އިސްލާމީ އިޤްތިޞާދު 101 (10)
އަސާސް 7: ރިބާ ޙަރާމްކުރެއްވިގެންވުން ރިބާގެ ދެ ވައްތަރެއްވެއެވެ. އެއީ: ދަރަނީގެ ރިބާ ވިޔަފާރީގެ ރިބާ * ރިބާ އައްނަސީއާ، ނުވަތަ ޖާހިލިއްޔަ ރިބާ، ނުވަތަ ރިބާ އައްދުޔޫން: މި ބާވަތުގެ ރިބާ ބަޔާންކުރައްވާފައިވަނީ
އަސާސް 7: ރިބާ ޙަރާމްކުރެއްވިގެންވުން ރިބާގެ ދެ ވައްތަރެއްވެއެވެ. އެއީ: ދަރަނީގެ ރިބާ ވިޔަފާރީގެ ރިބާ * ރިބާ އައްނަސީއާ، ނުވަތަ ޖާހިލިއްޔަ ރިބާ، ނުވަތަ ރިބާ އައްދުޔޫން: މި ބާވަތުގެ ރިބާ ބަޔާންކުރައްވާފައިވަނީ
އަސާސް 6: ރިޝްވަތާއި ފަސާދަ ޙަރާމްކުރެއްވިގެންވުން އިސްލާމްދީނުގައި ވަނީ މީސްތަކުންގެ މުދާ ނަހަމަ ގޮތުގައި ކެއުން ޙަރާމް ކުރައްވާފައެވެ. މާތް ﷲ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم
ތަކާފުލް އިސްލާމީ ތަކާފުލްގެ ނިޒާމަކީ ދީނުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ ހުއްދަ މުޢާމަލާތްތަކާއި ޢަޤުދު ތަކުގެ އިންތަކަށް ފެތޭގޮތަށް، ރިބާ އާއި ޖުވާއިން އެއްކިބާ ކުރެވިފައިވާ، އަދި ޔަޤީން ނުވާ ކަންކަމުން (الغرر) ރައްކާތެރިވެގެންވާ މުޢާމަލާތްތަކެއްގެ
ހޭދަކުރުމާ އަދި ޒަކާތާއި ގުޅޭ ގޮތުން އައިސްފައިވާ ބައެއް އާޔަތްތަކާއި އަދި ޙަދީޘްތައް ﴿خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً﴾ [التوبة: 103] މާނައީ: “އެމީހުންގެ މުދަލުން ޞަދަޤާތެއް ކަލޭގެފާނު ނަންގަވާށެވެ.” އަދި ނަބިއްޔާ
އަސާސް 5: އިޖުތިމާޢީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ނިޒާމް އިސްލާމްދީން ގެނެސްދީފައިވާ އިޖުތިމާއީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ނިޒާމްގެ އަސްލަކީ މުސްލިމުންގެ އުޚުއްވަތްތެރިކަމެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް އުއްމަތަށް އިރުޝާދު ދެއްވާފައިވަނީ މުސްލިމުންނަކީ، އެކަކު އަނެކަކަށް އެހީތެރިވެ، އެކަކު
الحديث الثاني والأربعون: عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ يَقُولُ: ((قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: يَا ابْنَ آدَمَ، إِنَّكَ مَا دَعَوْتَنِي وَرَجَوْتَنِي، غَفَرْتُ
الحديث الحادي والأربعون: عَنْ أَبِي مُحَمَّدٍ، عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: ((لَا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى يَكُونَ
الحديث التاسع والثلاثون: عَنِ ابْنِ عبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُما: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: ((إنَّ اللَّهَ تَجَاوَزَ لِي عَنْ أُمَّتِي؛ الْخَطَأَ، وَالنِّسْيَانَ، وَمَا اسْتُكْرِهُوا
الحديث السابع والثلاثون: عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ فِيمَا يَرْوِيهِ عَنْ رَبِّهِ تَبَارَكَ وَتَعالَى، قَالَ: ((إِنَّ اللَّهَ كَتَبَ الْحَسَنَاتِ وَالسَّيِّئَاتِ،
އަސާސް 4: އުފެއްދުންތެރި މަސައްކަތްތައް ކުރުމަށް ބާރުއަޅާފައިވާ މިންވަރު މަސައްކަތްތެރިކަމަކީ މުސްލިމުންގެ ޝަޚްޝިއްޔަތުގެ އެންމެ މުހިންމު އެއް ސިފައެވެ. ތިމާ ކުރާ އުފެއްދުންތެރި މަސައްކަތްތަކުގެ ފައިދާ މުޖުތަމަޢަށް ބޮޑުވިވަރަކަށް، ﷲގެ ހަޟްރަތުގައި ތިމާގެ ދަރަޖަ
އަސާސް 3: ރިޒްޤު ހޯދުމުގެ މަފްހޫމް ރިޒުޤުގެ މަފްހޫމްގެ ތެރޭގައި ވިސްނުންތޫނުކަމާއި، ހުނަރުތަކާއި، އުޅެން ލިބިފައިވާ މާހައުލާއި، އަނބިދަރިންނާއި، ދުޅަހެޔޮކަމާއި، ފައިސާގެ ތަނަވަސްކަން ހިމެނެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާވަނީ ރިޒުޤުގައި އަޅުތަކުން ތަފާތުކުރައްވާފައެވެ. ﴿وَاللَّهُ
އަސާސް 2: މުދާ މިލްކުކުރުމާއި ހޭދަކުރުމުގެ ޙައްޤުދެވިފައިވާ މިންވަރު އިސްލާމް ދީނަކީ އެއްވެސް ކަމެއްގައި ވަކި އަތަކަށް ހައްދުފަހަނަ އެޅުމެއްނެތި ވަޒަން ހިފަހައްޓާ ދީނެކެވެ. މި ގޮތުން އިސްލާމްދީނުގައި ޢާންމު ފަރުދުންނަށް މުދާ
އިސްލާމީ އިޤްތިޞާދުގެ އަސާސްތައް: އަސާސް 1: އިސްލާމީ އިޤްތިޞާދު ބިނާވެފައިވަނީ އިސްލާމީ އަޤީދާއާއި މަކާރިމުލް އަޚްލާޤުގެ މައްޗަށެވެ. މުސްލިމުންނަކީ ދުނިޔޭގެ ޙަޔާތަށްފަހު އާޚިރަތް ވާކަމާއި، ތިމާ ސިއްރުކުރާ ޢަމަލާއި ފާޅުކުރާ ޢަމަލުތައް
الحديث السادس والثلاثون: عَنْ أَبِي هُريرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: ((مَنْ نَفَّسَ عَنْ مُؤْمِنٍ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ الدُّنْيَا، نَفَّسَ اللَّهُ عَنْهُ
الحديث الخامس والثلاثون: عَنْ أَبِي هُرَيرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: ((لَا تَحَاسَدُوا، وَلَا تَنَاجَشُوا، وَلَا تَبَاغَضُوا، وَلَا تَدَابَرُوا، وَلَا يَبِعْ بَعْضُكُمْ
الحديث الرابع والثلاثون: عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الخُدْرِيِّ رَضِي اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ يَقُولُ: ((مَنْ رَأَى مِنْكُمْ مُنْكَرًا فَلْيُغَيِّرْهُ بِيَدِهِ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ،
އަސާސް 7: ރިބާ ޙަރާމްކުރެއްވިގެންވުން ރިބާގެ ދެ ވައްތަރެއްވެއެވެ. އެއީ: ދަރަނީގެ ރިބާ ވިޔަފާރީގެ ރިބާ * ރިބާ އައްނަސީއާ، ނުވަތަ ޖާހިލިއްޔަ ރިބާ، ނުވަތަ ރިބާ އައްދުޔޫން: މި ބާވަތުގެ ރިބާ ބަޔާންކުރައްވާފައިވަނީ
އަސާސް 6: ރިޝްވަތާއި ފަސާދަ ޙަރާމްކުރެއްވިގެންވުން އިސްލާމްދީނުގައި ވަނީ މީސްތަކުންގެ މުދާ ނަހަމަ ގޮތުގައި ކެއުން ޙަރާމް ކުރައްވާފައެވެ. މާތް ﷲ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم
ތަކާފުލް އިސްލާމީ ތަކާފުލްގެ ނިޒާމަކީ ދީނުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ ހުއްދަ މުޢާމަލާތްތަކާއި ޢަޤުދު ތަކުގެ އިންތަކަށް ފެތޭގޮތަށް، ރިބާ އާއި ޖުވާއިން އެއްކިބާ ކުރެވިފައިވާ، އަދި ޔަޤީން ނުވާ ކަންކަމުން (الغرر) ރައްކާތެރިވެގެންވާ މުޢާމަލާތްތަކެއްގެ
ހޭދަކުރުމާ އަދި ޒަކާތާއި ގުޅޭ ގޮތުން އައިސްފައިވާ ބައެއް އާޔަތްތަކާއި އަދި ޙަދީޘްތައް ﴿خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً﴾ [التوبة: 103] މާނައީ: “އެމީހުންގެ މުދަލުން ޞަދަޤާތެއް ކަލޭގެފާނު ނަންގަވާށެވެ.” އަދި ނަބިއްޔާ
އަސާސް 5: އިޖުތިމާޢީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ނިޒާމް އިސްލާމްދީން ގެނެސްދީފައިވާ އިޖުތިމާއީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ނިޒާމްގެ އަސްލަކީ މުސްލިމުންގެ އުޚުއްވަތްތެރިކަމެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް އުއްމަތަށް އިރުޝާދު ދެއްވާފައިވަނީ މުސްލިމުންނަކީ، އެކަކު އަނެކަކަށް އެހީތެރިވެ، އެކަކު
الحديث الثاني والأربعون: عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ يَقُولُ: ((قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: يَا ابْنَ آدَمَ، إِنَّكَ مَا دَعَوْتَنِي وَرَجَوْتَنِي، غَفَرْتُ
الحديث الحادي والأربعون: عَنْ أَبِي مُحَمَّدٍ، عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: ((لَا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى يَكُونَ
الحديث التاسع والثلاثون: عَنِ ابْنِ عبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُما: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: ((إنَّ اللَّهَ تَجَاوَزَ لِي عَنْ أُمَّتِي؛ الْخَطَأَ، وَالنِّسْيَانَ، وَمَا اسْتُكْرِهُوا
الحديث السابع والثلاثون: عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ فِيمَا يَرْوِيهِ عَنْ رَبِّهِ تَبَارَكَ وَتَعالَى، قَالَ: ((إِنَّ اللَّهَ كَتَبَ الْحَسَنَاتِ وَالسَّيِّئَاتِ،
އަސާސް 4: އުފެއްދުންތެރި މަސައްކަތްތައް ކުރުމަށް ބާރުއަޅާފައިވާ މިންވަރު މަސައްކަތްތެރިކަމަކީ މުސްލިމުންގެ ޝަޚްޝިއްޔަތުގެ އެންމެ މުހިންމު އެއް ސިފައެވެ. ތިމާ ކުރާ އުފެއްދުންތެރި މަސައްކަތްތަކުގެ ފައިދާ މުޖުތަމަޢަށް ބޮޑުވިވަރަކަށް، ﷲގެ ހަޟްރަތުގައި ތިމާގެ ދަރަޖަ
އަސާސް 3: ރިޒްޤު ހޯދުމުގެ މަފްހޫމް ރިޒުޤުގެ މަފްހޫމްގެ ތެރޭގައި ވިސްނުންތޫނުކަމާއި، ހުނަރުތަކާއި، އުޅެން ލިބިފައިވާ މާހައުލާއި، އަނބިދަރިންނާއި، ދުޅަހެޔޮކަމާއި، ފައިސާގެ ތަނަވަސްކަން ހިމެނެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާވަނީ ރިޒުޤުގައި އަޅުތަކުން ތަފާތުކުރައްވާފައެވެ. ﴿وَاللَّهُ
އަސާސް 2: މުދާ މިލްކުކުރުމާއި ހޭދަކުރުމުގެ ޙައްޤުދެވިފައިވާ މިންވަރު އިސްލާމް ދީނަކީ އެއްވެސް ކަމެއްގައި ވަކި އަތަކަށް ހައްދުފަހަނަ އެޅުމެއްނެތި ވަޒަން ހިފަހައްޓާ ދީނެކެވެ. މި ގޮތުން އިސްލާމްދީނުގައި ޢާންމު ފަރުދުންނަށް މުދާ
އިސްލާމީ އިޤްތިޞާދުގެ އަސާސްތައް: އަސާސް 1: އިސްލާމީ އިޤްތިޞާދު ބިނާވެފައިވަނީ އިސްލާމީ އަޤީދާއާއި މަކާރިމުލް އަޚްލާޤުގެ މައްޗަށެވެ. މުސްލިމުންނަކީ ދުނިޔޭގެ ޙަޔާތަށްފަހު އާޚިރަތް ވާކަމާއި، ތިމާ ސިއްރުކުރާ ޢަމަލާއި ފާޅުކުރާ ޢަމަލުތައް
الحديث السادس والثلاثون: عَنْ أَبِي هُريرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: ((مَنْ نَفَّسَ عَنْ مُؤْمِنٍ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ الدُّنْيَا، نَفَّسَ اللَّهُ عَنْهُ
الحديث الخامس والثلاثون: عَنْ أَبِي هُرَيرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: ((لَا تَحَاسَدُوا، وَلَا تَنَاجَشُوا، وَلَا تَبَاغَضُوا، وَلَا تَدَابَرُوا، وَلَا يَبِعْ بَعْضُكُمْ
الحديث الرابع والثلاثون: عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الخُدْرِيِّ رَضِي اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ يَقُولُ: ((مَنْ رَأَى مِنْكُمْ مُنْكَرًا فَلْيُغَيِّرْهُ بِيَدِهِ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ،