[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

އައްޝައިޚް ޢިމްރާން މުޙައްމަދު ޢަލީ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 28 –

8- ޒަކަރިއްޔާ ބިން ޢަދިއްޔު ވިދާޅުވިއެވެ. އަބޫ އިސްޙާޤު އަލްފަޒާޒީ ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ވިދާޅުވިއެވެ. “އެންމެން ދަންނަ މީހުންގެ ކިބައިން ބަޤިއްޔާ ޙަދީޘް ރިވާކޮށްފިނަމަ އޭނާގެ ޙަދީޘް ލިޔާށެވެ. އަދި ނުދަންނަ ބައެއްގެ ކިބައިން ރިވާކޮށްފިނަނަ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 27 –

5- ޢަމްރު ބިން ޢަލީ އަލްފައްލާސް ވިދާޅުވިއެވެ. ޔަޙްޔާ ބިން ސަޢީދު ވިދާޅުވަނިކޮށް ތިމަން އެހީމެވެ. “ޙަދީޘް ޢިލްމުގައި އިތުބާރު ނުހިފޭ މީހަކާ ބެހޭގޮތުން މީހަކު އައިސް ތިމަންނައާ ސުވާލުކުރުމުން ހަދަންވީ ގޮތަކާ ބެހޭގޮތުން

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 25 –

ތިރީގައި މިގެނެސްދެނީ ސަނަދުގައިވާ ބޭކަލުންގެ ވާހަކަދައްކާއިރު، ޘާބިތުވާ ވާހަކަދެއްކުމާއި އެކަމުގައި ފަރުވާތެރިވުމާ އަދި އިތުބާރު ނުހިފޭ މީހުންގެ ކިބައިން ޚަބަރުތައް ނުގެނައުމަށް ސަލަފުންގެ ބައެއް އިމާމުން ވިދާޅުވެފައިވާ ބަސްފުޅުތަކެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 24 –

ފިތުނަތަކާއި ބިދުޢަތަކާއި ހަވާނަފްސަށް ތަބާވުން ފެތުރިގެން ދިޔުމުން، ޞަޙާބީ ބޭކަލުންގެ ޖީލަށްފަހު ވަޑައިގަތް ތާބިޢީންނާއި އަތުބާޢުއްތާބިޢީންނާއި އެނޫންވެސް ޞާލިޙު ޖީލުތަކުގެ ބޭކަލުން ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެއްވުމަށް ބޭނުންކުރެއްވީ އެހެން މަގުތަކަކާއި ދާއިރާތަކެކެވެ.
އެ ދާއިރާތަކަކީ:

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 23 –

ފިތުނައުފައްދާ މީހުންނާއި ބިދުޢަވެރިންނާއި ހަވާނަފްސަށް ތަބާވާ މީހުންގެ ފުށުން މިއުންމަތާ އިސްލާމްދީނާއި ނުދީނުގެ ޢަޤީދާ ރައްކާތެރިވެގެންދަނީ އެފަދައިންނެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 19 –

އެހެންކަމުން ޞަޙާބީ ބޭކަލުންވީ ދީން ފޯރުކޮށްދެއްވުމުގައި ނުހަނު ސަމާލުކަން ދެއްވި ބޭކަލުންނަށް ވީ ހިނދުވެސް ﷲ ގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން ގެންނަ ރިވާޔަތްތަކުގައި ރައްކާތެރިވި ޘާބިތުކުރެއްވި ބޭކަލުންކަމުގައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 18 –

ހަމައެފަދައިން ޞަޙާބީންގެ ތެރެއިން އަންހެން ބޭކަނބަލުންގެ ޢާދައަކަށްވެފައިވަނީ ދެމަފިރިންނާ ގުޅުންހުރި ކަންކަމުގެ ސުވާލު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަނބިއަނބިކަނބަލުންނާ ކުރެއްވުމެވެ. އެކަނބަލުންނަކީ އެކަން އެންމެ ރަނގަޅަށް ދެނެވަޑައިގަންނަވާނެ ބޭކަނބަލުންނެވެ. އަދި

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 17 –

އެކަލޭގެފާނުގެ ބަސްފުޅުތަކާއި ޢަމަލުފުޅުތަކަށް ބެއްލެވުމުގައި އެބޭކަލުން ޝައުޤުވެރިވެފައިވާ މިންވަރަކީ އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ބޭކަލުން ޑިއުޓީ ބައްސަވައިގެން ދެދުވަހުން އެއްދުވަހު އެކަލޭގެފާނުގެ މަޖްލިސްތަކަށް ވަޑައިގަންނަވައެވެ.

سورة العلق ގެ ތަފްސީރު 14

﴿ كَلاَّ لاَ تُطِعْهُ وَاسْجُدْ وَاقْتَرِب﴾ މާނައީ: “ހަމަހިލާ އެހެންނަކުން ނުވާނެއެވެ. ކަލޭގެފާނު އޭނާޔަށް ކިޔަމަންވެ ވަޑައިނުގަންނަވާށެވެ! އަދި ސަޖިދަކުރައްވައި ނަމާދު ކުރައްވާށެވެ! އަދި (ﷲ ގެ ޙަޟްރަތަށް) ކަލޭގެފާނު ކުއްތަންވެވަޑައިގަންނަވާށެވެ!” ﴿كَلاَّ

سورة العلق ގެ ތަފްސީރު 13

﴿ سَنَدْعُ الزَّبَانِيَةَ ﴾ މާނައީ: “ނިކަންހުރެ ތިމަންއިލާހު ޒަބާނިއްޔަ މަލާއިކަތުންނަށް ގޮވައިލައްވާހުށީމެވެ.” އެބަހީ: މިމީހާގެ މަޖިލީހުގައި ތިބި މީހުންނަށްވުރެ މަތިވެރި ބަޔަކު ތިމަންއިލާހުގެ ޙަޟްރަތުގައިވެއެވެ. އެއީ ނަރަކަ ބަލަހައްޓަވާ މަލާއިކަތުންކަމުގައިވާ ޒަބާނިއްޔާއެވެ. ނަރަކަ

سورة العلق ގެ ތަފްސީރު 12

އެއިލާހު ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿ نَاصِيَةٍ كَذِبَةٍ خَاطِئَةٍ ﴾ މާނައީ: “އެއީ ދޮގުވެރި، ކުށްވެރި ނިތްގަނޑެކެވެ.” މިތަނުގައި ޛިކުރުކުރެވިފައިވާ ނިތްގަނޑަކީ ކުރިންވެސް އިޝާރާތްކުރެވުނު ނިތްގަނޑެވެ. (ޢަރަބި ބަހުގައި މިގޮތަށް ތަކުރާރުވުމުން ދެވަނަ ފަހަރު ތަކުރާރުވެފައިވާ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 28 –

8- ޒަކަރިއްޔާ ބިން ޢަދިއްޔު ވިދާޅުވިއެވެ. އަބޫ އިސްޙާޤު އަލްފަޒާޒީ ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ވިދާޅުވިއެވެ. “އެންމެން ދަންނަ މީހުންގެ ކިބައިން ބަޤިއްޔާ ޙަދީޘް ރިވާކޮށްފިނަމަ އޭނާގެ ޙަދީޘް ލިޔާށެވެ. އަދި ނުދަންނަ ބައެއްގެ ކިބައިން ރިވާކޮށްފިނަނަ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 27 –

5- ޢަމްރު ބިން ޢަލީ އަލްފައްލާސް ވިދާޅުވިއެވެ. ޔަޙްޔާ ބިން ސަޢީދު ވިދާޅުވަނިކޮށް ތިމަން އެހީމެވެ. “ޙަދީޘް ޢިލްމުގައި އިތުބާރު ނުހިފޭ މީހަކާ ބެހޭގޮތުން މީހަކު އައިސް ތިމަންނައާ ސުވާލުކުރުމުން ހަދަންވީ ގޮތަކާ ބެހޭގޮތުން

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 25 –

ތިރީގައި މިގެނެސްދެނީ ސަނަދުގައިވާ ބޭކަލުންގެ ވާހަކަދައްކާއިރު، ޘާބިތުވާ ވާހަކަދެއްކުމާއި އެކަމުގައި ފަރުވާތެރިވުމާ އަދި އިތުބާރު ނުހިފޭ މީހުންގެ ކިބައިން ޚަބަރުތައް ނުގެނައުމަށް ސަލަފުންގެ ބައެއް އިމާމުން ވިދާޅުވެފައިވާ ބަސްފުޅުތަކެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 24 –

ފިތުނަތަކާއި ބިދުޢަތަކާއި ހަވާނަފްސަށް ތަބާވުން ފެތުރިގެން ދިޔުމުން، ޞަޙާބީ ބޭކަލުންގެ ޖީލަށްފަހު ވަޑައިގަތް ތާބިޢީންނާއި އަތުބާޢުއްތާބިޢީންނާއި އެނޫންވެސް ޞާލިޙު ޖީލުތަކުގެ ބޭކަލުން ސުންނަތް ރައްކާތެރިކުރެއްވުމަށް ބޭނުންކުރެއްވީ އެހެން މަގުތަކަކާއި ދާއިރާތަކެކެވެ.
އެ ދާއިރާތަކަކީ:

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 23 –

ފިތުނައުފައްދާ މީހުންނާއި ބިދުޢަވެރިންނާއި ހަވާނަފްސަށް ތަބާވާ މީހުންގެ ފުށުން މިއުންމަތާ އިސްލާމްދީނާއި ނުދީނުގެ ޢަޤީދާ ރައްކާތެރިވެގެންދަނީ އެފަދައިންނެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 19 –

އެހެންކަމުން ޞަޙާބީ ބޭކަލުންވީ ދީން ފޯރުކޮށްދެއްވުމުގައި ނުހަނު ސަމާލުކަން ދެއްވި ބޭކަލުންނަށް ވީ ހިނދުވެސް ﷲ ގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން ގެންނަ ރިވާޔަތްތަކުގައި ރައްކާތެރިވި ޘާބިތުކުރެއްވި ބޭކަލުންކަމުގައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 18 –

ހަމައެފަދައިން ޞަޙާބީންގެ ތެރެއިން އަންހެން ބޭކަނބަލުންގެ ޢާދައަކަށްވެފައިވަނީ ދެމަފިރިންނާ ގުޅުންހުރި ކަންކަމުގެ ސުވާލު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަނބިއަނބިކަނބަލުންނާ ކުރެއްވުމެވެ. އެކަނބަލުންނަކީ އެކަން އެންމެ ރަނގަޅަށް ދެނެވަޑައިގަންނަވާނެ ބޭކަނބަލުންނެވެ. އަދި

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 17 –

އެކަލޭގެފާނުގެ ބަސްފުޅުތަކާއި ޢަމަލުފުޅުތަކަށް ބެއްލެވުމުގައި އެބޭކަލުން ޝައުޤުވެރިވެފައިވާ މިންވަރަކީ އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ބޭކަލުން ޑިއުޓީ ބައްސަވައިގެން ދެދުވަހުން އެއްދުވަހު އެކަލޭގެފާނުގެ މަޖްލިސްތަކަށް ވަޑައިގަންނަވައެވެ.

سورة العلق ގެ ތަފްސީރު 14

﴿ كَلاَّ لاَ تُطِعْهُ وَاسْجُدْ وَاقْتَرِب﴾ މާނައީ: “ހަމަހިލާ އެހެންނަކުން ނުވާނެއެވެ. ކަލޭގެފާނު އޭނާޔަށް ކިޔަމަންވެ ވަޑައިނުގަންނަވާށެވެ! އަދި ސަޖިދަކުރައްވައި ނަމާދު ކުރައްވާށެވެ! އަދި (ﷲ ގެ ޙަޟްރަތަށް) ކަލޭގެފާނު ކުއްތަންވެވަޑައިގަންނަވާށެވެ!” ﴿كَلاَّ

سورة العلق ގެ ތަފްސީރު 13

﴿ سَنَدْعُ الزَّبَانِيَةَ ﴾ މާނައީ: “ނިކަންހުރެ ތިމަންއިލާހު ޒަބާނިއްޔަ މަލާއިކަތުންނަށް ގޮވައިލައްވާހުށީމެވެ.” އެބަހީ: މިމީހާގެ މަޖިލީހުގައި ތިބި މީހުންނަށްވުރެ މަތިވެރި ބަޔަކު ތިމަންއިލާހުގެ ޙަޟްރަތުގައިވެއެވެ. އެއީ ނަރަކަ ބަލަހައްޓަވާ މަލާއިކަތުންކަމުގައިވާ ޒަބާނިއްޔާއެވެ. ނަރަކަ

سورة العلق ގެ ތަފްސީރު 12

އެއިލާހު ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿ نَاصِيَةٍ كَذِبَةٍ خَاطِئَةٍ ﴾ މާނައީ: “އެއީ ދޮގުވެރި، ކުށްވެރި ނިތްގަނޑެކެވެ.” މިތަނުގައި ޛިކުރުކުރެވިފައިވާ ނިތްގަނޑަކީ ކުރިންވެސް އިޝާރާތްކުރެވުނު ނިތްގަނޑެވެ. (ޢަރަބި ބަހުގައި މިގޮތަށް ތަކުރާރުވުމުން ދެވަނަ ފަހަރު ތަކުރާރުވެފައިވާ