އުޞޫލުލް ފިޤުހު

ޤަވާޢިދު: الزِّيَادَةُ عَلَى النَّصِّ لَيْسَتْ نَسْخًا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނައްޞަށް އިތުރުވުމީ ނަސްޚެއް ނޫން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުން ނައްޞެއް ވާރިދުވެފައި، އޭގެ ފަހުން، އެ ނައްޞުގައިވާ ކަންތަކަށް

ޤަވާޢިދު: الوُجُوبُ إِذَا نُسِخَ بَقِيَ الجَوَازُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ވާޖިބުކަން ނަސްޚުވެއްޖެނަމަ، ޖާއިޒުކަން ދެމިއޮންނާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ވަކި ކަމެއް ވާޖިބުކުރައްވައި އަމުރެއް ވާރިދުވެފައި، އޭގެ ފަހުން އެހެން ނައްޞަކުން

ޤަވާޢިދު: الفَضَائِلُ لَا تُنْسَخُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ފަޟީލަތްތައް ނަސްޚެއް ނުވާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މި ޤަވާޢިދުގައި ބަޔާންވެފައި އެ ވަނީ، [ފަޟާއިލު] ނުވަތަ ފަޟީލަތްތަކަކީ ނަސްޚު ނުވާނޭ އެއްޗެއް ކަމުގައެވެ.

ޤަވާޢިދު: الأَخْبَارُ الـمَحْضَةُ لَا يَدْخُلُهَا النَّسْخُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޚާލިޞް ޚަބަރުތަކަކީ އެއަށް ނަސްޚުވުން ވަންނަ އެއްޗެއް ނޫން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޚަބަރަކީ އޭގެ ޒާތުގައި ތެދަކަށްވުމާއި ދޮގަކަށްވުމުގެ އިޙްތިމާލު

ޤަވާޢިދު: صَرِيْحُ التَّأْبِيْدِ مَانِعٌ مِن احْتِمَالِ النَّسْخِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދާއިމީކޮށްކަން ޞަރީޙަކޮށްފައިވުމީ ނަސްޚުވެފައިވާކަމުގެ އިޙްތިމާލުއުފެދުން މަނާކުރާ ހުރަހެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުން ސާފުސީދާ ޢިބާރާތަކުން ދާއިމީކޮށް ބާވައިލެއްވުނު

ޤަވާޢިދު: الـمُتَأَخَّرُ مِنَ النَّصَّيْنِ نَاسِخٌ لِلمُتَقَدَّمِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދެ ނައްޞުގެ ތެރެއިން ފަހުގެ ނައްޞަކީ ކުރީގެ ނައްޞު ނަސްޚުކުރާ އެއްޗެއް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ނަސްޚުކުރާ ދަލީލަކީ ނަސްޚުކުރެވޭ ދަލީލަށްވުރެ

ޤަވާޢިދު: النَّسْخُ يُعْرَفُ بِتَنْصِيْصِ الشَّارِعِ عَلَيْهِ وَبِالتَّارِيْخِ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ނަސްޚުވެފައިވާކަން އެނގެނީ ޝަރުޢުކުރައްވާ ފަރާތުން އެކަން ނައްޞުކުރެއްވުމުން ނުވަތަ ތާރީޚުން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މި ޤަވާޢިދުގައި ވާހަކަ މިދެކެވެނީ

ޤަވާޢިދު: نَسْخُ السُّنَّةِ بِالقُرْآنِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤުރުއާނުން ސުންނަތް ނަސްޚުވުން ޖާއިޒު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤުރުއާނުން ސުންނަތް ނަސްޚުކުރެވުމީ ވެދާނެކަމެކެވެ. އެއީ މުތަވާތިރު ސުންނަތެއް ކަމުގައިވިޔަސް ނުވަތަ މަޝްހޫރު

ޤަވާޢިދު: نَسْخُ الكِتَابِ بِالسُّنَّةِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ސުންނަތުން ޤުރުއާން ނަސްޚުވުން ޖާއިޒު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ސުންނަތުން ޤުރުއާން ނަސްޚުކުރެވުމީ ޖުމްލަގޮތެއްގައި ވެދާނެކަމެކެވެ. އެހެނީ، ޞައްޙަ ނަބަވީ ސުންނަތަކީ ޤުރުއާންފަދައިން

ޤަވާޢިދު: نَسْخُ القُرْآنِ بِالقُرْآنِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޤުރުއާނުން ޤުރުއާން ނަސްޚުވުން ޖާއިޒު} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤުރުއާނުން ޤުރުއާން ނަސްޚުކުރެވުމީ ޝަރުޢީގޮތުން ޖާއިޒު (ވެދާނެ) ކަމެކެވެ. އަދި ވެދާނެކަމަށް ބުއްދީގެގޮތުން

ޤަވާޢިދު: الشَّيْءُ إِنَّـمَا يُنْسَخُ بِـمِثْلِهِ أَوْ بِأَقْوَى مِنْهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އެއްޗެއް ނަސްޚުކުރެވޭނީ އެއާ އެއްފަދަ ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ވަރުގަދަ އެއްޗަކުން} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ބާރުގަދަކަމުގެ ގޮތުން ނަސްޚުކުރެވޭ