަނީ ވަރަށް ގިނަ ސަބަބުތަކާ ހުރެއެވެ. އެގޮތުން އެންމެ މުހިންމު ސަބަބުތަކަކީ: 1- ޞަޙާބީ ބޭކަލުންގެ ޖީލުގެ ބޭކަލުން ދަތުރުކޮށް އުޅުއްވީ ﷲ ގެ ރަސޫލާ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 30 –

ޢިލްމު ހޯދުމަށްޓަކައި ދަތުރުކުރެއްވުން ފެށުނު ތާރީޚް:   މިކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ގެ ނަބިއްޔާ މޫސާ عليه الصلاة والسلام  ޢަލައިހިއްސަލާމް ޚަޟިރުގެ އަރިހަށް ކުރެއްވި ދަތުރުފުޅެވެ. ﷲ ތަޢާލާވަނީ އެކަން ކަހްފު ސޫރަތުގައި