[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

އައްޝައިޚް ޢިމްރާން މުޙައްމަދު ޢަލީ

مادة التوحيد ٥ ( ف 2 ، د 5 –ތިންވަނަ ހަރުފަތް: އިޙްސާންކަން )

އިޙްސާންކަމުގައިވަނީ އެންމެ ރުކުނެކެވެ. އެއީ ތިބާ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެކެދެކެހުރެ އަޅުކަންކުރާ ފަދައިން އަޅުކަންކުރުމެވެ. އެގޮތަށް އަޅުކަން ނުކުރެވޭނަމަ އެ އިލާހު ތިބާ ދެކެވޮޑިގެންވާކަން އެނގިހުރެ އަޅުކަންކުރުމެވެ. މިކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ

مادة التوحيد ٥ ( ف 2 ، د 4 – ދެވަނަ ހަރުފަތް: އީމާންކަން )

އީމާންކަމުގެ ހަތްދިހަ އެތައް ބައެއްވެއެވެ. އޭގެ އެންމެ މަތީ ދަރަޖައަކީ لَا إِلَـٰهَ إِلَّا اللَّـهُ ކިޔުމެވެ. އަދި އޭގެ އެންމެ ދަށު ދަރަޖައަކީ މަގުމަތީގައި މީހުންނަށް އުނދަގޫވާގޮތަށް ހުންނަ ތަކެތި އެއްފަރާތްކޮށްލުމެވެ.އަދި ލަދުވެތިކަމަކީ އީމާންކަމުގެ

مادة التوحيد ٥ ( ف 2 ، د 2 – މުޙައްމަދުގެފާނީ ﷲ ގެ ރަސޫލާކަމަށް ހެކިވުން )

– އެކަލޭގެފާނު ގެނެސްދެއްވި އެންމެހާ ޚަބަރެއް ތެދުކުރުން. އެއީ ﷲ ތަޢާލާއާއި މަލާއިކަތުންނާއި ނަބީބޭކަލުންނާއި އާޚިރަތްދުވަހާ އަދި މީނޫނަސް ޚަބަރުތައް ތެދުކުރުމެވެ.

مادة التوحيد ٥ ( ف 2 ، د 1 – ﷲ ފިޔަވާ ޙައްޤުގޮތުގައި އަޅުކަންވެވޭ އިލާހަކު ނުވާކަމަށް ހެކިވުން )

އިސްލާމްކަމުގެ ރުކުންތައް ފަހެކެވެ. އެއީ؛ ﷲފިޔަވައި ޙައްޤުގޮތުގައި އަޅުކަންވެވޭ އިލާހަކު ނުވާކަމަށާއި، މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައީ އެއިލާހުގެ ރަސޫލާކަމުގައި ހެކިވުމެވެ. އަދި ނަމާދު ޤާއިމު ކުރުމާއި ޒަކާތް ދިނުމާއި ރަމަޟާން މަހު ރޯދަ

مادة التوحيد ٥ ( ف 1 ، د 12 – އިސްލާމްދީން )

* މީސްތަކުން ތަބާވާ ދީންތައް ވަރަށްވެސް ގިނައެވެ. ނަމަވެސް ޙައްޤު ދީނަކީ އެންމެ ދީނެކެވެ. އެއީ އިސްލާމްދީނެވެ. އެހެން ދީންތަކަކީ ބާޠިލުދީންތަކެކެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 11 – (ސުންނަތުގެ މަޤާމަށް ދަލާލަތުކުރާ ބައެއް ބަސްފުޅުތައް)

” މީހަކަށް ސުންނަތް ކިޔައިދިނިމުން، “ތި ދޫކޮށްލާފައި ޤުރުއާނުން ކިޔައިދޭށޭ” އެމީހަކު ބުނެފިނަމަ ދަންނައެވެ. ފަހެ އެއީ މަގު ފުރެދިފައިވާ މަގުފުރައްދާ މީހެކެވެ.”

مادة التوحيد ٥ ( ف 1 ، د 11 –ބައެއް އަޅުކަމުގެ ދަލީލުތައް (2) )

* ވާތްގަށްއެދުމަކީ (الإِسْتِعَانَة) : ﷲގެ ޙަޟްރަތުން ވާތްގަށް އެދުމެވެ. އޭގައި ހިމެނިގެންވަނީ ފުރިހަމަގޮތުގައި އެއިލާހަށް ނިކަމެތިވުމާއި ކަންކަމުގައި އެއިލާހަށް ބަރޯސާވުމެވެ.

ކޮންމެ އަޅުކަމަކާއި އޭގެ ދަލީލު

ފަހެ ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާ ޢަމަލަށް އިތުރުކޮށް ޝަރުޢުކުރައްވާފައި ނުވާ ޢަމަލެއް ބަޔަކު ކޮށްފާނެއެވެ. އޭރުން އެ ޢަމަލުގެ އަޞްލު، ޝަރީޢަތުގައި ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވިޔަސް އިތުރުކުރެވުނު ބައި އެއީ ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާ ކަމަކަށް ނުވާނެއެވެ. ފަހެ އޭރުން އިތުރުކުރެވުނުބައި ބާޠިލުވެގެންދާނެއެވެ. ނަމަވެސް ސުވާލަކީ އަޞްލު ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާ ޢަމަލުވެސް އެފަދަ ކަމެއްގެ ސަބަބަން ބާޠިލުވެދާނެ ހެއްޔެވެ.

مادة التوحيد ٥ ( ف 1 ، د 9 – އަޅުކަމުގެ ބާވަތްތަކާއި އެއިންކަމެއް ﷲ ނޫން ފަރާތަކަށް އަދާކޮށްފިމީހާގެ ޙުކުމް )

  ﷲ ތަޢާލާ އަމުރުކުރައްވާފައިވާ އަޅުކަމުގެ ބާވަތްތަކަކީ، މިސާލަކަށް އިސްލާމްކަން، އީމާންކަން، އިޙްސާންކަން އޭގެތެރޭގައި ދުޢާކުރުމާއި، ބިރުގަތުމާއި،([1]) އުންމީދުކުރުމާއި، ވަކީލުކުރުމާއި، އުންމީދާއެކު އެދުމާއި،([2]) ރެކުމުގެބިރުގަތުމާއި،([3]) މަޑުމޮޅިވެމަޑުމައިތިރިވުމާއި،([4]) ބިރުވެތިވުމާއި،([5]) ތައުބާވުމާއި، ވާތްގަށްއެދުމާއި،([6]) ރައްކާތެރިކަމަށްއެދުމާއި،([7]) މަދަދަށްއެދުމާއި،([8]) ކަތިލުމާއި،

مادة التوحيد ٥ ( ف 1 ، د 7 – ﷲގެ އާޔަތްތަކާއި މަޚްލޫޤުތައް )

* ބުއްދިވެރި އިންސާނުން ކައުނަށް ބަލާ ހަދާނީ ޣާފިލުކަމުގައެއް ނޫނެވެ. އެއާ ޚިލާފަށް މަތިވެރިވެގެންވާ މަޚުލޫޤާތުތަކާ މެދު އެފަދަ މީހުން ވިސްނާފިކުރުކޮށް، އޭގައިވާ ﷲ ގެ މަތިވެރިކަމާއި ކުޅަދުންވަންތަކަމަށް ވިސްނާފިކުރު ކުރާނެއެވެ. ފަހެ އޭގެ ސަބަބުން ޚާލިޤުވަންތަ އިލާހު މަތިވެރިކުރާޙާލު، އެބައިމީހުންގެ ހިތްތައް މަޑުމޮޅިވެގެންދެއެވެ.

ހެނދުނާއި ހަވީރުގެ ޛިކުރުތަކުގެ މާތްކަމާއި މަތިވެރިކަން

ހެނދުނާއި ހަވީރު ކިޔުމަށް ވާރިދުވެފައިވާ އެހެނިހެން ޛިކުރުތަކަކީވެސް މިފަދަ އެތައް ފައިދާތަކެއް ހިމެނިގެންވާ ޛިކުރުތަކެކެވެ. ދުޢާއަކީ އަޅަމެންނަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ޛިކުރު ގިނަގިނައިންކޮށްއުޅޭ ޞާލިޙު އަޅުންތަކެއްކަމުގައި ލެއްވުމެވެ.

مادة التوحيد ٥ ( ف 2 ، د 5 –ތިންވަނަ ހަރުފަތް: އިޙްސާންކަން )

އިޙްސާންކަމުގައިވަނީ އެންމެ ރުކުނެކެވެ. އެއީ ތިބާ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ދެކެދެކެހުރެ އަޅުކަންކުރާ ފަދައިން އަޅުކަންކުރުމެވެ. އެގޮތަށް އަޅުކަން ނުކުރެވޭނަމަ އެ އިލާހު ތިބާ ދެކެވޮޑިގެންވާކަން އެނގިހުރެ އަޅުކަންކުރުމެވެ. މިކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ

مادة التوحيد ٥ ( ف 2 ، د 4 – ދެވަނަ ހަރުފަތް: އީމާންކަން )

އީމާންކަމުގެ ހަތްދިހަ އެތައް ބައެއްވެއެވެ. އޭގެ އެންމެ މަތީ ދަރަޖައަކީ لَا إِلَـٰهَ إِلَّا اللَّـهُ ކިޔުމެވެ. އަދި އޭގެ އެންމެ ދަށު ދަރަޖައަކީ މަގުމަތީގައި މީހުންނަށް އުނދަގޫވާގޮތަށް ހުންނަ ތަކެތި އެއްފަރާތްކޮށްލުމެވެ.އަދި ލަދުވެތިކަމަކީ އީމާންކަމުގެ

مادة التوحيد ٥ ( ف 2 ، د 2 – މުޙައްމަދުގެފާނީ ﷲ ގެ ރަސޫލާކަމަށް ހެކިވުން )

– އެކަލޭގެފާނު ގެނެސްދެއްވި އެންމެހާ ޚަބަރެއް ތެދުކުރުން. އެއީ ﷲ ތަޢާލާއާއި މަލާއިކަތުންނާއި ނަބީބޭކަލުންނާއި އާޚިރަތްދުވަހާ އަދި މީނޫނަސް ޚަބަރުތައް ތެދުކުރުމެވެ.

مادة التوحيد ٥ ( ف 2 ، د 1 – ﷲ ފިޔަވާ ޙައްޤުގޮތުގައި އަޅުކަންވެވޭ އިލާހަކު ނުވާކަމަށް ހެކިވުން )

އިސްލާމްކަމުގެ ރުކުންތައް ފަހެކެވެ. އެއީ؛ ﷲފިޔަވައި ޙައްޤުގޮތުގައި އަޅުކަންވެވޭ އިލާހަކު ނުވާކަމަށާއި، މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައީ އެއިލާހުގެ ރަސޫލާކަމުގައި ހެކިވުމެވެ. އަދި ނަމާދު ޤާއިމު ކުރުމާއި ޒަކާތް ދިނުމާއި ރަމަޟާން މަހު ރޯދަ

مادة التوحيد ٥ ( ف 1 ، د 12 – އިސްލާމްދީން )

* މީސްތަކުން ތަބާވާ ދީންތައް ވަރަށްވެސް ގިނައެވެ. ނަމަވެސް ޙައްޤު ދީނަކީ އެންމެ ދީނެކެވެ. އެއީ އިސްލާމްދީނެވެ. އެހެން ދީންތަކަކީ ބާޠިލުދީންތަކެކެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 11 – (ސުންނަތުގެ މަޤާމަށް ދަލާލަތުކުރާ ބައެއް ބަސްފުޅުތައް)

” މީހަކަށް ސުންނަތް ކިޔައިދިނިމުން، “ތި ދޫކޮށްލާފައި ޤުރުއާނުން ކިޔައިދޭށޭ” އެމީހަކު ބުނެފިނަމަ ދަންނައެވެ. ފަހެ އެއީ މަގު ފުރެދިފައިވާ މަގުފުރައްދާ މީހެކެވެ.”

مادة التوحيد ٥ ( ف 1 ، د 11 –ބައެއް އަޅުކަމުގެ ދަލީލުތައް (2) )

* ވާތްގަށްއެދުމަކީ (الإِسْتِعَانَة) : ﷲގެ ޙަޟްރަތުން ވާތްގަށް އެދުމެވެ. އޭގައި ހިމެނިގެންވަނީ ފުރިހަމަގޮތުގައި އެއިލާހަށް ނިކަމެތިވުމާއި ކަންކަމުގައި އެއިލާހަށް ބަރޯސާވުމެވެ.

ކޮންމެ އަޅުކަމަކާއި އޭގެ ދަލީލު

ފަހެ ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާ ޢަމަލަށް އިތުރުކޮށް ޝަރުޢުކުރައްވާފައި ނުވާ ޢަމަލެއް ބަޔަކު ކޮށްފާނެއެވެ. އޭރުން އެ ޢަމަލުގެ އަޞްލު، ޝަރީޢަތުގައި ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވިޔަސް އިތުރުކުރެވުނު ބައި އެއީ ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާ ކަމަކަށް ނުވާނެއެވެ. ފަހެ އޭރުން އިތުރުކުރެވުނުބައި ބާޠިލުވެގެންދާނެއެވެ. ނަމަވެސް ސުވާލަކީ އަޞްލު ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާ ޢަމަލުވެސް އެފަދަ ކަމެއްގެ ސަބަބަން ބާޠިލުވެދާނެ ހެއްޔެވެ.

مادة التوحيد ٥ ( ف 1 ، د 9 – އަޅުކަމުގެ ބާވަތްތަކާއި އެއިންކަމެއް ﷲ ނޫން ފަރާތަކަށް އަދާކޮށްފިމީހާގެ ޙުކުމް )

  ﷲ ތަޢާލާ އަމުރުކުރައްވާފައިވާ އަޅުކަމުގެ ބާވަތްތަކަކީ، މިސާލަކަށް އިސްލާމްކަން، އީމާންކަން، އިޙްސާންކަން އޭގެތެރޭގައި ދުޢާކުރުމާއި، ބިރުގަތުމާއި،([1]) އުންމީދުކުރުމާއި، ވަކީލުކުރުމާއި، އުންމީދާއެކު އެދުމާއި،([2]) ރެކުމުގެބިރުގަތުމާއި،([3]) މަޑުމޮޅިވެމަޑުމައިތިރިވުމާއި،([4]) ބިރުވެތިވުމާއި،([5]) ތައުބާވުމާއި، ވާތްގަށްއެދުމާއި،([6]) ރައްކާތެރިކަމަށްއެދުމާއި،([7]) މަދަދަށްއެދުމާއި،([8]) ކަތިލުމާއި،

مادة التوحيد ٥ ( ف 1 ، د 7 – ﷲގެ އާޔަތްތަކާއި މަޚްލޫޤުތައް )

* ބުއްދިވެރި އިންސާނުން ކައުނަށް ބަލާ ހަދާނީ ޣާފިލުކަމުގައެއް ނޫނެވެ. އެއާ ޚިލާފަށް މަތިވެރިވެގެންވާ މަޚުލޫޤާތުތަކާ މެދު އެފަދަ މީހުން ވިސްނާފިކުރުކޮށް، އޭގައިވާ ﷲ ގެ މަތިވެރިކަމާއި ކުޅަދުންވަންތަކަމަށް ވިސްނާފިކުރު ކުރާނެއެވެ. ފަހެ އޭގެ ސަބަބުން ޚާލިޤުވަންތަ އިލާހު މަތިވެރިކުރާޙާލު، އެބައިމީހުންގެ ހިތްތައް މަޑުމޮޅިވެގެންދެއެވެ.

ހެނދުނާއި ހަވީރުގެ ޛިކުރުތަކުގެ މާތްކަމާއި މަތިވެރިކަން

ހެނދުނާއި ހަވީރު ކިޔުމަށް ވާރިދުވެފައިވާ އެހެނިހެން ޛިކުރުތަކަކީވެސް މިފަދަ އެތައް ފައިދާތަކެއް ހިމެނިގެންވާ ޛިކުރުތަކެކެވެ. ދުޢާއަކީ އަޅަމެންނަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ޛިކުރު ގިނަގިނައިންކޮށްއުޅޭ ޞާލިޙު އަޅުންތަކެއްކަމުގައި ލެއްވުމެވެ.