ފިތުނަތައް ފާޅުވާހިނދު ދީނުގައި ޘާބިތުވުން
މިއީ 25 ރަބީޢުލްއާޚިރު 1439 ވީ ހުކުރު ދުވަހު މަސްޖިދުއް ނަބަވީގައި ދެއްވި ޚުޠުބާގެ ޚުލާޞާ ޚުޠުބާ ދެއްވީ: الشيخ صلاح البدير – حفظه الله – ޚުޠުބާގެ
މިއީ 25 ރަބީޢުލްއާޚިރު 1439 ވީ ހުކުރު ދުވަހު މަސްޖިދުއް ނަބަވީގައި ދެއްވި ޚުޠުބާގެ ޚުލާޞާ ޚުޠުބާ ދެއްވީ: الشيخ صلاح البدير – حفظه الله – ޚުޠުބާގެ
ކަމަކާމެދު ޖިންނީންނާ ސުވާލުކުރުމާ އަދި ޖިންނީންނާ ވާހަކަދައްކާމީހުންނާ ސުވާލުކުރުމާމެދު ދަންނައެވެ. އެމީހުން ދައްކާ ކޮންމެ ވާހަކައެއް ތެދުކޮށް، އަދި އޭގެ ސަބަބުން އެސުވާލުކުރެވޭ މީހުންނަށް މާތްކޮށް ހިތާނަމަ އެއީ ޙަރާމްކަމެކެވެ. އެއީ ޞަޙީޙު މުސްލިމުގައާއި
އަދި ޝަރުޢުވެގެން ނުވާ އަދި އޭގެ މާނަ ނޭނގޭ އެއްޗެއް ކިޔައިގެން ނުވަތަ ލިޔެގެންވިޔަސް އެސޮރުމެންނާ (އެބަހީ: ޖިންނީންނާ) ދެކޮޅަށް އެފަދަކަމަކުން ވާގިއެދުމާމެދު ދަންނައެވެ. އަދި ޚާއްޞަކޮށް އޭގައި ޝިރުކުއެކުލެވޭނަމަ ދަންނައެވެ. ފަހެ، ހަމަކަށަވަރުން
ثنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ، أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ؛ عَنْ عَطَاءِ بْنِ السَّائِبِ؛ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَفْصٍ، عَنْ يَعْلَى بْنِ مُرَّةَ الثَّقَفِيِّ قَالَ: ثَلَاثَةُ أَشْيَاءَ رَأَيْتهنَّ مِنْ رَسُولِ
އިމާމް އަޙްމަދު އެކަލޭގެފާނުގެ މުސްނަދުގައި ރިވާކުރައްވާފައިވެއެވެ. ޢަބްދުﷲ ބުން ނުމައިރުގެ އަރިހުން، ޢުޘްމާން ބުން ޙަކީމުގެ އަރިހުން، ޢަބްދުއްރަޙްމާން ބުން ޢަބްދުލްޢަޒީޒްގެ އަރިހުން، ޔަޢުލާ ބުން މުއްރާގެ އަރިހުން ރިވާކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. لَقَدْ
މިއީ ޝަރުޢުކުރެވިފައިވާ ކަމެއްތޯ ސުވާލުކުރި މީހާ ދަންނައެވެ. ފަހެ، މިއީ އެންމެ ހެޔޮ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ކަމެކެވެ. އަދި މިއީ ނަބިއްޔުންނާއި ޞާލިޙުންގެ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ކަމެކެވެ. ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ އަމުރުކުރައްވާފައިވާ
އަދި ހަމައެއާއެކު ތަޖުރިބާއިން އެނގޭގޮތުގައި ޢަދަދުވެސް ނުކުރެވޭހާ ގިނަމީހުންވަނީ ޝައިޠާނާގެ ކިބައިން ރައްކާތެރިވުމާ އެސޮރުމެންނާ ގުޅުންހުރި ކަންކަން ބާޠިލުކުރުމުގައި ކުރުސީގެ އަސަރު ބަޔާންކޮށްދީފައެވެ. ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން ޝައިޠާނާގެ ކިބައިން ދިފާޢުވުމުގައްޔާއި ޖިންނި މޮޔަވެފައިވާ މީހުންނާއި
ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم އަށް ނިސްބަތްކުރެވޭ އިސްތަށިތައް އެބައިމީހުންގެ އަތުގައިވާކަމަށް ދަޢުވާކުރާމީހުން، އެތަކެތި ގެންގުޅެނީ ވަރަށް ފަރުވާތެރިކަމާއެކު ބަލަހައްޓައިގެންނެވެ. އެގޮތުން އެއިސްތަށިތައް ފަށުވި ފަދަ އެއްޗަކަށްލާ، ބިއްލޫރި ފޮއްޓެއްފަދަ އެއްޗެއްގެ ތެރޭގައި
ތިންވަނައީ: ދުވަސްތައް ފާއިތުވެ ޤަރުނުތަކަކަށްފަހު، ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެންގުޅުއްވި ގިނަ ތަކެތި، ހަނގުރާމަޔާއި ފިތުނަތަކާ އަދި އެނޫންވެސް ސަބަބުތަކާހުރެ، ގެއްލިފައިވާކަން ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ. މިކަމުގެ ބައެއް މިޘާލުތަކަކީ: ޞަޙީޙުލް ބުޚާރީއާއި
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެންގުޅުއްވި ތަކެތީގެ ތެރެއިން އެއްވެސް އެއްޗެއް މިއަދާ ހަމައަށް ރައްކާތެރިކަމާއެކު އެބައޮތް ހެއްޔެވެ؟ އަންނަނިވި ކަންކަން ބަޔާންކޮށްގެން މެނުވީ މިސުވާލުގެ ޖަވާބު ނުދެވޭނެއެވެ. ފުރަތަމައީ: ޞަޙީޙުލް
4. ﷲ ތަޢާލާ ވޮޑިގެންވާކަމުގެ ޙިއްސީ ދަލީލު: ފަހެ ﷲ ވޮޑިގެންވާކަމުގެ ޙިއްސީ ދަލީލުވަނީ ދެގޮތަކުންނެވެ. ފުރަތަމައީ: ދުޢާކުރާމީހުންގެ ދުޢާ އިޖާބަކުރެއްވޭކަމާއި ބޮޑެތި މުޞީބާތްތަކުގައިވާ މީހުންގެ އުނދާގޫތައް ފިއްލަވައިދެއްވާކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގި އަދި ފެނެއެވެ.
3. ﷲ ތަޢާލާ ވޮޑިގެންވާކަމުގެ ޝަރުޢީ ދަލީލު: ފަހެ ﷲ ތަޢާލާ ބާވައިލެއްވި އެންމެހާ ފޮތްތަކެއްގައިވެސް، އެއިލާހު ވޮޑިގެންވާކަންވަނީ ބަޔާންކުރައްވާފައެވެ. އަދި އެފޮތްތަކުގައި އައިސްފައިވާ ޙުކުމްފުޅުތައް، މީސްތަކުންގެ މަޞްލަޙަތުހުރިގޮތަށް އައިސްފައިވުމުން އޭގެން ދަލީލުކޮށްދެނީ
ﷲ ތަޢާލާ ވޮޑިގެންވާކަމުގެ ޢަޤުލީ ދަލީލު: ފަހެ ކުރިންނާއި ފަހުންވެސް ޚަލްޤުކުރެއްވުނު އެންމެހާ މަޚްލޫޤުން ޚަލްޤުކުރައްވާނޭ ފަރާތެއް ވާންޖެހެއެވެ. އެހެނީ އެއްވެސް އެއްޗަކަށް އޭގެ އަމިއްލަ ނަފްސު ޚަލްޤެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. އަދި އެއްވެސް ރޭވުން
ﷲ ތަޢާލާ ވޮޑިގެންވާކަމުގެ ދަލީލުތަކެއް ވެއެވެ. އެއީ ފިޠުރީ ދަލީލާއި ޢަޤްލީ ދަލީލާއި ޝަރުޢީ ދަލީލާ އަދި ޙިއްސީ ދަލީލެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވޮޑިގެންވާކަމުގެ ފިޠުރީ ދަލީލު: ފަހެ ކޮންމެ މަޚްލޫޤެއްވެސްވަނީ، އޭނާ ނެތުމުގެ
﴿يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ …﴾ [سورة البقرة ١٨٩] މާނައީ: “ހުޅެވިހަނދާމެދު ކަލޭގެފާނާ އެއުރެން ސުވާލު ކުރެތެވެ..”. މިއާޔަތާ ގުޅޭގޮތުން ޝައިޚު އިބްނު ޢުޘައިމީން رحمه الله ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “އުންމަތްތަކަށް ކަނޑައެޅިގެންވާ ވަގުތުތަކަކީ އެބައިމީހުންގެ މައްޗަށް
﴿لَا يَزَالُ بُنْيَانُهُمُ…﴾ ތައުބާ ސޫރަތުގެ މިއާޔަތުން އެމެރިކާގެ ޓަވަރުތައް ގޮވި ޙާދިޘާއަށް ދަލީލުކުރާ ކަމަށް ބުނާ މީހުންނަށް ރައްދު ދެއްވާ ޑރ. ޚާލިދު އައްސަބްތު ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “ފަސްވަނައީ: މިކަން (އެއާޔަތާ ގުޅުވާފައިވާ ގުޅުވުން)
މިއީ 25 ރަބީޢުލްއާޚިރު 1439 ވީ ހުކުރު ދުވަހު މަސްޖިދުއް ނަބަވީގައި ދެއްވި ޚުޠުބާގެ ޚުލާޞާ ޚުޠުބާ ދެއްވީ: الشيخ صلاح البدير – حفظه الله – ޚުޠުބާގެ
ކަމަކާމެދު ޖިންނީންނާ ސުވާލުކުރުމާ އަދި ޖިންނީންނާ ވާހަކަދައްކާމީހުންނާ ސުވާލުކުރުމާމެދު ދަންނައެވެ. އެމީހުން ދައްކާ ކޮންމެ ވާހަކައެއް ތެދުކޮށް، އަދި އޭގެ ސަބަބުން އެސުވާލުކުރެވޭ މީހުންނަށް މާތްކޮށް ހިތާނަމަ އެއީ ޙަރާމްކަމެކެވެ. އެއީ ޞަޙީޙު މުސްލިމުގައާއި
އަދި ޝަރުޢުވެގެން ނުވާ އަދި އޭގެ މާނަ ނޭނގޭ އެއްޗެއް ކިޔައިގެން ނުވަތަ ލިޔެގެންވިޔަސް އެސޮރުމެންނާ (އެބަހީ: ޖިންނީންނާ) ދެކޮޅަށް އެފަދަކަމަކުން ވާގިއެދުމާމެދު ދަންނައެވެ. އަދި ޚާއްޞަކޮށް އޭގައި ޝިރުކުއެކުލެވޭނަމަ ދަންނައެވެ. ފަހެ، ހަމަކަށަވަރުން
ثنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ، أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ؛ عَنْ عَطَاءِ بْنِ السَّائِبِ؛ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَفْصٍ، عَنْ يَعْلَى بْنِ مُرَّةَ الثَّقَفِيِّ قَالَ: ثَلَاثَةُ أَشْيَاءَ رَأَيْتهنَّ مِنْ رَسُولِ
އިމާމް އަޙްމަދު އެކަލޭގެފާނުގެ މުސްނަދުގައި ރިވާކުރައްވާފައިވެއެވެ. ޢަބްދުﷲ ބުން ނުމައިރުގެ އަރިހުން، ޢުޘްމާން ބުން ޙަކީމުގެ އަރިހުން، ޢަބްދުއްރަޙްމާން ބުން ޢަބްދުލްޢަޒީޒްގެ އަރިހުން، ޔަޢުލާ ބުން މުއްރާގެ އަރިހުން ރިވާކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. لَقَدْ
މިއީ ޝަރުޢުކުރެވިފައިވާ ކަމެއްތޯ ސުވާލުކުރި މީހާ ދަންނައެވެ. ފަހެ، މިއީ އެންމެ ހެޔޮ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ކަމެކެވެ. އަދި މިއީ ނަބިއްޔުންނާއި ޞާލިޙުންގެ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ކަމެކެވެ. ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ އަމުރުކުރައްވާފައިވާ
އަދި ހަމައެއާއެކު ތަޖުރިބާއިން އެނގޭގޮތުގައި ޢަދަދުވެސް ނުކުރެވޭހާ ގިނަމީހުންވަނީ ޝައިޠާނާގެ ކިބައިން ރައްކާތެރިވުމާ އެސޮރުމެންނާ ގުޅުންހުރި ކަންކަން ބާޠިލުކުރުމުގައި ކުރުސީގެ އަސަރު ބަޔާންކޮށްދީފައެވެ. ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން ޝައިޠާނާގެ ކިބައިން ދިފާޢުވުމުގައްޔާއި ޖިންނި މޮޔަވެފައިވާ މީހުންނާއި
ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم އަށް ނިސްބަތްކުރެވޭ އިސްތަށިތައް އެބައިމީހުންގެ އަތުގައިވާކަމަށް ދަޢުވާކުރާމީހުން، އެތަކެތި ގެންގުޅެނީ ވަރަށް ފަރުވާތެރިކަމާއެކު ބަލަހައްޓައިގެންނެވެ. އެގޮތުން އެއިސްތަށިތައް ފަށުވި ފަދަ އެއްޗަކަށްލާ، ބިއްލޫރި ފޮއްޓެއްފަދަ އެއްޗެއްގެ ތެރޭގައި
ތިންވަނައީ: ދުވަސްތައް ފާއިތުވެ ޤަރުނުތަކަކަށްފަހު، ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެންގުޅުއްވި ގިނަ ތަކެތި، ހަނގުރާމަޔާއި ފިތުނަތަކާ އަދި އެނޫންވެސް ސަބަބުތަކާހުރެ، ގެއްލިފައިވާކަން ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ. މިކަމުގެ ބައެއް މިޘާލުތަކަކީ: ޞަޙީޙުލް ބުޚާރީއާއި
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެންގުޅުއްވި ތަކެތީގެ ތެރެއިން އެއްވެސް އެއްޗެއް މިއަދާ ހަމައަށް ރައްކާތެރިކަމާއެކު އެބައޮތް ހެއްޔެވެ؟ އަންނަނިވި ކަންކަން ބަޔާންކޮށްގެން މެނުވީ މިސުވާލުގެ ޖަވާބު ނުދެވޭނެއެވެ. ފުރަތަމައީ: ޞަޙީޙުލް
4. ﷲ ތަޢާލާ ވޮޑިގެންވާކަމުގެ ޙިއްސީ ދަލީލު: ފަހެ ﷲ ވޮޑިގެންވާކަމުގެ ޙިއްސީ ދަލީލުވަނީ ދެގޮތަކުންނެވެ. ފުރަތަމައީ: ދުޢާކުރާމީހުންގެ ދުޢާ އިޖާބަކުރެއްވޭކަމާއި ބޮޑެތި މުޞީބާތްތަކުގައިވާ މީހުންގެ އުނދާގޫތައް ފިއްލަވައިދެއްވާކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގި އަދި ފެނެއެވެ.
3. ﷲ ތަޢާލާ ވޮޑިގެންވާކަމުގެ ޝަރުޢީ ދަލީލު: ފަހެ ﷲ ތަޢާލާ ބާވައިލެއްވި އެންމެހާ ފޮތްތަކެއްގައިވެސް، އެއިލާހު ވޮޑިގެންވާކަންވަނީ ބަޔާންކުރައްވާފައެވެ. އަދި އެފޮތްތަކުގައި އައިސްފައިވާ ޙުކުމްފުޅުތައް، މީސްތަކުންގެ މަޞްލަޙަތުހުރިގޮތަށް އައިސްފައިވުމުން އޭގެން ދަލީލުކޮށްދެނީ
ﷲ ތަޢާލާ ވޮޑިގެންވާކަމުގެ ޢަޤުލީ ދަލީލު: ފަހެ ކުރިންނާއި ފަހުންވެސް ޚަލްޤުކުރެއްވުނު އެންމެހާ މަޚްލޫޤުން ޚަލްޤުކުރައްވާނޭ ފަރާތެއް ވާންޖެހެއެވެ. އެހެނީ އެއްވެސް އެއްޗަކަށް އޭގެ އަމިއްލަ ނަފްސު ޚަލްޤެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. އަދި އެއްވެސް ރޭވުން
ﷲ ތަޢާލާ ވޮޑިގެންވާކަމުގެ ދަލީލުތަކެއް ވެއެވެ. އެއީ ފިޠުރީ ދަލީލާއި ޢަޤްލީ ދަލީލާއި ޝަރުޢީ ދަލީލާ އަދި ޙިއްސީ ދަލީލެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވޮޑިގެންވާކަމުގެ ފިޠުރީ ދަލީލު: ފަހެ ކޮންމެ މަޚްލޫޤެއްވެސްވަނީ، އޭނާ ނެތުމުގެ
﴿يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ …﴾ [سورة البقرة ١٨٩] މާނައީ: “ހުޅެވިހަނދާމެދު ކަލޭގެފާނާ އެއުރެން ސުވާލު ކުރެތެވެ..”. މިއާޔަތާ ގުޅޭގޮތުން ޝައިޚު އިބްނު ޢުޘައިމީން رحمه الله ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “އުންމަތްތަކަށް ކަނޑައެޅިގެންވާ ވަގުތުތަކަކީ އެބައިމީހުންގެ މައްޗަށް
﴿لَا يَزَالُ بُنْيَانُهُمُ…﴾ ތައުބާ ސޫރަތުގެ މިއާޔަތުން އެމެރިކާގެ ޓަވަރުތައް ގޮވި ޙާދިޘާއަށް ދަލީލުކުރާ ކަމަށް ބުނާ މީހުންނަށް ރައްދު ދެއްވާ ޑރ. ޚާލިދު އައްސަބްތު ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “ފަސްވަނައީ: މިކަން (އެއާޔަތާ ގުޅުވާފައިވާ ގުޅުވުން)